Adran nesaf
Next section

Adran o’r blaen
Previous section

 
 
BUANT.............1
Yna i cafas yn i gyngor fyned i'r lle a elwir Licris, ag yno i buant y nos honno.
YK LLst 129, 44v. 4
 
 
BUM...............1
A beddino i lu a wnaeth yn wyth byddin, ag ir oedd bum cant a chwe mil o wyr ymladd profadwy ymhob byddin.
YK LLst 129, 45r. 1
 
 
BURGWYN...........1
ac ai lu gantho i burgwyn / i ddarostwng y wlad honno /
YK 133v. 15
 
 
BUTLER............1
ac yna i rhoddes Arthur / i bedwyr bentrilliaid oi lys ef / nid amgen / pen butler Iarlleth normandi /
YK 116r. 19
 
 
BV................3
ac ni bydd gwaeth yn trigaredd ninav / nac i bv yr yddeon /
YK 94v. 16
ac o hyny allan / i bv raid i gilamwri warhav i Arthur / ef ai werin /
YK 113r. 17
ac yn y diwedd i gyrry i ffo / ar rhai ni bv wiw i dala / i lladd ai hysbeilio /
YK 127v. 8
 
 
BWRDD.............2
a thri o varchogion Gwyry / nid amgen Bwrdd ap Bwrdd / Predyr ap Evroc Iarll /
YK 139r. 22
a thri o varchogion Gwyry / nid amgen Bwrdd ap Bwrdd / Predyr ap Evroc Iarll /
YK 139r. 23
 
 
BWRW..............3
ac yn bwrw i llydded / oddiwrthynt
YK 93v. 22
ac wedi ymladd / yn hir o amser / ef a welai y ddraig / yn bwrw tan ar y kawr / oni losges ef / yn vlw oll /
YK 123v. 5
a bwrw /r/ kleddav hwnn ir llyn / val i gorchmynais i ti / gan ddwedyd ymhell
YK 138v. 1
 
 
BWYD..............2
ac yno i meddyliodd Arthur i kadw hwynt / heb na bwyd na diod / a ffan glyby baldwrf brawd kolgrin hyny / ef a ddaeth a chwech mil o wyr arvoc gantho / hyd o vewn deng milldir at gaer Evroc Sef i byssai ynte yn aros kledric / twyssog o Germania / ai nerth ynte / ir saysson
YK 108v. 19
ac velly i gwarhawd hwynt / dri diwarnod a thair nos / heb na bwyd na diod /
YK 110r. 6
 
 
BWYSTVILIAID......1
ac yn agos at y dinas i roedd ffridd ne fforest deg addas i hela bwystviliaid /
YK 116v. 13-14
 
 
BWYTTA............1
ac yn i bwytta yn lled amrwd /
YK 124v. 14
 
 
BY................12
ac i by ef yn nychy yn hir o amser / oni ddigiodd y gwyr oedd yn kadw octa
YK 103r. 20
ac wedi hyny i by ef varw ar sawl ai hyvodd gidac ef / wedi iddo ef dyrnassy vn vlwyddyn ar bymtheg /
YK 105r. 3
ac yna i by ymladd creylon a lladd llawer o bobty /
YK 108v. 14
ac yno i by vrwydyr vawr a lladdva o bobty / cans o gysgod y deri i brethynt hwy y brytaniaid /
YK 109v. 23
ac yna i by ef ddayddeng mlynedd yn ol hyny / yn gorffwyssaw
YK 113v. 4
a naw mlynedd i by ef yn goresgyn y gwledydd hynny /
YK 116r. 7
a rhy hwyr i rwyti yn gwneythyr Iawn I ryvain / ai brenhinoedd / lle i mae yr holl vyd yn ddarostwngedig i ryvain / ond tydi a thithav sy yn attal y dyrnged / yr hon syddyledys i ryvain i chael o ynys brydain / yr hon i by Ilkassar yn i chael /
YK 120v. 4
ac wedi hyny i by Kystenin /
YK 121r. 24
a fferthynol i ti holi pethav dledys yddynt hwy / kans Sibli ddoeth a ddraganodd / i byddai dri amherawdyr or brytaniaid yn rhyvain / Sef ni by ond dav hyd yn hyn /
YK 121v. 18
ac yno i by vrwydyr galed o bobty /
YK 127v. 2
ac ol dyrnod arno or hwn y by ef varw /
YK 135v. 3
ac yna i by ymladd kreylon
YK 135v. 24
 
 
BYANT.............1
ac yn y diwedd i gyrrwyd y saysson i ffo ai hymlid hyd y lle a elwir mynydd damen / kans lle ychel kadarn oedd hwnw / o greigiav a cherric / ar nos hono i byant yno /
YK 100v. 7
 
 
BYASSAI...........1
ac o herwydd hyny / gad i mi weled a elli di roddi y kleddv val i byassai /
YK 107v. 5
 
 
BYASSENT..........1
ac ar y rhythyr kyntaf / gyrry ffo ar y brytaniaid / ai hymlid ir koed i byassent or blaen /
YK 127r. 10
 
