SYFYDLY..........1

y mey [~ mae ] dda genym glywed fod Mary wedy Syfydly [~ sefydlu ] yr wy yn gobeythio wrth ei Bodd, a

SYMAU............1

s:6d Winsister [~ Winchester ] Cig Maharen 8 Eidon 8d pound - Symau yr fath B ar da yn awr nad os

SYMYD............2

cyffiniau ] PHilidelphia ag fod Mylodd wedy cal [~ cael ] ey Symyd y dragwyddoldeb - a ody hyn y wyr - a oes

ei chyflawny am i mi newid fy sefyllfa a symyd o LLanwinio i 'r felin felindre Trelech ag amgylchiad

TACHWEDD.........1

fydd yn niwiedol iddo o herwydd ei sefyllfa Carllegan Tachwedd 13th 1802 anwil frawd yn y berthunas ore mi dderbenes

TAD..............1

dawur yn amalhai a rhai yn chawanegu y mai Tad a mam cwraic funonlwid [~ FFynnonlwyd ] wedu ei Beduddio a

TAFARNWR.........1

eich Calwediceth [~ galwedigaeth ] pa yn ai farmwr ai tfarnwr [~ tafarnwr ] ai Carier o Dref I Dref fel y mau

TAFLU............1

sefydlu 'r materion a 'u bod hwy yn meddwl taflu yr boen a 'r drafferth ar Morgan drachefn - yr

TAILY............1

wlad hon, pe bay hynny yn bod fe ayr Taily [~ teulu ] (Shors) ar 5. ran ohono - Pwy amser y mai

TAIR.............1

amser, er pan daethym yn ol o Mary land tair Blynedd i nawr. mae Sefyllfa gusurus yn dieddol i

TARDDY...........1

yn Sefyll ar Lether a ody y Dwfwr yn Tarddy yn agos at y Ty - Ni ddarfych Son am

TAY..............1

yn, anyalwch - o beth yr ych yn byldo y Tay - Pwy mor belled ydch [~ ydych ] oddy wrth Afon Sydd

TEA..............1

ba le yr ydch [~ ydych ] yn cal [~ cael ] Halen - Tea - a Coffy - pwy fys yr ydch [~ ydych ] yn Hay

TEILU............5

hyn o leine a chwi yn iach a 'ch Teilu fel yr udym ni mewn mesur heleith yn Bresnol

Tiac atom y mae y dwumun wedu bod yn Teilu ond heb wneithur yn Rwigiad eto y may Bety

I dduw ei yr udum y ni oll fel Teilu yn roddi ein Cwasneth [~ gwasanaeth ] I chwi a 'Teilu

Teilu yn roddi ein Cwasneth [~ gwasanaeth ] I chwi a 'Teilu Samuel Thomas Carllegan Samuel Thomas Anwil Frawd yn y

ag Nid oes yn Cyfnewidad yn ein plith fel Teilu Oddi ar pan ymadawsoch a ni Mawr Iw r

TEIMLAD..........1

cynted ag y Gallwyf, Arwydd dda yw bod tymlad [~ teimlad ] o 'r dyffyg yn aros, o hireth am weled

TEITUS...........1

yn ] y Caerfurddin ac yma bet wedu priodu a Teitus Lewis o blaenuwaen mab yr hen Lewis Thomas o

TEMHOROL.........1

fi custal ag y dymynwn o ran fy Amgylchiadau temhorol [~ tymhorol ], ond bo'd [~ bod ] arian yn bring iawn

TEULU............2

hon, pe bay hynny yn bod fe ayr Taily [~ teulu ] (Shors) ar 5. ran ohono - Pwy amser y mai Gayaf

yn Dymyno Ein Carid [~ cariad ] I CHwi oll fel Teulu a 'm Gw at Eich Gwraig yn Benodol / ydwyf

TEULY............1

hwn attoch gan obeithio eich bod CHwi a 'ch Teuly yn mwynhau eich Cynefenol [~ cynefinol ] iechyd fel ag yr

TEYLY............3

y yr yn Ny oll yn yach, ag felly Teyly fy mrawd, y may Richard eto yn LLynden y

yawn, a 'r Haf yn Dwym yawn - a ody Teyly David fy Nay, wedy chwanegy - y mey [~ mae ] dda

a bya yr fendyth a 'y cyfrano y 'ch Teyly chwy a fyne byth Amen RHowch fy NGharyad Gwresog

