WRTHYCH.........2

mae 'n groeso wrthych i' ch eiddo eich hunan,

mae 'n groeso wrthych i Lundan Citti.

WRTHYNT.........1

Deliwch wrthynt hwy, Saeson a CHymru,

WTHIA...........1

mi a 'th wthia di a nhwythe.

WY..............9

Cenad wy, Frenhin, oddiwrth y Parliament

Parod wy fi!

Parod wy fine!

Nid wy mor hen ag mor ynfyd

Nid wy hefyd mor ddiobaeth

nid wy mor ffol a 'i gwisgo.

Wy [~ Wyt] ti yn tybied y cei di hi

Nid wy abl byth i weithio;

Nid wy 'n 'wllysio cosbi undyn

WYBR............1

yn tyngu oni dydi 'r wybr yn duo

WYBYR...........1

oni ddont o 'r wybyr?

WYCH............4

Huwson wych ymladdgar.

A sefwch i gyd'a nyni yn jawn-wych

i chwilio 'r deyrnas yn gadarn-wych?

drwy jawn wych urddas chwardded!

WYCHAF..........1

Nyni ein dau oedd wcha [~ wychaf] yn tarro.

WYCHION.........1

mor wchio [~ wychion] yw fy mreichie.

WYDD............1

a dwyn yr wydd a fynych.

WYDDANT.........2

Hwy wyddant ei bod mewn gormod beie.

Ni wyddant hwy mwy na mine

WYDDE...........1

jaith anweddol fel jaith hen wydde,

WYDDEL..........1

ag a wnaen i Wyddel weiddi.

WYDDELOD........1

Hai how, Wyddelod a CHymru,

WYDDO...........1

ar i DDuw l'wyddo fy holl bobol,

WYDDOCH.........5

i mi yn weddol am a wyddoch.

Wel dyna gondisiwn anweddol; chwi a wyddoch

chwi wyddoch lawer gweddi.

A wyddoch i a ddiengodd y Brenin

CHwi wyddoch y cam a wnaethont a myfi,

WYDDOR..........1

Medre [~ Medraf] 'r wyddor Gymraeg o 'r gore;

WYDDOST.........1

A wyddost a phwy yr wyt ti yn siarad?

WYDDWN..........1

y peth na wyddwn ddim oddiwrthyn.

WYLO............1

Ai amdana i yr wyt ti yn wylo?

WYLWCH..........1

Criwch ag wylwch, ni chewch i fyth mo 'm gweled.

WYLLT...........1

a 'r Cymro hoyw-wyllt hefyd.

WYLLTED.........1

Rwy cyn wllted [~ wyllted] a 'r aderyn.

WYLLYSGAR.......1

Rwy [~ Rwyt] ti yn tywys yn an-wyllysgar.

WYLLYSION.......1

i eiste 'n llesol ar hyder 'wyllysion,

WYN.............2

oddiwrth ei gilydd fel wyn gwar

dwyn yr wyn a 'r mynnod,

WYNEB...........3

RHaid oedd gwneythr wyneb truan

a 'r sydd ar wyneb daiar.

dros wyneb y ddaiaren.

WYNED...........1

wned [~ wyned] iw fy nwylo.

WYNT............1

Nid ydi hi y rwan yn wynt nag yn law.

WYR.............12

Oes llawer o wyr gyd a 'r Brenin?

Ni wyr un dyn a 'r sydd yn fyw

fe laddodd chwech o wyr cyneddfol.

Exit Esexqe a 'i wyr oll.

RHai o wyr y Capten Hamper.

Fe ddarfu i un o wyr y Brenin

Trowch yn ol, wyr Bonddigion:

Fe wyr y byd fod hyn yn draha,

Mi fedra hynny, fe wyr pawb,

yn wyr grasol mewn eglwysi.

yn rheoli ei wyr a 'i arfe.

pwy wyr pa feddwl sy 'n i fynwes?

