DAETHANT..........7

ac wedi hynny i daethant a hwynt hyd y mynydd mambri /

ac yna i daethant illdav o gytyndeb a llynges vawr ganthynt i dir myniw / a ffan glyby ythur brawd y brenin hyny argysswr mawr a vy ganto / cans i roedd Emrys yn glaf ynghaer wynt /

ac y mywn i daethant

ac oddyno i gid i daethant / hyd ynghaer ludcoed /

ac i borth tovnes i Dir lloiger i daethant / gan anrhithio y gwledydd hyd yn hafren /

ac ar vrys i daethant trwy vyddinoedd gwyr rhyvain /

ac oddyno yn llawen i daethant adref at Arthur /

DAETHODD..........1

ac ir aeth ythur i gysgy / at Eigr / gan ddechrav ymddiddan twyllodrys gariad oric a dwedyd may yn lledrad i daethodd ef yno or castell arall i ymweled a hi

DANGOS............1

a ffob vn o honynt yn dangos y gwyr mwiaf ar a garent

DAIAR.............1

ac yna / ir addewis medrod / yw wyr / os ef a orvyddai wneythur i bodd oll / o dir a daiar a da /

DAL...............2

a dal octa

ac ymavel mewn Arthur / ai dyny oni syrthodd ef ar dal i liniav /

DALA..............3

a dala eraill a wnaythant /

ac yn y diwedd i gyrry i ffo / ar rhai ni bv wiw i dala / i lladd ai hysbeilio /

a dala tri onaddynt yn vyw /

DALAM.............1

ac wedi i vyned ef i ganol y weilgi / ef a syrthiodd kysgy ar arthur / am dalam or nos /

DALIODD...........1

ac ynghylch vgain mil o wyr y gwledydd hynny / ar amser hwnw wrth ymgyrchy ai gilidd / i daliodd gwalchmai yno Syr priamus / marchog or gwledydd hyny

DALKEN............2

ac ai trewis ef ar i dalken / onid oedd i waed ef / yn ffrydio ir llawr / drwy i helmed /

ac yna llidio yn vawr a oric Arthur tharo /r/ kawr ar i dalken / oni lithrodd y gwaed o amgylch i lygaid ef /

DALM..............1

ac yn ymyl yno dan y rriw honno i mae bedd Bytta gawr iw weled heddiw ar ymgyvarvod hwnw a vyssai dalm o amser kyn lladdiad yr anghenvil vchod / am Elen nith howel / ar howel hwnw a barodd gwneythyr ylysendy [~ elusendy ] ywch benn bedd Elen ar y mynydd hwnw /

DALWYD............1

ac yn yr ymladd hwnw i dalwyd Gilamwri /

DALY..............1

a ffan wyby arthur ystyr y llythur / ef aeth yn i gyngor / am daly atteb i wyr rhyvain /

DAMEN.............1

ac yn y diwedd i gyrrwyd y saysson i ffo ai hymlid hyd y lle a elwir mynydd damen / kans lle ychel kadarn oedd hwnw / o greigiav a cherric / ar nos hono i byant yno /

DAMWAIN...........2

a manegi iddaw gwbwl or damwain /

a manegi iddaw ef i damwain /

DAMYNODD..........1

ac wedi ddala ef / i damynodd ef ar walchmai ddywedyd iddo ef i enw / a ffa beth oedd ef ai marchog ai gwas

DAN...............15

ac yna i dowad Emrys / dan chwerthin pa vodd i gellid ti ddwyn oddyno Sef i dowad merddin / na chyffro di arglwydd ar chwerthin / cans ni ddwedaf namyn pryddder /

ac ar ben y paladr hwnw / pellen o dan ar lun draic /

ac yna i dywad ef dan chwerthin yn rhith Gwrlais nim llas i etto / ond mi af i edrych / pa vaint a golles i om gwyr / gan gyssyrio Eigr /

a thelyn gidac ef trwy lestav y brytaniaid / oni ddaeth ef dan ystlys y gaer /

a llyn Draig o dan erni /

ac yn i erbyn ef i daeth ffrolho vrenin ffrainc / dan lyvodraeth ymerodraeth RHyvain /

