Datcan y mae ef vaint y budd a ddaw ir ffyddlonieit ywrth
ei cystuddedic dravaelon. A' rhac yddyn vwrw yn yscavnder meddwl arnaw, ddarvod iddo oedi ei ddyvodiad yn
erbyn ei addewid, y mae ef yn provi ei ddwysfryd ai ddianwadalwch, yn gystal gan ei burdep yn precethu, a'
hefyt gan ddiysmudedic wirionedd yr Euangel. Yr hon
wirionedd a ddysylir ac a 'rwndwelir
a'r Christ, ac a inselir yn ein calonae gan yr Yspryt glan.
[1]PAul Apostol Iesu
Christ trwy*
[-: * gan, wrth] ewyllys Duw, a'n brawd
Timotheus, at Eccles Duw, ys ydd yn
Corinthus y gyd a'r
oll Sainctæ, yr ei
'sydd yn Achaia:
[2] Rat
vo gyd a chwi, a' thangneðyf y ‡ gan
[-: ‡ wrth] Duw
ein Tat, a' chan yr Arglwydd Iesu Christ.
[3]
Bendigedicyvv Duw
'sef Tat Arglwydd Iesu Christ, Tat y trugareddae, a' Duw yr oll * ddiddanwch
[-: * gonfort, ddyhuðiant] ,
[4] yr hwn a'n diðana ni yn ein ol' ‡ 'orthrymder
[-: ‡ vlinder, trallod,
travael
] , val y gallom ðiðanu
[td. 264r] yr ei 'sy mewn * dim
[-: * neb, vn] gorthrymder, trwy 'r diddanwch in diddenir ninheu gan Dduw.
[5] Can ys
megis yr amlheir dyoddefiadae Christ ynom, velly yr amlheir ein diddanwch ni trwy Christ.
[6] A'
phwy vn bynac ai in gorthrymer, er diddanwch
ac iechedvvrieth y chwi ydyvv, yr hon a weithir gan
ymaros yn yr vn ryw ddyoddefiadae, yr ei ddym ni
hefyd yn y dyoddef: ai diddaner ni, er diddanwch
ac iechedvvrieth y chwi ydyvv.
[7] Ac y mae ein gobeith
yn ‡ ffyrf
[-: ‡ ddilys, ddiogel] am danoch, can y ni wybot megis ac ydd
ych' yn gyfranocion o'r dyoddefiadae, velly y byddvvch hefyt gyfranoc o'r diddanwch.
[8] Can ys broder,
ny vynem ywch' anwybot am ein gorthrymdr, y * vu
[-: * ddaeth, wnaed a]
i ni yn yr Asia, sef val y pwyswyt arnam ‡ yn anveidrawl dros ben ein gallu
[-: ‡ dros vesur,
ytuhwnt in nerth] , megis ydd oeddem-
mewn-trachyfing-gyngor, * ac am yr
[-: * sef am ein] ‡ einioes
[-: bywyt,
hoedl
] .
[9] Do, ni a dderbyniesam varn angeu ynam, val na
'obeithem ynam ein hunain, anyd yn*-Duw
[-: * yn-uw] , yr
hwn a gyvyd y meirw.
[10] Yr hwn a'n gwaredawdd
ni ywrth gyfryw ddirvawr * angeu
[-: * berigl] , ac 'sy yn ein
gwaredu: yn yr hwn ‡ y gobeithiwn
[-: ‡ yr ymddiriedwn] , in gwareda
rhac llaw,
[11] a's chvvychwi a gydweithiwch yn-gweddi trosam, pan yw tros y dawn a roddet y ni er
mvvyn llawer, bod roi diolvvch gan lawer dyn y trosam.
[12] Can ys ein * gorvoledd
[-: * gorawen, llawenydd] ni yw hyn, sef testiolaeth ein cydwybot, can ys yn ‡ symlder
[-: ‡ diblyc, gwiriondeb] a' duwiol burdep, ac nyd yn-doethinep cnawdawl, anyd
gan rat Duw y bu i ni ‡ ymgydtro
[-: ‡ ymddwyn] yn y byt, ac yn
* ben
[-: * bennaf] ddivaddef tu ac ato-chwi.
[13] Can nac ym yn
scrivennu amgenach betheu atoch', nac y ddarllenwch, neu ar ydd ych yn ei cydnabot, ac a
'obeithaf
[td. 264v] y cydnabyddwch yd y dywedd.
[14] Sef megis y
cydnabuoch ni o ran, ein bot yn orvoledd ychwi,
megis ac ydd yw chwithe i ninheu, yn-dydd * yr
[-: * ein]
Arglwydd Iesu.
[15] Ac ‡ yn
[-: ‡ ar] y gobaith hyn ydd oedd
im bryd i ddyvot atoch * y tro cyntaf
[-: * yn y blaen] , val y caffech
‡ ddau
[-: ail] rat,
[16] a' myned hebo-chwi i Macedonia, a'
dyvot drachefn o Macedonia atoch, a' chael vy
* hebrwng
[-: * arwain] genwch tua Iudaia.
[17] Gan hyny pan
oeddwn yn
amcanu
[-: ‡ bwriadu, meddwl] val hyn, a arverwn i o yscavnder? neu wyfi yn amcanu y petheu 'r wy 'n amcanu, erwydd y cnawd, val y byddei gyd a myvi,
‡ Do, do, ac Na ddo, na ddo
[-: ‡ Ie, ie, ac Nag ef, nag ef] .
[18] Sef ys ffyddlon yw
Duw, na bu ein gair tu ac atoch, Do ac Na ddo.
[19] Can ys Map Duw Iesu Christ yr hwn a precethwyt yn eich plith chvvi genym ni, 'sef myvi, a' Siluanus a' Thimotheus, nyd ytoedd, * Do, ac Na
ðo
[-: * Ie ac Nac ef] : eithyr yndo ef, ‡ Do
[-: ‡ Ie] y doedd.