WYSOGAWL........1

a chyda 'r holl d'wysogawl [~ dywysogol] eppil.

WYT.............4

Wyt ti yn rhodio a 'th draed yn rhydd?

Ai amdana i yr wyt ti yn wylo?

A wyddost a phwy yr wyt ti yn siarad?

Wy [~ Wyt] ti yn tybied y cei di hi

WYTHI...........1

o nerth dy wythi i weithio.

Y...............373

Yn Cym'ryd Enw y frenhines

ag yno y daeth Harrishon ag Olifer Crwmwel.

Ynghanol y terfysc cewch weled 'r hwsmon

[........] y Comitti yn mynd [....] 'stor

[............................] frenhin dros y mor

yn cymryd henw aer y goron

Enter y FFwl.

y gaseg las yn cym'ryd tarw

y dryw bach yn lladd yr eryr.

bydd rhyfeddod fawr y flwyddyn nesa.

a 'r byd yn myned yn y gwrthwyneb.

Mi dybygwn wrth y mreuddwyd

Enter Sais att y FFwl.

yn dywedyd gwers y bedlem gyne?

Pa ryw newydd sydd y rwan?

CHwi ellwch ddweyd y peth a fynoch

A allai ymddiried i chwi am y mywyd?

Gellwch; gwisgwch y Gwyddel gwyllt

y elwir Purittaniaid.

y part mwya yn Buwrittaniaid.

ni gosben y Cymru yn ddi-gel

ei dadwreiddio o dir y Werddon?

pa'r fodd y mae i mi chware 'nghardiau.

Pe cawn y decc i 'm llaw i ddechre,

mi fyddwn perygl am y chware,

a 'r brenin ar gefn y cardie.

Nyni ein dau a wnawn y plott;

fy lloned fel y llwynog.

yn erbyn y Prottistan a 'r Pabistie.

Enter y FFwl.

Ni bu 'n y byd erioed y fath gyffro!

Ni bu 'n y byd erioed y fath gyffro!

Diengwch, diengwch, y llangcie!

er y mod i yn rhythu fy lluged.

os ai yn sawdwr dros y Brenin?

Fe geiff y plwy gadw y rheini.

Fe geiff y plwy gadw y rheini.

i gymryd arfe att y capten.

Exit y 2.

Enter y Gwyddel a 'r Cymro.

Dydd da fo ichw [~ ichwi] y Cymro tawel.

Pa ryw newydd sydd, y Cymro?

ag i mae nhw heddyw yn y nod

fel y gwnaethont frwydr hyll

yn 'nhwyll y cyllyll hirion.

Mae fy nghenedl i yn y Werddon

Enter y FFwl.

fe gadd y sawdwyrs ei disbandio.

Hwy amcanasant yn y fattel

Rwy 'n dywedyd y gwir i ti, gna.

sydd yn mysc y gwyr bon'ddigion.

Enter y Brenin Jarls, Esex, Arglwydd Pum.

ar Barliament y foru.

dilynwch linyn y cyfiawnder

ag wrth y peth a wnelon?

fel y gallo yn synwyr ni

Exit y 2.

gobeithio y rhont bob peth dan sel

yn deilwng fel y dyle.

Cenad wy, Frenhin, oddiwrth y Parliament

golli Debitti bugail y Werddon.

Arglwydd y Pum a welai yn gyfaddas

drwy fwriad cyn y foru.

Ni bydd y trefi a 'r wlad ar led

droi y Frenhines allan o 'r deyrnas.

Ni wna'nhw lai na dwyn y nghoron.

Enter y Pum.

i wneuthur ordor ar y byd

oddiar y nghlyn ddwyn fy nghledde.

Enter y Frenhines.

yn y 'ngardd winwydden gain

Gyd'a nhw y mae 'r prentisiaid,

y trains-band mewn arfe tanbaid,

Ni wn i yn y byd i ba le 'r a fine

Enter y Forwyn.