 
BYCHAIN...........1
ac yn Ranny yn saith o Baladrav bychain /
YK 99r. 7
 
 
BYCHAN............1
ac ni ddiengis or gad hono / ond rivedi bychan / henway twysogion medrod a las yno nid amgen Eiaes Bryt a Bassynt or saysson /
YK 136v. 23
 
 
BYCHEDDAWL........1
ac yn i le ynte i rroed dewi / yn archesgob kaer llion arwysg kans gwr dysgedig bycheddawl oedd ef /
YK 119v. 27
 
 
BYCHEDDOL.........1
a gwr dysgedig bycheddol oedd yntav /
YK 120r. 5
 
 
BYD...............6
a llawer or byd a veddiana ar paladyr arall yw merch a vydd iti a meibion hono ai hwirion a veddianant oll ol yn ol Sef a oric ythur / kyd na bai petrys gantho a ddodyssai verddin / gyrchy i Elynion a wnaeth ef
YK 99v. 3
a ffan ddaethant yno ir aethant / yn i gweddi ar ddyw / o vlaen Temyl apolo / val i genyssid Iessy Brenin y Brenhinoedd / ar y dydd hwnw i ryddhav y byd / oddiwrth i pechodav / ddangos o honaw ef / oi vawr wrthiav yddynt oleini / drwy wrthiav pwy oedd vrenin tilwng [~ teilwng ] ir ynys hono / rrac kolli gwaed gwirioniaid / wrth darowsder [~ drawster ] /
YK 105v. 19
ac ar vrys ni wnaeth ef lai / na goresgyn holl Europia / Sef oedd hyny / traian y byd /
YK 114r. 10
ac aber / val i gallai longav ddyvod o eithavoedd byd iddi
YK 116v. 9
a oric ef / mae darvodedig yw pob peth yn y byd hwn /
YK 119v. 23
a manegi yddynt i dylai /r/ holl vyd vod yn ostyngedic ney yn yfydd i ryvain a choffewch mai eych teidiav chwi a gedwis ryvain yn benna lle or byd / o ddewrder milwriaeth a ffyniant / na wrthodwch chwithav angav / er kadw braint rhyvain /
YK 129v. 4
 
 
BYDD..............2
ac ni bydd gwaeth yn trigaredd ninav / nac i bv yr yddeon /
YK 94v. 15
ac o bydd da /r/ kynghorav / ni a orvyddwn / ar wyr rhyvain / Sef er kael o honynt hwy gam dyrnged or ynys honn / er dyvod ai lluoedd iw ymddiffin hi / rac estron genedl / ar awr honn / ni ddylant i ni ddim /
YK 121r. 8
 
 
BYDDA.............1
ac o bydda i vrenin / mi ai hanrydeddaf / o dir a dayar a chyvoeth / val i bo ef bodlon
YK 98r. 20
 
 
BYDDAI............2
a fferthynol i ti holi pethav dledys yddynt hwy / kans Sibli ddoeth a ddraganodd / i byddai dri amherawdyr or brytaniaid yn rhyvain / Sef ni by ond dav hyd yn hyn /
YK 121v. 16
ac o byddai hynny yn ry vychan / hwy a gaent ymhwaneg or kyffelib / pan ddelai ef yno /
YK 133r. 25
 
 
BYDDE.............1
ac yna i dowad howel ymber llydaw / rhyngofi a dyw / pa mi bawb ar neyldy / ni bydde gystal
YK 121v. 9
 
 
BYDDEGOLIAETH.....1
a thrwy nerth duw ar llafr a gymeryssoch / ar angav / ef a ylch ych pechodav chwi yn lan / a chwi a gewch orvod a byddegoliaeth ar ych gelynion /
YK 110v. 16
 
 
BYDDIN............15
ac yn y diwedd i gorvy /r/ brytaniaid arnynt / gan ddwyn pentraink ganthynt / yw byddin i hvn /
YK 127v. 5
A beddino i lu a wnaeth yn wyth byddin, ag ir oedd bum cant a chwe mil o wyr ymladd profadwy ymhob byddin.
YK LLst 129, 45r. 1
A beddino i lu a wnaeth yn wyth byddin, ag ir oedd bum cant a chwe mil o wyr ymladd profadwy ymhob byddin.
YK LLst 129, 45r. 2
Ag ymlaen pob byddin ir oedd dau farchog clodfawr, profadwy.
YK LLst 129, 45r. 4
Ag yn ol y pedair byddin hynu ir oedd pedair eraill a dau farchog o reolwyr ar bob vn ohonynt.
YK LLst 129, 45r. 11
a ffan ddarvy iddaw yr ymadrodd hyny / ef a vyddinodd i lu yn ddavddeg byddin /
YK 129v. 17
ac ymlaen pob byddin / lleng o varchogion arvoc /
YK 129v. 18
ac yn ol yr hain ir oedd pedair byddin eraill / ymlaen y gyntaf ir oedd Penitus Seneddwr o Ryvain /
YK 130r. 17
ac yn gyntaf / i kyvarvy byddin Brenin yr ysgaen /
YK 130v. 8
a byddin / Aron ap kynvarch /
YK 130v. 9
ac yno geraint Gaerwys a Bosso Iarll rhydychen / ai byddin hwyntav yn tylly byddin gwry rhyvain /
YK 130v. 14
ac yno geraint Gaerwys a Bosso Iarll rhydychen / ai byddin hwyntav yn tylly byddin gwry rhyvain /
YK 130v. 15
ac er hyny y vyddin a ddyc i gorff ef oni garvyant a byddin brenin bilia a hono ai gwasgarodd hwynt /
YK 131r. 2
a byddino i wyr a oric medrod / yn naw byddin Sef rhivedi ymhob byddin / lleng o wyr arvog /
YK 136r. 12
a byddino i wyr a oric medrod / yn naw byddin Sef rhivedi ymhob byddin / lleng o wyr arvog /
YK 136r. 13
 