TFARNWR..........1

Iw eich Calwediceth [~ galwedigaeth ] pa yn ai farmwr ai tfarnwr [~ tafarnwr ] ai Carier o Dref I Dref fel y

TI...............1

rhwyme sudd arnom j cudnabod daioni athrycaredd yr arclwidd ti atom yrydum ni er ein calar yn munegu Ichwi

TIAC.............1

yn dduolchgar i 'r arglwidd am ei fawr Dirondeb Tiac atom y mae y dwumun wedu bod yn Teilu

TIR..............4

hwn os gwelwch fod yn dda, a cadwch y tir i mi os ydy yn ei llaw, y mae

rhai ohonynt ar yr Eira i weld y tir hynny, ag a aethant yno yr ail waith i

a aethant yno yr ail waith i pigo y tir goreu yn gynta iddint ei hunen, a rhai o

bant, hwy a ffeilsant a chael gafel yn y tir da a Gwastad a welsant y tro cynta, hwy

TLWITH...........1

iawn cenif [~ gennyf ] cliwed eich bod chwi a 'ch Tlwith [~ tylwyth ] yn iach fel ac yr ydm [~ ydym ] ni

TOWYDD...........1

a fu yn anhemerys yawn [~ cynhaeaf ] y Mae yr Towydd yn Nawr gyfatal ag yn lwyb [~ wlyb ] yawn - pwy

TRAED............1

Cuffule ar moch pris mawr arnunt, y mae Davit Traed yrhiw wed marw ers 6 withnos a mab wedu priodi

TRAEDYRUCH.......1

Cyfnewidad Etto yn y Gymd-ogaeth Y mae David Traedyruch Gwidi Marw a 'i wraig a Blant mewn Tylodi

TREASGELL........4

y ddayar ney graig fel Clos yr hen Draskell [~ Treasgell ] - a ody Draskell [~ Treasgell ] Newydd yn Sefyll ar Lether

fel Clos yr hen Draskell [~ Treasgell ] - a ody Draskell [~ Treasgell ] Newydd yn Sefyll ar Lether a ody y Dwfwr

cuda ni [~ gyda ni ] ar cwrdde erill yn Drassgell [~ Treasgell ] a 'r LLaell yn Troedurhin y mae John LLwelun

ei cofio atoch David Rees yn Buw yn Dreasgell [~ Treasgell ] nid Dafudd Eich brawd ond y perchen - ac yn

TREFEN...........2

wyf guda chwy yn yr yspryd yn gweled eych Trefen chwy, My a Screfenes [~ ysgrifennais ] gopp o 'ch llythyr

hyn y wyr - a oes yn eych gwlad chwy - Trefen y gadw Cyfeillach, yr wy bwryady Screfeny atoch bob

TRELECH..........3

ac yn Buw yn penRHoscain yn plwidd [~ plwyf ] Trlech [~ Trelech ] ac y mae arno £ 52 or rent amdano Ei wraig

Eich Caredig frawd (yn yr Arglwidd Samuel Thomas Velindre Trelech, June 4.th 1806 parchedig Sir, Mai yn ddrwg iawn genif

sefyllfa a symyd o LLanwinio i 'r felin felindre Trelech ag amgylchiad mawr arall sef fy merch Briodi. yr

TRETHE...........1

o wledydd erill yn mis mai ag mai y trethe yn codi yn anherfynol. ar dai bach a mawr

TRETHWYR.........1

yn gowir am bob ci a ceffyl i 'r trethwyr A pheth sydd waeth y mai erledigeth grefyddol yn

TRETHY...........1

y mae yr papyr yn cwtogy - y mae y trethy yn amalhay, y mae pob ceffyl ffarmwr yn 6s

TRLECH...........1

priodu ac yn Buw yn penRHoscain yn plwidd [~ plwyf ] Trlech [~ Trelech ] ac y mae arno £ 52 or rent amdano Ei

TRO..............4

myne wedi addo y 'w gylydd ddod y roy tro ych gweled, ag y mae e yn caryo fy

alarus Iawn efe a 'wraig yn awr farwl y tro hwn nid oes cenif [~ gennyf ] ond ei corchmn [~ gorchymyn

yn y tir da a Gwastad a welsant y tro cynta, hwy a ddychelsant [~ ddychwelsant ] fel Gwyr Dafydd Canys

ag a fwy lles i erill, nag oeddwn y tro cynta cyn myned i Mary land, fel nad wyf

TROEDURHIN.......1

cwrdde erill yn Drassgell [~ Treasgell ] a 'r LLaell yn Troedurhin y mae John LLwelun weddol Iach ac yn erchi

