Adran nesaf | |
Adran or blaen |
BOBTY.............14
| |
ac ymladd yn grevlon a lladd llawer o bobty / yni ffoes kilamwri / | YK 96v. 24 |
ac hwynt a llawer o bobty a las / | YK 99v. 10 |
a lladd llawer o bobty / oni aeth hi yn nos ar bore dranoeth i daeth y saysson i maes or gaer / | YK 104r. 18 |
ac yna i by ymladd creylon a lladd llawer o bobty / | YK 108v. 15 |
ac yno i by vrwydyr vawr a lladdva o bobty / cans o gysgod y deri i brethynt hwy y brytaniaid / | YK 109v. 24 |
ac ymgyrchy a oric a lladd llawer o bobty / | YK 114v. 8 |
ac organ o bobty yddynt | YK 118v. 1 |
ac yna i llas llawer o bobty / | YK 127r. 11 |
ac yno i by vrwydyr galed o bobty / | YK 127v. 3 |
ac yna i llas llawer o bobty / val ir oedd vlin i drythv | YK 130v. 21 |
ac yno i kolled llawer o bobty | YK 131r. 20 |
ac ni ellid rhivedi ar a las o bobty / | YK 132v. 9 |
a llawer a las yna o bobty / | YK 135r. 18 |
ac i llas llawer o bobty / | YK 135v. 25 |
BOCTUS............3
| |
ac ymlaen y drydydd vyddin ir oedd Boctus Brenin medveddwr a Seneddwr arall o ryvain / | YK 130r. 3 |
ac yna i brathodd Boctus Brenin Medveddwr / kai hir ap kynar varvoc yn i Anghevawl oni vy ef varw / | YK 130v. 22 |
ac ymladd oni gavas ef gwrdd a Boctus vchod / ai dyny gidac ef ar gefn i varch hyd yn ymyl korff kai hir / | YK 131r. 14 |
BOD...............3
| |
ac o hyny allan / i gelwid ef ythur bendragon / Sef a oric octa ap hingestr gwahawdd y saysson attaw / gan ddwedyd wrthynt / gwedi marw Emrys i bod hwynt yn rhydd or llw a roysent iddaw / | YK 100r. 18 |
a chainc oliwydd yn llaw pob vn o naddynt / yn arwydd i bod yn genadav / | YK 120r. 10 |
achos i bod hi ar avon gamlan / | YK 137r. 23 |
BODLON............1
| |
ac o bydda i vrenin / mi ai hanrydeddaf / o dir a dayar a chyvoeth / val i bo ef bodlon | YK 98r. 22 |
BODD..............5
| |
a ddoythoch bodd i Erchi trigaredd megis i daeth pobl yr yssrael / | YK 94v. 13 |
ac a roes i bawb or ynys / gwbwl oi gwir ddlyed / gan rany bodd i bawb oi wyr / megis i gweddav iddaw / | YK 97r. 17 |
ac na allai neb i lyddias / nai wrthneby / Sef a oric doldwrf Brenin y ffeichtiaid a gwynwas Brenin orck dowod yno oi bodd i warhav i Arthur / | YK 113r. 28 |
ach anrhydeddaf chwithav wrth eych bodd o bob da a thiroedd / | YK 129r. 19 |
ac yna / ir addewis medrod / yw wyr / os ef a orvyddai wneythur i bodd oll / o dir a daiar a da / | YK 136r. 16 |
BODDI.............1
| |
a rwng i lladd ai boddi i kolled chwech mil or saysson / | YK 109v. 20 |
BONDEDDIGION......1
| |
a howel mymber llydaw Brenin llydaw / a llawer o bondeddigion gida hyny RHy vlin i manegi / val na ddaeth i vn wledd erioed i gymint o wyr da / | YK 117v. 20 |
BONEDD............1
| |
ac yna i peris Arthur arlwyo a gwneythur yno gwledd anveidrawl o vaint / i wahadd holl vrenhinoedd a ffenaithiaid o ysgolheigion megis na allent rivedi arnynt i ddywad i wledd caer llion ar wysg / i roi breiniav yddynt megis i darparent o herwydd i braint ai bonedd / | YK 117r. 12 |