 
BYDDINO...........1
a byddino i wyr a oric medrod / yn naw byddin Sef rhivedi ymhob byddin / lleng o wyr arvog /
YK 136r. 11
 
 
BYDDINODD.........1
ac yn i erbyn yntav / i byddinodd arthur i wyr yntav /
YK 136r. 17
 
 
BYDDINOEDD........2
ac wedi hynny / ymgyrchy a wnaythant y byddinoedd a lladd llawer o bob ty /
YK 93r. 11
ac yn y diwedd byddinoedd Emrys a dwyllodd y saysson
YK 93r. 18
 
 
BYDDWCH...........1
a dwedyd wrthi / Arglwyddes / byddwch i wych /
YK 103r. 9
 
 
BYDDWN............2
a byddwn ni gyttyn i gynyny gwyr rhyvain megis anveiliaid / kans ni thebygynt hwy i rroem i gad ar vaes yddynt
YK 129r. 13
ac ni byddwn ni wrthynt /
YK 132r. 15
 
 
BYGWTH............1
ac am hyny i gelwid hwynt gwrthnebis varchogion / Tri kynghoriaid varchogion oedd yno / nid amgen Kynan ap Kledvai Eiddyn / Aron ap kynvarch Brenin yr alban / a meiriawn ap llowarch hen / y tri hyn oeddent kynghorwyr Arthur / pa ryvel na bygwth a vai arno / hwynt ai kynghorent / val na chai neb y gore arno /
YK 140v. 17
 
 
BYMTHEG...........1
ac wedi hyny i by ef varw ar sawl ai hyvodd gidac ef / wedi iddo ef dyrnassy vn vlwyddyn ar bymtheg /
YK 105r. 6
 
 
BYMTHEGVED........1
a ddistrowiassai y saysson ar gost Emrys oll / dros wyneb yr ynys / ar bymthegved dydd wedi hyny i daeth ef i lyndain /
YK 95r. 5
 
 
BYNAC.............5
a gwyr gwynedd gan i hystlys mewn koed gar i law / megis i gallent erbyniaid y saysson pa ffordd bynac i delynt /
YK 93r. 8
ac yn hono yn sevyll gleddav noeth / o erbyn i vlaen / a llythrenav o aur yn yssgrivenedig arno / yn yr ystyr hyn / nid amgen / mae pwy bynac a dynav y kleddav hwnw allan or garreg / ar Einion honno /
YK 106r. 12
ac nid oedd vn Brenin na thwyssawg ar ir elai yr hain attynt / nas gwrandawent a ffa neges bynac a geisient ni ffallai neb yddynt /
YK 139r. 20
a ffa le bynac ir elai /r/ heini ni allai na chawr / na milwr i haros hwynt / er kadarned a vai /
YK 139v. 2
a phedrod baladrddellt / kyneddvay yr hain / oedd pwy bynac a wnelai gam ar gwan / hwynt a maylent yn i gweryl ar y kyviawnder /
YK 140r. 15
 
 
BYNNOEDD..........1
a govyn iddaw a wnaeth ef / beth a roddai ef o dda ir neb a laddai Emrys / pasgen attebodd gan ddwedyd / mi a roddaf mil o bynnoedd am kydmeithas inav tra vwy byw /
YK 98r. 19
 
 
BYOMI.............1
a diogi / gael gorvod arnomi y brytaniaid / gan hvd i byomi yn segyr / gwedi ymroi i wleddav /
YK 120v. 23
 
 
BYSGODRYW.........1
ac vgain troydvedd yn i lled a ffymp troydvedd yn i ddyfndwr a ffedwar o amriw bysgodryw yndo vn ymhob kornel ir llyn
YK 112v. 7
 
 
BYSSAI............2
ac yno i meddyliodd Arthur i kadw hwynt / heb na bwyd na diod / a ffan glyby baldwrf brawd kolgrin hyny / ef a ddaeth a chwech mil o wyr arvoc gantho / hyd o vewn deng milldir at gaer Evroc Sef i byssai ynte yn aros kledric / twyssog o Germania / ai nerth ynte / ir saysson
YK 108v. 24
ac wedi darvod i Arthur wastatav ynys brydain yn y modd gorav i byssai erioed / i gwreicawdd Arthur a gwenhwyvar verch gogvran gawr /
YK 113r. 3

Adran nesaf
Next section

I’r brig
Back to the top