Adran nesaf | |
Adran or blaen |
DDEWRWYCH.........1
| |
ac i bont hwy glewion ar y dechrav / Safwn i ynghyd yn ddewrwych / | YK 129v. 14 |
DDI...............1
| |
ac a vetroch i ddwyn y main ymaith o ddi yma / | YK 97r. 2 |
DDIANGHYSSAI......1
| |
ac wedi y vyddegoliaeth hono y gweddillion a ddianghyssai or saysson / amgassglyssant yn yr alban / Sef i mynyssai ythur i hymlid / | YK 104v. 9 |
DDIAL.............3
| |
a dwedyd o hyd i ben / ha wyr da heb ef y sawl y sydd o honoch o gredigawl ffydd / koffewch heddiw ddial gwaed ych rieni ar y saysson / | YK 110v. 12 |
ac yn vlayna or ymlidwyr ir oedd Marcinicus / i ddial y gwr / | YK 126v. 13 |
a dwedyd yn ychel wrth i wyr nac oediwch nac oediwch wyr da / ddial kamav yn teidiav ar y gwyr hyn / rhowch yddynt ddyrnodav llidioc / | YK 132r. 10 |
DDIALWN...........1
| |
ac a ddialwn arnynt geisio ein kaethiwo ni am ein ryddid / koffewch yr awr hon / am eich segyryd ers talm o amser / trwy ymddiddan a gwragedd / | YK 129r. 7 |
DDIANC............2
| |
ac er kolli hyny ni adodd y brytaniaid vn or karcharorion i ddianc / Namyn gyrry ffo ar y rhyvainwyr / | YK 128v. 10 |
ac yn drist am i ddianc ddwy waith oddiarno / | YK 136r. 5 |
DDIANNOD..........3
| |
a ffan glyby y brenin rinweddav / y main / yn ddiannod i raeth yw kyrchy / | YK 96v. 6 |
ac yn ddiannod / kynyll llu mawr a oric ythur a lladd a llosgi drwy holl gyvoeth gwrlais / Sef gwrlais am na doedd aniver gantho / i roi kad ar vaes ir brenin / | YK 101v. 11 |
ac yn ddiannod erbyn darvod y gwsaneth / ar fferenav / i roedd o vewn y vynwent hono / gyverbyn ar allor vawr / vn garreg vawr / gyffelib i mynor / yn bedwar ochrog / | YK 106r. 1 |
DDIANOD...........3
| |
ac yna yn ddianod i kynyllodd Arthur lu mawr / | YK 108v. 7 |
ac yn ddianod kyrchy Arthur a wnaeth ffrolho / | YK 115r. 24 |
ac onis roddai erchi iddaw ddyvod yn ddianod i ymladd | YK 125v. 9 |
DDIDWYLL..........1
| |
a gwenhwyvar yn ddidwyll / oni ddelai ef adref / | YK 123r. 17-18 |
DDIENGIS..........4
| |
ac a ddiengis o naddynt / aethant hyd ynghaer Kelyddon / | YK 109v. 21 |
ac a ddiengis ai lu / | YK 111r. 25 |
ac ni ddiengis or gad hono / ond rivedi bychan / henway twysogion medrod a las yno nid amgen Eiaes Bryt a Bassynt or saysson / | YK 136v. 22 |
a llawer o viloedd gida hynny / ar ymladd hynny oedd ddyw llyn y drindod / henway marchogion Arthur / a ddiengis yn vyw or gad hono / nid amgen dervel gadarn / wrth i gryfder / kariadog vreichvras o nerth i waiw / padarn beisrydd wrth i bais / y vagddy hyll / rh | YK 137r. 15 |
DDIERTH...........1
| |
a thri lledrithiog varchogion oedd yno / Meny ap Tegwared / Trystan ap talwch a chai hir ap kynar varvog kans ymrithio a wnaent / drwy ddierth Gelvyddydon / yn y ffyrf i mynent pan vai galed arnynt | YK 139v. 19 |
DDIESSYYSSANT.....1
| |
ac a roddai / Tervyn Arthur ap Ythur Ac wedi hyny y Brytaniaid a ddiessyyssant arthur ap ythur yn vrenin arnynt / | YK 108v. 2-3 |
