GYFANEDDWYR........1

gyfaneddwyr,

GYFERGOLL..........1

ac ef eiff y * ddinystraeth [-: * gyfergoll,

GYFIAWN............1

Yr wyd yn gyfiawn,

GYFIAWNDER.........1

ac y mae ef yn barny ac yn ymladd yn gyfiawnder.

GYFLAWN............1

ar ydynt yn barod y veirw: can ys ny cheveis i dy weithredoedd yn ‡ byrffeith [-: ‡ gyflawn] gair bron Dyw.

GYFLAWNI...........1

a ddodoedd] yny caloney y gyflawni y ewyllys ef,

GYFLAWNIT..........1

eithyr a gyflawnit gwedy dyvodiat CHrist,

GYFLAWNWYD.........1

seith Angel a chantynt y seyth pla diwetha: cans trwyddynt hwy llid Dyw y gyflawnwyd.

GYFLE..............1

Ar wreic y * giloedd [-: * ffoodd] yr diffeyth lle may ‡ gyfle [-: ‡ ban] gwedy DDyw y barottoi yddi,

GYFLEWNI...........2

hed yn ddarfod gyflewni seith pla y seith Angel.

‡ ar [-: * a'r] Arglwydd DDyw y proffwydi sanctaidd y ddanfonoedd y Angel y ddangos yddy wasnaethwyr y pethey ysydd reid y gyflewni ar * vrys [-: ‡ vyr,

GYFLEWNID..........1

am yddynt o'r ffwys * dros ychydic o amser [-: ‡ enhyd bach] hyd yn gyflewnid [-: *nes cyflewni] rif * y [-: ‡ ei] cydwasnaethwyr,

GYFLEWNIR..........1

hed yn gyflewnir 'eiriey Dyw.

GYFODOEDD..........1

a' mwg y gyfodoedd or pwll,

GYFOTHOGION........1

a marsiantwyr y ddayar eithont yn gyfothogion gan amylder y moythe hi.

GYFRAN.............1

ac rrac ywch dderbyn gyfran oe phlae hi.

GYFVNDEB...........1

ac y wneithur trwy gyfvndeb,

GYFFEITH...........1

ac ir Oen: Ac ny chafad twyll yn y geneye hwynt: canys y maent heb * gyffeith [-: ‡ Gr.

GYFFREDIN..........1

val y mae hyn yn amgyffred prophetoliaeth gyffredin yd dywedd y byt.

GYGYFRANAWL........1

rrac ywch vod yn gygyfranawl oe phechodey,

GYNGHORAF..........1

Mi gynghoraf ytti i bryny genyfi aur * puredic trwy [-: ‡ provedic can] dan,

GYHWRDD............1

ac ny chey gyhwrdd ac hwynt mwyach) Marsiantwyr y pethey hyn yrrein ymgofoythogasant,

GYLCH..............2

ac envys oedd gylch ogylch yr eisteddle yn debic yr olwc arno y garec smaragdus [-: * Sas,

Ac yroedd y bob vn or pedwar enifel chwech o adeinedd gylch ogylch yddynt, *

GYLYDD.............1

GWeledigaeth [-: * Datcuddiat yw air yn ei gylydd] Iessu CHrist,

GYMEINT............1

Yn gymeint ac y gogonianoedd hi y hun,

GYMER..............1

Dyw y gymer ymaith y rran allan o lyfr y bowyd,

GYMEREIS...........1

Ac mi y gymereis y ‡ llyfr-bychan [-: ‡ libellum,

GYMERSPWYD.........1

yr hwn y rreoley yr holl nasioney a gwialen hayarn: ay mab y gymerspwyd y vynydd at DDyw ac at y eisteddle ef.

GYMERTH............4

ac y gymerth y LLyfr o law ddehe yr vn oedd yn eistedd ar yr eisteddle.

Ar angel y gymerth y senser,

ond * y gymerth [-: * hwn,

Ac yno vn Angel cadarn y * gwnoedd maen [-: * gymerth,

GYMERYD............1

rrac y neb gymeryd dy goron.

GYMRYD.............2

Teilwng yd gymryd y LLyfr,

y gymryd heddwch o ‡ ddiwrth [-: * ddiar,

GYMYSGWD...........1

yr hwn y ‡ gymysgwd [-: ‡ dwallwd] ,

GYMYSGY............1

gwedy y gymysgy a than ar sawl y gawsant y llaw 'n ycha ar yr * enifel [-: * bestvil] ,

GYNAYAF............1

Am gynayaf yr Arglwydd.

GYNDDAREDD.........1

a' chyd dyoddefir' y gynddaredd ef yn erbyn yd etholedigion ,

GYNFFON............1

a' seith coron ar y ‡ penney [-: ‡ talaith] : Ae gynffon ef y dynoedd trayan ser y nef,

GYNI...............2

gyni, '

gyni,

GYNNAL.............1

ac am y tustolaeth yr hwn * oedd ganthynt [-: * oeddent yn ei gynnal] .

