BRIOD.............1

a drwg vy gan ythur ladd gwrlais / ond o hynny allan / i kymerth ythur Eigr ddirgeledic yn wraic briod iddaw ar goedd /

BRIODYSSAI........1

ac anrhithio y wlad / i lladd / ai llosgi a wnaythant / Sef ir oedd llew ap kynvarch yn dwyssog ar y brytaniaid cans ef a briodyssai anna verch ythur bendragon /

BRITANIE..........1

ac yn ysgrivenedic oi hamgylch y geiriav hynn / patritius Arthurus / Britanie Gallie / Germanie / Dacie Imperator / yr hwn Sel oedd wedi i gwneythyd / ynghyd / o vlaen i Arthur ladd lles amherawdr ryvain / enwav rhai o varchogion Arthur /

BRITHAEL..........2

a minef af yn ffyrf brithael a elwir yn yr Estron iaith Brastias marchog /

a Brithael / a elwir yn yr Estron Iaith Brastias hyd y sylgwyn nessa at hyny /

BRIWEDIC..........1

ac yno i trigodd Emrys dri diewornod yn peri kladdy y kelanedd / menignaythy [~ meddyginiaethu ] yr hai briwedic

BROFI.............1

ac nis gallodd a gwedi hyny i peris kynar i arthur brofi i dyny ef allan yn i olwg ef /

BROFODD...........1

ac ar hyny kynar a brofodd i dyny allan /

BRON..............2

a gwaiw yn i law / yr honn a elwid bron gymyniad /

a lladd Gaynus gar bron yr amherawdr

BROVAI............1

a rhoi kri a rhybydd i bawb ddyvod yno / erbyn dydd puredigaeth mair nessa / ar ol hyny / pawb a brovai dyny y kleddav allan or garreg /

BROVES............1

a ffan ddaeth y sylgwyn / pob vn o naddynt / a broves dyny y kleddav allan or garreg /

BROVY.............1

ac eraill or penaithiaid ddyall darvod i arthur wneyd hyny / ir aethant oll Eilwaith i brovy tyny y kledday allan /

BROVYSSANT........1

ac wedi yddynt ddarllain yr yssgriven ychod / rhai o honynt / a brovyssant dyny y cleddav allan

BRWYDR............1

ac nid mogelynt / nac er gwaiw / Saeth / na chledde mewn brwydr / ar dydd i kai Arthur i gweled hwynt / ni khai ef ddirmig / na chwilidd /

BRWYDRAV..........1

a hyny a ddygai Arthur gidac ef pen elai ef mewn perigl brwydrav / ai gleddav a gymerth ef a elwid kledvwlch /

BRWYDRO...........1

ac er i ladd ef / brwydro a wnaythant /

BRWYDYR...........1

a barai ef i dwyn oi vlaen / pan Elai ef i vewn brwydyr ar Ryvel /

BRYD..............2

ac i hacred / Sandde bryd angel rh

ac am hyny i gelwid hwynt khyviawn varchawg tri Gwrthnebys varchogion oedd yno / Morvran ap Tegid Sandde bryd angel /

BRYDAIN...........19

a ffan wyby kilamwri i neges chwerthin a wnaeth ef a dwedyd / nid rryvedd genni vi ally o bobol lesg / anrithio ynys brydain gan yddynt vod mor ynvyd /

a marchogion ynys brydain / i Ardyniaw y lle hwnw / trwy i kyngor hwynt o adidawc a thrym /

ac a gavas trwy addaw yddynt bob rryw dda er dyvod gidac ef / i oresgyn ynys brydain oddiar Emrys /

ac yna gwneythyr gwledd y pasg a gwahawdd Ieyrll barwniaid a marchogion / ai gwragedd hwyntav / o gwbwl o ynys Brydain ir wledd honno /

ac ni doedd yn ynys brydain / na gwraic na morwyn kyn deced a hi /

ac yna ir ofnes gwyr y dyrnas Rag dyvod gwyr Germania i oresgyn ynys Brydain /

ac wedi ir saysson wybod marw ythyr / anvon a wnaythant hyd yn germania / i geisio nerth i ynill ynys brydain

a ffan wyby y penaithiaid o ynys Brydain / vod y saysson yn aflonyddy Eilwaith / ymgynyll a wnaythant hvd ynghaer vyddav / holl yrrddas y dyrnas / i gymryd i kyngor pwy a wnaent yn vrenin arnynt /