[20] Can ys oll
addeweidion Duw yndo ef ynt * Do
[-: [no gloss]] , ac ynt yndaw ef Amen, er gogoniant Duw trwyddom ni.
[21] A' Duw
yw 'r hwn a'n cadarna ni y gyd a chwi yn-Christ,
ac a'n ‡ enneinioð
[-: ‡ irodd] ni.
[22] Yr hwn hefyt a'r inseliawð,
ac a roes * ernes
[-: * wystleideth] yr Yspryt yn ein caloneu.
[23] Ac ydd
wy vi yn galw Duw yn test i'm enait, may i'ch arbed chwi, na ddaethym i ‡ yd hynn
[-: ‡ eto] i Corinthus.
[24] Nyd can eyn bot yn arglwyðiaw ar eich ffyð chvvi,
anyd ein bot yn * ganhorthwywyr
[-: * cyd-ðirprwywyr] ich llawenyð:
can ys gan ffydd y sefwch.
Pen. ij.
[td. 265r] Dangos ei gariat yddynt y mae ef. Gan erchi hefyd arnynt
vot yn esmwyth wrth y godinabwr-cyfathrach, can iðaw
edivarhau. Mae ef hefyt yn ymhoffy yn-Duw dros nerthowgrwydd ei ðysceidaeth, Gan orchvygu dadl y cyfryw
gwerylwyr, ac wrth ymescus dadleu yny erbyn ef, nyd
oeddynt yn ceiso dim amgen, na dywreiddiaw y athroaeth ef.
[1]EIthr mi tervynais [-: ‡ vernais] hyn yno y hunan, na ddelwn atoch drachefn
* yn-
[-: * mewn] tristit.
[2] O bleit a's mi ach tristaa chwi, pwy yw'r hwn a'm llawenha vi, dyeithyr hwn a dristawyt y can y vi?
[3] A' mi a scrivenais
hyn yma atoch, rac pan ddelwn,
‡ cael
[-: ‡ gymeryd] o hanof tristit gan yr ei, y dylywn ymlawenhau: mae vy-gobaith ynoch oll, vot vy llawenydd
i yn llavvenydd y'wch 'oll.
[4] Can ys yn-gorthrymder
mawr, a' chyfingder calon ydd yscrivenais atoch
* gan ddaigrae
[-: * a dagrae] lawer: nyd val ych tristaid chwi,
eithr val y ‡ gwybyddech
[-: ‡ dyellech] y cariat ys y genyf, yn
enwedic y chwi.
[5] Ac a * gwnaeth
[-: * pharodd] nebun dristau, ny
wnaeth ef i mi dristau, anyd o ran (rac i mi bwyso [-: ‡ graffu]
arnavv) y chwi oll.
[6] Digon yvv ir cyfryw vn * bod
[-: * gael] ei
geryddu gan lawer.
[7] Megis yn hytrach yn-gwrthwynep y dylyechwi vaddau yddavv, a' ei ðiddanu
rac y llyncit y cyfryw vn y gan 'ormodd ‡ tristit
[-: ‡ tristwch, trymder] .
[8] Erwydd paam, yr atolygaf' ywch, gadarnhau eich
cariat arno.
[9] Can ys er mwyn hyn hefyt ydd yscrivenais, val y gwybyddwn braw * o hanoch
[-: * am danoch] , 'sef a
vyddech vvyddion [~ ufuddion ] ‡ i bop
[-: ‡ ym-pop] peth.
[10] Yr hwn y maddeuoch
[td. 265v] ddim yddaw, y maddeuaf vinheu hefyt: can ys
yn wir a's maddeuais i ddim, ir hwn y maddeuais, er eich mwyn chwi y maddeuais, yn-golwc Christ,
[11] rac bod y Satan ein ‡ gorchvygu
[-: ‡ [no gloss]] : can nad anwybot genym y amcanion ef.
[12] Yno, pan ddaethym i Troas * er
[-: * i, y] precethu euangel Christ, ac bot agori drws y-my' gan yr Arglwydd,
[13] ny chawn lonydd yn vy ‡ yspryt
[-: ‡ meddwl] , can na
vedrwn gael Titus vy-brawt, anyd * canu yn
iach
[-: * ymiachau] yddynt a wnaethym, a' myned ymaith i Macedonia.
[14] Anyd y Dduw y ddyolvvch, yr hwn yn
wastat a wna yni ‡ 'orvot
[-: ‡ gael y llaw vchaf, vyned armaes] yn-Christ, ac a eglurha
arogle y wybodaeth ef trwyddom ni ym-pop lle.
[15] Can
ys ydd ym ni y Dduw yn ber * arwynt
[-: * arogl, sawyr] Christ, yn
yr ei'n a ‡ iachêir
[-: ‡ gedwir] , ac yn yr ein a gyfergollir.
[16] Ir ei
hyn ydd ym yn * arogl
[-: * arwynt, sawr] angeu, i angeu, ac ir llaill yn arogl bywyt, i vywyt, a' phwy 'sy
ddigonol i'r petheu hyn.
[17] Can nad ym ni val y mae
llawer, yn ‡ masnachu
[-: ‡ arwerthu] gair Duw: eithr val o burdap, eithr val o Dduw yn-gwydd Duw, ydd ym
ni yn ymadrodd * yn-
[-: * o, am] Christ.
Pen. iij.
Cymeryd y mae ef yn esempl ffydd y Corinthieit yn brouedigaeth o'r gwirionedd a precethawdd ef. Ac y dderchafu y
Apostoliaeth ef yn erbyn colffrost y gau Ebestyl. Y mae
ef yn cyffelypu rhwng y Ddeddyf a'r Euangel.
[td. 266r] [1]A Ddechreuwn ni ‡ ymganmol
[-: ‡ ein moli ein hunain] drachefn? ai rait i ni val i eraill, wrth
* epistolae
[-: * lythryae] canmoliant atochvvi,
neu lythyræcanmoliant y ‡ genwch
[-: ‡ wrthych
] ?
