NIFER................1

Fe sefydlodd ryw nifer o angylion i fod yn fugeiliaid ac yn amddiffynwyr i 'w greaduriaid;

NINAS................1

Hwy a ddechreuasant yn amser un Antigonus, o Socho, rhaglaw o 'r Sanhedrim, dysgawdwr cyfraith a difinyddiaeth y brif ysgol yn ninas Jerusalem.

NINNAU...............2

Maent yn addef iddo yr un priodoliaethau a ninnau;

a 'i bod wedi cael ei thraddodi i lawr i ninnau, heb fawr wahaniaeth na chyfnewidiad.

NISROC...............1

Delwau eraill a sonier am danynt yn yr ysgrythurau, yw 'r Teraphim, y llo aur, Baal, Bel, Baalpeor, Baal-perith, Beelzebub, Meloc, Anam-melec Adramelec, Repham, Dagon, Nergal, Ashima, Nibaas, Tartac, Rimmon, Nisroc, Tammus, Sheshac, Nebo, Meni, Gad, Mahussin, Duw 'r pwerau, neu 'r duwiau cadwedigol gan y Papistiaid, Asharoth, a Succoth-benoth.

NIWED................2

ac nid i 'r un da, am nad yw ef yn dymuno dim niwed iddynt:

y maent yn danfon y rhai'n ar ddull cler gleision at eu gelynion, i wneuthur rhyw niwed i 'w hanifeiliaid neu eu plant;

NOA..................3

Ni welwn hefyd, mai mewn ychydig amser ar ol gwasgariad plant Noa, rhannu 'r teuluoedd, a chymmysgu 'r ieithoedd, i lawer iawn o ddynol ddychymygiadau newyddion gymmeryd lle mewn crefydd, yr hyn fu 'n achos o alw Abraham o Ur y Caldeaid, fel y byddai iddo ef a 'i dylwyth gadw addoliad ac adnabyddiaeth o 'r gwir Dduw.

ER bod eilun-addoliaeth wedi dechreu yn fuan ar ol y diluw, etto gallwn ddeall fod y grefydd honno a draddododd Noa i 'w hiliogaeth, yr hon hefyd a arferwyd gan rai o 'r Patriarciaid hyd amser Abraham, sef, addoliad o un gwir Dduw, Penllywodraethwr a Chreawdwr pob peth, a gobeithio yn ei drugaredd trwy Gyfryngwr.

Mae 'r Gaurs yn haeru bod eu crefydd hwy wedi cael ei chynnal yn ddirwystr er amser Noa;

NOD..................1

Mae 'r Sabeliaid yn haeru, nad yw tri pherson yn y Drindod ond tri nod neu berthynas.

NODAU................1

Gwahanol nodau 'r Phariseaid oedd eu sel dros draddodiadau 'r henafiaid;

NODEDIG..............7

ond y rhai mwyaf nodedig o honynt oedd y Phariseaid, y Saduseaid, yr Esseniaid, a 'r Herodiaid.

Phariseaid, sect nodedig, a elwid felly oddiwrth y gair Hebraeg (Pharesh) yr hwn sy 'n arwyddo ymraniad neu ymneillduad, o herwydd eu bod hwy yn cymmeryd arnynt i gadw 'r gyfraith a thraddodiadau, a rhodio yn fwy perffaith a sanctaidd nag eraill o 'r Iuddewon.

un nodedig yn Morafia, yr hwn, meddant hwy, a allai wneuthur ei hun yn anweledig pryd y mynnai, trwy swyno llygaid ei ganlynwyr.

Yn yr oes ddiweddaf fe ymddangosodd twyllwr nodedig a elwid Sabatai Tzevi, a osododd ei hun i fynu yn lle Mesia, ond yn groes i ddisgwyliad yr Iuddewon, fe a drodd yn Fahometan, yn 1666.

ac os cymmerwn olwg fer ar rai o 'r cenhedlaethau mwyaf nodedig ymhlith yr Indiaid, ni gawn weled fod eilun-addoliaeth yn eu plith hwynt yn agos o 'r un lliw.