TROI.............1

RHai wedu cael dicon [~ digon ] ar y Cibei yn troi un ol ac yn tustio ei bod wedu cael

TROSODD..........3

Davidd [~ Dafydd ] ac y mae mosus yn bwriadu dod Trosodd yna mi Bruneis y Leas ar y Cwbwl ac

merch Briodi. yr oedd genif feddwl mawr I ddyfod trosodd y gwanwyn hyn ond mi ffeiles bartoi [~ paratoi ] erbyn

llong ymaith o milfford, yr ydwyf yn meddwl Dyfod trosodd atoch y spring nesaf os gallaf mewn un modd

TRWI.............2

yudm [~ ydym ] yn hedduchol yn ein plith ein hinein trwi ddaioni yr arglwydd ar cwran dawur yn amalhai a

yr ydym Mewn Yndeb a Heddwch a 'i Gilydd Trwi DDaioni Ein Duw Da - Er Ein Gofid yr yn

TRWY.............4

ond fe gas ei adferyd y 'w gynefinol iechyd trwy ddaioni yr hollalluog. fel mai yn debygol i wneud

wneud y meddwl yn llonydd, Pan bo y meddwl trwy lywodreth gra's yn Sefydlog ar bethau o bwys

Sefydlog ar bethau o bwys, mai yn hawsach lefaru, trwy hyn rwyf fi yn fwy gusurus i fy hun

fel nad wyf o ddim pwys ar y Cymry, trwy Diriondeb Duw yr ydwyf yn mwynhau iechyd da yma

TRY..............1

Bettsy yn Tyddy [~ tyfu ] yn fawr - y mae y try arall yn bwyta bwyd Segyr ag yn yach - y

TU...............3

ei bod wedu cael ei twillo y mau y tu cwrdd bob nail [~ yn ail ] Saboth cuda ni [~ gyda

ac fe RHows pencoed bet ei wur a 'r tu Suddiyn [~ sydd yn ] y Caerfurddin ac yma bet wedu

hi ei phriod iw mab John Lewis o 'r tu cwun [~ gwyn ] ac maent yn buw y Berllan dow

TUAG.............1

Sydd arnom I DDiolch yr Arglwydd am Ei ddaioni Tuag Attom Yn awr Mi Roddaf ychudig hanes Eglwys Salem

TUCWRDD..........1

ofunsoch am hanes crefudd yn Salem y mae yr tucwrdd yn cael ei atal oddiwrth ym bob yn ail

TUSTIO...........1

ar y Cibei yn troi un ol ac yn tustio ei bod wedu cael ei twillo y mau y

TWILLO...........1

ol ac yn tustio ei bod wedu cael ei twillo y mau y tu cwrdd bob nail [~ yn ail

TWYLLO...........1

yn ddrwg iawn genif am fy mod wedi eich twyllo cyhyd ag fy mod yn ffeily cyflawny fy addewid

TY...............1

ody y Dwfwr yn Tarddy yn agos at y Ty - Ni ddarfych Son am farlys na cyrch [~ ceirch ] yn

TYDDI............1

yr coed ag yr ych y Son amdanyn yn Tyddi [~ tyfu ] ar eych Tyr chwy yn mwya penodol, y

TYDDY............2

David yn dal gweithyo RHaffe y may Bettsy yn Tyddy [~ tyfu ] yn fawr - y mae y try arall yn

LLycu yn ddryd - a Oes LLyn a Hemp yn Tyddy [~ tyfu ] yn y Wlad - o ba lea [~ lle ] yr

TYFIFF...........1

yn mwya penodol, y pren Swgir [~ siwgr ] - a dyddyff [~ tyfiff ] y pren hwn, yn y wlad hon, pe bay

TYFU.............3

yn dal gweithyo RHaffe y may Bettsy yn Tyddy [~ tyfu ] yn fawr - y mae y try arall yn bwyta

coed ag yr ych y Son amdanyn yn Tyddi [~ tyfu ] ar eych Tyr chwy yn mwya penodol, y pren

yn ddryd - a Oes LLyn a Hemp yn Tyddy [~ tyfu ] yn y Wlad - o ba lea [~ lle ] yr ydch

TYLODI...........1

Traedyruch Gwidi Marw a 'i wraig a Blant mewn Tylodi mawr - yn awr mi RHoddaf hanes pa fodd yr