[2] Ein epistol ni ydyw-chwi, yn escrivenedic yn ein calonae, yr hwn a
ddyellir ac a ddarllenir gan bawp
dyn,
[3] can ys eglur ydych, y vot yn epistol Christ, a
wasanaethwyt genym ni, ac a scrivenwyt, nyd * a
duy [~ du ]
[-: * ac inc] , amyn ac Yspryt y Duw byw, nyd yn
lleche
[-: ‡ eleche]
mainyn eithr yn-cnawdol leche y calon.
[4] A' chyfryw
ymddiriet
[-: * obaith] 'sy genym trwy Christ ar
Dduw:
[5] nyd erwyð ein bot yn ‡ aðas
[-: * deilwng,
ddigonol] o hanam ein
hunain, y veddwliet dim, megis o hanam ein hunain: eithyr ein * addasdap
[-: * digonedd, teilyngdot] ni ysydd o Dduw.
[6] Yr
hwn hefyt a'n gwnaeth ni yn ‡ weinidogion
[-: ‡ Wenistreit] digonol i'r Testament newydd, nydyn vvenidogion
ir llythyren, amyn ir Yspryt: can ys y llythyren a
ladd * a'r
[-: * ond yr] Yspryt a rydd vywyt.
[7] Ac ad yw y wenidogeth angeu wedyr yscrivennu a llythyrennæ ai * ffurfiaw
[-: ‡ argraphu] ym-mainin, vot yn-gogoniantus, mal na allai plant yr Israel edrych [-: * dremio] yn wynep Moysen, can
'ogoniant ei wynepryd (rhwn 'ogoniant a ‡ ddilewyt
[-: ‡ ddivawyt, a ddarvu am dano] )
[8] pa wedd na bydd gweinidogeth yr Yspryt ym-
mwy o 'ogoniant?
[9] Can ys a bu gweinidogeth
* barnedigaeth
[-: * gauogrwydd] yn-gogoniantus, mwy o lawer y
rhagora gweinidogaeth cyfiawnder yn gogoniant.
[10] Canys yr hyn ac 'ogoniantwyt, ny 'ogoniantwyt yn y rhan ‡ hon
[-: ‡ hyn] , sef a berthyn ir gogoniant * trarhagorawl
[-: * ardderchawc, arbenic] .
[11] O bleit a's hynn a ddilëid ymaith, oedd yn-gogoniantus, mwy o lawer y bydd
[td. 266v]
hyn a erys, yn ogoniantus.
[12] Velly can vot genym
gyfryw 'obeith, ydd ym * yn arver
[-: [no gloss]] o ymadrodd
‡ mor
[-: ‡ vawr] * hyderus
[-: * ðiragrith] .
[13] Ac nyd ym ni mal Moysen, yr hvvn
a ddodei ‡ gudd
[-: ‡ llenn
] ar ei wynep, rac y blant yr Israel
edrych ar * ðiben
[-: * ddywedd] yr hyn a ddilëid.
[14] Am hyny y caledwyt y meddwl hwy: can ys yd y dydd heddyw y
mae'r llen-gudd honno yn aros heb hi * ymatguð
[-: * dadguðio, ‡ didoi]
wrth ddarllen yr hen Testament, yr hon ‡ yn-
[-: [no gloss]]
Christ a dynir ymaith.
[15] Eithyr ac yd y dydd heðyw
pan ddarllenir Moysen, y dodir y llen-gudd ar ei
calonæ wynt.
[16] Er hyny pan ymchoeler ei calon at yr
Arglwyð, y tynnir ymaith y llen-gudd.
[17] Weithian
yr Arglwydd yw'r Yspryt, a' lle mae
Ysprit yr Arglwydd, yno ymay rhyðdit.
[18] Eithyr edrych ydd ym
ni oll megis * mewn drych
[-: * drwy gwydr] ar 'ogoniant yr Arglwydd ac wynep ‡ ymatgudd
[-: ‡ agoret] , ac in newidir ni ir
vnryw ddelw, o 'ogoniant i 'ogoniant, megis y
gan Yspryt yr Arglwydd.
Pen. iiij.
Mae ef yn datcan ei ddiyscaelusrwydd ai dalgrynrwydd yn
ei swydd. A'r hyn oedd ei 'elynion yn ei gymryd yn ðielw
iddo, sef, y ‡ groc
[-: ‡ groes
] a'r travaelion yr ei y mae ef ei goðef,
a droes ynteu yn 'elw mawr yddaw. Can ddangos pa
vudd a ddaw o hyny.
[1]AM hyny, can vot i ni y * gweinidogeth
[-:
‡ gwasanaeth, swydd]
hynn, megis y cawsam drugaredd,
nyd ym ni yn ‡ llaesu
[-:
* deffigio, lleddfu] :
[2] eithr ymwrthot
a wnaetham a gorchuddiau coegedd,
[td. 267r]
ac nyd rhodiaw ydd ym yn * hoccedus
[-: * callinep, dilechtit] , ac nyd ym yn
‡ camdraethu
[-: ‡ ffalsau, siomi am] gair Duw: eithr can eglurhau y
gwirionedd ydd ym yn ymbrifio wrth cydwybot
pop dyn yn-golwc Duw.
[3] Ac ad yw ein Euangel
yn guddiedic, ir ei a gyfergollwyt, y mae hi yn
guddiedic.
[4] Ym-pa 'rei * Duw y byt hwn
[-: * sef Satan] a ddallawdd y meddiliae, 'sef ir anffyddlonion, rag towynnu yddynt ‡ llewyrch
[-: ‡ 'olauni, 'oleuad] y gogoneddus Euangel
Christ, rhwn yw delw Dduw.