Nid ydynt yma fyth yn offrymmu dynion ond ar ryw achosion pwysfawr a nodedig, megis clefyd, coroniad brenin, neu wrth fyned i ryfel, a chyhoeddus erfyniadau am lwyddiant mewn rhyw bethau neillduol;

Nid oes un bobl neu genhedlaeth mor nodedig am swynion a swyngyfaddefwyr a 'r wlad hon.

NODEDIGRWYDD.........1

Nid yw hwn ddim titl o waradwydd, ond gair ag sy 'n arwyddo dwysder, anrhydedd, a nodedigrwydd, mewn perthynas i 'r gerwindeb a 'r creulondeb y maent yn arferyd yn eu temlau a 'u bywydau.

NOGION...............19

Mewn trefn i ddangos gwreiddiol egwyddorion y grefydd Iuddewig, ni a gawn yn y lle nesaf osod i lawr o flaen y darllenydd swm eu ffydd, yr hon a gynhwysir mewn tair ar ddeg o erthiglau, y rhai ydynt y fath a all un genedl neu Grist'nogion eu harddel, ond honno yn unig mewn perthynas i ddyfodiad y Mesia.

Mae 'r Crist'nogion yn credu, mai Iesu Grist yw 'r gwir Fesia, ymha un y mae 'r holl brophwydoliaethau wedi cael eu llwyr gyflawni.

fe roddodd hwn ei hun i maes yn goncwerwr i wared yr Iuddewon o ddwylaw gorthrymedig y Crist'nogion trwy nerth arfau.

fe gymmerodd yr Iuddewon i fynu eu harfau, ac a dorrasant yddfau llawer o 'r Crist'nogion;

Nid yw yn adnabyddus i ni, pa mor belled y byddai i 'r bobl hyn ganiattau rhydd-did i Grist'nogion, pe byddai 'r llywodraeth yn eu dwylo;

ond hyn a wyddom, nad oes gan Grist'nogion un hawl i erlid;

Y gwasanaeth y mae 'r Papistiaid yn ei roddi i 'r Forwyn Fair, i 'r seintiau eraill, ac i angylion heb rifedi, traws-sylweddiad yr elfennau yn y cymmun, y rhelywiau a 'u delwau, sy 'n drosedd nid bychan yn eu golwg, ac yn peri iddynt (nid yn ddiachos) edrych ar Grist'nogion yn eilun-addolwyr.

Ac yn wir, nid yw Crist'nogion eglwys y Groeg ddim gwell, a 'u cymmeryd yn gyffredinol;

Yn eu barn, mae 'r bobl yn meddwl yr un peth a 'r Crist'nogion hereticaidd, sef, y Manicheans;

ER bod yma lawer o grefyddau wedi eu gosod i fynu gan y bobl ag sy 'n cymmeryd arnynt enw crist'nogion, ni wn i a ydynt hwy yn yr ymweddiad lawer yn well na 'r Indiaid.

Yn Firginia y mae 'r trigolion ag sydd etto heb gael eu hymchwelyd yn grist'nogion, a chanddynt ryw idea am y goruchaf Dduw, yr hwn, meddant hwy, sydd er pob tragywyddoldeb;

Mae 'n debyg, mai yn Antioc y derbyniodd y disgyblion yma 'r titl o Grist'nogion gyntaf, pan oedd Paul a Barnabas yn pregethu:

trwy hyn fe ddaeth yn adnabyddus a llawer o Iuddewon a Christ'nogion, trwy gynnorthwy y rhai yr ydys yn dywedyd iddo osod allan y rhan fwyaf o 'i Alcoran.