a enyssid yn vrenin kyvion i ynys brydain /

ac yno i dowod kynar wrth arthur mai ef a oedd dilwng i vod yn vrenin ar ynys brydain / kans ni allai ef / na neb arall / dyny mor kleddav hwnw allan or garreg / ond y neb y sydd gyvion vrenin ir ynys /

ac wedi darvod i Arthur wastatav ynys brydain yn y modd gorav i byssai erioed / i gwreicawdd Arthur a gwenhwyvar verch gogvran gawr /

ac wyneb i daeth Arthur i ynys Brydain dracheven /

a mynachlog y kannonwyr oedd honno / hevyd yno i roedd yr archesgobty penaf / or tri archesgobty oedd yn ynys brydain a hevyd aniveiri oedd yn y dinas honno / amrevailion gelvyddydav /

ac velly or alban i daeth Aron ap kynvarch vrenin yno / yrien ap kynvarch arglwydd Reged kaswallon lawir / arglwydd gwynedd / meiric Brenin Dyved / kattwr Iarll kerniw a thri Archesgob ynys brydain / a ffenna o naddynt / oedd archesgo caer llion arwysg / kans braint legat oedd iddaw /

ac ynys brydain o bob da moesay a devodav / o herwydd vn arver oedd holl wyr llys arthur ai gwragedd /

a rhy hwyr i rwyti yn gwneythyr Iawn I ryvain / ai brenhinoedd / lle i mae yr holl vyd yn ddarostwngedig i ryvain / ond tydi a thithav sy yn attal y dyrnged / yr hon syddyledys i ryvain i chael o ynys brydain / yr hon i by Ilkassar yn i chael /

ac Elen dyledogion ynys brydain / ar hain a oresgennodd hyd yn RHyvain / a rhyvain oll /

ac am hyny / Arglwydd heb ef / awn i Imddiffin ynys Brydain i dyrnas rhyvain /

ac wedi darvod yddynt / liniaythy pob peth erbyn awst / yna i kodyssant tyac ynys Brydain /

BRYDOEDD..........1

ac wedi myned hi ir Eglwys / i dechreywyd y gwsaneth trwy /r/ ysgolheigion gorav ar pynciav gorav tecaf ar a brydoedd dyn erioed /

BRYNIAV...........2

a rhoi gwyr llydaw ar brytaniaid blith drafflith a hwynt a gossod a wnaeth gwyr dyved ar y bryniav vchel /

ac o amgylch / yr hain i roedd bryniav teg vchel

BRYNN.............2

ac yno i raeth Eidiol Iarll a hingestr i ben brynn vchel / yn ymyl y castell yn y lle i llas ef gan wneythyr cri mawr ywch i ben ef / megis i roedd yr arver i gladdy Sawden /

ac o hyd y nos i kyrchodd y saysson i ben brynn ychel / gan dybiaid i gallent ymgadw yno /

BRYSSIA...........2

a bryssia di i ymladd ath Elynion o herwydd ty di a orvydd arnynt /

ac am hyny / bryssia di ir hynt honno / o herwydd kyttyn yw dy wyr a thi /

BRYT..............1

ac ni ddiengis or gad hono / ond rivedi bychan / henway twysogion medrod a las yno nid amgen Eiaes Bryt a Bassynt or saysson /

BRYTANIAID........32

ac a gyssegrwyd / yn vrenin ar y brytaniaid /

ac na doedd arnynt hwy ofn y brytaniaid gan ddwedyd vod o honynt hwy ddaygain mil o wyr arvoc /

a rhoi gwyr llydaw ar brytaniaid blith drafflith a hwynt a gossod a wnaeth gwyr dyved ar y bryniav vchel /

ac yna ir wyles merddin gan ddwedyd / o genedl y brytaniaid yn awr i rychi yn weddw / ag yn ymddivad am Emrys weledic / chwi a gowssoch golled / ni ellir byth moi hynill dracheven /

ac anrhithio y wlad / i lladd / ai llosgi a wnaythant / Sef ir oedd llew ap kynvarch yn dwyssog ar y brytaniaid cans ef a briodyssai anna verch ythur bendragon /

ac yna ir ymladdodd y brytaniaid yn wrolwych /

ac velly goresgyn a wnaythant / o hwmber / hyd ymhenryn Bladdon yn y gogledd / kans yn yr amser hwnw / anghytyndeb oedd ymsyg y brytaniaid / am wneythyd brenin arnynt /

