POBL.................4

I 'r pwrpas yma mae parc yn Quinsay, wedi ei furio oddiamgylch, yn perthyn i Fonachlog, lle mae 'r Monachod yn porthi pedair mil o greaduriaid byw o bob math ar elusennau, er lles i eneidiau rhai pobl fawrion ag sydd wedi myned i mewn i gyrph y creaduriaid hyn i gyfaneddu.

Crefydd Pobl Siam.

Ond i ddiweddu 'r hanes yn y parthau hyn - Mae gan pobl Narising a Bisnagar ddelw, at yr hon y mae llawer iawn o bererinion yn tramwy a rhaffau am eu gyddfau, a chyllill wedi sticco yn eu coesau a 'u breichiau;

canys mae rhai pobl yn credu na ddarfu iddynt erioed yn iawn dderbyn y grefydd gristnogol o wir ewyllys calon;

POENAU...............1

ond fe wrthododd y duw hwn wneuthur hyn o gymmwynas, gan ddywedyd wrtho, pe b'ai [~ bai ] poenau uffern unwaith yn cael eu symmud oddiwrth ddynolryw, ni fyddai dim ond drygioni ac anlladrwydd yn y byd.

POENI................7

Ond am droseddiadau bychain yr oeddynt yn meddwl fod y rhei'ny i gael eu poeni yn y cyrph ag oedd yr eneidiau hynny (ag oedd yn euog o 'r trosedd) i gael eu danfon iddynt nesaf.

ond at eu poeni, am ryw ddrwg weithredoedd a wnaethant, i 'r duwiau eu troi ar y dull hynny.

Maent yn credu fod bywyd ar ol hwn, a bod diafliaid ac ysprydion drwg, y rhai sy 'n fynych yn drygu ac yn poeni dynion yn y bywyd;

ond i 'r rhai drwg maent yn bygwth y cant eu taflu i lynoedd o dan, a 'u poeni gan fath o hen fenywod, o ddull anferth a dychrynedig.

Fod Duw yn farnwr cyfiawn, yn gwobrwyo y daionus, ac yn poeni y drygionus, nid yn unig yn y byd hwn, ond hefyd yn y byd a ddaw.

ac ar hyn, oddiwrth gyfiawnder a daioni Duw, yr oeddent yn barnu, fod i 'r cyfiawn gael eu gwobrwyo, a 'r drygionus eu poeni yn dragywyddol;

Ond i 'r rhei'ny ni chadwent ei gyfraith, yr oedd uffern wedi cael ei darparu, a saith o byrth, ymha un yr oeddent i fwyta ac yfed tan, eu dodi mewn cadwynau, a 'u poeni a dwfr poeth.

POETH................1

Ond i 'r rhei'ny ni chadwent ei gyfraith, yr oedd uffern wedi cael ei darparu, a saith o byrth, ymha un yr oeddent i fwyta ac yfed tan, eu dodi mewn cadwynau, a 'u poeni a dwfr poeth.

PORTHI...............2

Y wlad helaeth hon sy 'n llawn o demlau a monachlogydd, wedi eu llenwi a delwau, y rhai y mae 'r offeiriaid dichellgar yn porthi ag anwedd y bwyd, eithr yn bwyta 'r sylwedd eu hunain.

I 'r pwrpas yma mae parc yn Quinsay, wedi ei furio oddiamgylch, yn perthyn i Fonachlog, lle mae 'r Monachod yn porthi pedair mil o greaduriaid byw o bob math ar elusennau, er lles i eneidiau rhai pobl fawrion ag sydd wedi myned i mewn i gyrph y creaduriaid hyn i gyfaneddu.

PRA..................2

enwau y rhai'n yw, Pra Molga, a Phra Scarabout;

Pra Molga, yr hwn sy 'n sefyll ar ei law ddeheu, wrth ddeisyfiad rhai o 'r ysprydion damnedig, a drodd y ddaear a 'i hwyneb i lawr, ac a gymmerodd dan uffern yng nghledr ei law;

PREGETHU.............2

ac ar y diwrnod hwnnw mae eu hoffeiriaid, neu 'r talapoins, yn pregethu i 'r dynion yn eu temlau.

Mae 'n debyg, mai yn Antioc y derbyniodd y disgyblion yma 'r titl o Grist'nogion gyntaf, pan oedd Paul a Barnabas yn pregethu:

PRES.................1

Ond yr offeryn pennaf y maent hwy yn ei ddefnyddio mewn ffordd o ddewinyddiaeth yw 'r drwm, ar yr hwn y maent yn gosod rhifedi mawr o fodrwyau pres, yr hwn y mae 'r swynwr yn ei ffysto, ac yn mwmlan rhyw eiriau swyniol wrtho, ne's yn y diwedd y byddo ef yn cwympo mewn llewig;

PRESENNOL............1

Nid yw ein meddwl yn bresennol i ol rain llawer ar yr hen sectau hyn, ond yn unig gym meryd golwg fer arnynt mor belled ag y maent yn perthyn i grefydd yn yr amser presennol.

PRESWYLIO............1

ac yn eu dwyn trwy eu holl ysgogiadau tymhorol o amgylch y ffurfafen, ac nid yn unig i lywodraethu 'r cyrph hynny lle 'r oeddynt yn preswylio, ond hefyd, fod ganddynt awdurdod fawr ar bethau daearol;

PRIESTLEY............1

Priestley yn meddwl y gellir dy fod a 'r Trinitariaid dan un o 'r ddwy blaid hyn, sef y rhei'ny sydd yn credu nad oes un ddwyfol nattur yng Nghrist heblaw honno o eiddo 'r Tad;

PRIODI...............1

Yr oedd dau fath o honynt, rhai yn byw yn gymdeithasol, yn priodi, ac yn cyfaneddu mewn dinasoedd, ac yn arferyd eu hunain mewn hwsmonaeth a rhyw gelfyddydau diniwaid eraill;

PRIODODD.............1

a chan fod y widw hon yn ieuangc, fe a 'i priododd, ac a aeth yn ddyn cyfoethog, ie, yn un o 'r rhai mwyaf yn Mecca.

PRIODOLIAETHAU.......1

Maent yn addef iddo yr un priodoliaethau a ninnau;

PROFFESWYR...........1

Mae proffeswyr y sect hon yn cyfaddef fod un goruchaf Dduw, gwneuthurwr a chynhaliwr pob peth;

PROFI................1

Mae ef yn profi 'r adgyfodiad trwy hanes am saith cysgadur a gysgasant 360 o flynyddau mewn ogof.

PROFONT..............1

ac wrth fwytta, cyn y profont dammaid eu hunain, maent yn taflu rhan o hono dros eu hysgwyddau mewn ffordd o offrwm.

PROPHWYDI............4

Yr wyf yn credu beth bynnag a ddysgwyd i ni gan y prophwydi, ei fod yn wirionedd dwyfol.

A phan y dywedodd y disgyblion wrth Grist, fod rhai yn dywedyd, mai Elias, Jeremia, neu un o 'r prophwydi oedd ef, (Mat.

canys ni ddaeth ein Iachawdwr i dorri 'r gyfraith a 'r prophwydi, ond i 'w cwplau;

Mae 'r gair Drindod yn ddiflas, yn gabledd, yn ddychymmyg ddynol, yn ansylfaenol ar dystiolaeth Duw, ac yn ddieithr i 'r apostolion a 'r prophwydi.

PROPHWYDOLIAETH......1

Yr ydys yn dywedyd iddo ef gymmeryd yr enw hwn, ag sy 'n arwyddo yn Hebraeg, Mab y Seren, o herwydd fod prophwydoliaeth Balaam yn dywedyd, y deuai seren allan o lwyth Jacob;

PROPHWYDOLIAETHAU....1

Yn dystiolaeth o 'r Grefydd Grist'nogol, hi a grybwyllir trwy hanesion anamheuol, prophwydoliaethau, gwyrthiau, tufewnol brofiadau, awdurdodol athrawiaethau, a chyflymdra ei hymlediad ymhlith Iuddewon a chenhedloedd.

PROSPERINA...........1

Gwener, Prosperina;

PRYD.................6

un nodedig yn Morafia, yr hwn, meddant hwy, a allai wneuthur ei hun yn anweledig pryd y mynnai, trwy swyno llygaid ei ganlynwyr.

Ond yn ol rhai awdwyr, y maent yn ei gyfieithu, 'Pryd hynny dechreuodd dynion halogi enw 'r Arglwydd.'

etto os digwydd ar y pryd hynny iddynt gael eu herfyniad, hwy a osodant y ddelw yn ei lle, ac a syrthiant o 'i blaen i ddeisyf maddeuant, ac at ei heddychu, hwy a 'i golchant, ac a 'i paentiant hi yn ardderchog o 'r newydd.

ac hefyd, yn clymmu cwn wrth goed a 'u chwipio, hyd ne's gwnelont y lleisiau mwyaf echryslawn yn y byd, at ddihuno 'r lleuad, yr hon, meddant hwy, sydd ar y pryd hynny mewn llewig.

ac er eu bod yn credu fod diawlaid ag sy 'n fynych yn eu drygu 'n fawr lawer pryd, ni allwn ddeall nad ydynt ddim yn eu haddoli, nac yn offrymmu iddynt;

rhai a ddy wedant iddo ef ddysgu fod y Tad, Mab, a 'r Yspryd Glan, o 'r un hanfod, ac yn un person, fel ag mae dyn yn cael ei gyfrif o dair sylwedd, sef, cnawd, ys pryd, a chorph, yn gwneuthur i fynu un dyn.

PRYNWYR..............1

Mae 'r Laplanders, meddant hwy, yn gosod y rhai'n ar werth, ac yn edrych arnynt fel rhyw beth byw, yn gymmaint ag y gall eu prynwyr eu danfon i 'r lle, ac at y sawl a fynnont;

PTOLOMY..............1

Fe fu farw yn amser Ptolomy Philadelphus, brenin yr Aipht.

PUMP.................1

Mae eu holl gyfraith foesol yn gynhwysedig yn y pump gorchymyn canlynol, sef, na ladd, na wna un fath o aflendid;

PUMTHEG..............1

ei phen yn ddigon mawr i ddala pumtheg o ddynion, a 'i fawd-fys yn ddeugain modfedd oddi amgylch.

PUR..................2

ac os hynny a ddigwydd, mae ef yn cael ei ennyn drachefn oddiwrth y pethau mwyaf pur, megis mellt, ignus fatus, neu rwbian dau bren ynghyd hyd ne's ennynont yn dan goleu.

Mae Cicero yn ei ail lyfr De Legibus, yn rhoi hanes fer am grefydd yr henafiaid, ac yn dangos yn eglur, nad oedd gan ddynion un ffordd arall i 'w dwyn i 'r nef, ond trwy feddyliau pur a didwyll, ffydd sanctaidd, gwir dduwioldeb, a phob rhyw o rinweddau eraill yn gynhulliadol.

PURO.................1

Mae 'r bobl hyn yn arferyd puro eu hunain trwy offrymmau ac ymolchiadau, ac yn rhoddi llawer o 'u heiddo i 'r Braminiaid a fo 'n attendo arnynt.

PWERAU...............1

Delwau eraill a sonier am danynt yn yr ysgrythurau, yw 'r Teraphim, y llo aur, Baal, Bel, Baalpeor, Baal-perith, Beelzebub, Meloc, Anam-melec Adramelec, Repham, Dagon, Nergal, Ashima, Nibaas, Tartac, Rimmon, Nisroc, Tammus, Sheshac, Nebo, Meni, Gad, Mahussin, Duw 'r pwerau, neu 'r duwiau cadwedigol gan y Papistiaid, Asharoth, a Succoth-benoth.

PWNGC................1

Mae gan bob un o honynt wahanol farn ar y pwngc dyrus hwn;

PWRPAS...............2

Yn ganlynol, hwy a gymmerasant mewn llaw ddychymmyg pwy a allsai fod yn fwyaf perthynol i 'r pwrpas;

I 'r pwrpas yma mae parc yn Quinsay, wedi ei furio oddiamgylch, yn perthyn i Fonachlog, lle mae 'r Monachod yn porthi pedair mil o greaduriaid byw o bob math ar elusennau, er lles i eneidiau rhai pobl fawrion ag sydd wedi myned i mewn i gyrph y creaduriaid hyn i gyfaneddu.

PWRPASU..............1

maent yn eu symmudiad yn debyg i droead-wynt, a 'u heffaith mor greulon, bid at bwy bynnag y byddir yn pwrpasu eu danfon, hwy a ant gyd a 'r fath nerth a chyflymdra, fel y cwympant y creadur cyntaf a fyddo yn eu ffordd.

PWY..................3

Pwy a bechodd, ai hwn neu ei rieni, fel y genid ef yn ddall?

Yn ganlynol, hwy a gymmerasant mewn llaw ddychymmyg pwy a allsai fod yn fwyaf perthynol i 'r pwrpas;

Mae 'r fath barch anrhydeddus ganddynt i 'r crocadil, fel ag y maent yn credu, pwy bynnag a ddifethir ganddo, fod ei enaid yn cael ei ddwyn yn uniawn i 'r nef.

PWYSFAWR.............1

Nid ydynt yma fyth yn offrymmu dynion ond ar ryw achosion pwysfawr a nodedig, megis clefyd, coroniad brenin, neu wrth fyned i ryfel, a chyhoeddus erfyniadau am lwyddiant mewn rhyw bethau neillduol;

PYSGOD...............1

Mae 'r trigolion ag sydd yn nhaleithau Manta, yn addoli 'r mor, pysgod, teigrod, a phob math o greaduriaid gwylltion.

PYTHAGORIAID.........2

Ond yn ol hanes Josephus, nid oedd yr adgyfodiad yma ddim yn 'chwaneg [~ ychwaneg ] nag athrawiaeth y Pythagoriaid;

Maent yn dala athrawiaeth y Pythagoriaid, neu drawsglwyddiad yr enaidiau i ryw greaduriaid eraill;

QUINSAY..............1

I 'r pwrpas yma mae parc yn Quinsay, wedi ei furio oddiamgylch, yn perthyn i Fonachlog, lle mae 'r Monachod yn porthi pedair mil o greaduriaid byw o bob math ar elusennau, er lles i eneidiau rhai pobl fawrion ag sydd wedi myned i mewn i gyrph y creaduriaid hyn i gyfaneddu.