Enter y FFwl.

Diengwch, diengwch, y Frenhines!

Exit y 3.

mi a 'i llenwa hi a lliain yn llawn hyd y top.

o fesul y dwsin y cardia na 'r disie?

o fesul y dwsin y cardia na 'r disie?

Ceiff swllt yn y dydd a ffriquarters

am ddwad i blundrio y Cabaliers!

Dowch att y gwyr i 'r gwndwn.

Exit y 3.

Enter y Genaral Jarad.

i fynd y foru i Edgus-hul

Enter y FFwl.

Cyddiwch y pethe! Mae 'r ddwy armi yn dwad.

Nhw ddygant y cloff wedi torri ei glyn

o fewn y deyrnas heb fynd arni.

y Cornol Robins a 'r Cornol marw

Oes yma neb ymysc y gwerin

i 'w amddiffyn rhag y Rowndiad.

O nerth y mrauch [~ mraich] a 'r cledde hwn

Cilsix y gelwid fy 'nghledde:

Capten Cilsix y cei dy alw.

Enter y Brenin a Moris.

Enter y Cobler a 'r ysbeier.

Y foru y bore ni a 'ch cyfarfyddwn.

Y foru y bore ni a 'ch cyfarfyddwn.

Pam y rwyt i gwedi synnu?

a chwedi i mi dorri clyn [~ clun] y seithfed

fel y gallwi ddiangc yn gynta?

Dowch, y ngwyr ine, attynt, gollyngwch!

Peidiwch, na chanlynwch, fulens, fel y gelynion!

fy ngwyr i oedd y cwbwl.

Exit oll ond y ffwl a 'r pedler.

Mi faswn yn diangc fel y ci

Ych nawdd, y gwr bonheddig!

Oni buost yn sawdwr dan y Brenin?

Mi dro fel y gwynt; os ca fi well cyflog,

yn gapten ar y Righment Garpiog?

Croes yn y post eich bod yn wr gonest.

y foru i ymladd; clod a gawn;

Exit y 4.

Enter y Frenhines a 'i llawforwyn.

Gwell oedd i mi farw yn y man

Dros y dwr y mae 'n rhaid i mi fyned

Dros y dwr y mae 'n rhaid i mi fyned

Exit y 2.

Enter y Capten Hamper a 'r Capten Huson.

Bym lawer gwaith yn lub [~ wlyb] y nible [~ fy niblau],

y cwrw a 'r cig a 'r peth a fynnw.

wrth drin y cwyr a 'r lleder du

Rwan ni gawn y gwyr bon'ddigion [~ boneddigion]

Fe ddarfu [~ ymaelyd]meulyd yn y ngeg [~ ngheg]

a dwyn y [~ fy] nghaseg inne.

RHai o wyr y Capten Hamper.

Ond da y dyle hwnnw ei grogi

Fe ddarfu i un o wyr y Brenin

ddwyn y cyfrwy; fe aeth ynte a 'r pilin.

Nis gwn i pa'r fodd yn y byd

O flaen y fattel fawr yn Nubri

dygason y cwbwl oll oedd genni;

dwyn y forwyn - ond dyna far? -

dwyn y ddiod a 'r bwyd o 'r bwttri;

dwyn pais y wraig wedi mynd arni;

dwyn dillad y gwas oddiwrth y gwely:

dwyn dillad y gwas oddiwrth y gwely:

yn ei grys y mae o 'n dyrnu.

Nad ewch a 'm hett i, y gwr bonheddig!

Gan ffrind gyne y ces ei benthig.

Ond ffein y medrais iddo brattio

nes cael ei arian yn y nwylo?

Exit y 2.

Nyni a ymladdwn am y bel.

Dowch, Olifer Crwmel, trowch yn y mharti!

Gado y cleddyfe a diangc, ag exit Jarad a

Deliwch y Brenin er dim ar a fo.

