mi glowes ddoudud dre..............

fod rhiw un o frutania

ffabian fwun yn cwuno ar led

am gael ych gweled yma

y fi ydi 'r gwr ni cheisiai wad

a ddaeth o wlad brutania

ni ches i cimin er pen ddois i ffraingc

a chlowed caingc ar dane

dwed etto ffwlcun sal

pabeth a dal dy newudd

yn wir ffabian deg i gwawr

ni phara i chwi fawr lawenudd

mae 'ch dwu chwaer yn fawr i stad

wedi troi 'ch tad o 'i euddo

fe roes y ffon o 'i law i 'w guron gas

mawr lles addas iddo

ni wnai mo 'r stori ddim yn llai

mi glowes rai yn dwedud

fod 'r henwr ffol nid ffel

yn gorfod hel i fowud

os aeth fy nad yn henwr llwud

i fegio i fwud rwan

fe gafodd ormod twull a brad

i golli stad a 'i goran

dwed etto 'r dun o 'i go

brud a doist o frutania

gida ffwu ag yn ma [~ mha] fodd

y doist i drosodd yma

blwuddun rhewmawr a 'r mor yn Ia

y sluddresi yma 'r llynedd

a dyna 'r gaia impie pur

a rhewodd y gwur yn y gwragedd

Taw ag wulo f' anwul fun

mae hwn yn ddun cylwuddog [~ celwyddog]