R....................472

dyn ag oedd yn fawr ei anrhydedd, a chwedi ei ddewis gan Dduw amser byr ar ol y diluw, i gynnal adnabyddiaeth o 'r dwyfol undeb ymhlith cenhedloedd eilun-addolgar y byd.

yr hwn hefyd oedd eu harweinydd o dir y caethiwed yng wlad yr Aipht, i 'w dwyn i feddiannu 'r addawedig wlad (ag oedd i fod yn gysgod o 'u tragywyddol ddedwyddwch) sef gwlad Canaan.

Barn y bobl hynny ag oedd yn byw yn yr oesoedd cyntaf wedi 'r diluw, ymddengys fod yn syml, yn barchus, ac yn ddidwyll;

Ni welwn hefyd, mai mewn ychydig amser ar ol gwasgariad plant Noa, rhannu 'r teuluoedd, a chymmysgu 'r ieithoedd, i lawer iawn o ddynol ddychymygiadau newyddion gymmeryd lle mewn crefydd, yr hyn fu 'n achos o alw Abraham o Ur y Caldeaid, fel y byddai iddo ef a 'i dylwyth gadw addoliad ac adnabyddiaeth o 'r gwir Dduw.

Ni welwn hefyd, mai mewn ychydig amser ar ol gwasgariad plant Noa, rhannu 'r teuluoedd, a chymmysgu 'r ieithoedd, i lawer iawn o ddynol ddychymygiadau newyddion gymmeryd lle mewn crefydd, yr hyn fu 'n achos o alw Abraham o Ur y Caldeaid, fel y byddai iddo ef a 'i dylwyth gadw addoliad ac adnabyddiaeth o 'r gwir Dduw.

Ni welwn hefyd, mai mewn ychydig amser ar ol gwasgariad plant Noa, rhannu 'r teuluoedd, a chymmysgu 'r ieithoedd, i lawer iawn o ddynol ddychymygiadau newyddion gymmeryd lle mewn crefydd, yr hyn fu 'n achos o alw Abraham o Ur y Caldeaid, fel y byddai iddo ef a 'i dylwyth gadw addoliad ac adnabyddiaeth o 'r gwir Dduw.

ond y rhai mwyaf nodedig o honynt oedd y Phariseaid, y Saduseaid, yr Esseniaid, a 'r Herodiaid.

Phariseaid, sect nodedig, a elwid felly oddiwrth y gair Hebraeg (Pharesh) yr hwn sy 'n arwyddo ymraniad neu ymneillduad, o herwydd eu bod hwy yn cymmeryd arnynt i gadw 'r gyfraith a thraddodiadau, a rhodio yn fwy perffaith a sanctaidd nag eraill o 'r Iuddewon.

Phariseaid, sect nodedig, a elwid felly oddiwrth y gair Hebraeg (Pharesh) yr hwn sy 'n arwyddo ymraniad neu ymneillduad, o herwydd eu bod hwy yn cymmeryd arnynt i gadw 'r gyfraith a thraddodiadau, a rhodio yn fwy perffaith a sanctaidd nag eraill o 'r Iuddewon.

Yr oedd y Phariseaid yn groes i opiniynau 'r Saduseaid, trwy ddala adgyfodiad y meirw, a 'r hanfod o angylion ac ysprydion, Act.

Yr oedd y Phariseaid yn groes i opiniynau 'r Saduseaid, trwy ddala adgyfodiad y meirw, a 'r hanfod o angylion ac ysprydion, Act.

sef, fod yr enaid yn cael ei symmud o un corph i 'r llall, a 'i eni o newydd.

Oddiwrth yr adgyfodiad hyn yr oeddynt yn cau allan y rhai drygionus, gan gredu fod eneidiau 'r cyfryw yn cael eu trosglwyddo i dragywyddol drueni.

Ond am droseddiadau bychain yr oeddynt yn meddwl fod y rhei'ny i gael eu poeni yn y cyrph ag oedd yr eneidiau hynny (ag oedd yn euog o 'r trosedd) i gael eu danfon iddynt nesaf.

Yn ol y farn hon, yr oedd disgyblion Crist yn gofyn mewn perthynas i 'r dyn dall, (Ioan ix. 2.)

A phan y dywedodd y disgyblion wrth Grist, fod rhai yn dywedyd, mai Elias, Jeremia, neu un o 'r prophwydi oedd ef, (Mat.

nid ydynt yn meddwl dim arall, ond eu bod hwy yn tybied fod enaid Elias, Jeremia, neu un o 'r hen brophwydi, wedi ei ddanfon ynddo.

Gyd a 'r Eseniaid yr oeddynt yn dal rhag-arfaethiad ddiammodol, a chyd a 'r Saduseaid ewyllys rydd:

Gyd a 'r Eseniaid yr oeddynt yn dal rhag-arfaethiad ddiammodol, a chyd a 'r Saduseaid ewyllys rydd:

ond pa fodd y gallent ostegu dwy athrawiaeth mor groes y naill i 'r llall, nid yw yn hawdd i eglurhau.

Gwahanol nodau 'r Phariseaid oedd eu sel dros draddodiadau 'r henafiaid;

Gwahanol nodau 'r Phariseaid oedd eu sel dros draddodiadau 'r henafiaid;

yr oeddynt hwy yn haeru, eu bod yn deilliaw o 'r un gwreiddyn a 'r gyfraith ysgrifenedig ei hun.

yr oeddynt hwy yn haeru, eu bod yn deilliaw o 'r un gwreiddyn a 'r gyfraith ysgrifenedig ei hun.

Yr oeddynt hefyd yn cymmeryd arnynt gadw cyfraith Dduw i 'r manylwch mwyaf;

etto yn euog o 'r troseddiadau creulonaf mewn nattur, dan allanol liw o grefydd.

Hwy a ddechreuasant yn amser un Antigonus, o Socho, rhaglaw o 'r Sanhedrim, dysgawdwr cyfraith a difinyddiaeth y brif ysgol yn ninas Jerusalem.

ac am hynny hwy a ymneillduasant oddiwrth eu hathraw, ac a ddysgasant i 'r bobl, nad oedd y fath beth ag adgyfodiad y meirw, na chyflwr tragywyddol;

ac nid hynny yn unig, ond hefyd yr oeddynt yn gwadu 'r bod o angylion ac ysprydion, ac yn arddel ond Duw yn unig;

felly yn agos o 'r un farn a 'r Epicuriaid, ond eu bod hwy yn addef mai gallu Duw a greodd y byd, ac mai wrth ei ragluniaeth ef yr oedd bob peth yn cael ei lywodraethu, yr hyn oedd yr Epicuriaid yn ei wadu.

felly yn agos o 'r un farn a 'r Epicuriaid, ond eu bod hwy yn addef mai gallu Duw a greodd y byd, ac mai wrth ei ragluniaeth ef yr oedd bob peth yn cael ei lywodraethu, yr hyn oedd yr Epicuriaid yn ei wadu.

Mae 'n anhawdd deall, pa fodd y gallent wadu 'r bod o angylion, gan eu bod hwy yn derbyn llyfrau Moses, lle mae son yn fynych am angylion a 'u hymddangosiadau.

Mae llawer o 'r sect hon etto ymhlith yr Iuddewon gwasgaredig;

ond y mae 'r Phariseaid, y rhai mwyaf aml, yn eu galw hwynt yn Hereticiaid.

Esseniaid, sect o bobl ag oedd ymhell tu hwnt i 'r Phariseaid am y manylwch i gadw 'r gyfraith.

Esseniaid, sect o bobl ag oedd ymhell tu hwnt i 'r Phariseaid am y manylwch i gadw 'r gyfraith.

Mae rhai yn meddwl, a hynny yn ddigon tebygol, i 'r sect hon godi i fynu yn amser herledigaeth Antiogus Epiphanus, pan giliodd rhifedi mawr o 'r Iuddewon i 'r anialwch, lle y darfu iddynt arfer eu hunain i bob caled-fyd o fywiolaeth.

Mae rhai yn meddwl, a hynny yn ddigon tebygol, i 'r sect hon godi i fynu yn amser herledigaeth Antiogus Epiphanus, pan giliodd rhifedi mawr o 'r Iuddewon i 'r anialwch, lle y darfu iddynt arfer eu hunain i bob caled-fyd o fywiolaeth.

Mae rhai yn meddwl, a hynny yn ddigon tebygol, i 'r sect hon godi i fynu yn amser herledigaeth Antiogus Epiphanus, pan giliodd rhifedi mawr o 'r Iuddewon i 'r anialwch, lle y darfu iddynt arfer eu hunain i bob caled-fyd o fywiolaeth.

yr oedd y rhai'n yn cael eu galw 'r ymarferol.

yr achos o hyn oedd, mae 'n debyg, o herwydd eu neillduolrwydd oddiwrth bawb eraill ond y rhai a fyddai o 'r un farn a hwynt eu hunain.

Nid oeddent byth yn chwedleua cyn codi haul, oddieithr gweddio ar Dduw, am iddo wneuthur i 'r haul godi arnynt.

Yr oeddent yn manol chwilio 'sgrifenadau [~ ysgrifenadau ] 'r henuriaid;

Mae 'r disgedigion yn ymrannu 'n fawr mewn perthynas i 'r sect hon;

Mae 'r disgedigion yn ymrannu 'n fawr mewn perthynas i 'r sect hon;

Mae rhai 'n barnu i 'r Herodiaid gymmeryd Herod yn lle 'r Messia;

Mae rhai 'n barnu i 'r Herodiaid gymmeryd Herod yn lle 'r Messia;

Fe ddywedir iddo gasglu cof-resau cenhedlaethau ty Ddafydd, a 'u llosgi, fel na allai neb brofi nad oedd ef yn dyfod o 'r hiliogaeth hynny, o ba un y gwyddid fod y Messia i ddyfod.

Eraill sydd o 'r meddwl, mai Herod II.

Heblaw hyn, mae llawer o opiniynau eraill mewn perthynas i 'r sect hon, ond yr hwn a fynegwyd uchod, sy 'n cael fwyaf o dderbyniad gan ddifinyddion.

mae 'r opiniwn yma wedi cael ei ymddiffyn yn ddysgedig gan Doctor Warburton, a 'i wrthwynebu gan Doctor Sykes, a rhai awdwyr cymmeradwy eraill.

Mae 'r Phariseaid a 'r Saduseaid yn mynych gael eu henwi yn y Testament Newydd;

Mae 'r Phariseaid a 'r Saduseaid yn mynych gael eu henwi yn y Testament Newydd;

Yn bresennol mae 'r Iuddewon wedi ymrannu yn ddwy sect;

sef, Carasists, y rhai na fynnant derbyn un rheol o grefydd ond cyfraith Moses yn unig, a 'r Rabbiniaid ag sydd yn chwanegu at y gyfraith, fel y dywedwyd uchod, amryw draddodiadau 'r Talmud.

sef, Carasists, y rhai na fynnant derbyn un rheol o grefydd ond cyfraith Moses yn unig, a 'r Rabbiniaid ag sydd yn chwanegu at y gyfraith, fel y dywedwyd uchod, amryw draddodiadau 'r Talmud.

Cynhulliad o athrawiaethau crefyddol a moesol yr Iuddewon yw 'r Talmud.

a 'r llall, y Talmud o Babilon;

mae pob un o 'r rhai'n wedi eu cyfansoddi yn ddau ran, y * Misna a 'r Gamara.

mae pob un o 'r rhai'n wedi eu cyfansoddi yn ddau ran, y * Misna a 'r Gamara.

Mae 'r Talmud o Jerusalem yn fyrrach ac yn dywyllach na hwnnw o Babilon, ond yn henach o ran amser.

Mae 'r Iuddewon yn dewis y Talmud a gyfansoddwyd yn Babilon o flaen hwnnw o Jerusalem, am ei fod yn fwy goleu, ac yn helaethach.

Y Talmud o Jerusalem a 'r Misna, yn ol dehongliad y Caldeaid, Onkelos, a Jonathan, yw 'r llyfrau hynaf o athrawiaeth ag sydd gan yr Iuddewon, ond yr awdwyr sanctaidd eu hunain.

Y Talmud o Jerusalem a 'r Misna, yn ol dehongliad y Caldeaid, Onkelos, a Jonathan, yw 'r llyfrau hynaf o athrawiaeth ag sydd gan yr Iuddewon, ond yr awdwyr sanctaidd eu hunain.

Mae Lightfoot wedi tynnu llawer iawn o oleuni o honynt at eglurhau amryw ymadroddion yn y Testament Newydd, trwy gydmaru geiriau 'r Misna a 'r apostolion a 'r efangylwr.

Mae Lightfoot wedi tynnu llawer iawn o oleuni o honynt at eglurhau amryw ymadroddion yn y Testament Newydd, trwy gydmaru geiriau 'r Misna a 'r apostolion a 'r efangylwr.

Mae Lightfoot wedi tynnu llawer iawn o oleuni o honynt at eglurhau amryw ymadroddion yn y Testament Newydd, trwy gydmaru geiriau 'r Misna a 'r apostolion a 'r efangylwr.

Crist a elwir felly, canys efe yw 'r gwir Fesia, yr hwn sy 'n Frenin, Offeiriad, ac yn Brophwyd;

Mae 'r Crist'nogion yn credu, mai Iesu Grist yw 'r gwir Fesia, ymha un y mae 'r holl brophwydoliaethau wedi cael eu llwyr gyflawni.

Mae 'r Crist'nogion yn credu, mai Iesu Grist yw 'r gwir Fesia, ymha un y mae 'r holl brophwydoliaethau wedi cael eu llwyr gyflawni.

Mae 'r Crist'nogion yn credu, mai Iesu Grist yw 'r gwir Fesia, ymha un y mae 'r holl brophwydoliaethau wedi cael eu llwyr gyflawni.

Ond y mae 'r Iuddewon etto, yn eu hynfydrwydd, yn parhau i ddysgywl am Fesia tymhorol, yr hwn, meddant hwy, a ddarostwng y byd, ac a osod i fynu un lywodraeth gyffredinol;

Rhai mwy diweddar o honynt sy 'n tybied ei fod eisoes wedi dyfod, ond ei fod heb wneuthur ei hun yn amlwg, o herwydd mawr bechodau 'r Iuddewon:

un mewn cyflwr o ymddarostyngiad, a 'r llall mewn anrhydedd, godidowgrwydd, a gallu.

Yn ol y brophwydoliaeth hon, yr ydym yn cael hanes am lawer o dwyllodwyr a gymmerasant arnynt enw 'r Mesia.

Pob oes ymysg yr Iuddewon sydd wedi bod yn hynod am ryw gau gristiau, neu gau brophwydi, y rhai oedd yn dra llwyddianus i dwyllo'r bobl.

