DYBIED............1

ac ef / Sef oedd y kenadav / Gwalchmai / Bosso Iarll rhydychen / Geraint Gaerwys or ysbaen a bedwyr bentrilliad a llawen vy gan lu Arthur vyned Gwalchmai yno / dan dybied i kymhellai ef hwynt i frwydro /

DYCHMYGV..........1

a ffally i Ethrilythyr / nessav attynt tramawr esgob caer llion Arwysg A dwedyd wrth Emrys / arglwydd heb ef dyvynnwch attoch verddin bardd gwrtheyrn / cans hwnw a wyr dychmygv gwaith Ryvedd drwy Erhrylith dysg Sef wedi hynny i kad merddin garllaw ffynnon galabas /

DYCHYMIG..........2

ac yna i dywad merddin gwnewchi y dychymig gorav

ac yn benna ar ymwan / a hevyd / ni doedd dychymig chware na bai yno / ar vrenhines ar arglwyddessay / ar vylcher gaer / yn edrych ar hyny /

DYDI..............1

ac i dowad wrth priamus / mai gwas Ivanc oedd ef o gegin y brenin arthur O dydi / heb priamus / o dydiw bechgin a choegwyr arthur / kyn wched a thydi / mae /n/ rhaid yw varchogion ef vod yn wrolwych / ar amser hwnw hevyd i llas yno Syr Gherrard / marchog or brytaniaid / a llawer eraill /

DYDIW.............1

ac i dowad wrth priamus / mai gwas Ivanc oedd ef o gegin y brenin arthur O dydi / heb priamus / o dydiw bechgin a choegwyr arthur / kyn wched a thydi / mae /n/ rhaid yw varchogion ef vod yn wrolwych / ar amser hwnw hevyd i llas yno Syr Gherrard / marchog or brytaniaid / a llawer eraill /

DYDD..............14

a ddistrowiassai y saysson ar gost Emrys oll / dros wyneb yr ynys / ar bymthegved dydd wedi hyny i daeth ef i lyndain /

ac eraill / o benaithiaid y dyrnas hyd ynghaer lydd / o vlaen dydd natalic krist / nessa yn ol hynny /

a ffan ddaethant yno ir aethant / yn i gweddi ar ddyw / o vlaen Temyl apolo / val i genyssid Iessy Brenin y Brenhinoedd / ar y dydd hwnw i ryddhav y byd / oddiwrth i pechodav / ddangos o honaw ef / oi vawr wrthiav yddynt oleini / drwy wrthiav pwy oedd vrenin tilwng [~ teilwng ] ir ynys hono / rrac kolli gwaed gwirioniaid / wrth darowsder [~ drawster ] /

a rhoi kri a rhybydd i bawb ddyvod yno / erbyn dydd puredigaeth mair nessa / ar ol hyny / pawb a brovai dyny y kleddav allan or garreg /

ac velly dydd puredigaeth mair wedi darvod y gwsaneth / i raeth yr archesgobion / twyssogion Barwniaid marchogion /

a wnaythant bedwar o varchogion yrrddol / yn olygwyr govalys ar arthur / nos a dydd / nid amgen / kai hir / Bawdewyn / o vrytayn / Vlffin /

ac nid ymswynodd ef yn amser oi vowyd ond yn vnic vnwaith y dydd / i koronwyd ef yn vrenin /

ac wedi darvod yddynt dreilio y wledd honno / mewn tridiav a thair nos / y pedwrydd dydd i rhodded i rhai a vyssai yn gwsnaythy / dros i llavyr ney i travel / nid amgen / i rhai o naddynt i rhodded dinessydd /

ac oni ddoi di yno y dydd hwnw / gwybydd di i doyn hwy ith ovyn di / hyd dy gartrav / am i sorhad hwynt / val i barno y kleddav rhyngoti a hwynt /

ac erbyn dydd dranoeth / i ddoedd Arthur ai lynges / ymhorth Barilio yn Normandi /

ac wedi y gorvod hwynt / i doeth y brytaniaid ar karcharorion i baris / gida rhai a ddaliwyd hevyd y dydd hwnw /

ac ar ben y trydydd dydd gwedi hynny /

ac yno / wedi treilio llawer y dydd hwnw / i kyrchodd Arthur y vyddin ir oedd medrod yndi /

ac nid mogelynt / nac er gwaiw / Saeth / na chledde mewn brwydr / ar dydd i kai Arthur i gweled hwynt / ni khai ef ddirmig / na chwilidd /