BONEDDIGION.......2
| |
ac a ddalodd octa a llawer oi boneddigion / | YK 93v. 18 |
ac ni Ranyssom ni vodd dy dduw di yn gwladychy / yr hwn sydd yn kymell y boneddigion hyn yn dy ywllis di yn y modd hyn / | YK 94v. 3 |
BONT..............1
| |
ac i bont hwy glewion ar y dechrav / Safwn i ynghyd yn ddewrwych / | YK 129v. 12 |
BORE..............1
| |
a lladd llawer o bobty / oni aeth hi yn nos ar bore dranoeth i daeth y saysson i maes or gaer / | YK 104r. 19 |
BOREL.............3
| |
ac yno i gorchmynodd Arthur i Bedwyr Ben trilliaid / twyssog Normandi / Syr lamcelot du lac Kattwr Iarll kerniw / Borel Twysog / | YK 127v. 19 |
ac o vlaen y vyddin i roedd / kattwr Iarll kerniw / Syr lanncelot a Borel dwysog yn ymladd / | YK 128r. 16 |
ac yna i llas Borel Dwysog / kans Evander Brenin Siria / ai brathodd ef / | YK 128r. 23 |
BOREX.............1
| |
ac ymlaen y bedwerydd vyddin ir oedd Borex Brenin Bilia / | YK 130r. 6 |
BORTH.............7
| |
ac i borth tovnes i Dir lloiger i daethant / gan anrhithio y gwledydd hyd yn hafren / | YK 110r. 16 |
ac val i ddoeddent velly nychaf Gilamwri brenin y werddon / yn dyvod yn borth ir ffeichtiaid | YK 112r. 11 |
ac yno aros a wnaeth ef gwbwl oi wyr / or ynyssoedd eraill / addowsai borth iddaw / | YK 123v. 21 |
a ffan glyby pentraink / Seneddwr o ryvain hyny / i doeth yntav a dengmil o wyr Ryvain / yn borth ir rhyvainwyr / | YK 127r. 7 |
a ffymp mil o wyr arvog a ddaeth yn borth ir brytaniaid a kynal i klod ai syberwyd a wnaythant a gwrthneby y rhyvainwyr a wnaythant / a pentraink.. | YK 127r. 13 |
a thair mil yr borth ir brytaniaid / | YK 128r. 20 |
ac ellynt / yn borth iddaw ef / gan addaw yddynt Gimint | YK 134v. 23 |
BORTHVA...........2
| |
a chattwr / twysog kerniw aeth gida hwynt / wrth orchymyn Arthur / oni ddaethant ir borthva / | YK 122v. 22 |
ac wedi hyny / i kyrchodd Arthur borthva Southamton / | YK 123r. 19 |
BOSSO.............5
| |
ac ir wledd honno i daeth morydd Iarll kaer loiw / moriarll kaerangon Dr Anharawd arglwydd ymwythig Madog o gaer wayr / owain o gaer vallawg Sowlesbri a gwrsalen / o gaer gynvarch / Yrien o gaer vaddon / Bosso Iarll rhydychen / | YK 117v. 3 |
ac ef / Sef oedd y kenadav / Gwalchmai / Bosso Iarll rhydychen / Geraint Gaerwys or ysbaen a bedwyr bentrilliad a llawen vy gan lu Arthur vyned Gwalchmai yno / dan dybied i kymhellai ef hwynt i frwydro / | YK 126r. 15 |
a Bosso Iarll a droes atto ef / | YK 126v. 14 |
a ffan weles Bosso Iarll rhydychen hyny / galw a oric anivair / | YK 127r. 19 |
ac yno geraint Gaerwys a Bosso Iarll rhydychen / ai byddin hwyntav yn tylly byddin gwry rhyvain / | YK 130v. 13 |
BOTTEL............1
| |
ac o ffraink Eldyn / Twyssog Rwyton Bottel Twyssog kenonia a Leodegar o volwyn / Bedwyr Twysog ne Iarll Normandi a khai hir ap kynyr Twyssog Angoy / | YK 117v. 12 |