Y cyntaf, a 'r mwyaf enwog, oedd Simon Magus, yr hwn a gyhoeddodd ei hun yn Samaria, mai efe oedd gallu Duw.

O ddeutu 'r flwyddyn 434, fe ymddangosodd yn ynys Candy gau Fesia a elwid Moses;

yr oedd hwn yn dywedyd mai efe a roddodd y gyfraith gyntaf i 'r Iuddewon, iddo ddyfod i lawr o 'r nef i waredu 'r Iuddewon o 'r ynys honno, trwy wneuthur iddynt basio dros y mor yn eu hol i dir yr addewid:

yr oedd hwn yn dywedyd mai efe a roddodd y gyfraith gyntaf i 'r Iuddewon, iddo ddyfod i lawr o 'r nef i waredu 'r Iuddewon o 'r ynys honno, trwy wneuthur iddynt basio dros y mor yn eu hol i dir yr addewid:

yr oedd hwn yn dywedyd mai efe a roddodd y gyfraith gyntaf i 'r Iuddewon, iddo ddyfod i lawr o 'r nef i waredu 'r Iuddewon o 'r ynys honno, trwy wneuthur iddynt basio dros y mor yn eu hol i dir yr addewid:

yr oedd hwn yn dywedyd mai efe a roddodd y gyfraith gyntaf i 'r Iuddewon, iddo ddyfod i lawr o 'r nef i waredu 'r Iuddewon o 'r ynys honno, trwy wneuthur iddynt basio dros y mor yn eu hol i dir yr addewid:

fe fu 'r Iuddewon mor ddwled a 'i gredu, a llawer o honynt a neidiasant i 'r mor gan debyg y caent ffordd agored i fyned trwyddo.

fe fu 'r Iuddewon mor ddwled a 'i gredu, a llawer o honynt a neidiasant i 'r mor gan debyg y caent ffordd agored i fyned trwyddo.

Llawer o honynt a foddasant, a 'r lleill a ddaethant allan fel y gallent;

pan aed i ymofyn am y twyllwr, yr oedd ef wedi diflannu, am hynny hwy a dybiasant mai yspryd ydoedd ar ddull dyn wedi dyfod i amharchu 'r Iuddewon.

Hwy a gymmerasant eu camarwain trwy 'r addewidion hyn;

fe gymmerodd yr Iuddewon i fynu eu harfau, ac a dorrasant yddfau llawer o 'r Crist'nogion;

ond fe ddarfu i 'r ymmerawdwr Justinian ddanfon byddyn i 'w cynnorthwyo:

Yn y flwyddyn 714, Iuddew a elwid Serenus, a osododd ei hun i maes i 'r Iuddewon yn Yspain, mai ef oedd i 'w harwain i Palestina, ac i osod i fynu ymmerodraeth yno.

O ddeutu 'r ddeuddegfed oes yr oedd yr amser yn bur ffrwythlon am dwyllwyr o 'r fath hyn;

O ddeutu 'r ddeuddegfed oes yr oedd yr amser yn bur ffrwythlon am dwyllwyr o 'r fath hyn;

Yn olaf, fe ymddangosodd un Rabby Mordecai o ddeutu 'r flwyddyn 1682, yr hwn a gymmerodd arno yr enw o Fesia, ac a dwyllodd beth mawr o 'r Iuddewon yn Itali a Germany i 'w ganlyn;

Yn olaf, fe ymddangosodd un Rabby Mordecai o ddeutu 'r flwyddyn 1682, yr hwn a gymmerodd arno yr enw o Fesia, ac a dwyllodd beth mawr o 'r Iuddewon yn Itali a Germany i 'w ganlyn;

Fel hyn y mae 'r Iuddewon ymhob oes wedi bod yn gosod i fynu gau gristiau, y naill ar ol y llall, er amser ein Iachawdwr hyd yn awr, nid i un diben arall ond i ddangos eu ffolineb a 'u angrhediniaeth.

Y pethau mwyaf neillduol a ddigwyddodd yn amser neu hanes yr Iuddewon yw, galw Abraham o wlad y Caldeaid, arwain yr Israeliaid o wlad yr Aipht trwy 'r mor coch;

rhannu 'r llwythau, eu caethgludiad yn Babilon, eu hadymchweliad dan Zorobabel i adeiladu 'r deml yr ail waith, dinystrio hon drachefn gan Titus, a gwasgariad yr Iuddewon dros yr holl fyd.

rhannu 'r llwythau, eu caethgludiad yn Babilon, eu hadymchweliad dan Zorobabel i adeiladu 'r deml yr ail waith, dinystrio hon drachefn gan Titus, a gwasgariad yr Iuddewon dros yr holl fyd.

Mae 'n ddiammeu mai llyfrau 'r Hen Destament yw 'r hanesion goreu a 'r hynaf ag ydym ni yn adnabyddus o honynt.

Mae 'n ddiammeu mai llyfrau 'r Hen Destament yw 'r hanesion goreu a 'r hynaf ag ydym ni yn adnabyddus o honynt.

Mae 'n ddiammeu mai llyfrau 'r Hen Destament yw 'r hanesion goreu a 'r hynaf ag ydym ni yn adnabyddus o honynt.

Pob dyn ag sy 'n caru 'r gwirionedd, ac yn chwennych cael iawn dystiolaeth o 'i grefydd, nid oes achos i Gristion fyth gael gwell na 'r hyn a welir mewn perthynas i gyflwr yr Iuddewon yn bresennol!

Pob dyn ag sy 'n caru 'r gwirionedd, ac yn chwennych cael iawn dystiolaeth o 'i grefydd, nid oes achos i Gristion fyth gael gwell na 'r hyn a welir mewn perthynas i gyflwr yr Iuddewon yn bresennol!

Duw, er hynny, sy 'n ein gwarafun i wneuthur cam-ddefnydd o 'r tystion hyn, a 'u sarnu dan draed, ond yn hytrach i ddangos ein hynawsedd drugaredd tu ag at y bobl annedwydd yma, y rhai sydd a 'u calonnau yn awr wedi caledi mewn tywyllwch ac angrhediniaeth.

Nid yw yn adnabyddus i ni, pa mor belled y byddai i 'r bobl hyn ganiattau rhydd-did i Grist'nogion, pe byddai 'r llywodraeth yn eu dwylo;

Nid yw yn adnabyddus i ni, pa mor belled y byddai i 'r bobl hyn ganiattau rhydd-did i Grist'nogion, pe byddai 'r llywodraeth yn eu dwylo;

Nid yw awdwyr yn gallu llwyr gyttuno mewn perthynas i wreiddiol ddechreuad na 'r achos o eilun-addoliad.

Yr wrthddrych gyntaf o eilun-addoliaeth a ellir feddwl, oedd yr haul, lleuad, a 'r ser, ac yn gysgodol o honynt, y tan.

Ffosius sy 'n gosod allan, pan ddarfu i ddynion gyntaf ymadael a 'r gwasanaeth ag oedd yn ddyledus i 'r gwir Dduw, iddynt roddi dwyfol anrhydedd i ddau egwyddor, sef, y da a 'r drwg.

Ffosius sy 'n gosod allan, pan ddarfu i ddynion gyntaf ymadael a 'r gwasanaeth ag oedd yn ddyledus i 'r gwir Dduw, iddynt roddi dwyfol anrhydedd i ddau egwyddor, sef, y da a 'r drwg.

Ffosius sy 'n gosod allan, pan ddarfu i ddynion gyntaf ymadael a 'r gwasanaeth ag oedd yn ddyledus i 'r gwir Dduw, iddynt roddi dwyfol anrhydedd i ddau egwyddor, sef, y da a 'r drwg.

Mae rhai awdwyr yn meddwl bod eilun-addoliad yn henach na 'r diluw, ac yn credu iddo ddechreu cyn amser Enos;

a hyn y maent yn ei brofi trwy ddyfynnu yr adnod olaf o 'r bedwaredd bennod o Genesis, lle y dywedir, yn ol y cyfieithad cyffredin, 'I ddynion ddechreu galw ar enw 'r Arglwydd.' -

a hyn y maent yn ei brofi trwy ddyfynnu yr adnod olaf o 'r bedwaredd bennod o Genesis, lle y dywedir, yn ol y cyfieithad cyffredin, 'I ddynion ddechreu galw ar enw 'r Arglwydd.' -

Ond yn ol rhai awdwyr, y maent yn ei gyfieithu, 'Pryd hynny dechreuodd dynion halogi enw 'r Arglwydd.'

canys p'le bynnag y trown ein llygaid, er a chyn amser Abraham, ni chair gweled dim ond gau-addoliad ac eilunod trwy 'r holl ddaear.

Tad Abraham, ac Abraham ei hun, a fuant yn euog o wasanaethu duwiau eraill tu hwnt i 'r afon Euphrates.

Delwau eraill a sonier am danynt yn yr ysgrythurau, yw 'r Teraphim, y llo aur, Baal, Bel, Baalpeor, Baal-perith, Beelzebub, Meloc, Anam-melec Adramelec, Repham, Dagon, Nergal, Ashima, Nibaas, Tartac, Rimmon, Nisroc, Tammus, Sheshac, Nebo, Meni, Gad, Mahussin, Duw 'r pwerau, neu 'r duwiau cadwedigol gan y Papistiaid, Asharoth, a Succoth-benoth.

Delwau eraill a sonier am danynt yn yr ysgrythurau, yw 'r Teraphim, y llo aur, Baal, Bel, Baalpeor, Baal-perith, Beelzebub, Meloc, Anam-melec Adramelec, Repham, Dagon, Nergal, Ashima, Nibaas, Tartac, Rimmon, Nisroc, Tammus, Sheshac, Nebo, Meni, Gad, Mahussin, Duw 'r pwerau, neu 'r duwiau cadwedigol gan y Papistiaid, Asharoth, a Succoth-benoth.

Delwau eraill a sonier am danynt yn yr ysgrythurau, yw 'r Teraphim, y llo aur, Baal, Bel, Baalpeor, Baal-perith, Beelzebub, Meloc, Anam-melec Adramelec, Repham, Dagon, Nergal, Ashima, Nibaas, Tartac, Rimmon, Nisroc, Tammus, Sheshac, Nebo, Meni, Gad, Mahussin, Duw 'r pwerau, neu 'r duwiau cadwedigol gan y Papistiaid, Asharoth, a Succoth-benoth.

Ond llawer o 'r rhai'n oedd yr un peth dan wahanol enwau.

ac nid oedd y Caldeaid, y Rhufeiniaid, a 'r Chinesiaid, yn well na hwythau am eu ffolineb:

Y parodrwydd i addoli 'r llo aur wrth fynydd Sinai, sy 'n rhoi achos i feddwl eu bod yn euog o 'r un ffieidd-dra yng wlad yr Aipht:

Y parodrwydd i addoli 'r llo aur wrth fynydd Sinai, sy 'n rhoi achos i feddwl eu bod yn euog o 'r un ffieidd-dra yng wlad yr Aipht:

wedi hynny hwy a wasanaethasant ddelwau 'r Moabiaid, Ammoniaid, Canaaneaid, y Syriaid, & c.

Gwedi 'r Iuddewon ddyfod yn eu hol o Babilon, yr oeddent yn llwyr wrthwyneb i addoli delwau, ac am hynny a oddefasant lawer o galedi o 'u hachos.

Y gwasanaeth y mae 'r Papistiaid yn ei roddi i 'r Forwyn Fair, i 'r seintiau eraill, ac i angylion heb rifedi, traws-sylweddiad yr elfennau yn y cymmun, y rhelywiau a 'u delwau, sy 'n drosedd nid bychan yn eu golwg, ac yn peri iddynt (nid yn ddiachos) edrych ar Grist'nogion yn eilun-addolwyr.

Y gwasanaeth y mae 'r Papistiaid yn ei roddi i 'r Forwyn Fair, i 'r seintiau eraill, ac i angylion heb rifedi, traws-sylweddiad yr elfennau yn y cymmun, y rhelywiau a 'u delwau, sy 'n drosedd nid bychan yn eu golwg, ac yn peri iddynt (nid yn ddiachos) edrych ar Grist'nogion yn eilun-addolwyr.

Y gwasanaeth y mae 'r Papistiaid yn ei roddi i 'r Forwyn Fair, i 'r seintiau eraill, ac i angylion heb rifedi, traws-sylweddiad yr elfennau yn y cymmun, y rhelywiau a 'u delwau, sy 'n drosedd nid bychan yn eu golwg, ac yn peri iddynt (nid yn ddiachos) edrych ar Grist'nogion yn eilun-addolwyr.

y maent yn fwy tueddol na 'r Papistiaid i eilun-addoliaeth.

Dechreuad Paganiaeth ac Eilun-Addoliaeth wedi 'r Diluw.

ER bod eilun-addoliaeth wedi dechreu yn fuan ar ol y diluw, etto gallwn ddeall fod y grefydd honno a draddododd Noa i 'w hiliogaeth, yr hon hefyd a arferwyd gan rai o 'r Patriarciaid hyd amser Abraham, sef, addoliad o un gwir Dduw, Penllywodraethwr a Chreawdwr pob peth, a gobeithio yn ei drugaredd trwy Gyfryngwr.

Canys yr angenrheidrwydd o Gyfryngwr rhwng Duw a dyn oedd, fel y gellid meddwl, yn farn gyffredinol, wedi gwreiddio yng nghalonnau holl ddynolryw mor fore a 'r dechreuad.

Yn ganlynol, hwy a gymmerasant mewn llaw ddychymmyg pwy a allsai fod yn fwyaf perthynol i 'r pwrpas;

ymhlith y goleuadau nefol yr haul, lleuad, a 'r planedau, a darawsant gyntaf yn eu meddyliau;

hwy a wyddent wrth nattur fod yr haul a 'r lleuad yn rhagori ar yr holl gyrph wybrennol eraill;

ac yn eu dwyn trwy eu holl ysgogiadau tymhorol o amgylch y ffurfafen, ac nid yn unig i lywodraethu 'r cyrph hynny lle 'r oeddynt yn preswylio, ond hefyd, fod ganddynt awdurdod fawr ar bethau daearol;

ac yn eu dwyn trwy eu holl ysgogiadau tymhorol o amgylch y ffurfafen, ac nid yn unig i lywodraethu 'r cyrph hynny lle 'r oeddynt yn preswylio, ond hefyd, fod ganddynt awdurdod fawr ar bethau daearol;

a 'r Lleuad, Diana;

ynghyd a llawer o enwau eraill perthynol i 'r pethau neu 'r lleoedd ag oeddent hwy yn ei dybied fod dan ei hawdurdod.

ynghyd a llawer o enwau eraill perthynol i 'r pethau neu 'r lleoedd ag oeddent hwy yn ei dybied fod dan ei hawdurdod.

i 'r cyfryw yr oeddent yn offrymmu ac yn talu eu haddunedau, i 'r diben iddynt hwythau fod yn genhadon ffyddlon drostynt at Dduw.

i 'r cyfryw yr oeddent yn offrymmu ac yn talu eu haddunedau, i 'r diben iddynt hwythau fod yn genhadon ffyddlon drostynt at Dduw.

hwy a lanwasant y byd o honynt, gan osod rhai i lywodraethu moroedd, rhai 'r coedydd, afonydd, mynyddau, taranau, tymhestlau, & c.