[5] Can nad ym yn ymprecethu ein hunain, anyd Christ Iesu yr Arglwydd, a' ninheu yn weision ywch er mwyn Iesu.
[6] Can ys Duw 'rhwn a 'orchymynnawð ir golauni
lewyrchu allan o dywyllwch, yvv ef yr hwn a lewyrchawdd yn ein calonae, y roddi golauni'r gwybodaeth y gogoniant Duw yn wynep Iesu Christ.
[7] Eithr y tresawr hwn 'sy genym mewn llestri pridd,
val y byddei arðerchowgrwyð y meðiant hwnw o
Duw, ac nyd o hanom ni.
[8] Yð ys in gorthrymu o bop
‡ parth
[-: ‡ tu] , er hyny nyd ym mewn cyfyngder: ydd
ym mewn * cyfing gyngor
[-: * tlodi] , er hyny nyd ym yn * ðigyngor
[-: * dlawd anobaith] .
[9] Ydd ys yn ein ymlid, and ny'n gedir eb ‡
navvdd
[-: ‡ ymgeledd
] : ydd ym wedy ein tavlu y lawr, eithr ny'n
collir.
[10] Ym pop lle ydd ym yn arwedd o y amgylch
yn ein corph * varwoleth
[-: * varwhad] yr Arglwyð Iesu, val yr
eglurer hefyt vywyt Iesu yn ein corphe.
[11] Can ys ny
ni 'rei sydd yn vyw, a roðir yn wastat y angeu er
mwyn Iesu, val yr eglurhaer hefyt vywyt Iesu
yn ein marwol gnawd.
[12] Ac velly angeu a weithia
ynam ni, a' bywyt yno-chwi.
[13] A' chan vot i ni yr
vn Yspryt ffyð, erwydd y mae yn scrivenedic, Credais, ac am hyny * y llavarais
[-:
‡ yr adroddais, dywedais]
, ac ydd ym ninheu
[td. 267v]
yn credu, ac am hynny * y llavarwn
[-: * yr adroddwn, dywedwn] ,
[14] can wybot y
bydd y hwn a gyfododd yr Arglwydd Iesu, eyn
cyfodi ninheu hefyt trwy Iesu, ac a'n gosyd ni y gyd
a chwi.
[15] Can ys pop peth oll ys ydd
er eich mwyn chwi
val yr amylhao yr helaethaf rat gan ddiolchiat
llaweroedd er ‡ gogoniant
[-: ‡ moliant] y Dduw.
[16] Am hyny nyd
ym ni yn * ymellwng
[-: * deffygiaw,
llipau, myscrellu] , eithyr cyd llygrer ein dyn o
ddyallan, er hyny y dyn o ddymewn a adnewyðir
beunydd.
[17] O bleit yscavnder ein gorthrymder
‡ rhwn ny phara ddim hayachen
[-: ‡ trangedic] , a * bair
[-: * weithia] y ni dra
arðerchawc a' thragyvythawl bwys o 'ogoniant,
[18] pryd nad edrychom ar y petheu hyn a welir, anyd
ar y petheu, ny welir ddim hanynt [~ ohonynt ]
: can ys y petheu
a welir, 'sy
dros amser
[-: ‡ amserol] : a'r petheu ny welir, 'sy tragyvythawl.
Pen. v.
Paul yn myned rhacddaw y venegy y budd a ddaw ywrth y
* groc
[-: * groes] . Pa wedd y ddylyem ni ymparatoi yddei. Drwy
bwy, Ac er pa dervyn. Ef yn espesu am rat Christ, A'
swydd gweinidogion yr Eccles, a'r oll ffyddlonion.
[1]CAn ys gwyddam pe a's ein dayarol duy y * pebyll
[-: * lluest, trigva] hyn a ddinistrir,
vot i ni adailat vvedy roddi gan Duw,
nid amgen, tuy nyd ‡ o waith llaw
[-: ‡ gwneuthuredic gan ddwylo]
ddyn, anyd tragyvythawl yn y nefoedd.
[2] Can ys am hyny ydd ym yn
vcheneidiaw, gan ddeisyf
u cael ein
gwisco a'n tuy, rhwn 'syð or nef.
[3] O bleit a's gwiscir-ni,
[td. 268r] ny'n ceffir yn noethion.
[4] Can ys yn ddiau
nyni 'r ei 'sydd yn y * pebyll hynn
[-: * pabell hwn] , ydym yn vcheneidio, ac yn llwythoc, can nad wyllysem ein ‡ diosc
[-: ‡ dihatry] , anyd cahel ymwiscaw am danom, val y darllyncit marwolaeth gan vywyt.
[5] A' hwn a'n creawdd
ni ir peth hyn, ydy Duw, yr hwn hefyt a roddes y-
ni * ernes
[-: * wystleideth] o yr Yspryt.
[6] Am hynny ydd ym bop amser yn ‡ hyderus
[-: ‡ hyf, ehovn] , cyd gwypom mae tra ydym * gartref
[-: [no gloss]] yn y corph, eyn bot yn
ymddeith
[-: * ðyvodieit, ddyeithreit] ywrth yr Arglwydd.
[7] (Can ys wrth ffydd y rhodiwn, ac nyd
wrth ‡ 'olwc
[-: ‡ edrychiat] )
[8] er hyny ydd ym yn * hyderus
[-: * hyf, eovn] ac a
vynnem yn hytrach ‡ ysmutaw
[-: ‡ vudo] allan o'r corph, a'
* thrigiaw
[-: * phreswilio] y gyd a'r Arglwydd.
[9] Am hyny hefyt y
‡ chwenychem
[-: ‡ ðamunem puchem] , a ni yn trigo gartref ac yn mudo o
ddygartref, vot yn gymradwy ganto ef.
[10] Can ys
* dir
[-: * rait] yw y ni oll ‡ ymðangos
[-: ‡ apero] geyr bron * brawdle
[-: * gorsedd]
Christ, val yd erbynio pop vn y petheu a vvnaethpvvyt yn ei gorph, erwydd yr hyn a wnaeth, pa vn
bynac ai da ai drwc.