GYNTAF.............1

Hyn y ddywed ef y sydd gyntaf a' ddiwethaf,

GYNULLEIDFA........1

mi wnaf yddynt hwy o * Synagog [-: * gynulleidfa] satan y rrein y galwant y hun yn Iddewon ac nyd ydynt,

GYRN...............1

ac ar y gyrn ef dec coron,

GYSTAL.............2

yn gystal in rhac rybuddiaw am berycleu a ddelent,

yn gystal trwy vygwth,

GYSTUDD............1

y ‡ gospedigaeth [-: ‡ gystudd,

GYVOETHOC..........2

ath tlodi (eithr yr wyd yn gyvoethoc) ac mi adwen * enllib [-: * gabl] melleigedic yr rein ydynt yn dywedyd y bod yn Iddewon ac nyd ydynt,

Yr wyf i yn gyvoethoc,

GYVOETHOGI.........1

mal y * gellir [-: [no gloss]] dy ‡ gyvoethogi [-: [no gloss]] ,

GYWIR..............2

Y geiriey hyn y DDyw ydynt gywir.

Escrifena: can ys y maent y geiriey yma yn ffyddlawn ac yn gywir.

GYWMPOEDD..........1

ac y dywalloedd y phiol ar y ddaiar: a' chornwyd drwc a' dolyrys y gywmpoedd ar y ‡ gwyr [-: ‡ homines dynion] 'oedd a nod yr enifel arnynt,

HAD................2

Ac yny modd y dderbynes i gan vyn had,

ond mi * coffessaf [-: * addefaf] y enw ef gair bron vyn had,

HADEYNEDD..........1

sain] y hadeynedd oedd debic y leis siaredey yn rredec gan lawer o veirch y rryfel.

HADVAIL............1

a' hwy a gant welet ei * hadvail [-: * chwymp ] yn ddidrugaredd,

HAGORI.............1

a' llawer o betheu yn dyvot ar ol y hagori,

HAIARN.............1

mal llurigae haiarn,

HAIDD..............1

a' thri mesyr o ‡ heith [-: ‡ haidd,

HALOGESONT.........1

yrrein ny halogesont y dillad: a rrei hyny a rrodiant gyda mi mewn dillad gwnion: can ys teylwng ydynt.

HALOGWYT...........1

Yrrein ydynt y ‡ gwyr [-: ‡ sawl] ar nyd halogwyt * a [-: * can,

HALLELU............4

Hallelu-iah,

Hallelu-iah: ac y mwg hi y ‡ drychafoedd [-: ‡ escennnodd,

Hallelu-iah: A' lleis y ddoeth allan o'r eisteddle,

Hallelu-iah: can ys yn Arglwydd DDyw hollalluawc a deyrnasoedd.

HAM................1

Pa ham yrwydd yn rryfeddu?

HANAW..............1

Gair Dew nyd iawn angwanegu dim arno na lleihau dim o hanaw.

HANEI..............1

Ewch allan o * hi [-: * hanei] vympobl,

HANER..............3

y rydoedd gostec yny nef * amgylch [-: * ynghylch] haner awr.

ar * Cenetloedd [-: [no gloss]] y welant y cyrff hwynt tridiey a' haner,

Ac yn ol tridiey a haner,

HANNER.............1

ac hanner amser,

HANOCH.............2

e ddervydd y bwrw y cythrel rrei o hanoch chwi y garchar,

Ac mi ladda y phlant a * myrfolaeth [-: * ac angeu] : ar holl Eglwysi ‡ y gydnabyddant [-: ‡ aodna-] mae mi wyf yr hwn y chwhilia y 'rennae ar caloney: ac mi a rrof y bob vn o hanoch yn ol ych gweithredoedd.

HANYNT.............1

ac yr ydoedd gan bob vn o hanynt telyney a phiolae aur yn llawn o erogley,

HAPPYS.............1

Happys [-: ‡ Dedwydd,

HARGLWYDD..........3

lle ac y * croeshoylwyd [-: ‡ crogwyt] yn harglwydd ni.

Yn harglwydd ni ae grist ef y pieffant tyrnasoedd y ‡ bud [-: * byt] hwn,

Rrad eyn hArglwydd Iesu Grist y vo gyd a chwi oll,

HARWAIN............1

yn eu harwain i ffynnoneu dwfr byw, 17

HARWEIN............1

ac y ‡ towys [-: ‡ harwein] hwynt at y ffynhoney byw o ddyfroedd,

HAUL...............10

Ac yr oedd yn y law ddehe saith seren: ac o eney allan yrydoed yn myned cleddey llym doy vinioc: a discleiro a wnaeth y wyneb ef mal yr * hoyl [-: * haul] yn y ‡ 'rym [-: ‡ nerth] ef.

ar haul aeth cyn ddued a sach lien blewoc,

ac ny * ddeyl [-: * chwymp] yr haul arnynt,

ar haul,

ac y wyneb ef ydoedd mal yr haul,

Ymddangos a wnaeth yn y nef gwreic gwedy ymwisco a'r haul. 7

AR ryfeddod mawr y ymddangosoedd yn y nef: Gwreic gwedy ymwisco ar haul,

A'r pedwerydd Angel y dwalloedd allan ei phiol ar yr haul a gallu y rroed yddo y * poeni [-: ‡ Gr.

Ac mi weleis Angel yn sefyll yny'r haul,

na goleyad yr haul: can ys yr Arglwydd DDyw ysydd yn rroi yddynt goleyni,

HAYARN.............4

ac ef a rriola hwynt a gwialen hayarn,

yr hwn y rreoley yr holl nasioney a gwialen hayarn: ay mab y gymerspwyd y vynydd at DDyw ac at y eisteddle ef.

ac o hayarn,

yr ‡ cenedloedd [-: [no gloss]] : can ys ef y rriola hwynt a gwialen hayarn, *