Mae 'n ddiammeu i 'r grefydd hon o eilun-addoliaeth ddechreu ymhlith y Caldeaid;

Mae gweddill o 'r sect hon fyth yn parhau yn y dwyrain, dan yr enw Sabiaid;

a thrwy 'r haul, yr hwn y maent yn ei gyfrif yn yspryd tragywyddol;

I 'r tri gradd hyn o ysprydion, ac i dri * arall o lywodraethwyr danynt, y llu nefol, ac eneidiau rhyw henafiaid ardderchog, y maent hwy yn talu eu haddoliadau a 'u gwasanaeth crefyddol;

ond yn unig bod hyn o wahaniaeth, sef bod y brenin yn offrymmu i 'r cyrph nefol, megis yr haul, y lleuad, a 'r ser;

ond yn unig bod hyn o wahaniaeth, sef bod y brenin yn offrymmu i 'r cyrph nefol, megis yr haul, y lleuad, a 'r ser;

yr arglwyddi, * Tangwam, llywodraethwr yr awyr a 'r gwlaw.

a 'r rhai mwyaf ardderchog i bethau daearol;

sef, i 'r mynyddau, gelltydd, llynoedd, a bryniau;

boneddigion a swyddwyr i 'r gwlaw, taranau, a thymhorau 'r flwyddyn;

boneddigion a swyddwyr i 'r gwlaw, taranau, a thymhorau 'r flwyddyn;

a 'r bobl gyffredin i ddelwau neu dduwiau teuluaidd, ac i 'r angylion addysgiadol.

a 'r bobl gyffredin i ddelwau neu dduwiau teuluaidd, ac i 'r angylion addysgiadol.

Y wlad helaeth hon sy 'n llawn o demlau a monachlogydd, wedi eu llenwi a delwau, y rhai y mae 'r offeiriaid dichellgar yn porthi ag anwedd y bwyd, eithr yn bwyta 'r sylwedd eu hunain.

Y wlad helaeth hon sy 'n llawn o demlau a monachlogydd, wedi eu llenwi a delwau, y rhai y mae 'r offeiriaid dichellgar yn porthi ag anwedd y bwyd, eithr yn bwyta 'r sylwedd eu hunain.

Mae ganddynt un ddelw a thri phen yn perthyn i 'r un corph, i 'r hon y maent yn rhoddi mawr barch:

Mae ganddynt un ddelw a thri phen yn perthyn i 'r un corph, i 'r hon y maent yn rhoddi mawr barch:

I 'r pwrpas yma mae parc yn Quinsay, wedi ei furio oddiamgylch, yn perthyn i Fonachlog, lle mae 'r Monachod yn porthi pedair mil o greaduriaid byw o bob math ar elusennau, er lles i eneidiau rhai pobl fawrion ag sydd wedi myned i mewn i gyrph y creaduriaid hyn i gyfaneddu.

I 'r pwrpas yma mae parc yn Quinsay, wedi ei furio oddiamgylch, yn perthyn i Fonachlog, lle mae 'r Monachod yn porthi pedair mil o greaduriaid byw o bob math ar elusennau, er lles i eneidiau rhai pobl fawrion ag sydd wedi myned i mewn i gyrph y creaduriaid hyn i gyfaneddu.

maent yn ofnus iawn pan welont ddiffyg ar yr haul neu 'r lleuad, y rhai y maent yn eu hystyried fel gwr a gwraig, ac yn meddwl eu bod yn ddig wrthynt ar y cyfryw amser.

canys os bydd iddynt weddio arnynt am ryw beth, ac heb gael dim effaith oddiwrth eu gweddi, hwy nid yn unig ddannodant iddynt y diofalwch, ond hefyd hwy a lusgant y ddelw trwy 'r lleoedd mwyaf drewllyd a diffaith ar hyd yr heolydd:

etto os digwydd ar y pryd hynny iddynt gael eu herfyniad, hwy a osodant y ddelw yn ei lle, ac a syrthiant o 'i blaen i ddeisyf maddeuant, ac at ei heddychu, hwy a 'i golchant, ac a 'i paentiant hi yn ardderchog o 'r newydd.

MAE 'r bobl hyn, medd hanesion, yn addoli yr un duwiau, er eu bod dan wahanol enwau, a 'r Bramiaid;

MAE 'r bobl hyn, medd hanesion, yn addoli yr un duwiau, er eu bod dan wahanol enwau, a 'r Bramiaid;

yr ydys yn galw eu crefydd Banian, a 'r bobl Baniaid.

Nid yw hwn ddim titl o waradwydd, ond gair ag sy 'n arwyddo dwysder, anrhydedd, a nodedigrwydd, mewn perthynas i 'r gerwindeb a 'r creulondeb y maent yn arferyd yn eu temlau a 'u bywydau.

Nid yw hwn ddim titl o waradwydd, ond gair ag sy 'n arwyddo dwysder, anrhydedd, a nodedigrwydd, mewn perthynas i 'r gerwindeb a 'r creulondeb y maent yn arferyd yn eu temlau a 'u bywydau.

Mae 'r Baniaid, megis y rhan fwyaf o 'r Paganiaid, yn credu fod un Duw goruchaf, ac yn ei alw Parabrama, yr hyn yn eu iaith hwy sy 'n arwyddo perffaith;

Mae 'r Baniaid, megis y rhan fwyaf o 'r Paganiaid, yn credu fod un Duw goruchaf, ac yn ei alw Parabrama, yr hyn yn eu iaith hwy sy 'n arwyddo perffaith;

i 'r trydydd, dros yr elfennau a chyrph dynion.

Ond o ran eu bod hwy 'n credu i Dduw greu 'r diafol, er mwyn tormento a gwneuthur rhyw ddrwg i ddynolryw, maent yn ei addoli yntef, nid o gariad, ond rhag ei ofn;

Mae 'r bobl hyn yn arferyd puro eu hunain trwy offrymmau ac ymolchiadau, ac yn rhoddi llawer o 'u heiddo i 'r Braminiaid a fo 'n attendo arnynt.

Mae 'r bobl hyn yn arferyd puro eu hunain trwy offrymmau ac ymolchiadau, ac yn rhoddi llawer o 'u heiddo i 'r Braminiaid a fo 'n attendo arnynt.

Mae 'n beth rhyfedd yr hybarch sydd gan y bobl hyn i 'r afon Ganges;

Llawer iawn o ymdeithyddion sy 'n wastadol yn dyfod i ymweled a 'r afon ardderchog hon;

Ar ol i 'r ymdeithwyr ymolchi eu hunain, a chyflawni eu seremoniau, maent yn cael eu derbyn gan y Bramins, a 'u dwyn i mewn i 'w padogau, lle maent yn cynnyg arian a reis. -

Tra fo 'r seremoniau hyn yn cael eu gwneuthur, mae 'r ymdeithwyr yn ail adrodd llawer o weddiau;

Tra fo 'r seremoniau hyn yn cael eu gwneuthur, mae 'r ymdeithwyr yn ail adrodd llawer o weddiau;

MEWN perthynas i 'r Japanis, nid oes fawr o wahaniaeth rhyngddynt hwy a 'r Chinese;

MEWN perthynas i 'r Japanis, nid oes fawr o wahaniaeth rhyngddynt hwy a 'r Chinese;

ond etto ni ellir meddwl eu bod yn addoli un o 'r rhai'n;

i 'r fath ddychymygol ddedwyddwch a hyn y mae 'r bobl ddwlon yma mewn cariad, fel ag mae rhai yn myned i foddi, eraill yn torri eu gyddfau, neu 'n taflu eu hunain dros greigiau uchel;

i 'r fath ddychymygol ddedwyddwch a hyn y mae 'r bobl ddwlon yma mewn cariad, fel ag mae rhai yn myned i foddi, eraill yn torri eu gyddfau, neu 'n taflu eu hunain dros greigiau uchel;

mae 'r gadair, medd Sir Thomas Herbert, yn drugain a deuddeg troedfedd o uwchder, ac yn bedwar ugain o led;

PEGU yw un o 'r taleithau ag sydd tu hwnt i 'r afon Ganges;

PEGU yw un o 'r taleithau ag sydd tu hwnt i 'r afon Ganges;

Yn eu barn, mae 'r bobl yn meddwl yr un peth a 'r Crist'nogion hereticaidd, sef, y Manicheans;

Yn eu barn, mae 'r bobl yn meddwl yr un peth a 'r Crist'nogion hereticaidd, sef, y Manicheans;

canys maent hwy 'n dala fod dau ben-llywodraethwr, un da a 'r llall yn ddrwg;

ac am hynny y maent yn offrymmu i 'r diafol, fel yn awdwr o bob drwg;

ac nid i 'r un da, am nad yw ef yn dymuno dim niwed iddynt:

felly y maent yn addoli 'r diafol am gael ei ffafr a 'i diriondeb;

Maent yn credu mewn tragywyddol barhad o fydoedd, ac mor gynted y byddo un yn cael ei losgi, fod un arall yn codi o 'r lludw.

Mae 'r fath barch anrhydeddus ganddynt i 'r crocadil, fel ag y maent yn credu, pwy bynnag a ddifethir ganddo, fod ei enaid yn cael ei ddwyn yn uniawn i 'r nef.

Mae 'r fath barch anrhydeddus ganddynt i 'r crocadil, fel ag y maent yn credu, pwy bynnag a ddifethir ganddo, fod ei enaid yn cael ei ddwyn yn uniawn i 'r nef.

Mae 'r fath barch anrhydeddus ganddynt i 'r crocadil, fel ag y maent yn credu, pwy bynnag a ddifethir ganddo, fod ei enaid yn cael ei ddwyn yn uniawn i 'r nef.

ond at eu poeni, am ryw ddrwg weithredoedd a wnaethant, i 'r duwiau eu troi ar y dull hynny.

Ond y creadur mwyaf ag sy 'n cael ei anrhydeddu yn eu plith hwy, yw 'r elephant wen;

Mae 'r creaduriaid hyn yn cael eu gwasanaethu ar ddisglau arian;

Ymhyrth y temlau hyn y mae ffont neu lestr mawr a dwfr, yn yr hon y mae 'r ymdeithyddion yn golchi eu traed cyn myned i mewn.

Trwy 'r holl deyrnas hon, dydd Llun y maent hwy yn ei osod o 'r neilldu at addoliad crefyddol;

Trwy 'r holl deyrnas hon, dydd Llun y maent hwy yn ei osod o 'r neilldu at addoliad crefyddol;

ac ar y diwrnod hwnnw mae eu hoffeiriaid, neu 'r talapoins, yn pregethu i 'r dynion yn eu temlau.

ac ar y diwrnod hwnnw mae eu hoffeiriaid, neu 'r talapoins, yn pregethu i 'r dynion yn eu temlau.

MAE 'r wlad helaeth hon tu draw i 'r Ganges;

MAE 'r wlad helaeth hon tu draw i 'r Ganges;

ond eu crefydd sydd yn agos yr un peth a 'r rhai a soniwyd am danynt eisoes yn y taleithau rhagflaenol.

mai efe yw brenin Seylon, ac iddo adael ol ei droed mewn tri man o 'r byd, sef yn nheyrnas Siam, Pegu, a 'r ynys ragddywededig Seylon.

mai efe yw brenin Seylon, ac iddo adael ol ei droed mewn tri man o 'r byd, sef yn nheyrnas Siam, Pegu, a 'r ynys ragddywededig Seylon.

I 'r lleoedd hyn mae llawer o bererinion yn tramwyo bob blwyddyn, i roddi i fynu eu gweddiau iddo.

Mae 'r pererinion yma yn cael cennad i weled esgyrn Sommona Codon, y rhai a ddywedant eu bod yn llewyrchu mor danbaid, fel na allant edrych arnynt dros un funud o amser.

Yr oedd gan Sommona Codon ddau ddisgybl neillduol, delwau pa rai sy 'n sefyll o 'r tu iddo ar ei allor, ond nid cymmaint ag ef ei hun;

Pra Molga, yr hwn sy 'n sefyll ar ei law ddeheu, wrth ddeisyfiad rhai o 'r ysprydion damnedig, a drodd y ddaear a 'i hwyneb i lawr, ac a gymmerodd dan uffern yng nghledr ei law;

Mae rhyw beth yn y farn hon yn ddigon tebyg i 'r hyn sy 'n gynhwysedig mewn crefydd nattur;

a 'r dull yr ydym ni, greaduriaid darfodedig, yn farnu am gyfiawnder ac anghyfiawnder.

Crefydd y Gaurs neu 'r Gueres yn Persia.

MAE 'r bobl hyn mor grefyddol, ag na enwant eu duw ar un achos, heb lawer iawn o anrhydedd a pharch.

Mae 'r Gaurs hefyd yn meddwl bod dau angel yn perthyn i bob dyn yn neillduol;

ac eraill i bob mis a phob diwrnod trwy 'r flwyddyn;

ac i 'r rhai'n y maent yn cyfeirio eu gweddiau, yn ol y dull a 'r drefn y maent wedi eu gosod i lawr yn eu cyfraith;

ac i 'r rhai'n y maent yn cyfeirio eu gweddiau, yn ol y dull a 'r drefn y maent wedi eu gosod i lawr yn eu cyfraith;

Ni welwn i 'r ddefod hon gael ei harferyd gan y Groegiaid yn gystal a 'r Rhufeiniaid;

Ni welwn i 'r ddefod hon gael ei harferyd gan y Groegiaid yn gystal a 'r Rhufeiniaid;

Mae 'r Gaurs yn haeru bod eu crefydd hwy wedi cael ei chynnal yn ddirwystr er amser Noa;

Maent yn credu, yn ol athrawiaeth Zoroaster, i 'r byd gael ei greu mewn chwech o dymhorau, pob un yn cynnwys hyn a hyn o ddyddiau;

sef, yn y 45 diwrnod cyntaf i Dduw greu 'r nefoedd;

yn y 60 nesaf, iddo greu 'r dyfroedd;

mewn 75 iddo greu 'r ddaear;

yn y 30 nesaf y llysiau a 'r ffrwythau;

Mae 'r Gaurs hefyd yn dala, fel ag yr oedd y byd i gael ei liosogi a 'i drigfannu gan ddau ddyn yn unig, i Dduw ordeinio i Efa ddwyn dau efyll bob dydd i 'r byd, ac nad oedd i angeu gael awdurdod ar eu had dros fil o flynyddau;

Mae 'r Gaurs hefyd yn dala, fel ag yr oedd y byd i gael ei liosogi a 'i drigfannu gan ddau ddyn yn unig, i Dduw ordeinio i Efa ddwyn dau efyll bob dydd i 'r byd, ac nad oedd i angeu gael awdurdod ar eu had dros fil o flynyddau;

ni thybiodd yn gyfleus dynnu hynny o ddrwg yn llwyr oddi wrtho, ond a gymmerodd y drefn ganlynol i rwystro 'r effaith o hono: -

Crefydd yr Indiad o fewn i 'r Ganges.