ac a allodd i gael / Sef a oric arthur ai lu / dan ymgylchy y dinas / ai kronni yno vis or vnty / oni veirw llawer o honynt o newyn / a dolyrio a wnaeth / ffrolho yn vawr a chynic myned ef

ac i rhoes ef dan dor i varch /

ac amheraodrion eraill wedi hyny / kans yr holl ynyssoedd sydd dan ryvain / ond ynys prydain /

ac yna i gwelynt hwy ddav dan / yn gyvagos at i gilidd ar ben mynydd mawr /

ac a aeth ef ir mynyd lle i roedd y naill dan /

ac a ddanvonyssai genadav at arthur / dan erchi iddaw ef vlingo kroen i varf ai danvon iddaw ef / i orffen i bilis /

ac yn ymyl yno dan y rriw honno i mae bedd Bytta gawr iw weled heddiw ar ymgyvarvod hwnw a vyssai dalm o amser kyn lladdiad yr anghenvil vchod / am Elen nith howel / ar howel hwnw a barodd gwneythyr ylysendy [~ elusendy ] ywch benn bedd Elen ar y mynydd hwnw /

ac ef / Sef oedd y kenadav / Gwalchmai / Bosso Iarll rhydychen / Geraint Gaerwys or ysbaen a bedwyr bentrilliad a llawen vy gan lu Arthur vyned Gwalchmai yno / dan dybied i kymhellai ef hwynt i frwydro /

ac a roes ef vaddeyant / ir tri Seneddwyr byw ychod / ai rhyddhav hwynt / o bob perigl a khaethiwed / dan ammod yddynt hebrwng y kyrff ychod i ryvain yw kladdy /

DANAF.............1

a gwna di vyngorchymyn / val ir wyti yn ovalys am danaf /

DANLLYD...........1

a thi arwyddocaf y seren a welaisti ar ddraic danllyd ar paladyr a ystynodd dros ffrainc yw mab a vydd iti a chyvoethawc a vydd hwnw /

DANO..............3

ac addaw / os delai ef yn vyw / yr ail waith / i parai ef i gwnevthyr o newydd / val i byssent orav erioed a ffan glyby hingestr vod Emrys / yn ymgais am dano ef / anog y saysson i ymladd yn wrol / gan ddwedyd na doedd vawr gally Emrys / o varchogion llydaw / kans yno i cawssai ef nerth /

ac wedi traythy y geiriay hyny / arthur a wisgodd am dano / lirric /

ac wedi i bawb wisgo am dano / drwy vendith yr archesgobion / kyrchy i gelynion a wnaythant / yn greylon / oni vy nos a wnaythant ai lladd /

DANVON............2

ac yno dyvyny i benaithiaid atto / Imgynghori a hwynt / Sef oedd i kyngor / danvon at howel mymber llydaw yr hwn oedd vrenin llydaw /

ac a ddanvonyssai genadav at arthur / dan erchi iddaw ef vlingo kroen i varf ai danvon iddaw ef / i orffen i bilis /

DANVONED..........1

ac i danvoned yddynt lynges ddir vawr o vaint /

DANVONYSSAI.......1

ac yno i roedd gwalchmai ap llew ap kynvarch / yn trigo / yngwsaneth pab RHyvain / lle i danvonyssai Arthur / i ewyrthyr / i ddysgv moes

DANYNT............2

ac os wllis yw genyt / par yn lladd ni Ac yna i raeth Emrys yni gyngor am danynt /

a gwisgo eraill am danynt /

DARIAN............2

ac yna yn llidioc i codes Arthur gan droi i darian rhyngtho a ffrolho /

ac a hono taro Arthur ar i darian / oni glowid i swn ymhell /

DAROWSDER.........1

a ffan ddaethant yno ir aethant / yn i gweddi ar ddyw / o vlaen Temyl apolo / val i genyssid Iessy Brenin y Brenhinoedd / ar y dydd hwnw i ryddhav y byd / oddiwrth i pechodav / ddangos o honaw ef / oi vawr wrthiav yddynt oleini / drwy wrthiav pwy oedd vrenin tilwng [~ teilwng ] ir ynys hono / rrac kolli gwaed gwirioniaid / wrth darowsder [~ drawster ] /