DDIGAN............1
| |
a dwyn Elen i drais nith howel ymber llydaw o ddigan y gwarcheidwad a myned i ben mynydd a hi a marchogion y wlad ai hymlidiodd / | YK 123v. 27 |
DDIGIODD..........1
| |
ac i by ef yn nychy yn hir o amser / oni ddigiodd y gwyr oedd yn kadw octa | YK 103r. 21 |
DDILLAD...........1
| |
a mil o wyr gidac ef / or vn rhyw ddillad i wasnaythy llestri aur | YK 119r. 7 |
DDIM..............12
| |
ach ond gofyn iddo / pa pa waith a ddychmyge ef i wneythyr ywchben y lle hwnw / Sef i kynghores merddin vyned ir werddon ir lle i roedd gor y kwri [~ cewri ] / ar vynydd kilara / kans yno i mae mini [~ meini ] rryvedd heb wybod o neb ddim oddiwrthynt / | YK 96r. 5 |
a heb ddim llavyr dwyn y main hvd y llongav yn rhwydd / | YK 97r. 4 |
ac ni ddoeth ef ddim / | YK 101v. 8 |
ac o gwna neb i ti ddim lles ne help hwnw ai gwna / ar brenin a wnaeth hyny / | YK 102r. 17 |
ac nac ofnwch i ddim ar a glowoch / | YK 103r. 10 |
ac ef / ar heini a gowssant wybod nad yvai ythur ddim diod / namyn dwfr ffynon / yr hon oedd yn agos i ddinas verolan / Sef y saysson a baryssant wenwyno /r/ ffynon hono / | YK 104v. 19 |
ac nid oedd ddim well gan Arthur na hyny / | YK 115r. 8 |
ac o bydd da /r/ kynghorav / ni a orvyddwn / ar wyr rhyvain / Sef er kael o honynt hwy gam dyrnged or ynys honn / er dyvod ai lluoedd iw ymddiffin hi / rac estron genedl / ar awr honn / ni ddylant i ni ddim / | YK 121r. 14 |
achos hyny / ni attebwn ddim yddynt hwy / ond holwn ni y dyled yddynt hwy / | YK 121v. 5 |
ac ni kredodd Arthur ddim o hyny / namyn tybiaid / mai rhyngtho ef / ar amherawdyr rhyvain / vyddai hyny / | YK 123v. 14 |
ac na welsai ef ddim ryveddod / ond yn vnic tonnav or dwfr ar y llynn nid yw hyny wir heb y Brenin Arthur / | YK 137v. 20 |
ac a ddowod / na welsai ef ddim yno / ond y dwfr yn kyffroi yn donnav gwlldion / ar hynny i dowod Arthur wrtho ef O tydi varchog anffyddlon anghowir / dwy waith I twyllaist vi / yngwrthwyneb vymddiried i ti / lle ir oeddyt yn dy gymryd ti / yn varchog anrhydeddys | YK 138r. 14 |
DDINAS............3
| |
ac ef / ar heini a gowssant wybod nad yvai ythur ddim diod / namyn dwfr ffynon / yr hon oedd yn agos i ddinas verolan / Sef y saysson a baryssant wenwyno /r/ ffynon hono / | YK 104v. 21 |
ac Arthur i ynys oedd garllaw mewn Avon vawr yr hon a elwid Sain / yr hon a lithir o ddinas paris / | YK 115r. 5 |
a dechrav y vlwyddyn rhacwyneb / ir aeth Arthur drwy wledydd Lorayn / Braband fflanndres / almayn / Lombardi / oni ddaethant at dinas oedd o vewn twsk yr honn ddinas a wrthnebodd Arthur ond or diwedd ymroi a wnaythant bawb i Arthur / wedi lladd o honynt / Syr fferant marchog yrddol | YK 133v. 22 |
DDIOD.............3
| |
ac Eppa a ddarparodd ddiod ir Brenin / | YK 98v. 13 |
ac yved y ddiod a wnaeth ef / | YK 98v. 15 |
ac yna i kynghorav y twyllwr iddaw orffowys a llechy yn ol y ddiod megis i lladdai y gwenwyn ef yn gynt / | YK 98v. 17 |