ER bod yma lawer o grefyddau wedi eu gosod i fynu gan y bobl ag sy 'n cymmeryd arnynt enw crist'nogion, ni wn i a ydynt hwy yn yr ymweddiad lawer yn well na 'r Indiaid.

i 'r olaf o 'r rhai'n y maent hwy weithiau yn cynnyg eu herfyniadau;

i 'r olaf o 'r rhai'n y maent hwy weithiau yn cynnyg eu herfyniadau;

ond ymhob adfyd y maent yn gwneuthur eu cyfarchiad cyntaf i 'r diafol, yn addunedu iddo, ac yn eu cwplau yn ddiesgeulusdod;

ac fel y dywedwyd o 'r blaen, cymmaint yw ffolineb y bobl ddwlon hyn, eu bod yn meddwl pe b'ai [~ bai ] ddyn ar bwynt marwolaeth, ond cael yfed rhyw ychydig o 'r dwfr hyn, y cai ei enaid yn uniawn ei ddwyn i baradwys.

ac fel y dywedwyd o 'r blaen, cymmaint yw ffolineb y bobl ddwlon hyn, eu bod yn meddwl pe b'ai [~ bai ] ddyn ar bwynt marwolaeth, ond cael yfed rhyw ychydig o 'r dwfr hyn, y cai ei enaid yn uniawn ei ddwyn i baradwys.

Yn Goa, heblaw llawer o ddelwau dychrynedig i 'r olwg, hwy a addolant y peth cyntaf a gyfarfyddant yn y boreu dros yr holl ddiwrnod hwnnw, yn enwedig os mochyn a fydd;

Ond i ddiweddu 'r hanes yn y parthau hyn - Mae gan pobl Narising a Bisnagar ddelw, at yr hon y mae llawer iawn o bererinion yn tramwy a rhaffau am eu gyddfau, a chyllill wedi sticco yn eu coesau a 'u breichiau;

ac os digwydd i 'r rhai'n fyned yn sicrach, y mae hynny yn cael ei gyfrif yn sancteiddrwydd.

Mae 'r ddelw hon bob blwyddyn yn cael ei chario o ddeutu gan liaws o bobl, morwynion a cherddorion yn myned o 'i blaen:

os digwydd i bererin gael ei wasgu, neu ei lethu i farwolaeth, dan droellau 'r cerbyd fo 'n ei chario, y mae ei ludw yn cael ei gadw fel peth sanctaidd.

Mae 'r eiddynwyr gwallgofus hyn yn gollwng eu gwaed mewn ffordd o offrwm, a rhai o 'r benywod mor haelionus a phutteinio eu hunain i gael arian at gadwraeth y ddelw, neu yn hytrach i 'r offeiriaid.

Mae 'r eiddynwyr gwallgofus hyn yn gollwng eu gwaed mewn ffordd o offrwm, a rhai o 'r benywod mor haelionus a phutteinio eu hunain i gael arian at gadwraeth y ddelw, neu yn hytrach i 'r offeiriaid.

Mae 'r eiddynwyr gwallgofus hyn yn gollwng eu gwaed mewn ffordd o offrwm, a rhai o 'r benywod mor haelionus a phutteinio eu hunain i gael arian at gadwraeth y ddelw, neu yn hytrach i 'r offeiriaid.

Crefydd y Tartariaid, Suberiaid, a 'r Tibetiaid.

canys mae yma rai Mahometaniaid, Gentws, Groegiaid, a 'r grefydd Babaidd.

Rhai o honynt yw 'r gwaethaf o eilun-addolwyr, ac yn addoli delwau bychain wedi eu gwisgo i fynu a hen garpiau.

Ond crefydd a llywodraeth teyrnas y Tibetiaid a 'r Lasiaid, ynghyffiniau China, yw 'r mwyaf hynod o honynt oll.

Ond crefydd a llywodraeth teyrnas y Tibetiaid a 'r Lasiaid, ynghyffiniau China, yw 'r mwyaf hynod o honynt oll.

Mae 'r Tibetiaid yn cael eu llywodraethu gan ddyn, neu dduw-dyn, yr hwn y maent yn ei alw Dalai Lama, i 'r hwn y maent yn talu 'r fath wageddol barch ac anrhydedd, fel ag y mae ymmerawdwr China, a 'r holl arglwyddi mwyaf, yn edrych arnynt eu hunain yn ddedwydd, trwy roi anrhegion gwerthfawr, i gael rhyw beth oddiwrtho at wisgo am eu gyddfau, fel yn ymddiffyniad rhag amryw drallodion ac adfyd.

Mae 'r Tibetiaid yn cael eu llywodraethu gan ddyn, neu dduw-dyn, yr hwn y maent yn ei alw Dalai Lama, i 'r hwn y maent yn talu 'r fath wageddol barch ac anrhydedd, fel ag y mae ymmerawdwr China, a 'r holl arglwyddi mwyaf, yn edrych arnynt eu hunain yn ddedwydd, trwy roi anrhegion gwerthfawr, i gael rhyw beth oddiwrtho at wisgo am eu gyddfau, fel yn ymddiffyniad rhag amryw drallodion ac adfyd.

Mae 'r Tibetiaid yn cael eu llywodraethu gan ddyn, neu dduw-dyn, yr hwn y maent yn ei alw Dalai Lama, i 'r hwn y maent yn talu 'r fath wageddol barch ac anrhydedd, fel ag y mae ymmerawdwr China, a 'r holl arglwyddi mwyaf, yn edrych arnynt eu hunain yn ddedwydd, trwy roi anrhegion gwerthfawr, i gael rhyw beth oddiwrtho at wisgo am eu gyddfau, fel yn ymddiffyniad rhag amryw drallodion ac adfyd.

Mae 'r Tibetiaid yn cael eu llywodraethu gan ddyn, neu dduw-dyn, yr hwn y maent yn ei alw Dalai Lama, i 'r hwn y maent yn talu 'r fath wageddol barch ac anrhydedd, fel ag y mae ymmerawdwr China, a 'r holl arglwyddi mwyaf, yn edrych arnynt eu hunain yn ddedwydd, trwy roi anrhegion gwerthfawr, i gael rhyw beth oddiwrtho at wisgo am eu gyddfau, fel yn ymddiffyniad rhag amryw drallodion ac adfyd.

Mae 'r duw-dyn hwn yn cael ei gadw mewn palas ardderchog ar ben mynydd Patuli, yr hwn sydd wedi ei addurno a pheth aneirif o berlau a meini gwerthfawr, ac yn cael ei oleuo a rhifedi mawr o lampau.

Mae 'r duwdyn yma yn cael ei ddangos yn eistedd ar orsedd ardderchog, a chwedi ei ddialladu mewn gwisg gostfawr at dderbyn addoliad gan y bobl, y rhai sydd yn ymgynnull atto o bob cwr o 'r wlad helaeth hon, i ymostwng o 'i flaen, ac yn ei weled yn anrhydedd mawr i gael cusanu ei draed.

Mae 'r duwdyn yma yn cael ei ddangos yn eistedd ar orsedd ardderchog, a chwedi ei ddialladu mewn gwisg gostfawr at dderbyn addoliad gan y bobl, y rhai sydd yn ymgynnull atto o bob cwr o 'r wlad helaeth hon, i ymostwng o 'i flaen, ac yn ei weled yn anrhydedd mawr i gael cusanu ei draed.

Meddyliau y rhai ag sydd yn cael eu cyfrif yn bobl fwyaf deallus ymhlith y Tibetiaid yw, pan fyddo 'r Grand Lama mewn wyneb i farw, naill ai o ran oedran neu o ryw glefyd, nad yw ei enaid ond gadael ei hen sych gyfanneddiad i edrych am un arall mwy ifangc a gwell i drigfannu ynddo, yr hyn sy 'n cael ei ganfod yn fynych gan rai o 'r Tayshoo Lama mewn un arall.

Meddyliau y rhai ag sydd yn cael eu cyfrif yn bobl fwyaf deallus ymhlith y Tibetiaid yw, pan fyddo 'r Grand Lama mewn wyneb i farw, naill ai o ran oedran neu o ryw glefyd, nad yw ei enaid ond gadael ei hen sych gyfanneddiad i edrych am un arall mwy ifangc a gwell i drigfannu ynddo, yr hyn sy 'n cael ei ganfod yn fynych gan rai o 'r Tayshoo Lama mewn un arall.

Yn y dull hyn maent yn peri i 'r bobl gredu ei fod yn parhau yn dragywyddol, o herwydd y mae 'r offeiriaid, ag sydd a 'r holl awdurdod yma yn eu dwylo, yn gosod un arall yn ei le mor debyg iddo a fo bossibl;

Yn y dull hyn maent yn peri i 'r bobl gredu ei fod yn parhau yn dragywyddol, o herwydd y mae 'r offeiriaid, ag sydd a 'r holl awdurdod yma yn eu dwylo, yn gosod un arall yn ei le mor debyg iddo a fo bossibl;

Yn y dull hyn maent yn peri i 'r bobl gredu ei fod yn parhau yn dragywyddol, o herwydd y mae 'r offeiriaid, ag sydd a 'r holl awdurdod yma yn eu dwylo, yn gosod un arall yn ei le mor debyg iddo a fo bossibl;

a phan y byddo ef marw, maent yn ei gladdu mor ddirgel, fel nad yw 'r bobl yn gyffredin yn deall dim llai nad yw ef yn byw byth.

Ond y maent hwy 'n meddwl ei fod wedi rhannu awdurdodau 'r byd hwn dan amryw swyddwyr eraill o is radd, yn enwedig i un a elwir Itoga, yr hwn, meddant hwy, yw duw 'r ddaear, i ba un y rhoddant eu holl addoliad.

Ond y maent hwy 'n meddwl ei fod wedi rhannu awdurdodau 'r byd hwn dan amryw swyddwyr eraill o is radd, yn enwedig i un a elwir Itoga, yr hwn, meddant hwy, yw duw 'r ddaear, i ba un y rhoddant eu holl addoliad.

O 'r dwyrain ni gawn droi 'n hwynebau i barthau gorllewinol y byd;

ac os cymmerwn olwg fer ar rai o 'r cenhedlaethau mwyaf nodedig ymhlith yr Indiaid, ni gawn weled fod eilun-addoliaeth yn eu plith hwynt yn agos o 'r un lliw.

ac os cymmerwn olwg fer ar rai o 'r cenhedlaethau mwyaf nodedig ymhlith yr Indiaid, ni gawn weled fod eilun-addoliaeth yn eu plith hwynt yn agos o 'r un lliw.

Yn Firginia y mae 'r trigolion ag sydd etto heb gael eu hymchwelyd yn grist'nogion, a chanddynt ryw idea am y goruchaf Dduw, yr hwn, meddant hwy, sydd er pob tragywyddoldeb;

ac ar eu hol hwynt iddo greu 'r haul, y lleuad, a 'r ser, trwy effaith y rhai y mae 'r byd yn cael ei lywodraethu.

ac ar eu hol hwynt iddo greu 'r haul, y lleuad, a 'r ser, trwy effaith y rhai y mae 'r byd yn cael ei lywodraethu.

ac ar eu hol hwynt iddo greu 'r haul, y lleuad, a 'r ser, trwy effaith y rhai y mae 'r byd yn cael ei lywodraethu.

Nid oes ganddynt un meddwl am ragluniaeth, am hynny nid ydynt yn rhoi un addoliad i 'r dwyfol Fod.

Mae gan y rhai'n beth aneirif o ddelwau, ond y rhan fwyaf o 'u haddoliadau yw dawnsio a lleisio o ddeutu 'r tan, a chlindarddad rhyw degan yn eu dwylo, ffystio 'r daear a cherrig, ac offrwm tobacco, gwer, a gwaed, ar allorau, wedi eu gwneuthur o gerrig.

Mae gan y rhai'n beth aneirif o ddelwau, ond y rhan fwyaf o 'u haddoliadau yw dawnsio a lleisio o ddeutu 'r tan, a chlindarddad rhyw degan yn eu dwylo, ffystio 'r daear a cherrig, ac offrwm tobacco, gwer, a gwaed, ar allorau, wedi eu gwneuthur o gerrig.

Eu meddyliau mewn perthynas i fyd arall, sy 'n debyg i 'r Mahometaniaid, canys mae eu hoffeiriaid yn addo iddynt bob pleserau, benywod glan, gerddi hyfryd, a thragywyddol gynhuddiad o honynt;

ond i 'r rhai drwg maent yn bygwth y cant eu taflu i lynoedd o dan, a 'u poeni gan fath o hen fenywod, o ddull anferth a dychrynedig.

Yn Canada mae 'r trigolion yn credu fod un Duw hollalluog, creawdwr a chynhaliwr bob peth, yr hwn maent yn ei alw, Yspryd mawr y bywyd;

maent yn tybied ei fod ef yn gynhwysedig ymhob peth, yn gweithredu, ac yn peri symmudiad a chynhuddiad i holl fywiolion a ffrwythau 'r ddaear;

am hynny maent yn cymmeryd arnynt ei addoli mewn pob gwrthddrych ag sy 'n ymddangos yn hardd, yn enwedig pethau glan a chiwrain, megis yr haul, y ser, a 'r cyfryw oleuadau nefol.

o 'r cyfryw maent yn credu fod dau fath, sef, rhai da, ag sy 'n achos o bob llywddiant, a 'r lleill yn ddrwg awdwyr o bob aflwyddiant a ddigwyddo iddynt.

o 'r cyfryw maent yn credu fod dau fath, sef, rhai da, ag sy 'n achos o bob llywddiant, a 'r lleill yn ddrwg awdwyr o bob aflwyddiant a ddigwyddo iddynt.