BOWER.............1
| |
ac ynte na doedd gantho bower i roi kad ar vaes yddynt / ond pan glyby pasgen / | YK 98r. 7 |
BRABAND...........1
| |
a dechrav y vlwyddyn rhacwyneb / ir aeth Arthur drwy wledydd Lorayn / Braband fflanndres / almayn / Lombardi / oni ddaethant at dinas oedd o vewn twsk yr honn ddinas a wrthnebodd Arthur ond or diwedd ymroi a wnaythant bawb i Arthur / wedi lladd o honynt / Syr fferant marchog yrddol | YK 133v. 19 |
BRAINT............5
| |
ac yna i peris Arthur arlwyo a gwneythur yno gwledd anveidrawl o vaint / i wahadd holl vrenhinoedd a ffenaithiaid o ysgolheigion megis na allent rivedi arnynt i ddywad i wledd caer llion ar wysg / i roi breiniav yddynt megis i darparent o herwydd i braint ai bonedd / | YK 117r. 12 |
ac velly or alban i daeth Aron ap kynvarch vrenin yno / yrien ap kynvarch arglwydd Reged kaswallon lawir / arglwydd gwynedd / meiric Brenin Dyved / kattwr Iarll kerniw a thri Archesgob ynys brydain / a ffenna o naddynt / oedd archesgo caer llion arwysg / kans braint legat oedd iddaw / | YK 117r. 20 |
ac yn i vlaen ef i roedd bedwar o dwyssogion yn dwyn pedwar kleddav yn noethion kans hyny oedd braint Amerodr henway y pedwargwyr hyny oedd Aron ap kynvarch Brenin yr alban / kaswallon lawhir arglwydd gwynedd / meiric Brenin dyved / a kattwr Iarll kerniw / | YK 118r. 18 |
a ddarostyngaisti iti dy hyn a dwyn braint gwyr rhyvain oddiarnynt / | YK 120v. 9 |
a manegi yddynt i dylai /r/ holl vyd vod yn ostyngedic ney yn yfydd i ryvain a choffewch mai eych teidiav chwi a gedwis ryvain yn benna lle or byd / o ddewrder milwriaeth a ffyniant / na wrthodwch chwithav angav / er kadw braint rhyvain / | YK 129v. 6 |
BRAN..............1
| |
ac am hyny / ninav a holwn yddynt hwythav beth dledys / ar kadarnaf o honom / kymered gan y llall / kans yn rhieni ni a orvy arnynt hwy / nid amgen / Beli a Bran / meibion dyfnwal moel myd / o herwydd hwynt a ddygyssant vgain o voneddigion RHyvain / yn wystlon ganthynt i ynys Prydain / am dyrnged / | YK 121r. 20 |
BRASTIAS..........2
| |
a minef af yn ffyrf brithael a elwir yn yr Estron iaith Brastias marchog / | YK 102r. 24 |
a Brithael / a elwir yn yr Estron Iaith Brastias hyd y sylgwyn nessa at hyny / | YK 108r. 10 |
BRATHEDIG.........1
| |
Ag yn ol hynu ir oedd Arthur a lleng o wyrda gidag ef, ag o'i flaen ir oedd delw a draig euraid yn arwydd noddfa i bawb o'r brathedig. | YK LLst 129, 45r. 21 |
BRATHODD..........3
| |
ac yna i llas Borel Dwysog / kans Evander Brenin Siria / ai brathodd ef / | YK 128v. 1 |
ac yna i brathodd Boctus Brenin Medveddwr / kai hir ap kynar varvoc yn i Anghevawl oni vy ef varw / | YK 130v. 22 |
ac ni widdis pwy ai brathodd / | YK 136v. 22 |
BRATHWYD..........1
| |
ac yn y rhythyr hwnw / i brathwyd arthur yn i gavdawd / | YK 136v. 20 |
BRAWD.............4
| |