na choelia di fy anwulud bach

mo 'i chwedle gwrach anghenog

os darfu i nhad [~ fy nhad] ar funud drom

fy ngyru o 'm cymdogeth

mae drwm iddo ynte droi

a 'i yru o 'i Lyfodreth

mi af o 'r grin i lawr i 'r gro

mi fyna ymwrando 'n gowrain

nes cael clowed y gwir ar fur

gen rai o longwur bridain

och os darfu i nhwu [~ nwu] chwaer

fod mor daer a diras

ag ar i llyfon wneuthur gwad

a gyru nhad [~ fy nhad] o 'i dyrnas

Tair blynedd bum i 'n cario cledd

mi af dair blynedd newudd

er mwun fy nhad gwnaf suful war

i ddial ar fy chwiorudd

gida 'ch cenad ffabian gynes

lon fron heini lan frenhines

y capten mortimer lan ddigur

mae 'r newudd pur o 'th fynwes

mi weles henwr o frutania

wrth y lodg yn rhodio gyne

a gwallt i ben run lliw a 'r gwlan

a 'i farfan fel yr eira

a ofynest iddo i ble mae i daith

na 'i hanes chwaith na 'i henw

naddo ond 'n llus y brenin per

y mae fo ar feder galw

o na redit i 'w gyfarfod

a pheru iddo hud yma dyfod

na ddwed wrtho pam na phwu

nes gweled wy i 'w ddynabod

dyma 'r hen wr wedi dyfod

mae 'n cyfeirio i 'm cyfarfod

y glan gwmpeini pur ymddiffin

ai dyma 'r ffordd i lus y brenin

rhowch 'ch het am 'ch pen 'r henwr cu

am bwu ruch i yn ymofun

nid allai ddwoud i bawb fy neges

Rwi 'n chwenech gweled y frenhines

a adwaenochi hono 'n siwr

pe gwelech hi 'r henwr cynes

rydwi 'n ddwl a hen y rwan

mi a 'i adwaunwn pen oedd hi lodes fechan

fy anwul dad mae 'n wir y peth

y fi ydiw 'ch geneth ffabian

fy anwul dad caredig

mae 'n chwith geni weld ych diwig

ar ol trafailio tir a mor

yn henwr mor fethiedig

fy anwul dad diragrith

rhowch imi 'ch nawdd a 'ch bendith

ar dy ben bo 'n llwuddo 'n llawn

ryfedi grawn y gwenith

ffabian fy anwul blentun

nid teilwng imi gael fy nerbun

mor gariadus ar ol gwg

a wneis i er drwg yn d' erbun

fy nhad cymerwch gysur

chwi ellwch dduall hun yn Eglir

mae fi iw Ioseph i 'ch croesawu

a ffraingc iw 'r Aipht i 'ch llawenychu

a chwithe iw Israel a ddaeth o ganan

newun iw 'ch dwu ferch a 'ch trodd allan

fy ngar [~ nghar] ine iw 'r brenin pharo

a rudd linieth a 'ch diwallo

yn lle 'r hugan benagored

chwi cewch [~ ] wisco siwt o felfed

pedwar cant a deg o bune

cin y nos a dal 'ch lifre

mynai ych rhoi mewn newudd wiscied

cun y caffo ngwr [~ fy ngwr] 'ch gweled

mawr iw 'r gras a 'r cariad su rhyngthoch

Ewch ych deuwedd gynta a galloch

fy mrawd morgan diwc morganwg

ai gwir iw hun ertolwg

fod brenin ffraingc ag armi o wur

ar feder gwneuthur mowrddrwg

I mae nhw yn doud o soweth

fod fy nhad yn ngyfreth [~ nhad-yng-nghyfraith]

yn dwad ag armi dros y mor

i 'n curo ni o 'r freninieth

os daw o i fewn a ffabian

i ddifa i wur i hunan

fe ddwg aliwns i fewn i 'r wlad

i guro i nafiad allan

rhaid ini am hun gonsidro

mai 'n bai ni 'n hinen iw o

droi 'r hen wr fel diras blant

o 'i feddiant a 'i ddifyddio

wel wel pa beth dybygwn

troi doe yn ol nis gallwn

ni godwn armi deg os daw

i 'w dal nhw draw os gallwn

mae 'n rhaid i chwithe yn sydun

alw am aed o lychlun

gida 'r brutanied i gadw 'r dwr

yn mhob harbwr yni herbun

rwi 'n ofni nad iw o bwrpas

darfu ini ymdroi mewn andras

mae 'r brutanied bawb yn bur

I dderbun llur i 'w dyrnas

am hynu ni awn i siarad

yn bene noethion att benaithied

mae geni yn llychlun ddeuddeg mil

i gud tynu o hil brutanied

och och och yn uchel

rwi 'n ddigon blin o 'm hoedel

o achos ffolog ffrilog ffraeth

a 'm hiwsiodd yn waeth na chythrel

ochenaed f' enaed arni

am y nwun [~ fy nwyn] i i 'r fath dylodi

ni dawodd [~ adawodd] gimint a llwu bren

heb wneuthur pen amdani

hi a ddifethodd f' arian loned stwc

rhwngthi a phlwc y Twrw

prynu sir dda a llenwi chest

a gwario rest am gwrw

mae merched a gwragedd yn chwanog

y leni i feddwi 'n gynddeiriog

yn ngrog [~ nghrog] a bo 'r ffasiwn hon amen

i 'w gweddi 'r hen gribddeiliog

Rwi 'n ddeg a ffedwar igien

daeth er ioud tisa i 'm talcen

o gwrw tafarn myn fy ngred [~ nghred]

pe crogid fi loned crogen

rwi 'n cerdded ers pedwar diwrnod

yn ddigon gwag fy ngeudod [~ ngheudod]

heb gael gen neb 'n henddun llwud

friwsionun o fwud na diod

lle 'r elwi i ddoud fy ngaledi [~ nghaledi] a niwig

cymesur medd rhai yn ffyrnig

bychan genthun yn fawr i swn

fy llichioi [~ lluchio i] a chwn a cherig

y man aerod a 'r crach fonddigion [~ foneddigion]

ddanfone erstyddie imi anregion

ni ron heddiw imi 'n siwr

ddafan o ddwr 'r afon

pen ddarfu 'r arian yn y boced

fo ddarfu 'r parch a 'r cariad

nid cof gen y gwur a 'r code man

fod tanai wan denanted

Rwi 'n mund i farw o newun

mi eisteddaf ar fy ngolun

ag a ganaf benill ar y faes

o ffarwel i oes y cerlun

mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd

marw heno yn ddi gariad wedi gwario

fy euddo yn ddi fudd

gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran

o wir oferedd wario f' arian tur y galon

tor yn gelen yhi yn i sidan sudd

gwnaeth y goegen eitha gwagedd

hull ddiwedd fy holl dda

a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla

fy newun tost sudd heb fost i beri i rai

gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost]