Nid ydynt yn offrymmu dim creaduriaid byw i 'r ysprydion drwg, ond rhyw feddiannau ag y maent hwy yn eu derbyn oddiwrth eu gelynion;

yna mae pob un yn gosod ei offrwm ar garn o goed, a phan ddel yr haul yn ddigon uchel, mae 'r plant yn ei dano oddiamgylch, ac yn ei losgi, tra mae 'r milwyr yn dawnsio ac yn canu, yr hen bobl yn bloeddio ar yr ysprydion drwg, ac yn cynnyg iddynt bibau o thybacco;

yna mae pob un yn gosod ei offrwm ar garn o goed, a phan ddel yr haul yn ddigon uchel, mae 'r plant yn ei dano oddiamgylch, ac yn ei losgi, tra mae 'r milwyr yn dawnsio ac yn canu, yr hen bobl yn bloeddio ar yr ysprydion drwg, ac yn cynnyg iddynt bibau o thybacco;

yn y modd hyn maent yn parhau dawnsio, canu, a bloeddio, hyd ne's machludo 'r haul, oddieithr ambell gettyn y maent yn eistedd i lawr i smocco.

Yn Florida, yr haul yw 'r ddelw fwyaf, yr hon maent yn addoli unwaith bob blwyddyn fel hyn: -

yna, hwy a benlyniant, ac a weddiant am i 'r haul eu bendithio hwynt, a 'r cyfryw ffrwythau ag y maent yn eu hoffrymmu iddo.

yna, hwy a benlyniant, ac a weddiant am i 'r haul eu bendithio hwynt, a 'r cyfryw ffrwythau ag y maent yn eu hoffrymmu iddo.

Yn Peru, y mae 'r bobl yn gyffredin yn addef fod un goruchaf-lywodraethwr ab bob peth, ac yn ei alw, Pacacamac, neu Greawdwr rhyfeddol y nef a 'r ddaear.

Yn Peru, y mae 'r bobl yn gyffredin yn addef fod un goruchaf-lywodraethwr ab bob peth, ac yn ei alw, Pacacamac, neu Greawdwr rhyfeddol y nef a 'r ddaear.

Ond heb law hwn y maent yn addoli 'r haul, o herwydd y bendithion y mae 'r byd yn ei dderbyn oddiwrtho;

Ond heb law hwn y maent yn addoli 'r haul, o herwydd y bendithion y mae 'r byd yn ei dderbyn oddiwrtho;

y maent yn edrych ar y lleuad, fel yn chwaer, neu 'n wraig i 'r haul, a 'r ser, fel merched neu wasanaethwyr y ty.

y maent yn edrych ar y lleuad, fel yn chwaer, neu 'n wraig i 'r haul, a 'r ser, fel merched neu wasanaethwyr y ty.

Ymhlith y ser y mae ganddynt barch mawr i 'r blaned gwener, fel y maent yn tybied ei bod hi yn un o genhadon yr haul.

Mae 'r Indiaid yma yn ofnus iawn o fellt a tharanau, ac yn edrych arnynt fel yn ddialeddwyr drygioni;

ond mae ganddynt barch hynod i fwa 'r glaw, ac y mae eu brenhinoedd yn eu gwisgo yn eu coat of arms.

Yn Mexico mae 'r hen Baganiaid sy 'n cyfaneddu y wlad hon yn credu fod un Duw, gwneuthurwr a chynhaliwr y cwbl oll:

Ymhlith y rhai'n mae dau ryw neillduol, sef, un o bren, wedi ei addurno ag aur a pherlau, i arwyddo 'r haul, am hynny yn eistedd mewn cadair o liw 'r wybr, yn arwyddo 'r ffurfafen, a phlu ar ei phen, yn arwyddo ei llewyrch bendigedig a gogoneddus.

Ymhlith y rhai'n mae dau ryw neillduol, sef, un o bren, wedi ei addurno ag aur a pherlau, i arwyddo 'r haul, am hynny yn eistedd mewn cadair o liw 'r wybr, yn arwyddo 'r ffurfafen, a phlu ar ei phen, yn arwyddo ei llewyrch bendigedig a gogoneddus.

Ymhlith y rhai'n mae dau ryw neillduol, sef, un o bren, wedi ei addurno ag aur a pherlau, i arwyddo 'r haul, am hynny yn eistedd mewn cadair o liw 'r wybr, yn arwyddo 'r ffurfafen, a phlu ar ei phen, yn arwyddo ei llewyrch bendigedig a gogoneddus.

Y llall y maent yn ei alw yn dduw 'r edifeirwch;

am hynny y maent mewn ofn mawr, rhag i 'r ddelw hon weled eu beiau, a gosod rhyw gosp neu aflwydd arnynt am y cyfryw.

ond pan fo 'r lleuad dan ddiffyg, maent yn tybied ei bod yn glaf;

ac os cwympa hi i 'r ddaear, y bydd diwedd ar y byd;

mewn trefn i ochelyd hyn, mor gynted ag y dechreuo 'r diffyg, maent yn cadw 'r fath 'stwr [~ ystwr ] a drwmmau, udgyrn, a phob peth arall o 'r cyfryw nattur;

mewn trefn i ochelyd hyn, mor gynted ag y dechreuo 'r diffyg, maent yn cadw 'r fath 'stwr [~ ystwr ] a drwmmau, udgyrn, a phob peth arall o 'r cyfryw nattur;

mewn trefn i ochelyd hyn, mor gynted ag y dechreuo 'r diffyg, maent yn cadw 'r fath 'stwr [~ ystwr ] a drwmmau, udgyrn, a phob peth arall o 'r cyfryw nattur;

ac hefyd, yn clymmu cwn wrth goed a 'u chwipio, hyd ne's gwnelont y lleisiau mwyaf echryslawn yn y byd, at ddihuno 'r lleuad, yr hon, meddant hwy, sydd ar y pryd hynny mewn llewig.

Mae 'r trigolion ag sydd yn nhaleithau Manta, yn addoli 'r mor, pysgod, teigrod, a phob math o greaduriaid gwylltion.

Mae 'r trigolion ag sydd yn nhaleithau Manta, yn addoli 'r mor, pysgod, teigrod, a phob math o greaduriaid gwylltion.

ond etto, mae peth o honi yn sefyll yn ei llawn rym ymhlith rhai o 'r hen drigolion:

Maent fel eraill o 'r Paganiaid, yn addef un Duw goruchaf, yr hwn y maent yn ei arfogi a tharanau, a chanddynt yr un meddyliau am dano ag oedd gan yr hen Baganiaid am eu Jupiter.

Mae gan y bobl hyn dduw arall o is radd, i 'r hwn y maent yn tybied eu hunain yn ddyledus am bob bendithion yn y bywyd hwn.

A thrachefn, mae ganddynt barch mawr i 'r haul, yr hon a alwant Baifa, o herwydd yr effaith sydd ganddi ar gyrph dynion ac anifeiliaid.

a chwedi gorwedd i lawr ar eu boliau, maent yn mwmlan rhyw fath o weddiau i 'r ddaear, dan yr hon y maent yn meddwl fod y diafol yn cyfanneddu.

Nid oes un bobl neu genhedlaeth mor nodedig am swynion a swyngyfaddefwyr a 'r wlad hon.

Yma mae 'r teidiau 'n dysgu eu plant yn y celfyddydau diawledig hyn, ac fel yn rhan o 'u hetifeddiaeth, yn gorchymmyn iddynt y cyfryw ysprydion, y rhai, meddant hwy, a fuasai fwyaf gwasanaethgar iddynt eu hunain.

Mae gan rai o honynt ryw art neillduol o ddeutu werthu 'r gwynt i 'r morwyr.

Mae gan rai o honynt ryw art neillduol o ddeutu werthu 'r gwynt i 'r morwyr.

Y Norwegiaid, ag sy 'n byw o du 'r gogledd i Lapland, yn enwedig y bobl sy 'n cyfaneddu o ddeutu gaingc o for a elwir y Gulph of Bothina, yw y rhai mwyaf hynod yn y gelfyddyd hon;

yma y maent yn perswadio 'r morwyr a fo 'n hwylio yn y parthau hynny, y gallant, trwy dalu swm o arian, gael y gwynt a fyddont yn ei ddewis.

os agorant yr ail, mae gwynt cadarn yn codi, ac yn llanw 'r hwylau;

ond os byddant mor fentrus ag agor y trydydd cwlwm, mae 'r fath ystormydd yn codi, y mor yn cynhyrfu, a 'r holl wybr yn duo, fel na byddant mwyach yn gallu rheoli eu llongau, ond mewn perygl bob munud o longddrylliad.

ond os byddant mor fentrus ag agor y trydydd cwlwm, mae 'r fath ystormydd yn codi, y mor yn cynhyrfu, a 'r holl wybr yn duo, fel na byddant mwyach yn gallu rheoli eu llongau, ond mewn perygl bob munud o longddrylliad.

Mae 'r Laplanders, meddant hwy, yn gosod y rhai'n ar werth, ac yn edrych arnynt fel rhyw beth byw, yn gymmaint ag y gall eu prynwyr eu danfon i 'r lle, ac at y sawl a fynnont;

Mae 'r Laplanders, meddant hwy, yn gosod y rhai'n ar werth, ac yn edrych arnynt fel rhyw beth byw, yn gymmaint ag y gall eu prynwyr eu danfon i 'r lle, ac at y sawl a fynnont;

maent yn eu symmudiad yn debyg i droead-wynt, a 'u heffaith mor greulon, bid at bwy bynnag y byddir yn pwrpasu eu danfon, hwy a ant gyd a 'r fath nerth a chyflymdra, fel y cwympant y creadur cyntaf a fyddo yn eu ffordd.

Ond yr offeryn pennaf y maent hwy yn ei ddefnyddio mewn ffordd o ddewinyddiaeth yw 'r drwm, ar yr hwn y maent yn gosod rhifedi mawr o fodrwyau pres, yr hwn y mae 'r swynwr yn ei ffysto, ac yn mwmlan rhyw eiriau swyniol wrtho, ne's yn y diwedd y byddo ef yn cwympo mewn llewig;

Ond yr offeryn pennaf y maent hwy yn ei ddefnyddio mewn ffordd o ddewinyddiaeth yw 'r drwm, ar yr hwn y maent yn gosod rhifedi mawr o fodrwyau pres, yr hwn y mae 'r swynwr yn ei ffysto, ac yn mwmlan rhyw eiriau swyniol wrtho, ne's yn y diwedd y byddo ef yn cwympo mewn llewig;

Mae 'r swynwr yma ar ol dihuno yn cymmeryd arno, beth bynnag a ofynir iddo, y gall ef roddi llawn hanes am dano, pa mor belled, neu ymha wlad, neu ran o 'r byd y bydd hynny 'n bod;

Mae 'r swynwr yma ar ol dihuno yn cymmeryd arno, beth bynnag a ofynir iddo, y gall ef roddi llawn hanes am dano, pa mor belled, neu ymha wlad, neu ran o 'r byd y bydd hynny 'n bod;

Yn fyr, mae 'r bobl yma 'n cael eu twyllo 'n fawr iawn gan y diafol, yr hwn yn ddieu sy 'n eu cadw yn offerynau truenus dan ei lywodraeth, at 'chwanegu [~ ychwanegu ] ei ewyllys yn eu dinystr eu hunain.

Nid yw 'r bobl hyn yn credu dim am adgyfodiad y corph, a 'r hyn o wybodaeth sydd ganddynt am fyd arall sy 'n bur dywyll.

Nid yw 'r bobl hyn yn credu dim am adgyfodiad y corph, a 'r hyn o wybodaeth sydd ganddynt am fyd arall sy 'n bur dywyll.

Pan fyddo un farw, maent yn gosod yn ei goffin garreg dan a hernyn, fel na byddo yn ddiffygiadol o oleu yn y byd nesaf, bwyall at dorri 'r coed a 'r drysni yn ei ffordd i 'r nef, trwy 'r gelltydd a 'r anialwch, ynghyd a bwa, a saethau, a bwyd, fel y gallont fod yn barod i sefyll yn erbyn pob gwrthwynebiad, ac i ymladd eu ffordd yn eu blaen heb lewygu.

Pan fyddo un farw, maent yn gosod yn ei goffin garreg dan a hernyn, fel na byddo yn ddiffygiadol o oleu yn y byd nesaf, bwyall at dorri 'r coed a 'r drysni yn ei ffordd i 'r nef, trwy 'r gelltydd a 'r anialwch, ynghyd a bwa, a saethau, a bwyd, fel y gallont fod yn barod i sefyll yn erbyn pob gwrthwynebiad, ac i ymladd eu ffordd yn eu blaen heb lewygu.

Pan fyddo un farw, maent yn gosod yn ei goffin garreg dan a hernyn, fel na byddo yn ddiffygiadol o oleu yn y byd nesaf, bwyall at dorri 'r coed a 'r drysni yn ei ffordd i 'r nef, trwy 'r gelltydd a 'r anialwch, ynghyd a bwa, a saethau, a bwyd, fel y gallont fod yn barod i sefyll yn erbyn pob gwrthwynebiad, ac i ymladd eu ffordd yn eu blaen heb lewygu.

Pan fyddo un farw, maent yn gosod yn ei goffin garreg dan a hernyn, fel na byddo yn ddiffygiadol o oleu yn y byd nesaf, bwyall at dorri 'r coed a 'r drysni yn ei ffordd i 'r nef, trwy 'r gelltydd a 'r anialwch, ynghyd a bwa, a saethau, a bwyd, fel y gallont fod yn barod i sefyll yn erbyn pob gwrthwynebiad, ac i ymladd eu ffordd yn eu blaen heb lewygu.

Pan fyddo un farw, maent yn gosod yn ei goffin garreg dan a hernyn, fel na byddo yn ddiffygiadol o oleu yn y byd nesaf, bwyall at dorri 'r coed a 'r drysni yn ei ffordd i 'r nef, trwy 'r gelltydd a 'r anialwch, ynghyd a bwa, a saethau, a bwyd, fel y gallont fod yn barod i sefyll yn erbyn pob gwrthwynebiad, ac i ymladd eu ffordd yn eu blaen heb lewygu.