DYFNWAL...........1

ac am hyny / ninav a holwn yddynt hwythav beth dledys / ar kadarnaf o honom / kymered gan y llall / kans yn rhieni ni a orvy arnynt hwy / nid amgen / Beli a Bran / meibion dyfnwal moel myd / o herwydd hwynt a ddygyssant vgain o voneddigion RHyvain / yn wystlon ganthynt i ynys Prydain / am dyrnged /

DYG...............1

ac amravailion gyvrwyddodav arnynt / a chowri gynt ai dyg o eitiar yssbaen /

DYGASSANT.........1

achos i dygassant hwynt / oedd pan ddelai glevyd ar vn o naddynt gwnevthyr Ennaint a wnaent ynghanol y maen /

DYLAI.............1

a manegi yddynt i dylai /r/ holl vyd vod yn ostyngedic ney yn yfydd i ryvain a choffewch mai eych teidiav chwi a gedwis ryvain yn benna lle or byd / o ddewrder milwriaeth a ffyniant / na wrthodwch chwithav angav / er kadw braint rhyvain /

DYLED.............1

achos hyny / ni attebwn ddim yddynt hwy / ond holwn ni y dyled yddynt hwy /

DYLEDOGION........1

ac Elen dyledogion ynys brydain / ar hain a oresgennodd hyd yn RHyvain / a rhyvain oll /

DYLENT............1

ac velly / wedi rhoi pawb i eisde megis i dylent / i kodes kai hir marchog penswyddwr /

DYMYNIAD..........1

ac wrth y dymyniad hwnw / I daeth saith o longav gantho i ynys Prydain / yn llawn o baganiaid arvog /

DYN...............1

ac wedi myned hi ir Eglwys / i dechreywyd y gwsaneth trwy /r/ ysgolheigion gorav ar pynciav gorav tecaf ar a brydoedd dyn erioed /

DYNAV.............1

ac yn hono yn sevyll gleddav noeth / o erbyn i vlaen / a llythrenav o aur yn yssgrivenedig arno / yn yr ystyr hyn / nid amgen / mae pwy bynac a dynav y kleddav hwnw allan or garreg / ar Einion honno /

DYNDEB............1

achos hono / drwy gyngor a dyndeb yr archesgobion twyssogion ar penaithiaid / gossod a wnaythant / varchogion / o yrrddas / i wiliad y kleddav hwnw /

DYNION............1

ac yno ef a welai hen wraic yn eistedd wrth y tan / a bedd newydd gar i llaw / a hithav yn hiravthy ywch ben y bedd / a ffan weles hi Bedwyr / i dowad hi wrtho o tydi ddirieitia or dynion / beth a wneidi yma / ef ath leddir di yr awrhon / o angav tervynedig / kans yr anghenvil melldigedig /

DYNNODD...........1

ac yn ddirwystyr a dynnodd y kleddav allan or garreg /

DYNY..............11

ac wedi yddynt ddarllain yr yssgriven ychod / rhai o honynt / a brovyssant dyny y cleddav allan

a rhoi kri a rhybydd i bawb ddyvod yno / erbyn dydd puredigaeth mair nessa / ar ol hyny / pawb a brovai dyny y kleddav allan or garreg /

ac yno i dowod kynar wrth arthur mai ef a oedd dilwng i vod yn vrenin ar ynys brydain / kans ni allai ef / na neb arall / dyny mor kleddav hwnw allan or garreg / ond y neb y sydd gyvion vrenin ir ynys /

ac ar hyny kynar a brofodd i dyny allan /

ac nis gallodd a gwedi hyny i peris kynar i arthur brofi i dyny ef allan yn i olwg ef /

ac wedi hyny i raeth ir goedd ddarvod i arthur dyny i kleddav allan or garreg /

ac i proves aniver or twyssogion ar penaithiaid i dyny ef /

a ffan ddaeth y sylgwyn / pob vn o naddynt / a broves dyny y kleddav allan or garreg /

ac ymavel mewn Arthur / ai dyny oni syrthodd ef ar dal i liniav /

ac ymgyvarvod a wnaythant ar vwlch y groes / rwng mowddwy a ffenllyn / yn yr hwn le ir ymladdyssant yn grevlon gan dyny Barvav i gilidd /

ac ymladd oni gavas ef gwrdd a Boctus vchod / ai dyny gidac ef ar gefn i varch hyd yn ymyl korff kai hir /