mor ddifost fy rhoi 'n fas

ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan

yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan

Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd

i bob cerlun cyndun cudd

rhag buw yn un cybudd cas

corph a gwaed S:t Silin

ai marw wnaeth fyrth [~ fy ewythr] Heilin

pe torwn fy syched ar frwuth brag

ond iw o 'n digon gwag i bwdin

nis gwni ddarfu i riwun diried

roi iddo fach mewn tamed

ag nis gwn i hefud mae rudd on fain

a dynodd y brain mo 'i lygied [~ lygaid]

ho naddo y glan gwmpeini

mae o newudd farw heb oiri

er hynu mae 'n brud oddyma i ddwun

mae pen i drwun on drewi

ond gore imi chwilio 'r cene

yn fanwl i bociede

yn pen bottwm sudd yn hon

a thair o hoelion prenie

Hiran cais weiddi hai hwchw

mae dy wr di wedi marw

rwitithe heddiw huw 'n dy ran

yn globen o widdan weddw

efengil futh o 'th gene

mi ro iddo sen eisie marw tyddie

pe cen i riw un am dal 'n hawdd

yn ngwalod [~ ngwaelod] clawdd a 'i cladde

ni ffrisiwn i res o bine

er cloddio iddo fedd a 'm cledde

gad ini daro ati dul

I ganu iddo glul on clolie

canwn hai ding dong bel

ffarwel hen Heilin

yn y muw [~ fy myw] ni chawn le ar fy min

i grio gin chwerthin

canu yn lle crio croch

a dyblu 'r gloch ding ding

ding ding ding pasing bel

can ffarwel Heilin

can ffarwel cleiriach claer

a 'r code a 'r aur melun

ag i 'r arian drwg i cwrs

gwag iw pwrs Heilin

mae ol fy ngledde [~ nghleddau] ar i hers

yn smotiog ers smeitin

a rhegfudd y Tlawd

yn hilio cnawd Heilin

mae 'n ddigon hun o sowndio 'r bib

o glul i 'r cribddeilun

brysiwch bellach dan wneud gwen

I gladdu 'r hen Heilin

gad ini i riwle i rolio

ni ddeil o mell [~ ymhell] mo 'i gario

bwriwn i 'r bedd wr bur i barch

heb nag arch nag amdo

ymafel yni gloren

cwed [~ cyfyd] wale hai rwan Hiran

ni a 'i claddwn yn domen hud i din

a blaen i bidin allan

mi weles briodi 'r cono

ag a weles i gladdu fo etto

ni choilie i fod neb drwu holl gred

yn gweled i fydyddio

fy nhad yn ngyfreth [~ nhad-yng-nghyfraith] cowur inion

pa fodd yn rhodd mae 'ch corph a 'ch calon

mewn gwlad ddiarth yn oedranus

da geni 'ch gweld yn llawen Iachus

diolch i chwi dynstan frenin

fy mab y ngyfreth [~ yng nghyfraith] pur ymddiffin

am fawr urddas fy merch ffabian

a 'ch wllus da imi fy hunan

Mae fy ngorph [~ nghorff] yn llawen ddigon

ond un peth su 'n blino ngalon [~ fy nghalon]

yn fwu na dim o 'm holl drafferthion

i 'm dwu ferch i dyngu anudon

deigien mlynedd mi fynega

a bum i 'n frenin yn Mrutania

drwu gario 'n ddidwn y goron ddedwudd

heb na thwull na brad i 'm bronudd

rwan cael fy mlant [~ mhlant] fy hunan

mwy trwu wllus i 'm troi allan

a 'm difyddio o 'm da feddiant

mewn anhunedd yn fy henaint

chwithe sudd yn frenin graslon

heb ddim cilwg yn 'ch calon

yn fodlon wedi cael fy ngeneth

yn ymddifad heb gynhysgeth

fy nad ngyfreth [~ nhad-yng-nghyfraith] rwi fi 'n fodlon

mi ges y ferch a gare ngalon [~ fy nghalon]