ER bod y grefydd Fahometanaidd wedi rhedeg dros ran fawr o 'r wlad hon;

etto yn Gini, a lleoedd eraill, ag y mae gan ein morwyr ni beth masnach a hwynt, ni wyddom fod y rhan fwyaf o 'r trigolion yn cadw wrth eu hen feddyliau Paganaidd.

ond mae 'n ddigon tebyg fod yr opiniwn hyn yn deillio oddiwrth y cyfeillach sydd beunydd rhyngddynt hwy a 'r Ewropiaid, yn hytrach, nag oddiwrth ddim traddodiadau yn eu plith eu hunain;

i 'r dyn du, yr hwn a gafodd y cynnyg cyntaf, ddewis aur, a gwrthod adnabyddiaeth o lythrenau a dysgeidiaeth;

ond hyn sy 'n adnabyddus, fod rhifedi mawr o honynt, pob dyn, neu o leiaf pob penteulu sy 'n berchen ar un, yr hwn, meddant hwy, sy 'n edrych yn fanol ar eu gweithredoedd, yn gwobrwyo rhai, trwy roi iddynt lawer o wragedd a slafiaid, ac yn cospi 'r lleill, trwy eu cadw mewn diffyg o honynt.

Er bod gan y bobl hyn ar hyd yr amrywiol barthau o Affrica rifedi mawr o dduwiau, etto ar gyffiniau 'r mor mae 'n hyspys eu bod yn addoli delwau;

yn y gwrthwyneb, maent yn ddangos fod yn gas ganddynt am dano, ac ar rai diwrnodiau a gwyliau blynyddol, mae ganddynt arfer i hela 'r diafol i maes o 'u trefydd, yr hyn sy 'n cael ei wneuthur gyd a llawer iawn o seremoniau.

Mor belled a hyn fe ddarfu i ni ddangos dechreuad eilun-addoliaeth, ac arolygu 'r mannau mwyaf neillduol o 'r ddaear lle mae 'r pechod a 'r annuwioldeb yma yn cymmeryd lle;

Mor belled a hyn fe ddarfu i ni ddangos dechreuad eilun-addoliaeth, ac arolygu 'r mannau mwyaf neillduol o 'r ddaear lle mae 'r pechod a 'r annuwioldeb yma yn cymmeryd lle;

Mor belled a hyn fe ddarfu i ni ddangos dechreuad eilun-addoliaeth, ac arolygu 'r mannau mwyaf neillduol o 'r ddaear lle mae 'r pechod a 'r annuwioldeb yma yn cymmeryd lle;

Mor belled a hyn fe ddarfu i ni ddangos dechreuad eilun-addoliaeth, ac arolygu 'r mannau mwyaf neillduol o 'r ddaear lle mae 'r pechod a 'r annuwioldeb yma yn cymmeryd lle;

ond i wneuthur cyfiawnder yn y matter hwn, ni a gawn gario ein cyfarchwyliad ychydig ymhellach, gan edrych beth yw barn y rhan oreu o 'r cenhedloedd yn gystal a 'r rhai gwaethaf, y philosophyddion megis y cyffredin bobl ymhob oes.

ond i wneuthur cyfiawnder yn y matter hwn, ni a gawn gario ein cyfarchwyliad ychydig ymhellach, gan edrych beth yw barn y rhan oreu o 'r cenhedloedd yn gystal a 'r rhai gwaethaf, y philosophyddion megis y cyffredin bobl ymhob oes.

Ynghylch y Rhan oreu o 'r Grefydd Baganaidd.

Mai 'r Duw hwn yn unig a ddylai gael ei addoli. 3.

Wrth edrych yn fanol i 'r pethau hyn, ni gawn weled yn amlwg, nad oes, ac na fu erioed, bobl neu genhedlaeth o ddynion mor anfoesol ac mor farbaraidd, nad oeddent yn cyfaddef ac yn addoli un goruchaf Dduw, yr egwyddor gyntaf, a llywodraethwr pob peth.

Ond beth bynnag fu 'r achos o gynhyddiad cymmaint o dduwiau;

Ymhlith y Rhufeiniaid yr oedd eu Jupiter yn cael ei gyfrif yn dad y duwiau a dynion, neu 'r optimus maximus, sef y duw mwyaf a 'r cyntaf, llywodraethwr yr holl fyd, a brenin yr holl fodau rhesymol.

Ymhlith y Rhufeiniaid yr oedd eu Jupiter yn cael ei gyfrif yn dad y duwiau a dynion, neu 'r optimus maximus, sef y duw mwyaf a 'r cyntaf, llywodraethwr yr holl fyd, a brenin yr holl fodau rhesymol.

Yn arwydd o 'r mawr barch oedd ganddynt i bob moesoldeb, hwy adeiladent demlau, ac a 'u cyssegrent i ddiniweidrwydd, ffyddlondeb, caderndid, & c.

Mae Cicero yn ei ail lyfr De Legibus, yn rhoi hanes fer am grefydd yr henafiaid, ac yn dangos yn eglur, nad oedd gan ddynion un ffordd arall i 'w dwyn i 'r nef, ond trwy feddyliau pur a didwyll, ffydd sanctaidd, gwir dduwioldeb, a phob rhyw o rinweddau eraill yn gynhulliadol.

Seneca sydd hefyd yn haeru, fod rhinwedd yn mawrhau 'r enaid, yn ei barottoi i wybodaeth o bethau nefol, ac yn ei wneuthur yn deilwng o gyfeillach a derbyniad gyd a Duw.

Yr oedd y bobl yma yn cyfrif edifeirwch, ynghyd a phob rhyw rinwedd, yn rai o 'r perffeithrwydd mwyaf mewn nattur, ag a allai wneuthur dyn yn ddedwydd;

Yr oeddent hwy hefyd yn meddwl fod pechod, a phob rhyw ddrwg arall, yn deillio naill ai trwy ymgyfeillachu a dynion o dueddiadau drwg, anwybodus o 'r hyn ag oedd yn ddrwg, megis llid a thrachwantau cnawdol, neu ynte trwy ryw dueddiadau a phleserau ag oedd yn eu meddyliau eu hunain;

am hynny yr oeddent yn barnu bod yn angenrheidiol i ymgadw rhag ymgyfeillachu a 'r cyfryw bobl ag oedd felly, o herwydd bod cyfeillion drwg yn llygru moesau da;

ac felly y dylent geryddu 'r fath drachwantau a nwydau afreolaidd, yr hyn sy 'n dueddol i bob dyn wrth wendid nattur, a gweddio ar Dduw am gymmorth i wrthryfela yn erbyn y cyfryw dueddiadau llygredig, ac i buro eu cydwybodau, fel na fyddai honno yn eu cyhoeddi yn euog, a 'u condemnio mewn ystad ysprydol.

Yr oeddent yn meddwl nad yw dyn, a 'i ystyried yn ei nattur ei hun, na da na drwg, ond yn dueddol i 'r naill neu 'r llall, yn ol cael o hono ef ei ddwyn yn y blaen a 'i addysgu;

Yr oeddent yn meddwl nad yw dyn, a 'i ystyried yn ei nattur ei hun, na da na drwg, ond yn dueddol i 'r naill neu 'r llall, yn ol cael o hono ef ei ddwyn yn y blaen a 'i addysgu;

y temlau cyssegredig a adeiladasant, ynghyd a 'r holl seremoniau ag oeddent yn arferyd i heddychu eu duwiau.

Rhai o 'r philosophyddion mwyaf doeth oedd yn addef, mai 'r Duw goruchaf yn unig a ddylasid ei addoli er ei fwyn ei hun;

Rhai o 'r philosophyddion mwyaf doeth oedd yn addef, mai 'r Duw goruchaf yn unig a ddylasid ei addoli er ei fwyn ei hun;

fod y nattur ardderchoccaf yn haeddiannol o 'r anrhydedd mwyaf;

Yn y byd hwn yr oeddent yn gweled anghyfartal gyfraniad mewn pethau naturiol, y dynion da yn fynych yn goddef llawer o flinderau a thrallodion, a 'r rhai drygionus yn ymlawenhau mewn pleserau a meddiannau bydol;

ac ar hyn, oddiwrth gyfiawnder a daioni Duw, yr oeddent yn barnu, fod i 'r cyfiawn gael eu gwobrwyo, a 'r drygionus eu poeni yn dragywyddol;

ac ar hyn, oddiwrth gyfiawnder a daioni Duw, yr oeddent yn barnu, fod i 'r cyfiawn gael eu gwobrwyo, a 'r drygionus eu poeni yn dragywyddol;

Wrth hyn yr oeddent yn ystyried fod yr enaid yn anfarwol, ac nad oedd angeu ond i drosglwyddo o un cyflwr i 'r llall, a hynny er llawenydd i 'r rhai rhinweddol, ac o boenau annioddefol i 'r rhai drygionus.

Wrth hyn yr oeddent yn ystyried fod yr enaid yn anfarwol, ac nad oedd angeu ond i drosglwyddo o un cyflwr i 'r llall, a hynny er llawenydd i 'r rhai rhinweddol, ac o boenau annioddefol i 'r rhai drygionus.

Wrth hyn yr oeddent yn ystyried fod yr enaid yn anfarwol, ac nad oedd angeu ond i drosglwyddo o un cyflwr i 'r llall, a hynny er llawenydd i 'r rhai rhinweddol, ac o boenau annioddefol i 'r rhai drygionus.

ond pan y byddent yn siarad am y lleoedd hynny a 'u sefyllfaoedd, megis yr Elusian Fields, neu 'r caeau dedwydd;

Tartarus, Erebus, ac Orcus, sef y llynnoedd a 'r afonydd uffernol;

yr oeddent yn rhedeg i gamsyniadau cywilyddus eraill, heb un fath o angenrheidrwydd, o herwydd hwy a allasent yn hawdd berswadio 'r bobl i gredu, fod Dwyfol Gyfiawnder wedi parottoi lleoedd o happusrwydd ac anhappusrwydd i bob un yn ol ei haeddiant.

Y Grefydd Grist'nogol yw 'r oruchwiliaeth ddiweddaf a mwyaf perffaith o bob datguddiad a welodd Duw fod yn dda i roddi i ddynolryw.

Ei hiliogaeth a 'i genhedliad, ei enedigaeth, ei fywyd, a 'i farwolaeth, yngyd a 'i holl ddioddefiadau a ragfynegwyd yn fanol, gan ol-yn-ol brophwydi Iuddewaidd, a 'i grefydd sydd yn awr wedi ymdannu dros ran fawr o 'r ddaear.

Yn dystiolaeth o 'r Grefydd Grist'nogol, hi a grybwyllir trwy hanesion anamheuol, prophwydoliaethau, gwyrthiau, tufewnol brofiadau, awdurdodol athrawiaethau, a chyflymdra ei hymlediad ymhlith Iuddewon a chenhedloedd.

Er bod dynion ymhob oes wedi gwahaniaethu yn eu meddyliau mewn perthynas i ryw ran o athrawiaethau 'r grefydd hon, etto y maent oll yn llawn gyttuno yn y dwyfol wreiddiad, ac yn ei haelionus dueddiad.

canys ni ddaeth ein Iachawdwr i dorri 'r gyfraith a 'r prophwydi, ond i 'w cwplau;

canys ni ddaeth ein Iachawdwr i dorri 'r gyfraith a 'r prophwydi, ond i 'w cwplau;

ac i gario 'r dull o grefydd sydd yn cael ei gosod yno i uwch radd o odidawgrwydd;

Bod y fath ddyn a 'r Iesu o Nazareth, sydd mor anamheuol a bod y fath dywysog ag Augustus Caesar, yn amser a than lywodraeth yr hwn y cafodd ef ei eni.

Ei fywyd a brofir trwy 'sgrifenadau [~ ysgrifenadau ] ei ddisgyblion, y rhai oeddent yn llygad-dystion o 'r hyn y maent yn ei adrodd, ac yn cyd-uno a 'r hyn a dystiolaethir gan hanesyddion Iuddewaidd a Phaganaidd;

Ei fywyd a brofir trwy 'sgrifenadau [~ ysgrifenadau ] ei ddisgyblion, y rhai oeddent yn llygad-dystion o 'r hyn y maent yn ei adrodd, ac yn cyd-uno a 'r hyn a dystiolaethir gan hanesyddion Iuddewaidd a Phaganaidd;

y mae gennym y rhesymmau mwyaf cadarn i gredu, fod y dystiolaeth hon a roddasant i 'r byd yn wir;

Mewn perthynas i athrawiaethau 'r grefydd Grist'nogol, y maent yn ddiamheuol yn sanctaidd ac yn ardderchog.

Am ein dyledswydd i Dduw, mae 'r idea a roir yno yn barchus, yn anrhydeddus, ac yn ddymunol;

Yma hefyd yr ydym yn cael ein hannog, i gyflwyno ein gweddiau a 'n deisyfiadau atto ef, yn unig fel ein Tad nefol, trwy deilyngdod Iesu Grist unig Fab ei gariad, ac yn ei enw ef i offrwm ein calonnau, a rhoddi pob clod, mawrhygiad, a diolchgarwch, gyd a 'r gostyngeiddrwydd mwyaf, perthynol i greaduriaid adnabyddus o 'u anheilyngdod;

Fel hyn y dylai 'r cristion bob amser roi ei hun i fynu yn ostyngedig ac yn barchus i Dduw ein Harglwydd a 'n llywodraethwr, ymddwyn yn weddus ac yn foddlongar dan ei ddoeth ragluniaeth, gan feddwl yn wastadol ei fod ef yn trefnu pob peth yn y ffordd oreu;

i rodio bob amser yn ol ei ewyllys, ond uwchlaw 'r cyfan, i 'w garu a 'n holl galon, a 'n holl feddwl, ac a 'n holl nerth;

Mae 'n debyg, mai yn Antioc y derbyniodd y disgyblion yma 'r titl o Grist'nogion gyntaf, pan oedd Paul a Barnabas yn pregethu:

MAHOMET, Sylfaenwr y grefydd hon, a anwyd yn Mecca, yn y flwyddyn 571, yr hwn o ran gwaedoliaeth oedd yn un o 'r Corasiaid, y rhai fuant gynt yn bobl gymmeradwy:

ei ewythr Abuteleg, marsiandwr mawr yn Mecca, a 'i cymmerodd atto, ac a 'i danfonodd yn edrychwr dros y carafan ag oedd yn trafaelu i Syria, Palestina, a 'r Aipht, i farchnatta drosto;

a chan fod y widw hon yn ieuangc, fe a 'i priododd, ac a aeth yn ddyn cyfoethog, ie, yn un o 'r rhai mwyaf yn Mecca.

Mahomet, wedi dala sulw manol ar yr amrywiol sectau, a 'r ymraniadau ag oedd rhwng yr Iuddewon a 'r Crist'nogion, a feddyliodd ynddo ei hun fod yn dra hawdd, trwy ychydig o ddeheurwydd, godi crefydd newydd, a gwneuthur ei hun yn archoffeiriad o honi i lywodraethu 'r bobl.