[11] Velly can y ni * wybot
[-: * adnabot] ofnhad
yr Arglwydd, ydd ym yn peri y ddynion gredu, ac
in eglurhawyt i Dduw, ac yddwy yn gobeitho hefyt ddarvot ein egluraw ni yn eich cydwybodae chvvi.
[12] Can nad ym yn ymganmol drachefn wrthych, anyd rhoddy ywch achos ‡ gorvoledd
[-: ‡ llawenhau] am danom,
val y caffoch beth y atep yn erbyn yr ei 'sy ai gorvoledd * yn
[-: * ar] yr wynep, ac nyd yn y galon.
[13] Can ys
pa vn bynac ai ampwyllo ydd ym, y Dduw ydd ym: ai
ynteu bot yn ein iavvnpwyll, y chwi ydd ym.
[14] Can
ys cariat Christ a'n cympell: can y ni varnu val
hyn, o bleit a's bu vn varw trosam * bavvp
[-: * ni
] oll, yno
ys meirw ‡ oeddynt
[-: ‡ ydym] oll,
[15] ac ef vu varw dros bavvb
[td. 268v]
oll, val y bo ir ei byw, na vyddant vyw rhac llaw
yðyn y hunain, anyd i hwn a vu varw drostwynt,
ac a adgyvodes.
[16] Ac velly, ar ol hyn nyd ym yn adnabot nebun * erwydd
[-: * yn ol] y cnawt, a' chyd adnabysem ni Christ erwydd y cnawt, er hynny o hyn allan nyd ym yn y adnabot ef mwy.
[17] Can hyny a'd
oes nebvn yn-Christ, byddet ef yn creatur newydd.
Yr hen betheu aethan heibio: wely, yr oll petheu
‡ sy wedy gwneuthur o
[-: ‡ aethon yn] newydd.
[18] A'r oll petheu
ynt o Dduw, hwn a'n * cysiliawdd
[-: * cymododd,
cytunodd
] ni yddo ehun,
trwy Iesu Christ, ac a roddes i ni weinidogeth
cysiliat.
[19] Can ys Duw ytoedd yn Christ, ac a gysiliawdd y byt yddo yhun, eb ‡ liwio
[-: ‡ gyfrif] yddynt ei pechotae, ac a ddodes i ni 'air y * cysiliat
[-: * cymmot] .
[20] Wrth hynny
ydd ym ni genadwri dros Christ: megis pe bai
Duw ‡ ich adolwyn [-: ‡ ervyn] trwyom ni, atolygwn yvvch yn
lle Christ, bot ych cysilio a Duw.
[21] Can ys gwnaeth
ef hwnw y vot yn bechot trosam, yr vn nyd adnabu ddim pechot, val in gwnelit yn gifiawnder
Duw ynddo ef.
Pen. vj.
Eiriol i vuchedd Christianoc, Ac ar vot gantyn gyffelyp serchvryd yddaw ef, ac ys y ganto ef yddyn hwy. Hefyd ar
ymgadw o hanynt y wrth oll halogrwydd * delw-addoliat
[-: * eiddol-addoliat
]
yn-corph ac enait, ac na bo cyfadnabot a delw-addolwyr.
[1]VElly nineu can hyny megis yn gydweithwyr a atolygwn yvvch, na dderbyniochvvi rat Duw yn over.
[2] Canys dywait ef, Yn amser cymradwy ith * erglywais
[-: * wrandawais] , ac yn-dydd iachydvvrieth ith ganhorthwyais
[td. 269r] : wely'r awrhon * yr amser
[-: * y pryd] cymeradwy,
wele'r awrhon ddydd yr iechedvvrieth.
[3] Nyd ym ni
yn rhoi vn achos ‡ tramcwydd
[-: ‡ chwymp, rhwystr] yn-dim, rac * cael
bei ar [-: * coddi] ein gweinidogaeth.
[4] Eithyr ym-pob peth
ydd ym yn ‡ ein provi
[-: ‡ ymosot, ymðangos] ein hunain val yn wenidogion Duw, * yn
[-: * mewn] ammynedd mawr, yn gorthrymderae, yn anghenion, yn-cyfyngderae,
[5] yn-gwialenodae, yn-carcharae, yn-tervysce, yn-travaelion,
‡ gan
[-: ‡ trwy] wiliaw, gan vmprydiaw,
[6] gan burdep, gan
wybyddieth, gan hirddyoddef
[-: * hwyrðigio] , gan ‡ diriondeb
[-: ‡ vwynder] ,
gan yr Yspryt glan, gan gariat diffuantus
[7] gan 'air
gwirionedd, gan nerth Duw, gan arvae * cyfiawnder
[-: * vniondeb] ar ddeheu ac ‡ aswy
[-: ‡ aseu] ,
[8] gan barch, ac amparch, gan glod ac ac anglod, megis twyllwyr, ac
er hyny yn gywir:
[9] megis yn anadna*byddus
[-: *=bodedic] , ac
er hyny yn adnabyddus: megis yn meirw, ac wele ni yn vyw: megis wedy ein cospi, ac nyd wedy 'n lladd:
[10] megis yn ‡ dristion
[-: ‡ trwmveddylio] , ac eto * yn 'oystat
[-: * bop amser]
yn llawen: megis yn dlodion, ac eto yn ‡ cyvoethogi
[-: ‡ goludogi] llawer: megis eb ddim cenym, ac eto yn meddyannu * pop dim
[-: * y cwbl, oll] .
[11]Chvvi Corinthieit y mae ein
geneu yn agoret ychwi: ein calon a ‡ ehengwyt
[-: ‡ lydanwyt] .
[12] Ni 'ch cadwyt yn cyfing ynom ni, eithr ich cadwyt
chwi yn gyfing yn eich ymyscaroedd eich vnain.