ac yna i daethant illdav o gytyndeb a llynges vawr ganthynt i dir myniw / a ffan glyby ythur brawd y brenin hyny argysswr mawr a vy ganto / cans i roedd Emrys yn glaf ynghaer wynt / | YK 98r. 3 |
ac yno i meddyliodd Arthur i kadw hwynt / heb na bwyd na diod / a ffan glyby baldwrf brawd kolgrin hyny / ef a ddaeth a chwech mil o wyr arvoc gantho / hyd o vewn deng milldir at gaer Evroc Sef i byssai ynte yn aros kledric / twyssog o Germania / ai nerth ynte / ir saysson | YK 108v. 20 |
ac a roes Arthur i aron ap kynvarch brawd llew ap kynvarch / ir alban a Elwir heddiw scotland / | YK 112v. 23 |
ac yna i paratoes Arthur lynges i vyned i lychlyn / kans marw a vyssai assychlyn Brenin prydain, yr hwn a gymynyssai i vrenhiniaeth i lew ap kynvarch i nai ef / a brawd ynghyvreth arthur / | YK 114r. 19 |
BRAYCH............1
| |
ac ar hynny i doeth llaw a braych allan or dwfr / | YK 138v. 9 |
BRAYNAF...........1
| |
a lladd pawb i wr or rhai braynaf o honynt / | YK 126v. 23 |
BREINIAV..........1
| |
ac yna i peris Arthur arlwyo a gwneythur yno gwledd anveidrawl o vaint / i wahadd holl vrenhinoedd a ffenaithiaid o ysgolheigion megis na allent rivedi arnynt i ddywad i wledd caer llion ar wysg / i roi breiniav yddynt megis i darparent o herwydd i braint ai bonedd / | YK 117r. 10 |
BRENHINAWL........3
| |
ac o vewn y gaer / i roedd tai teg Brenhinawl / | YK 116v. 15 |
ac am hynny / anodd oedd i neb i gorvod rwng i kryfder / i dewrder / i hvd ai lledrith / Tri brenhinawl varchogion oedd yno / nassiwn a elwir yn yr estron iaith / | YK 139v. 23 |
ac am hynny i gelwid hwynt yn varchogion Brenhinawl / | YK 140r. 10-11 |
BRENHINES.........1
| |
ac addyrn brenhines am deni / ai khoron am i ffen / | YK 118v. 4 |
BRENHINESSAY......1
| |
ac or parth arall i roedd gwenhoyvar / ai harglwyddessay gida hi / megis i roedd arver Brenhinessay / | YK 118v. 22 |
BRENHINOEDD.......4
| |
a ffan ddaethant yno ir aethant / yn i gweddi ar ddyw / o vlaen Temyl apolo / val i genyssid Iessy Brenin y Brenhinoedd / ar y dydd hwnw i ryddhav y byd / oddiwrth i pechodav / ddangos o honaw ef / oi vawr wrthiav yddynt oleini / drwy wrthiav pwy oedd vrenin tilwng [~ teilwng ] ir ynys hono / rrac kolli gwaed gwirioniaid / wrth darowsder [~ drawster ] / | YK 105v. 18 |
a rhy hwyr i rwyti yn gwneythyr Iawn I ryvain / ai brenhinoedd / lle i mae yr holl vyd yn ddarostwngedig i ryvain / ond tydi a thithav sy yn attal y dyrnged / yr hon syddyledys i ryvain i chael o ynys brydain / yr hon i by Ilkassar yn i chael / | YK 120r. 24 |
ac ef erioed anghenvil mor gadarn a hwnw / namyn bytta kawr or Ryrry o vewn gwynedd / hwnw a wnaythodd iddaw wisg o grwyn barvay brenhinoedd / a thwyssogion / | YK 125v. 2 |
ac yna i parodd Arthur amdoi korff yr amherawdr / ar Brenhinoedd eraill o Seneddwyr RHyvain / yn anrydeddys / mewn gweoedd o blwm / | YK 133r. 14 |
Adran nesaf | Ir brig |