Mahomet, wedi dala sulw manol ar yr amrywiol sectau, a 'r ymraniadau ag oedd rhwng yr Iuddewon a 'r Crist'nogion, a feddyliodd ynddo ei hun fod yn dra hawdd, trwy ychydig o ddeheurwydd, godi crefydd newydd, a gwneuthur ei hun yn archoffeiriad o honi i lywodraethu 'r bobl.

Mahomet, wedi dala sulw manol ar yr amrywiol sectau, a 'r ymraniadau ag oedd rhwng yr Iuddewon a 'r Crist'nogion, a feddyliodd ynddo ei hun fod yn dra hawdd, trwy ychydig o ddeheurwydd, godi crefydd newydd, a gwneuthur ei hun yn archoffeiriad o honi i lywodraethu 'r bobl.

I 'r diben hyn fe gymmerodd arno ddiwygio 'r hen ddull o addoliad, er mwyn ei gosod allan mewn gwell trefn a phurdeb.

I 'r diben hyn fe gymmerodd arno ddiwygio 'r hen ddull o addoliad, er mwyn ei gosod allan mewn gwell trefn a phurdeb.

y nos, pan dychwelai adref, fe adroddai wrth ei wraig a 'i dylwyth y gweledigaethau, a 'r lleisiau rhyfeddol a glywsai yn amser ei neillduad.

yn ddegfed, rhydd-did i bob caeth-was a broffesai 'r grefydd Fahometanaidd;

Y sawl a gadwai 'r gorchymynion hyn, efe a addawai iddo baradwys, lle mae llawer math o wisgoedd sidanaidd, afonydd teg, coed ffrwythlon, benywod glan, cerddorion, a phob llawenydd;

Ond i 'r rhei'ny ni chadwent ei gyfraith, yr oedd uffern wedi cael ei darparu, a saith o byrth, ymha un yr oeddent i fwyta ac yfed tan, eu dodi mewn cadwynau, a 'u poeni a dwfr poeth.

Mae ef yn profi 'r adgyfodiad trwy hanes am saith cysgadur a gysgasant 360 o flynyddau mewn ogof.

Heblaw yr hyn a ddywedwyd uchod, y mae ef wedi rhoi gorchymynion yn erbyn bwyta cig moch, gwaed, a 'r fath greaduriaid a fyddai marw ei hunain.

Y maent yn dala fod gan ddyn ddau angel gyd ag ef yn gweinyddu, un ar y llaw ddeheu, a 'r llall ar yr aswy.

Maent yn dywedyd, y bydd i 'r angel Israphil, ar y dydd diweddaf swno ei udgorn, wrth lais yr hwn yr holl greaduriaid, hyd yn oed yr angylion, fyddant marw yn union, ac y syrth y ddaear yn dywod ac yn llwch.

Ond pan y cano 'r angel hwn ei udgorn yr ail dro, eneidiau 'r holl rai meirwon a adfywiant drachefn;

Ond pan y cano 'r angel hwn ei udgorn yr ail dro, eneidiau 'r holl rai meirwon a adfywiant drachefn;

yna y bydd i 'r angel Michael bwyso 'r holl eneidiau mewn clorian.

yna y bydd i 'r angel Michael bwyso 'r holl eneidiau mewn clorian.

y mae ganddynt gymmaint o barch iddo ag sydd gan y Crist'nogion i 'r Testament Newydd.

Yr oedd ef yn perswadio 'r bobl fod y llyfr hwn yn cael ei gadw yn un o drysor-dai 'r nef, ac i 'r angel Gabriel ddyfod ag ef i Mahomet, bennod ar ol pennod, fel yr oedd yn cael ei ysgrifennu, yr hyn a wnaed gyntaf ar ddalenau o esgyrn camelod gan un Amanuensis, o herwydd na all'sai [~ allasai ] Mahomet na darllen na 'sgrifennu [~ ysgrifennu ].

Yr oedd ef yn perswadio 'r bobl fod y llyfr hwn yn cael ei gadw yn un o drysor-dai 'r nef, ac i 'r angel Gabriel ddyfod ag ef i Mahomet, bennod ar ol pennod, fel yr oedd yn cael ei ysgrifennu, yr hyn a wnaed gyntaf ar ddalenau o esgyrn camelod gan un Amanuensis, o herwydd na all'sai [~ allasai ] Mahomet na darllen na 'sgrifennu [~ ysgrifennu ].

Yr oedd ef yn perswadio 'r bobl fod y llyfr hwn yn cael ei gadw yn un o drysor-dai 'r nef, ac i 'r angel Gabriel ddyfod ag ef i Mahomet, bennod ar ol pennod, fel yr oedd yn cael ei ysgrifennu, yr hyn a wnaed gyntaf ar ddalenau o esgyrn camelod gan un Amanuensis, o herwydd na all'sai [~ allasai ] Mahomet na darllen na 'sgrifennu [~ ysgrifennu ].

Nid yw 'r Mahometaniaid yn Baganiaid, Iuddewon, na Christ'nogion;

ac nid Crist'nogion, am nad ydynt yn credu 'r efengyl.

Mae 'r atteb yn ddigon amlwg, dynion ag sydd yn wrthddrych o drueni, wedi cymmeryd eu harwain allan o 'r ffordd gan dwyllwr cyfrwys, a hwythau hyd heddyw yn ei gredu.

Mae 'r atteb yn ddigon amlwg, dynion ag sydd yn wrthddrych o drueni, wedi cymmeryd eu harwain allan o 'r ffordd gan dwyllwr cyfrwys, a hwythau hyd heddyw yn ei gredu.

Mae 'r grefydd yma wedi ymdannu dros ran fawr o 'r ddaear, yr hyn a ymddengys yn fwy amlwg wrth y cenhedlaethau a 'r tywysogion sy 'n ei phroffesu.

Mae 'r grefydd yma wedi ymdannu dros ran fawr o 'r ddaear, yr hyn a ymddengys yn fwy amlwg wrth y cenhedlaethau a 'r tywysogion sy 'n ei phroffesu.

Mae 'r grefydd yma wedi ymdannu dros ran fawr o 'r ddaear, yr hyn a ymddengys yn fwy amlwg wrth y cenhedlaethau a 'r tywysogion sy 'n ei phroffesu.

Yn Ewrop, holl wlad y Twrciaid, a 'r Cham o 'r Crim Tartary.

Yn Ewrop, holl wlad y Twrciaid, a 'r Cham o 'r Crim Tartary.

Yn Affrica, Barbary, Tripoli, Tunis, Moroco, a 'r Aipht.

Y mwyaf neillduol o 'r rhai'n ellir ei gynnwys yn y dosparthiad canlynol, sef, opiniynau mewn perthynas i berson Crist;

MAE 'r Trinitariaid yn gosod allan, yn ol eu hathrawiaeth hwy, fod tri o wahanol ber sonau yn y Duwdod, sef, Tab, Mab, ac Yspryd Glan.

Mae 'n dra adnabyddus i 'r dysgedigion, nad oedd y gair Drindod yn cael ei arferyd yn yr eglwys cyn amser Origen:

ac y mae ef yn sylwi, ei fod yn galw 'r trydydd Doethineb, (Sagesse) yr hyn sydd yn fwyaf tebygol, am nad oedd yr Yspryd Glan yn cael ei gyfrif yn berson dwyfol mor gynnar a hynny, ond yn hytrach yn briodoledd;

Mae 'r athrawon mwyaf dysgedig yn amrywio yn eu barn mewn perthynas i 'r ddirgelwch hon, fel y mae 'n anhawdd gwybod i bwy y mae 'r athrawiaeth yma 'n fwyaf perthynol;

Mae 'r athrawon mwyaf dysgedig yn amrywio yn eu barn mewn perthynas i 'r ddirgelwch hon, fel y mae 'n anhawdd gwybod i bwy y mae 'r athrawiaeth yma 'n fwyaf perthynol;

Mae 'r athrawon mwyaf dysgedig yn amrywio yn eu barn mewn perthynas i 'r ddirgelwch hon, fel y mae 'n anhawdd gwybod i bwy y mae 'r athrawiaeth yma 'n fwyaf perthynol;

Priestley yn meddwl y gellir dy fod a 'r Trinitariaid dan un o 'r ddwy blaid hyn, sef y rhei'ny sydd yn credu nad oes un ddwyfol nattur yng Nghrist heblaw honno o eiddo 'r Tad;

Priestley yn meddwl y gellir dy fod a 'r Trinitariaid dan un o 'r ddwy blaid hyn, sef y rhei'ny sydd yn credu nad oes un ddwyfol nattur yng Nghrist heblaw honno o eiddo 'r Tad;

Priestley yn meddwl y gellir dy fod a 'r Trinitariaid dan un o 'r ddwy blaid hyn, sef y rhei'ny sydd yn credu nad oes un ddwyfol nattur yng Nghrist heblaw honno o eiddo 'r Tad;

a 'r Tri theistiaid, ag sydd yn amddiffyn tri gogyfuwch a gwahanol dduwiau.

Yn agos o fod yn berthynol i 'r blaid olaf yw 'r Athanasiaid, enw ag sy 'n deillio oddiwrth Athana sius, un o deidiau 'r egwlys, yr hwn a fu 'n llew yrchu yn y bedwaredd oes.

Yn agos o fod yn berthynol i 'r blaid olaf yw 'r Athanasiaid, enw ag sy 'n deillio oddiwrth Athana sius, un o deidiau 'r egwlys, yr hwn a fu 'n llew yrchu yn y bedwaredd oes.

Yn agos o fod yn berthynol i 'r blaid olaf yw 'r Athanasiaid, enw ag sy 'n deillio oddiwrth Athana sius, un o deidiau 'r egwlys, yr hwn a fu 'n llew yrchu yn y bedwaredd oes.

Mae rhai yn dywedyd, mai ei waith ef yw 'r gredo ag sy 'n cael ei galw felly yn y llyfr gweddi cyffredin, yr hon, meddant hwy, yw 'r uniawn ffydd, lle y dangosir fod tri gwa hanol sylwedd i 'r Tad, Mab, a 'r Yspryd Glan;

Mae rhai yn dywedyd, mai ei waith ef yw 'r gredo ag sy 'n cael ei galw felly yn y llyfr gweddi cyffredin, yr hon, meddant hwy, yw 'r uniawn ffydd, lle y dangosir fod tri gwa hanol sylwedd i 'r Tad, Mab, a 'r Yspryd Glan;

Mae rhai yn dywedyd, mai ei waith ef yw 'r gredo ag sy 'n cael ei galw felly yn y llyfr gweddi cyffredin, yr hon, meddant hwy, yw 'r uniawn ffydd, lle y dangosir fod tri gwa hanol sylwedd i 'r Tad, Mab, a 'r Yspryd Glan;

Mae rhai yn dywedyd, mai ei waith ef yw 'r gredo ag sy 'n cael ei galw felly yn y llyfr gweddi cyffredin, yr hon, meddant hwy, yw 'r uniawn ffydd, lle y dangosir fod tri gwa hanol sylwedd i 'r Tad, Mab, a 'r Yspryd Glan;

oeddent yn meddwl iddynt gwrdd a 'r dirgelwch hwn yn y bedwaredd bennod a 'r ddeu ddegfed adnod o 'r Ecclesiastes, lle dywedir am raff dair caingc, mai nid hawdd ei thorri.

oeddent yn meddwl iddynt gwrdd a 'r dirgelwch hwn yn y bedwaredd bennod a 'r ddeu ddegfed adnod o 'r Ecclesiastes, lle dywedir am raff dair caingc, mai nid hawdd ei thorri.

oeddent yn meddwl iddynt gwrdd a 'r dirgelwch hwn yn y bedwaredd bennod a 'r ddeu ddegfed adnod o 'r Ecclesiastes, lle dywedir am raff dair caingc, mai nid hawdd ei thorri.

Mewn perthynas i 'r gair Drindod, mae 'n ddigon hyspys, nad yw hwn ei cael ei arferyd mewn un man yn y 'sgrythurau [~ ysgrythurau ];

Calfin a ddywed, Nid wyf yn hoffi 'r weddi hon, o sanctaidd, fendigedig, a gogoneddus Ddrindod;

Mae 'r gair Drindod yn ddiflas, yn gabledd, yn ddychymmyg ddynol, yn ansylfaenol ar dystiolaeth Duw, ac yn ddieithr i 'r apostolion a 'r prophwydi.

Mae 'r gair Drindod yn ddiflas, yn gabledd, yn ddychymmyg ddynol, yn ansylfaenol ar dystiolaeth Duw, ac yn ddieithr i 'r apostolion a 'r prophwydi.

Mae 'r gair Drindod yn ddiflas, yn gabledd, yn ddychymmyg ddynol, yn ansylfaenol ar dystiolaeth Duw, ac yn ddieithr i 'r apostolion a 'r prophwydi.

hyd ag y mae 'r gair yn cael ei ddeall mewn ystyr ag sy 'n gyttunol ag undeb y Jehofa, ac ar sylfaenol egwyddorion y grefydd grist'nogol, ni all yr ymarferiad o hono mewn un mesur fod yn ble yn erbyn gwirionedd y grefydd honno.

Mae 'r Sabeliaid yn haeru, nad yw tri pherson yn y Drindod ond tri nod neu berthynas.

Mae 'r sect hon wedi dechreu ynghylch canol y drydedd oes gan Sabelius, philosophydd o wlad yr Aipht.

rhai a ddy wedant iddo ef ddysgu fod y Tad, Mab, a 'r Yspryd Glan, o 'r un hanfod, ac yn un person, fel ag mae dyn yn cael ei gyfrif o dair sylwedd, sef, cnawd, ys pryd, a chorph, yn gwneuthur i fynu un dyn.

rhai a ddy wedant iddo ef ddysgu fod y Tad, Mab, a 'r Yspryd Glan, o 'r un hanfod, ac yn un person, fel ag mae dyn yn cael ei gyfrif o dair sylwedd, sef, cnawd, ys pryd, a chorph, yn gwneuthur i fynu un dyn.

Eraill a feddyliant mai ei farn ef oedd, fod Duw yn yr Hen Destament yn rhoddi 'r gyfraith fel Tad, ac yn y Newydd yn byw ymhlith dynion fel Mab, ac iddo ddisgyn ar yr apostolion fel Yspryd Glan.

Mae 'r opiniwn hyn, medd rhai, yn ennill tir ymhlith y Cymru.