DYRNGED...........6

a rhy hwyr i rwyti yn gwneythyr Iawn I ryvain / ai brenhinoedd / lle i mae yr holl vyd yn ddarostwngedig i ryvain / ond tydi a thithav sy yn attal y dyrnged / yr hon syddyledys i ryvain i chael o ynys brydain / yr hon i by Ilkassar yn i chael /

ac o bydd da /r/ kynghorav / ni a orvyddwn / ar wyr rhyvain / Sef er kael o honynt hwy gam dyrnged or ynys honn / er dyvod ai lluoedd iw ymddiffin hi / rac estron genedl / ar awr honn / ni ddylant i ni ddim /

ac am hyny / ninav a holwn yddynt hwythav beth dledys / ar kadarnaf o honom / kymered gan y llall / kans yn rhieni ni a orvy arnynt hwy / nid amgen / Beli a Bran / meibion dyfnwal moel myd / o herwydd hwynt a ddygyssant vgain o voneddigion RHyvain / yn wystlon ganthynt i ynys Prydain / am dyrnged /

ac na thalai ef vn dyrnged yddynt /

a dywedyd wrth y penaithiaid yno / ar vrys yn gorfforol gan hysbyssy yddynt / mae honno oedd y dyrnged a gaent hwy gantho ef /

a ffan glyby pawb wroldeb Arthur / dowad a wnaythant penaithiaid pob gwlad or tyedd hynny Imroi i arthur a myned tan dyrnged iddo ef /

DYRN..............1

ac nid oedd dim well gan yr amherawdr nac ymgaffel a Gwalchmai a newidiaw dyrn

DYRNAS............15

ac yno i gwissgodd Emrys goron y dyrnas am i ben /

ac yna i daeth holl Esgobion a ffenaithiayd y dyrnas a thrwy anrhydedd mawr i claddwyd ef garllaw mynachlog ambri o vewn kor y kowri wedi iddo ef dyrnassy ond vn vlwyddyn vgain Tervyn Ythur Bendragon Ac wedi hynny drwy gyngor

ac yndeb penaythiaid y dyrnas / i kymerth ythur bendragon goron y dyrnas am i ben /

ac yndeb penaythiaid y dyrnas / i kymerth ythur bendragon goron y dyrnas am i ben /

ac yna ir ofnes gwyr y dyrnas Rag dyvod gwyr Germania i oresgyn ynys Brydain /

a ffan wyby y brenin hyny / ef a orchmynodd koron y dyrnas i arthur i vab /

a ffan wyby y penaithiaid o ynys Brydain / vod y saysson yn aflonyddy Eilwaith / ymgynyll a wnaythant hvd ynghaer vyddav / holl yrrddas y dyrnas / i gymryd i kyngor pwy a wnaent yn vrenin arnynt /

ac eraill / o benaithiaid y dyrnas hyd ynghaer lydd / o vlaen dydd natalic krist / nessa yn ol hynny /

ac eraill o benaithiaid y dyrnas / ir lle gosodedig / rhai i dori ffyn /

ac a wisgodd koron y dyrnas am i ben ef

a ffenna lle a dinas yn y dyrnas oedd kaerllion arwysg yn yr amser hwnw /

ac am hyny / ni doedd vn dyrnas yngrhed a allai ymgyfflyby

ac amrodd i geisio peth parhays / tyac at dyrnas gwlad nef /

ac am hyny / Arglwydd heb ef / awn i Imddiffin ynys Brydain i dyrnas rhyvain /

ac yngwydd y rhai a oeddent yno / yn bressenol i gorchmynodd Arthur / goron y dyrnas i Gystenin ap kattwr i gar ef

DYRNASSY..........3

ac yna i daeth holl Esgobion a ffenaithiayd y dyrnas a thrwy anrhydedd mawr i claddwyd ef garllaw mynachlog ambri o vewn kor y kowri wedi iddo ef dyrnassy ond vn vlwyddyn vgain Tervyn Ythur Bendragon Ac wedi hynny drwy gyngor

ac wedi hyny i by ef varw ar sawl ai hyvodd gidac ef / wedi iddo ef dyrnassy vn vlwyddyn ar bymtheg /

ac a vy varw / wedi iddo ef dyrnassy chwech blwyddyn arhigain

DYRNOD............5

ac ef / ar vn dyrnod i lladdai ef hwynt

ac a roddes dyrnod kreylon i ffrolho / ar warthaf i benn hyd pan holldes i gorff ef hyd i wregis /

ac vn dyrnod i lladdai

ac ef / ar vn dyrnod i lladdai /

ac ol dyrnod arno or hwn y by ef varw /