Mahomet, wedi dala sulw manol ar yr amrywiol sectau, a 'r ymraniadau ag oedd rhwng yr Iuddewon a 'r Crist'nogion, a feddyliodd ynddo ei hun fod yn dra hawdd, trwy ychydig o ddeheurwydd, godi crefydd newydd, a gwneuthur ei hun yn archoffeiriad o honi i lywodraethu 'r bobl.

y mae ganddynt gymmaint o barch iddo ag sydd gan y Crist'nogion i 'r Testament Newydd.

Nid yw 'r Mahometaniaid yn Baganiaid, Iuddewon, na Christ'nogion;

ac nid Crist'nogion, am nad ydynt yn credu 'r efengyl.

Yn bresennol mae amryw sectau ymhlith y Mahometaniaid, megis y gwelir ymysg y Crist'nogion;

WEDI rhoddi hyn o hanes yn rhagflaenol mewn perthynas i feddyliau Atheistiaid, Deistiaid, Paganiaid, Mahometaniaid, Iuddewon, a Christ'nogion, ni gawn yn y lle nesaf fyned yn y blaen, i gymmeryd golwg ar bob cyfenwad o ddyn ion yn y byd crist'nogol.

NOGOL................6

Am y Grefydd Grist'nogol.

Y Grefydd Grist'nogol yw 'r oruchwiliaeth ddiweddaf a mwyaf perffaith o bob datguddiad a welodd Duw fod yn dda i roddi i ddynolryw.

Yn dystiolaeth o 'r Grefydd Grist'nogol, hi a grybwyllir trwy hanesion anamheuol, prophwydoliaethau, gwyrthiau, tufewnol brofiadau, awdurdodol athrawiaethau, a chyflymdra ei hymlediad ymhlith Iuddewon a chenhedloedd.

Mewn perthynas i athrawiaethau 'r grefydd Grist'nogol, y maent yn ddiamheuol yn sanctaidd ac yn ardderchog.

WEDI rhoddi hyn o hanes yn rhagflaenol mewn perthynas i feddyliau Atheistiaid, Deistiaid, Paganiaid, Mahometaniaid, Iuddewon, a Christ'nogion, ni gawn yn y lle nesaf fyned yn y blaen, i gymmeryd golwg ar bob cyfenwad o ddyn ion yn y byd crist'nogol.

hyd ag y mae 'r gair yn cael ei ddeall mewn ystyr ag sy 'n gyttunol ag undeb y Jehofa, ac ar sylfaenol egwyddorion y grefydd grist'nogol, ni all yr ymarferiad o hono mewn un mesur fod yn ble yn erbyn gwirionedd y grefydd honno.

NOGRWYDD.............1

Yn yr oesoedd gynt o grist'nogrwydd, yr oedd amryw sectau, pa rai sy er ys hir amser wedi eu llwyr abergofi, fel nad oes yn awr ond eu henwau i 'w cyfarfod mewn hanesion eglwysig.

NORWEGIAID...........1

Y Norwegiaid, ag sy 'n byw o du 'r gogledd i Lapland, yn enwedig y bobl sy 'n cyfaneddu o ddeutu gaingc o for a elwir y Gulph of Bothina, yw y rhai mwyaf hynod yn y gelfyddyd hon;

NOS..................2

Mae eu hoffeiriaid yn gorfod gwilied ddydd a nos i gadw ar gyn y tan cyssegredig yn y temlau, yr hwn, meddant hwy, nid yw byth yn cael ei ddiffodd;

y nos, pan dychwelai adref, fe adroddai wrth ei wraig a 'i dylwyth y gweledigaethau, a 'r lleisiau rhyfeddol a glywsai yn amser ei neillduad.

NT...................1

ond yr oe'nt [~ oeddent ] hwy yn dderbyniol o rhai ag oedd gan y cenhedlaethau o 'u hamgylch.

NWYDAU...............1

ac felly y dylent geryddu 'r fath drachwantau a nwydau afreolaidd, yr hyn sy 'n dueddol i bob dyn wrth wendid nattur, a gweddio ar Dduw am gymmorth i wrthryfela yn erbyn y cyfryw dueddiadau llygredig, ac i buro eu cydwybodau, fel na fyddai honno yn eu cyhoeddi yn euog, a 'u condemnio mewn ystad ysprydol.