[13] Yrowon yn lle taliad, y dywedaf vegis wrth
vy
* meibion
[-: * vy-plant] . Ehenger chwithe hefyt.
[14] Nac ‡ iauer
[-: ‡ chwplyser] -
chwi yn * ancymparus
[-: * anghyfelypol] gyd a'r anffyddlonion: can
ys pa ‡ gymddeithas
[-: ‡ gyfeillach] 'sydd i wiredd ac anwireð:
a' pha * gommun
[-: * gyffredinrwydd, gyfraniat] 'sydd y 'oleuni a thywyllwch:
[15] a' pha ‡ gyssondeb
[-: ‡ gydvot] ys ydd * i
[-: rrwng] Christ a Belial? neu
pa ran 'sydd i hwn a gred gyd a'r ‡ hwn 'sy eb ffyð
[-: ‡ anffyddlon
] :
[16] a' pha gydfot 'sydd i Templ Dduw * ac eiddoleu
[-: * a delweu] ?
[td. 269v]
can ys * chwi yw
[-: * ydywch] Templ Dduw byw: val y dyvod
Duw,
‡ Preswiliaf
[-: ‡ Mi a drigaf
] ynthwynt, ac a rodiaf yn y
mewn: a' byddaf yn Dduw yddwynt, ac hwy vyddant yn popul y mi.
[17]
Can hyny dewch allan oei
plith wy, ac ymohanwch, medd yr Arglwydd: ac
na chyhwrddwch ddim aflan, a' mi ach derbyniaf
chvvi.
[18]
A' byddaf ywch yn Dat, a' chwi vyddvvch yn
veibion ac yn verchet i mi, medd yr Arglwydd oll
* gyvoethawc
[-: * alluawc] .
Pen. vij.
Eu heiriol y mae ef gan addeweidion Duw yd cadw y hunain yn bur, Gan eu diogelu am ei gariat arnyn, Ac nyd
yw yn escuso galeted ei awdurtot tu ac atynt, anyd ymhoffi wrthaw, gan ystyried pa vudd a ddaeth. Ywrth hyny,
Am ddauryw * dristit
[-: * drymvryd
] .
[1]WEithion can vot i ni yr
addeweidion hyn, vy-garedion, * ymgarthwn
[-:
‡ ymlanhawn] y wrth oll ‡ vrynti
[-: ‡ vndreddi, halogrwyð] y * cnawt
ac yspryt
[-: * corph ac enaid] , gan ymgwplau i saincteiddrwydd yn ofni Duw.
[2]
‡ Derbyniwch
[-: ‡ Cynwyswch] ni: ny wnaetham gamvvedd
i nebun: nyd anreithiesam nebun:
ny ‡ siomesam
[-: [no gloss]] nebun.
[3] Nyd er ech barnedigaeth
y dywedaf: can ys rac ddywedais, ych bot chwi yn
ein calonheu ni, y gyd varw a' byw.
[4] Y mae * hyfder
[-: ‡ vy-diragreithwch, ehovnder] vy ymadrodd wrthych: mae genyf ‡ 'orvoledd
[-: ‡ ymhoffedd]
mawr ynoch: im cyflawnir o ddiddanwch, ac ydd
wyf yn dra llawen yn ein oll * 'orthrymder
[-: * vlinvyd] .
[5] Can ys
gwedy ein dyvot i Vacedonia, ny chai ein cnawd
[td. 270r]
ni ddim * llonydd
[-: * heddwch] , eithr in gorthrymid o bop parth,
gan ymladdae oddy allan, ac ofnion oddy mywn.
[6] Eithr Duw, yr hwn a
ddiddan
[-: ‡ gonfforðia] yr ei custuddedic, a'n
diddanawdd ni * gan
[-: * wrth, trwy] ddyvodiat Titus:
[7] ac nyd
gan y ddyvodiat ef yn vnic, anyd hefyd y gan y
diddanwch y diðenit ef genychwi pan venagawð
ef i ni eich awyddvryd chwi, eich ‡ galar
[-: * wylofain, nad] , eich * anwylserch
[-: * goglyd] i mi, mal y llawenhawn yn vwy o lawer.
[8] Can ys cyd tristeais i chwi a llythyr, nyd edivar
yw genyf, cyd ‡ byðei
[-: ‡ bu] ediuar genyf: can ys * gweled
[-: * dyall]
yddwyf ddarvot ir llithyr hwnw ych tristau chwi,
cyd bei any tros amser.
[9] Yr awrhon yr wy'n llawen
nyd can ich tristëit chwi, anyd am ych tristau i edweirwch: canys tristau a wnaethoch yn ‡ ðuwiol
[-: ‡ herwydd Duw] ,
val na chawsoch enwed yn-dim y genym ni.
[10] Can
ys duwiol dristit a * bair
[-: * weithia] ediuerwch er iechydvvrieth
diedivarus: eithr bydol dristit a bair angeu.
[11] Can ys
wely, hyn yma am ðuwiol dristau o hanoch, pa ‡ astudrwyð
[-: ‡ 'ofal, carc] ei veint a weithioð ynoch: anyd pa * amðeffen
[-: * ymiachaad, ymgliriad] : anyd pa gilwc: anyd pa ofn: anyd pa 'oglyd: anyd pa wynvyd: anyd pa ddial: ac ym pop peth yr ymðangosasoch ych bot yn pur yn y ‡ devnyð
[-: ‡ helhynt, mater, gwaith] hwn.
[12] Erwyð paam, er scrivenu atoch, nyd scrivenais oi bleit
ef yr hwn a wnaethoedoedd y camvvedd, nac o bleit
yr hwn a gafas y camvvedd, and er bod y gofal
* tu ac atoch
[-: * am danoch] chwi yngolwc Duw yn eglur y chwi.