FFwl yn codi y cleddyfe.

yn gwerthu am aur y trefi mawrion.

i ddangos mae fi a enillodd y fattel.

Walle [~ Efallai] y cai gan felldith ei fam

ryw beth am y trafel.

Mae 'n ddrwg geni dros y Brenin,

am y ferch a garai fwya.

Waeth [~ Fe aeth] y Brenin tu'a Scotland;

Exit y 2.

ag yno fyth y cewch chwi fod

tyny cleddyfe yn y dydd

Dim ond darfod cwrs y rhyfel.

fe dored gwres y Cabeliers.

y mae Jarls, hwn oedd yn frenin?

Yno y daeth pan drodd y rhod

Yno y daeth pan drodd y rhod

i ochel y gafod ddychryn.

y rwan yn eich dwylo chwi

myfi a werthais y Brenin CHarlas.

Ni gawson y Brenin dan ein dwylo;

Bwriwch er dim y fo i farwolaeth;

pam nad ydyw y fo 'n canlyn.

Os felly y mae, fo safed heibio.

Nolwch y Brenin i 'w examnio.

Cael y nernas fy hun a heuddwn.

Ni chosbir monai os cai y gyfraeth.

o flaen y barnwr heb gael cenad?

Gelwch y cwest sydd wedi ei dyfyn

Myfi a alwa ar y cwest ar wittness.

RHowch osteg fel y caffeir clywed!

Robert LLoyd y Towr,

James Williams y Crydd,

Richard Patt y Tafarnwr,

Richard Broffild y gwehydd o Lundain,

William Huson y Bragwr,

George Crwmwel y Melinydd,

lle i mynwn i y bydd y bai

lle i mynwn i y bydd y bai

na thyngu am ben y Mrenin.

onid ydi y Twr Gwyn yn crynnu.

nhw a wnan y llegis tua 'r hwyr

CHarlas y Stwart rwy 'n ei fwrw,

CHwi gewch dorri eich pen y foru.

A gai afal [~ afael] ar y chaplan

Fe wyr y byd fod hyn yn draha,

y peth na wyddwn ddim oddiwrthyn.

CHarls, CHarls, gwir aer y goron,

er darfod y 'nghurro gwnewch fy 'nghynghorion.

Canlynwch gwmpeini y cyfion ffyddloniad;

gwrthodwch y geifr, dilynwch y defaid.

gwrthodwch y geifr, dilynwch y defaid.

er i 'r gwynt dori y pren tecca yn y berllan,

er i 'r gwynt dori y pren tecca yn y berllan,

o ffrwyth y gwraidd melus fo ddichon gwinwydden

y rhaid im fod yn flin o 'm bywyd.

Gwr a 'm rhaglyniodd gwrandawed y nghyffes [~ nghyffes].

Exit y 2.

Enter y ferch cariad i Jarad.

Rwy 'n gla jawn, mi ges y consymsion;

mae swp o serch dan y nwy fron;

Rwy mor alarus a 'r oen am y ddafad.

Dros y mor yr aeth y [~ fy] nghariad;

Dros y mor yr aeth y [~ fy] nghariad;

y gwrol Genaral Jarad!

Gwell oedd geni fegio y [~ fy] mara

na phe cawn dir y deyrnas

Nid yw y Cabeliers ond gweision

Na chara byth yn y [~ fy] nghalon.

y gweddus fab a garai fwya.

Wy [~ Wyt] ti yn tybied y cei di hi

Os doi di, Rowndied, yn y nghyfel [~ nghyfer],

fe ddarfu torri pen y Brenin.Sequestrator iwHamper a 'r ffwl.

Drwy holl gred y flwyddyn nesa

rhag i 'r meirw godi y fynu.

Torrwch groese ar y bedydd feini.

Mi af att y gof i roi swmbl yn fy jre [~ irai].

Gwyn ein byd y swydd y gawn.