NY...................5

Ond am droseddiadau bychain yr oeddynt yn meddwl fod y rhei'ny i gael eu poeni yn y cyrph ag oedd yr eneidiau hynny (ag oedd yn euog o 'r trosedd) i gael eu danfon iddynt nesaf.

Yma, pan oedd pob gwlad a chenedl a delwau neillduol iddynt eu hunain, yr oeddent yn barod i dderbyn y rhei'ny perthynol i 'w cymmydogion.

Y Rhei'ny ag sydd wedi ystyried nattur y grefydd Baganaidd, er mwyn ei detholi oddiwrth y sorod, ydynt yn gyffredinol yn ei dwyn dan y rhagosodiadau canlynol.

Ond i 'r rhei'ny ni chadwent ei gyfraith, yr oedd uffern wedi cael ei darparu, a saith o byrth, ymha un yr oeddent i fwyta ac yfed tan, eu dodi mewn cadwynau, a 'u poeni a dwfr poeth.

Priestley yn meddwl y gellir dy fod a 'r Trinitariaid dan un o 'r ddwy blaid hyn, sef y rhei'ny sydd yn credu nad oes un ddwyfol nattur yng Nghrist heblaw honno o eiddo 'r Tad;

O....................451

YR Iuddewon o ran eu dechreuad sy 'n deilliaw o hiliogaeth yr hen batriarc, sef Abraham;

YR Iuddewon o ran eu dechreuad sy 'n deilliaw o hiliogaeth yr hen batriarc, sef Abraham;

dyn ag oedd yn fawr ei anrhydedd, a chwedi ei ddewis gan Dduw amser byr ar ol y diluw, i gynnal adnabyddiaeth o 'r dwyfol undeb ymhlith cenhedloedd eilun-addolgar y byd.

yr hwn hefyd oedd eu harweinydd o dir y caethiwed yng wlad yr Aipht, i 'w dwyn i feddiannu 'r addawedig wlad (ag oedd i fod yn gysgod o 'u tragywyddol ddedwyddwch) sef gwlad Canaan.

yr hwn hefyd oedd eu harweinydd o dir y caethiwed yng wlad yr Aipht, i 'w dwyn i feddiannu 'r addawedig wlad (ag oedd i fod yn gysgod o 'u tragywyddol ddedwyddwch) sef gwlad Canaan.

Ni welwn hefyd, mai mewn ychydig amser ar ol gwasgariad plant Noa, rhannu 'r teuluoedd, a chymmysgu 'r ieithoedd, i lawer iawn o ddynol ddychymygiadau newyddion gymmeryd lle mewn crefydd, yr hyn fu 'n achos o alw Abraham o Ur y Caldeaid, fel y byddai iddo ef a 'i dylwyth gadw addoliad ac adnabyddiaeth o 'r gwir Dduw.

Ni welwn hefyd, mai mewn ychydig amser ar ol gwasgariad plant Noa, rhannu 'r teuluoedd, a chymmysgu 'r ieithoedd, i lawer iawn o ddynol ddychymygiadau newyddion gymmeryd lle mewn crefydd, yr hyn fu 'n achos o alw Abraham o Ur y Caldeaid, fel y byddai iddo ef a 'i dylwyth gadw addoliad ac adnabyddiaeth o 'r gwir Dduw.

Ni welwn hefyd, mai mewn ychydig amser ar ol gwasgariad plant Noa, rhannu 'r teuluoedd, a chymmysgu 'r ieithoedd, i lawer iawn o ddynol ddychymygiadau newyddion gymmeryd lle mewn crefydd, yr hyn fu 'n achos o alw Abraham o Ur y Caldeaid, fel y byddai iddo ef a 'i dylwyth gadw addoliad ac adnabyddiaeth o 'r gwir Dduw.