[13] Am hyny in diddanit ni, achos ych diddanyad chwi:
eithr llawenach o lawer ‡ mwy
[-: ‡ byt] oeddem ni am lawenydd Titus, can * lonni
[-: * esmwytho] y ‡ yspryt
[-: ‡ glaan] ef genwch
'oll.
[14] Can ys a's ffrostiais ðim wrthaw am danoch,
ny'm cywilyddiwyt: eithyr megis y dywedeisam
[td. 270v]
wrthych bop dim yn-gwirionedd, velly hefyt ydd
oedd ein * ffrost
[-: * gorvoledd,
bost] ni wrth Titus yn gywir.
[15] Ac y may
y ‡ galondit
[-: ‡ ymyscaroedd] ef yn helaethach tu ac atochvvi, pan
goffaeych vvyðdot [~ ufudd-dod ] chwi oll, a' pha wedd * gyd ac
[-: [no gloss]]
ofn ac echryn yd erbyniesoch ef.
[16]Am hyny llawen
wyf can i mi allu
ymddiried
[-: * ymddires, hydery] ynoch ym-pop dim.
Pen. viij.
Wrth esempl y Macedonieit, A' Christ y mae ef yn cygori i
barhau i gymporth y Sainct tlodion. Gan ganmawl yðyn
ddechreu yn dda. Gwedy hyny mae ef yn gorchymyn Titus a'i gydymddeithion yddwynt.
[1]YDd ym ni hefyt yn espesu ywch,
broder, y rhat Duw a roðwyt i Ecclesi Macedonia,
[2] can ys ym-mawr
brovedigeth gorthrymder yr amylhaoð y llawenyð hwynt, ai l'wyr
eithaf dlodi a amylhaodd y'w
ehelaeth haelioni.
[3] Can ys yn ei gallu
(ddwy 'n testiolaethu) ac * uchlaw
[-: * tuhwnt] ei gallu, ydd
oeddent yn 'wyllysgar,
[4] ac a ‡ weddiesant
[-: ‡ archesant] arnam a
mawr ervyn ar dderbyn o hanam y rrat, a' chymddeithas y weinidogaeth ysydd ir Sainctæ:
[5] A'
hyn a vvnaethant vvy, nyd mal ydd oeðem ni yn edrych
am danaw: anyd y rhoi y hunain, yn gyntaf ir Arglwydd, ac yno y ninheu gan ewyllys Duw,
[6] er
bot i ni ‡ annoc
[-: ‡ eiriol] Titus, pan-yw yddaw val y dechreawð, velly ac yddo * 'orphen
[-: * gwplau] yr vnryw rat yn
eich plith chvvi hefyt.
[7] Can val ydd ych yn amylhau
[td. 271r]
ym-pop dim, * yn
[-: * mewn] ffydd a' gair, a' gwybodaeth, ac
ym-pop astudrwydd, ac yn eich cariat ‡ i
[-: ‡ tu ac atom] ni, bot i
chvvi yr vn modd amylhau yn y rhat hyn hefyt.
[8] Ny
ddywedaf hyn wrth 'orchymyn, anyd o bleit astudrwydd 'rei eraill: am hyny ydd wyf, yn provi *
rywiowgrwydd
[-: * naturioldep
] eich cariat.
[9] Can ys adwaenoch
‡ rat
[-: ‡ ddawn] ein Arglwydd Iesu Christ, 'sef am iddo ac
ef yn * gyvoethawc
[-: * oludoc] , vynet er eich mwyn chwi yn
dlawt, val ‡ can
[-: trwy] y dlodi ef y cyfoethogit chwi.
[10] Ac ydd wyf yn dangos vy meddwl * yn
[-: * ar] hyn: can
ys da vyddei hyn ychwi, yr ei a ddechreusoch nyd
yn vnic gwneuthur, anyd hefyt wyllysyavv, er es
blwyðyn.
[11] Ac yr awrhon gorphenwch wneuthy'd
hyny hefyt, val megis ac ydd oedd ‡ awydd
[-: ‡ parodrwydd] y wyllysyavv, velly bot y-chwy hefyt eu * 'orphen
[-: * gwplau] ‡ o hynn
'sy genych
[-: ‡ or caffaeliat] .
[12] Can ys a's bydd yn gyntaf 'wyllysgarwch, cymradwy yw * erwyð
[-: * yn ol, wrth] yr hyn 'sy gan ddun,
ac nyd erwydd yr hyn nyd yw gantho.
[13] Ac nyd yvv
er esmwytho ac eraill, ‡ a'ch gorthrymu
[-: ‡ a phwyso] chwitheu.
[14] Eithr dan yr vn ambot, bot y pryt hyn i'ch * helaethrwydd
[-: * ehengder,] chwi ddivvallu y ‡ eisieu
[-: ‡ deffic, digondap] hwy, val y bo hefyt y helaethrwydd hwy * tu ac at
[-:
‡ yn borth] eich eisieu chwi,
val y bo cymmedroldep:
[15] megis y mae yn escrivenedic, Yr huun a gasclavvdd lawer, nyd oedd gantho ‡ vwy
[-:
* ddim dros ben] , a'r huun a gasclavvdd
ychydic, nyd oedd
gantho lai.
[16] Ac y Dduw y bo 'r diolvvch, yr hwn a ðodes yn-calon Titus yr vnryw * 'ofal
[-:
‡
gur, gark] y trosoch.
[17] Can
iddo gymeryd ‡ yr eiriol
[-:
* y cygcor] , and ydd oedd ef mor * astud
[-:
‡ ofalus] ac ydd aeth ‡ oi vodd
[-:
* ar ei am-] yhun yd atoch.