DARPARENT.........1

ac yna i peris Arthur arlwyo a gwneythur yno gwledd anveidrawl o vaint / i wahadd holl vrenhinoedd a ffenaithiaid o ysgolheigion megis na allent rivedi arnynt i ddywad i wledd caer llion ar wysg / i roi breiniav yddynt megis i darparent o herwydd i braint ai bonedd /

DARVOD............11

ac wedi / darvod iddo lonyddy pob lle i daeth ef hyd y dref a elwid caer baladin / a heddiw shatesburi i edrych beddav y sawl a baryssai hingestr i ladd yno drwy vrad o Ieyrll barwniaid a marchogion yrddolion /

ac wedi darvod hynny / i herchis Emrys godir meini val i roeddent ynghilara

ac yn ddiannod erbyn darvod y gwsaneth / ar fferenav / i roedd o vewn y vynwent hono / gyverbyn ar allor vawr / vn garreg vawr / gyffelib i mynor / yn bedwar ochrog /

ac velly dydd puredigaeth mair wedi darvod y gwsaneth / i raeth yr archesgobion / twyssogion Barwniaid marchogion /

ac eraill or penaithiaid ddyall darvod i arthur wneyd hyny / ir aethant oll Eilwaith i brovy tyny y kledday allan /

ac wedi darvod i Arthur wastatav ynys brydain yn y modd gorav i byssai erioed / i gwreicawdd Arthur a gwenhwyvar verch gogvran gawr /

ac wedi darvod y kinio ychod / i daeth pawb allan / oddigerth y dinas / i edrych amravailion chwareoedd / nid amgen / marchogion / yn torri ffynn /

ac wedi darvod yddynt dreilio y wledd honno / mewn tridiav a thair nos / y pedwrydd dydd i rhodded i rhai a vyssai yn gwsnaythy / dros i llavyr ney i travel / nid amgen / i rhai o naddynt i rhodded dinessydd /

ac a wrthodais [~ wrthodes ] yr archescopaeth / o herwydd gweled vaint a vy armerth y wledd honno / ar gynylleidva / ai darvod mewn tri diav /

ac wedi darvod yddynt / liniaythy pob peth erbyn awst / yna i kodyssant tyac ynys Brydain /

ac wedi darvod i arthur wneythyd ryolwyr /

DARVODEDIG........1

a oric ef / mae darvodedig yw pob peth yn y byd hwn /

DAU...............2

Ag ymlaen pob byddin ir oedd dau farchog clodfawr, profadwy.

Ag yn ol y pedair byddin hynu ir oedd pedair eraill a dau farchog o reolwyr ar bob vn ohonynt.

DAV...............6

ac arvay / ar amser hwnw i roedd dav archesgobty yn weigion nid amgen caer llion Arwysg /

ac o enav y ddraic i roedd dav baladyr yn kodi / y naill onaddynt yn kodi

a chyn hyny ni allai ef dro ond o nerth dav wr gryvion / gan ddwedyd / ha /r/ twyllwyr Am galwent "haner gwr marw / gwell yw haner "gwr marw a orvyddo / na gwr byw a orvydder /

a fferthynol i ti holi pethav dledys yddynt hwy / kans Sibli ddoeth a ddraganodd / i byddai dri amherawdyr or brytaniaid yn rhyvain / Sef ni by ond dav hyd yn hyn /

ac o ffrainc Bedwar vgain mil o varchogion arvog / a chan y davddeg gogyvwrdd a chida Geraint garwys or ysbaen / i daeth mil a dav kant o varchogion arvoc /

a dav varchog yrddol glodfawr yn ryolwyr / ymlaen y gyntaf ir oedd flaidd

DAVDDEG...........3

a gwidiart Twyssog poytyers / ar davddeg gogyvwrdd a geraint garwys or ysbaen /

ac o ffrainc Bedwar vgain mil o varchogion arvog / a chan y davddeg gogyvwrdd a chida Geraint garwys or ysbaen / i daeth mil a dav kant o varchogion arvoc /

a davddeg mil /