a hun iw 'r gynysgeth ore

ag er i mwun mi a 'ch cara chwithe

fy nhad nid ydwi 'n bur fodlon

I chwi golli 'ch parch a 'ch coron

a 'ch troi o 'ch gwlad fel tratur agos

heb wubod pam nag am bar achos

gid a chenad f' arglwudd frenin

fy ngwr anwul a 'i ymddiffin

ar fur odro ni fynwn dreio

ych dwun i 'ch meddiant unwaith etto

Mae geni wllus fy merch ffabian

nithio 'r brad o 'r ynus allan

yn lle cynysgeth chwi gewch ithe

wisco 'r goron yn 'ch dyddie

ag ar 'ch ol i fod yn nesa

i chyfion aer iw fwur cynedda

ag os hwn a ddaw drwu dyciant

mi yra i dad a 'i fam o feddiant

gid a 'ch cenad a ddarfu chwi 'ch cinio

gwur grasol gai groeso

mi ddois yma a phetisiwn i chwi 'ch tri

o scrifen ddigri 'r cymro

o diwrth [~ ] bwu 'r postiwr doist a 'th petisiwn

ag i bwu gostwm ag ar ba gwestiwn

i 'r Llur lwud ar llaw lydan

daethum i a phapur ag i 'w ferch ffabian

i ellwch ithe i ddarlen [~ ddarllen] budur i fin

ne beidio 'r brenin dynstan

fy mab dynstan darllenwch allan

beth iw 'r ar...l su yntho rwan

yn ol 'ch archiad mi a 'i darlena [~ darllenaf]

y scrifen law 'n jaith brutania

yni yn un air jeirll a diwcied

ag arglwiddi tir brutanied

at y grasusaf frenin llur

a mae yn pur ddeisyfied

yn gimaint a darfod drwu fradwrieth

i 'ch plant 'ch gyru o 'ch llyfodreth

yn i dewrder yn ddi awdurdod

a nine 'ch pobol oedd heb wubod

ni chanw lyfodraethu arnon

maenhw 'n euog o dyngu anudon

pen wnen a 'i tad y ffasiwn beth

a 'i droi o 'i lyfodreth gyfion

dowch a 'ch cowur ferch caurudd

nine godwn gylars gida 'n gilidd

i 'ch rhoi etto 'n llawen ddigon

yn 'ch cariad tan ych coron

wel fy merch a 'm mab yn ngyfreth [~ yng nghyfraith]

chwi glowch fod yno fater diffeth

awn yn llu yno mewn llawenudd

i roi y dyrnas mewn distawrwudd

cychwnwch [~ cychwynnwch] f' anwul dad calonog

ni awn yn lluoedd mawr galluog

yno yn un aed gida nyni

rag i gadarn fradwur godi

och wel dyma fi Cordila

mi syrthies mewn cyfyngdra

trwu othrymder trymder trwch

ond mawr iw 'r tristwch sarna [~ sydd arnaf]