Gwyn ein byd y swydd y gawn.

I roi dychryn yn y dechre

y Cabelier yr Hughes o Wercles [~ Werclas].

Ni awn a da y Curnel Mostyn;

a phob dim a 'r sydd y' [~ yn] nesa,

Dwg y fflagen a 'r dysgle

ond nid y fi ydi sequestratur.

Mi brisia y piccyne a 'r llwye 'n llawen,

y dillad brethyn a 'r dillad llien,

y gogr rhawn a 'r rhidill rhwth

A brisiai y mynawydydd a 'r nodwydde

a 'r haiarn crochon sy 'n y'nen,

y gyllell wen a 'r gwelle?

A brisiai y wraig a 'r plant sy 'n gweiddi,

ychydig a dal y rheini.

ac a brisiais y cwbl bellach.

Hob how, y bychod a 'r teirw!

Hys hys y defaid, sihwa 'r ceffyle,

tat tat y moch, lac lac y gwydde.

tat tat y moch, lac lac y gwydde.

Gyrr y cwn a 'r cathod!

a gwyn ei fyd y llygod!

Hai how, gyrwch y meister!

RHedwch o 'i blaen, neidiwch y pylle.

Exit y 2.

er pan dorwyd pen y Brenin.

ar y cynta oedd Arglwydd Crwmwel.

Y rwan fe aeth wrth ei drin

i ffordd ar hyd ar glyd y gwledydd:

ni ellir tyngu llw yn y byd,

Pa ryw bwynt, y poenus hwsmon?

i rydwi yn brydd y [~ fy] nghalon.

Maent gwedi dringo i frig y gangen ucha i gyd

Mi a ddioddefais fel y ddafaid

nes iddynt gael y mel yn wenwyn.

yn siwr i ryd y cerig gwnion?

Ai gwir iw hyn, y [~ fy] ngharwr ffyddlon?

Dow bow, dow bow, mae nghalon [~ fy nghalon] y [~ yn] neidio.

Er darfod dwyn y cledde a 'r gwn

y cledde ar draws eich ysgwydd!

Celwydd y M.r ydi hyn.

Deliwch y fo, gollyngwch y fine;

Deliwch y fo, gollyngwch y fine;

fe aeth att y Brenin i gym'ryd arfe.

mae aer y goron newydd i guro.

Mi dyna y pedole oddi dana ti

Ymeylyd yn ei glyst yn ffast, ag Exit y 2.

llabyddio y [~ fy] 'ngwyr a cholli ngwaed [~ fy ngwaed]

Saer yn cael y Brenin yn y coed.

Saer yn cael y Brenin yn y coed.

I ble y rydech chwi yn trafaelio?

Ai ymladd y byoch wrth dre Gaerfrangon [~ Gaerwrangon]?

Mi wn mae [~ mai] ffrind y Brenin ydach.

a ydych chwi, y gwr bonheddig?

A wyddoch i a ddiengodd y Brenin

Pa fodd y gellwch chwi dystiolaethu hynny?

Nis gwn pa fodd y gallai 'n ddirgel

dros y mor, o cerwch y [~ fy] nghwmni,

dros y mor, o cerwch y [~ fy] nghwmni,

y chwi yn was da ar ych

am fy mywyd; mi wn y galla.

myfi a golle [~ gollaf] waed y [~ fy] nghalon.

N' ad Duw mor anystwyth a gwnaethbwyd y chwi

Nid ydi hi y rwan yn wynt nag yn law.

y hi yn ei daro fo a 'i llaw.

Exith y 3.

Bellach y fi a pia y teyrnasoedd,

Bellach y fi a pia y teyrnasoedd,

mi yra y sawdwyr i Jamacca.

Er y byd ni roi ddraen;

CHychwi y rwan sydd orucha.

pam na chewch i y rhodd a fynoch?

crogi y rhan fwya o 'r rheini

Par fodd y gallwn, gadewch glywed,

ddal y gwr heb ei weled?