DDIODDE...........1
| |
a chlowed a wnaythoedd y ssaysson na doedd yn ffraink neb allai ddiodde nac aros Emrys heb angav / | YK 92v. 8 |
DDIOLCH...........1
| |
ac ny ni a ddylem ddiolch i wyr RHyvain / am yn kyffro ni / ar hyn o amser / | YK 121r. 1 |
DDIOLCHES.........1
| |
a roddai bawb iddo ef o wyr arvoc i vyned i ryvain arthur a ddiolches i bawb o naddynt ar neillty / | YK 122r. 15 |
DDIR..............1
| |
ac i danvoned yddynt lynges ddir vawr o vaint / | YK 105r. 19 |
DDIRGELEDIC.......1
| |
a drwg vy gan ythur ladd gwrlais / ond o hynny allan / i kymerth ythur Eigr ddirgeledic yn wraic briod iddaw ar goedd / | YK 103r. 15 |
DDIRIEITIA........1
| |
ac yno ef a welai hen wraic yn eistedd wrth y tan / a bedd newydd gar i llaw / a hithav yn hiravthy ywch ben y bedd / a ffan weles hi Bedwyr / i dowad hi wrtho o tydi ddirieitia or dynion / beth a wneidi yma / ef ath leddir di yr awrhon / o angav tervynedig / kans yr anghenvil melldigedig / | YK 124r. 21 |
DDIRMIG...........1
| |
ac nid mogelynt / nac er gwaiw / Saeth / na chledde mewn brwydr / ar dydd i kai Arthur i gweled hwynt / ni khai ef ddirmig / na chwilidd / | YK 139v. 12 |
DDIRMYGYS.........1
| |
ac yno / llawen vy ganthynt hynny / gan i vockio ef yn ddirmygys / ai alw yn haner gwr marw / | YK 104r. 10 |
DDIRWYSTYR........1
| |
ac yn ddirwystyr a dynnodd y kleddav allan or garreg / | YK 107r. 3 |
DDISTROWIASSAI....1
| |
a ddistrowiassai y saysson ar gost Emrys oll / dros wyneb yr ynys / ar bymthegved dydd wedi hyny i daeth ef i lyndain / | YK 95r. 3 |
DDIWRTH...........3
| |
ac yna i gwelai ef vreiddwyd / nid amgen / Arthur a welai yn hedeg / o ddiwrth y deav / gawr mawr / | YK 123r. 26 |
ac yn manegi i Arthur / ddyvod kawr mawr o ddiwrth ysbaen / | YK 123v. 25 |
ac yna i peris Arthur wahanv kyrff / i wyr ef / o ddiwrth y rhyvainwyr / ai kladdy yn anrhydeddys yn y mynachlogydd nessaf ar Eglwisi / | YK 133r. 2 |
DDLYED............1
| |
ac a roes i bawb or ynys / gwbwl oi gwir ddlyed / gan rany bodd i bawb oi wyr / megis i gweddav iddaw / | YK 97r. 16-17 |
DDODYSSAI.........1
| |
a llawer or byd a veddiana ar paladyr arall yw merch a vydd iti a meibion hono ai hwirion a veddianant oll ol yn ol Sef a oric ythur / kyd na bai petrys gantho a ddodyssai verddin / gyrchy i Elynion a wnaeth ef | YK 99v. 8 |
DDOED.............1
| |
ac velly / pan ddoeth Arthur i lychlyn i ddoed Riclwff yno / | YK 114v. 5 |
DDOEDD............5
| |
ac velly i ddoedd Eidiol Iarll caer loiw / yn ymgais a hingestr / | YK 93r. 22 |
ac ar lan y mor i ddoedd / | YK 101v. 17 |
a ddaeth tya khaer arclyd lle i ddoedd Arthur / | YK 111v. 15 |
ac erbyn dydd dranoeth / i ddoedd Arthur ai lynges / ymhorth Barilio yn Normandi / | YK 123v. 17 |
ac er hynny y brytaniaid a ddygassai i gorff ef hyd y lle i ddoedd y ddraic auraid / Sef a oric hirlas nai Bedwyr bentrilliaid pan weles kai hir / gwedi ladd / kymryd gidac ef drychant marchog arvoc grymys provedic / | YK 131r. 6 |