rwi i 'm barnu beunudd

yn ferch ddi serch anufudd

ag yn euog o dori llw

i farwgarw gerudd

rwi gida mlentun [~ fy mhlentyn] tawel

yn diangc am fy hoedel

yn y muw [~ fy myw] ni chawn mewn gwlad na thre

drwu degwch le diogel

fy anwulwr mwuneiddgar

sudd wedi i gyrchu i garchar

a 'm brawd yn ngyfreth [~ yng nghyfraith] yn 'r un dudd

rwi 'n ofni a budd edifar

o waith gyru nhad [~ fy nhad] o 'i feddiant

daeth arnom flin aflwiddiant

fe droes y rhod i 'n herbun ni

hoff un wedd yn ddi ffyniant

bu farw fy chwaer Rodia

pen glybu hi 'r newudd yma

mae ngalon [~ fy nghalon] ine ar bigie dur

yn drom o gur a blindra

y cerddor can riw fesur

ar dy dane yn eglir

a fo gyfaddas Iawn i hun

I galun testun tostur

Trom iw ngalon [~ fy nghalon] inion j

ag ochneion difri i 'm dwufron

blin oedd blaened a 'm ganed gunt

i 'm dwun i 'r helunt greulon

gwae fi rioud fy ngeni i 'r bud

i 'r adfud penud poenus

yn f' erbun draw y rhod a drodd

mewn cwla fodd cwilyddus

mi dynges yn greulon yn anedwudd anudon

yn erbun duw cyfion i yru nhad [~ fy nhad] graslon

o 'i dyrnas lan dirion i dario

daeth dialedd duw i 'm dilin heb arbed i 'm herbun

yn ofnadwu funudyn am ddwus gamwedd ysgymun

mae 'n wrthun y testun su 'n tystio

fy ngwr i sudd mewn cyflwr caeth

rwi 'n ofni gwaeth nag undun

fel gwbedun pell o 'i le wedi ddal yn ngwe 'r pru copun

bu farw ym chwaer mae 'n newudd chwith

daeth arnom felltith ffiedd

am yn balchder a 'n ffalster ffol

ni gowson ddol o ddialedd

yr howddgar ferchede cymerwch fi 'n siample

a 'r dynion nid ame gweddiwch ar linie

rag syrthio dan fagle pyryglon

pob twull a chamwedde pob diles fyddylie

er i ciddio tros ddyddie amdanun rhaid

diodde pen ddelo i 'r gole 'n dirgelion

ffarwel y cwmni grasol

rhaid imi ymado a mhobol [~ fy mhobl]

i rodio 'r bud o fan i fan

fel dynes ansynhwurol

fy mab y ngyfreth [~ yng nghyfraith] pur i foddion

a ffabian fwun fy merch yn galon

duw a 'ch bendithio yma ych dau

am fod mor glau a glewion

am fy nwun i yn ol i 'm tyrnas

cewch geni barch ag urddas

y goron a gewch i geni yn rhodd

i 'w riwlio mewn modd addas

diolch i chwi nhad y ngyfreth [~ fy nhad-yng-nghyfraith]

am 'ch cariad pur ddi wenieth

i wneud ych wllus mewn pur ddawn

a mae fy ngyflawn [~ nghyflawn] obeth

mawr fu 'r dwull oedd yn 'ch herbun

dwun ych coron oddiar ych corun

a 'ch gyru chwithe i hel ych bwud

yn hen wr llwud i gudun

f' anwul dad mwun tyner

i 'ch calon rhowch esmwuthder

fe ddarfu duw drwu bur dda bwull

gofio i twull a 'i ffalster

am y bradwur diffeth

mi rho nhw i 'w marfoleth

mynai llosgi rwi 'n doud yn glau

bob un o 'r ddau ar unweth

f' anwul dad a 'm brenin

rwi 'n syrthio ar fy neilin

ger 'ch bron ar hun o brud

i fegio i bowud uddyn

na wnewch mo 'r niwed uddun

gadewch nhw i dreio i ffortun

fe ddial duw am i twull

yn well i bwull nag undun

os buon dratiried ffeilsion

i 'ch erbun fel gylynion

gwneud da dam ddrwg iw wllus duw

ar ffordd i fuw fel cristion

f' anwul blentyn tirion

caredig iw dy galon

ni ddigia i monot di er dim

rwi yn madde i 'm gylynion

ond mynai gyru yn ddiymwared

o 'm tyrnas fel tratiried

ag ni chan w tra bo chwuth

mo 'r dwad buth i 'm gweled

awn ymeth gida 'n gilidd

yn awr i droia newudd

bendithion duw a fo yn 'ch plith

fel y man wlith foreuddudd

ow llur gru a 'r llaw grafell

ni wubum rioed dy fod mor musgrell

a rhoi dy dorth i wr o 'th bro [~ ]

a mynd i geisio tafell

ond fo ddaeth ngares [~ fy nghares] ffebian

a thydi i 'th wlad dy hunan

meddwl dithe amdanat dy hyn

yn hollawl o hun allan

a glowch 'r cwmni mwinion

mi weles fatel greulon

rhwng dwu falfoden ddu

oedd un o bobtu 'r afon

roedd yno ymgornio garw

a tharo yn waeth na teirw

mi ddianges fi nad elw i o 'm co

yn mell [~ ymhell] dan floeddio hwchw

y cerddor a 'r boche pedler

cweiria dy dane yn dyner

rwi yn tybio ba deit i 'n ddigon pell

y downsiwn i 'n well o lawer

ni waeth imi ddownsio chydig

ar y cwrw rwi 'n amcanu cynig

dowch ithe bawb o 'r cwmni pur

ar f' ol yn bur garedig

os gwelsoch arnon feie

fellu mae ar y gore weithie

camolwch ych cymydog ar ol i gefn

fo wneiff ynte drachefn a chwithe