ac a roddai / Tervyn Arthur ap Ythur Ac wedi hyny y Brytaniaid a ddiessyyssant arthur ap ythur yn vrenin arnynt /

a thelyn gidac ef trwy lestav y brytaniaid / oni ddaeth ef dan ystlys y gaer /

ac yno i by vrwydyr vawr a lladdva o bobty / cans o gysgod y deri i brethynt hwy y brytaniaid /

ac ar brytaniaid oedd yndi a ffan wyby Arthur hyny / i peris ef grogi y gwystlon / heb ohir /

ac ar hyny i i raeth Arthur ai varch ir llawr a ffan weles y brytaniaid hyny anodd a vy ganthynt gadw kryngrair / ar ffrancod /

a ffan ddaethant ir llys kyvarch gwell i arthur a wnaythant / gan i anerch oddiwrth lles / amherawdyr rhyvain / i roi llythyr yn i law ef ar geiriav hyn ynthaw / lles amherawdyr rhyvain / yn anvon anerch at arthur vrenin y brytaniaid / megis ir haeddodd / kans rhyvedd yw geni vi dy greylonder di ath ynvydrwydd / o anian ffolder kans ynvyd i soraist di vy vi amherawdyr rhyvain /

a diogi / gael gorvod arnomi y brytaniaid / gan hvd i byomi yn segyr / gwedi ymroi i wleddav /

a fferthynol i ti holi pethav dledys yddynt hwy / kans Sibli ddoeth a ddraganodd / i byddai dri amherawdyr or brytaniaid yn rhyvain / Sef ni by ond dav hyd yn hyn /

ac yna i dowad Gaynus nai yr Amherawdr a ddyvod hwy o lawer yw ych tavodav chwi /r/ brytaniaid nach kleddyddav chwi Sef a oric Gwalchmai / yn chwimwth tyny i gleddav /

ac a drawodd Marcinicus ar i benn ai gleddav / oni holldodd hyd i ddwyvron / gan erchi iddaw vanegi iw gydgymydeithion yn yffern vod yn hwy kleddyddav y brytaniaid nai tavodav /

ac val i ddoeddent velly yn gyvagos i goed nychaf / chwech mil or brytaniaid yn rhoi kri ar y rhyvainwyr /

ac ar y rhythyr kyntaf / gyrry ffo ar y brytaniaid / ai hymlid ir koed i byassent or blaen /

a ffymp mil o wyr arvog a ddaeth yn borth ir brytaniaid a kynal i klod ai syberwyd a wnaythant a gwrthneby y rhyvainwyr a wnaythant / a pentraink..

ac yn y diwedd i gorvy /r/ brytaniaid arnynt / gan ddwyn pentraink ganthynt / yw byddin i hvn /

ac velly i daeth y brytaniaid ar karcharorion ganthynt / hyd y lle / i roedd arthur /

a chodi a oric or ryvainwyr yddynt ai gwasgary yn ddrwc / sef a oric y brytaniaid /

ac yn llidioc y rhyvainwyr a gyrchodd y brytaniaid

a thair mil yr borth ir brytaniaid /

ac er kolli hyny ni adodd y brytaniaid vn or karcharorion i ddianc / Namyn gyrry ffo ar y rhyvainwyr /

ac wedi y gorvod hwynt / i doeth y brytaniaid ar karcharorion i baris / gida rhai a ddaliwyd hevyd y dydd hwnw /

ac er hynny y brytaniaid a ddygassai i gorff ef hyd y lle i ddoedd y ddraic auraid / Sef a oric hirlas nai Bedwyr bentrilliaid pan weles kai hir / gwedi ladd / kymryd gidac ef drychant marchog arvoc grymys provedic /

ac yno gwahaodd blaena or brytaniaid / ai hencil hyd at howel ymber llydaw / a gwalchmai /

ac yna i daeth vn or brytaniaid /

ac i dowad wrth priamus / mai gwas Ivanc oedd ef o gegin y brenin arthur O dydi / heb priamus / o dydiw bechgin a choegwyr arthur / kyn wched a thydi / mae /n/ rhaid yw varchogion ef vod yn wrolwych / ar amser hwnw hevyd i llas yno Syr Gherrard / marchog or brytaniaid / a llawer eraill /

a manegi iddo a wnavthant / ddarvod i vedrod / i nai vab i chwaer wisgo koron y brytaniaid / am i benn /