DDOEDDENT.........2
| |
ac val i ddoeddent velly nychaf Gilamwri brenin y werddon / yn dyvod yn borth ir ffeichtiaid | YK 112r. 9 |
ac val i ddoeddent velly yn gyvagos i goed nychaf / chwech mil or brytaniaid yn rhoi kri ar y rhyvainwyr / | YK 126v. 24 |
DDOETH............4
| |
a chilamwri / vod Emrys yn glaf / llawen a vy ganthynt dros ben / gan dybiaid na allai ythur ymdaro a hwynt ylldav / a thra vywyd yno / Sef a ddoeth vn or saysson a elwid Eppa a ddaeth at pasgen / | YK 98r. 13 |
ac ni ddoeth ef ddim / | YK 101v. 7 |
ac velly / pan ddoeth Arthur i lychlyn i ddoed Riclwff yno / | YK 114v. 5 |
a fferthynol i ti holi pethav dledys yddynt hwy / kans Sibli ddoeth a ddraganodd / i byddai dri amherawdyr or brytaniaid yn rhyvain / Sef ni by ond dav hyd yn hyn / | YK 121v. 16 |
DDOI..............1
| |
ac oni ddoi di yno y dydd hwnw / gwybydd di i doyn hwy ith ovyn di / hyd dy gartrav / am i sorhad hwynt / val i barno y kleddav rhyngoti a hwynt / | YK 120v. 12 |
DDOWAD............2
| |
ac a ddowad Aron ap Kynvarch / rhovi a dyw arglwydd heb ef / ni vedra vi draythy vaint yw vy lliwenydd i / am yr amadrodd a ddwedaist am ryvain | YK 121v. 24 |
ac a ddowad / ddarvod iddo vwrw kleddav ir llynn / | YK 137v. 18 |
DDOWOD............2
| |
ac a ddowod mai gan arthur i kowsai ef y kleddav / | YK 107r. 18 |
ac a ddowod / na welsai ef ddim yno / ond y dwfr yn kyffroi yn donnav gwlldion / ar hynny i dowod Arthur wrtho ef O tydi varchog anffyddlon anghowir / dwy waith I twyllaist vi / yngwrthwyneb vymddiried i ti / lle ir oeddyt yn dy gymryd ti / yn varchog anrhydeddys | YK 138r. 13 |
DDOYTHOCH.........1
| |
a ddoythoch bodd i Erchi trigaredd megis i daeth pobl yr yssrael / | YK 94v. 12-13 |
DDOYTHOM..........1
| |
ac ymleddwch yn gadarn / megis i gallom ni ovyn tyrnged o ynysoedd eraill / O wyr da koffewch / na ddoythom ni yma er ffo / namyn ymladd yn gyttyn / an gelynion / a chyd | YK 129v. 10 |
DDRAGANODD........1
| |
a fferthynol i ti holi pethav dledys yddynt hwy / kans Sibli ddoeth a ddraganodd / i byddai dri amherawdyr or brytaniaid yn rhyvain / Sef ni by ond dav hyd yn hyn / | YK 121v. 16 |
DDRAIC............5
| |
ac o enav y ddraic i roedd dav baladyr yn kodi / y naill onaddynt yn kodi | YK 99r. 2 |
a thi arwyddocaf y seren a welaisti ar ddraic danllyd ar paladyr a ystynodd dros ffrainc yw mab a vydd iti a chyvoethawc a vydd hwnw / | YK 99r. 23 |
ac i peris ef wneythur dwy ddraic o aur / yn y ffyrf i gwelsai ef hwynt ar ben y paladyr yn y ddwyrain / | YK 100r. 7 |
ac a welai / ddraic yn dyvod or gorllewin / | YK 123r. 28 |
ac er hynny y brytaniaid a ddygassai i gorff ef hyd y lle i ddoedd y ddraic auraid / Sef a oric hirlas nai Bedwyr bentrilliaid pan weles kai hir / gwedi ladd / kymryd gidac ef drychant marchog arvoc grymys provedic / | YK 131r. 6 |
Adran nesaf |