[18] A' ni a
ddanvonesam hefyt y gyd ac ef y brawd, rhwn 'sy
a moliant iddo * yn yr Euangel
[-:
‡ sef am precethu] trwy'r oll Ecclesi,
[td. 271v] [19] (ac nyd hyny yn vnic, eithr hefyt ef a ddywyswyt
gan Ecclesidd yn gydymddeithvvr y-ni ‡ erwydd
y rhat hyn
[-: ‡ am, o bleit y rhodd hon] a wasanaethwyt genym er gogoniant
yr vnryw Arglwydd, ac amlygiat eich ewyllysgarwch chvvitheu)
[20] gan ymochelyd hyn, * rac
[-: * val na] y neb veio
arnam yn yr helaethrwydd yma rhyn a ‡ wasanaethir
[-: ‡ weinir] genym,
[21]yr ei ddym yn racparatoi petheu
* sybervv
[-: * honest] , nyd yn vnic rac bron yr Arglwydd, an'd
hefyt rac bron dynion.
[22] Ac anvonesam y gyd ac wynt
ein brawt, yr hwn a brovesam yn vynech o amser
y vot yn ‡ ddiwyt
[-: ‡ astud, ddyscaelus ddyval] , yn llawer o betheu, ac yr owrhon yn ddiwytiach o lawer, am y mawr ymddiriet
'sy genyf ynoch.
[23] Neu a's gofyn neb am Titus, efe yvv
vy-cyfaill a' chydweithydd tu [ac] ato-chwi: neu am
ein brodur, y maent yn * gennadae [-: * Apostolon] yr Ecclesidd, ac
yn 'ogoniant Christ.
[24] Can hynny dangoswch tu ac
yddynt wy, a' rac bron yr Ecclesi brovedigeth o'ch
cariat, ac ‡ o'n
[-: ‡ o'r] gorvoledd 'sy cenym * o hanoch
[-: * am danoch] .
Pen. ix.
Achos dyuodiat Titus ef ai gymddeithion atynt wy. Mae ef
yn eiriol rhoi elusen yn dirion, Gan ddangos pa ffrwyth
a ddaw o hyny.
[1]CAn ys tu ac at am y weinidogeth ir
Sainctæ, afraid yw i mi scrivenu
atoch.
[2] Can ys adwaen eich * ewyllysgarwch
[-:
‡ astudrwyð] chwi, 'rhwn ydd wyf yn
ymffrostio am danoch wrth yr ei o
Macedonia, gan ddyvvedyt, bot
Achaia gwedy hi pharatoi er ys
[td. 272r]
blwyddyn, ach * awyddvryd
[-:
* zelus
] chwi a annogodd lawer.
[3] A' mi a ddanvoneis y broder, rac y ein gorvoeð ni am danoch vot yn ‡ over
[-: ‡ vyned yn wac] , yn y rhan * hon
[-: * hyn] , val
(vegis y ) y boch parot:
[4] rac a's y Macedonieit a ðawan gyd a mi, a'ch cahel chwi yn amparot, yno bot i ni nyd wy 'n dywedyt vot y chwi gael cywilyð ‡ yn yr hyderus 'orvoledd
[-: ‡ am y gwastadol vost] hyn veuvi.
[5] Erwyð paam mi a dybiais vod yn angenrait annoc y
brodur y ddyvot yn y blaen atoch, a' chwplau eich
* bendith
[-: * ymporth, elusen] rac ðarparedic, a' bot yn parat, a' dyuot
megis o ‡ vendith
[-: ‡ galon erwydd, giried] , ac nyd megis * o gympel'
[-: * yn gribddail
] .
[6] A' hyn bid
ich cof, may hwn a heua yn ‡ eiriachus
[-: ‡ arbedus, yn brin] , a ved hefyt
yn eiriachus, a hwn a heuo yn * ehelaeth
[-: * hael, yn dirion, mewn ciried] , a ved
hefyt yn ehelaeth.
[7] Megis y ‡ damuno
[-: ‡ pucho] pop dun yn
ei galon, velly may iddo roi, nyd yn * athrist
[-: * vgus] neu ‡ wrth
yr ing
[-: ‡ o ddir, ne gymmell, ne angen] : cans Duw a gar roðiawdr tirion.
[8] Ac y mae
Duw yn abl i beri ir oll rat amylhau ‡ arnoch
[-: ‡ ywch] , val
y bo ywch ac oll ddigonoldeb genych ym-pop dim,
allu amylhau ym-pop gweithret da,
[9] megis y mae
yn scrivenedic,
Ys tanodd ef ar lled a' rhoddes ir
tlodion: ei * giried
[-: * gyfiawnder, elusen, haelder] ef a erys yn ‡ oes oesoedd
[-: ‡ dragwyðol, ei oes ef] .
[10] Hefyt
yr hwn a bair had ir heuwr, a bair eisioes vara
yn ymborth, ac a * liosoca
[-: * amylha] eich had, ac a angwanega
‡ ffrwyth eich ciried
[-: ‡ doreth ych elusen] ,
[11] val o bop ran ich cyuoethoger
y ‡ bop calondit-dda
[-: ‡ haelioni] , yr hyn a weithia trwyddom
ni ddiolvvch y Dduw.
[12] Can ys gwenidogeth y gwasanaeth hwn nyd yw yn vnic yn * cyflanwy
[-: * diwygio, diwallu,
cwplau
]
angenreidiae 'r Sainctæ, anyd y mae hefyt yn aml
gan ddyolch llaweroedd y Dduw,
[13] (yr ei wrth
broviad y weinidogaeth ‡ hon
[-: [no gloss]] a volant Dduw
dros eich * cydsynniol
[-: [no gloss]] ymddarostwngedigaeth ir Euangel
[td. 272v] Christ, a' thros eich dibrin gyfraniat yddynt wy, ac y bawp oll)
[14] a' chan ei gweddi trosoch,
gan ych * deisyfu
[-: * cyfarch, trachwenychu] chwi yn vawr, am ‡ yr ardderchawc-rat
[-: ‡ y rhagorawl ras] Duw 'sy ynoch.
[15] Ac y Dduw bo'r diolvvch dros ei * an traethawl ddawn
[-: * anveidrol rodd] .