RHyfedd gen i pa fodd y diengodd.

Och, na bae hi ar flaen y ngheledde [~ fy nghleddyf]!

dros wyneb y ddaiaren.

y gwydd [~ gweydd] a 'r eurach [~ eurych] minddu

Gyd'a 'ch cenad, y gwyr sy 'n cowrttrio!

O ba wlad y rwyt i yn rhodio?

Ond y rwan rwy 'n amcanu

Gwrandewch-ithe yn ddyfal ar y [~ fy] ngweddi:

Gwrandewch ar dext y bregeth felus:

Edrychwch, cewch weled yn y rebel

Cewch weled yn LLyfr y Cybyddion

Edrych yn LLyfr y Mawr Draha

yn y bennod faleusus a 'r wers nesa,

ynfydion cattyliaid ydi y rheini.

Madde i ni ein dyledion fel y maddeuwn ni i 'n dyledwyr.

Dyled y wlad yw taly i ni ein trethi;

nid ym ni mor ffol ag y maddeuwn i y rheini.

nid ym ni mor ffol ag y maddeuwn i y rheini.

mi a 'i tyna nhw o groen y clector [~ colector].

am bregethu hyd y teie.

trowch i ffordd y ficcar Jervis. -

A fu farw y Prottector

Mi dafla fy llyfre i ficcer y plwy;

Pa fodd y dichon ange gwan - pa

un wen lawen ar y [~ fy] ngene.

Mi gymres ormod y boen yn methu;

y gwydde a 'r jeir a 'r clomennod [~ colomennod].

Gwaetha dim sy 'n torri y [~ fy] nghalon

Y rwan un Hasrig a FFlittwd

Mi a fine o nerth y [~ y] nhraed tuag adre

Mi a fine o nerth y [~ y] nhraed tuag adre

Exit y 2.

Enter y 2 FFlitwd.

yng-Haer [~ yng NGhaer] y byont hwy 'n rubelio.

ni wnawn ein rhann am guro y rheini.

dan y Rwmp sy 'n byw 'n gariss.

a dyro y gwyr gerfydd ei sodle.

FFlittwd a Hasrig, y ddau rebel,

Exit y 3.

aer y goron, wiw-lan gongcweriwr.

LLawenach a fase gan y [~ fy] nghalon

fy mrathu a chledde dan y [~ fy] nwy fron.

pan ddaeth y matter i 'n comuttio.

Ewch att y marsiel, rwy 'n rhybiddio.

Pam y rhaid i ti ein cyhyddo?

Mi a 'ch gadawaf i chwithe, y gwyr bonddigion,

gan fod y matter i 'n comuttio?

deithio a gweithio o nerth y gwythi

yr ydwi yn ofni y tawdd y [~ fy] mloneg.

yr ydwi yn ofni y tawdd y [~ fy] mloneg.

a fynd di nol y gigydd attad?

nid all y [~ fy] nghefn i mo 'r ystwytho.

nes darfod naw mis y cebysta.

ffordd y byon gynt yn cwarttio

am ein castie pam y cawn

Am ein bod ni cyd yn y sbeilio,

Mi ddo gyda thi yn y man

Gwyr gonest y deyrnas, bonedd a gwerin,

a raglyniodd y gelyniaeth.

CHwi wyddoch y cam a wnaethont a myfi,

dwyn y teyrnasoedd a 'r cwbl oedd geni.

ond dial ar y rhai a dore heb derfysc

y nhw a haeddant anferth drwbl,

y cigyddion a wnaeth gam;

can ddiodde am y cwbl.

i mae i mi ddiolch am y cyfan.

o reiol waed y rwan.

a chymryd y matter yn arafach

Oes yma neb yn ofni y Rowndied?

o fewn y deyrnas fyned ar'nyn.

mi glywa swn y gynffon senedd.