Ni welwn hefyd, mai mewn ychydig amser ar ol gwasgariad plant Noa, rhannu 'r teuluoedd, a chymmysgu 'r ieithoedd, i lawer iawn o ddynol ddychymygiadau newyddion gymmeryd lle mewn crefydd, yr hyn fu 'n achos o alw Abraham o Ur y Caldeaid, fel y byddai iddo ef a 'i dylwyth gadw addoliad ac adnabyddiaeth o 'r gwir Dduw.

Mewn trefn i ddangos gwreiddiol egwyddorion y grefydd Iuddewig, ni a gawn yn y lle nesaf osod i lawr o flaen y darllenydd swm eu ffydd, yr hon a gynhwysir mewn tair ar ddeg o erthiglau, y rhai ydynt y fath a all un genedl neu Grist'nogion eu harddel, ond honno yn unig mewn perthynas i ddyfodiad y Mesia.

Mewn trefn i ddangos gwreiddiol egwyddorion y grefydd Iuddewig, ni a gawn yn y lle nesaf osod i lawr o flaen y darllenydd swm eu ffydd, yr hon a gynhwysir mewn tair ar ddeg o erthiglau, y rhai ydynt y fath a all un genedl neu Grist'nogion eu harddel, ond honno yn unig mewn perthynas i ddyfodiad y Mesia.

mai efe yw tad a phennaeth y doctoriaid, yr holl rai a fuant fyw o 'i amser ef hyd yn hyn, ac a fydd o hyn allan.

mai efe yw tad a phennaeth y doctoriaid, yr holl rai a fuant fyw o 'i amser ef hyd yn hyn, ac a fydd o hyn allan.

O ddeutu amser ein Iachawdwr, yr oedd yr Iuddewon wedi ymrannu yn amryw sectau;

ond y rhai mwyaf nodedig o honynt oedd y Phariseaid, y Saduseaid, yr Esseniaid, a 'r Herodiaid.

Phariseaid, sect nodedig, a elwid felly oddiwrth y gair Hebraeg (Pharesh) yr hwn sy 'n arwyddo ymraniad neu ymneillduad, o herwydd eu bod hwy yn cymmeryd arnynt i gadw 'r gyfraith a thraddodiadau, a rhodio yn fwy perffaith a sanctaidd nag eraill o 'r Iuddewon.

Phariseaid, sect nodedig, a elwid felly oddiwrth y gair Hebraeg (Pharesh) yr hwn sy 'n arwyddo ymraniad neu ymneillduad, o herwydd eu bod hwy yn cymmeryd arnynt i gadw 'r gyfraith a thraddodiadau, a rhodio yn fwy perffaith a sanctaidd nag eraill o 'r Iuddewon.

Yr oedd y Phariseaid yn groes i opiniynau 'r Saduseaid, trwy ddala adgyfodiad y meirw, a 'r hanfod o angylion ac ysprydion, Act.

sef, fod yr enaid yn cael ei symmud o un corph i 'r llall, a 'i eni o newydd.

sef, fod yr enaid yn cael ei symmud o un corph i 'r llall, a 'i eni o newydd.

Ond am droseddiadau bychain yr oeddynt yn meddwl fod y rhei'ny i gael eu poeni yn y cyrph ag oedd yr eneidiau hynny (ag oedd yn euog o 'r trosedd) i gael eu danfon iddynt nesaf.

A phan y dywedodd y disgyblion wrth Grist, fod rhai yn dywedyd, mai Elias, Jeremia, neu un o 'r prophwydi oedd ef, (Mat.

nid ydynt yn meddwl dim arall, ond eu bod hwy yn tybied fod enaid Elias, Jeremia, neu un o 'r hen brophwydi, wedi ei ddanfon ynddo.

yr oeddynt hwy yn haeru, eu bod yn deilliaw o 'r un gwreiddyn a 'r gyfraith ysgrifenedig ei hun.

etto yn euog o 'r troseddiadau creulonaf mewn nattur, dan allanol liw o grefydd.

etto yn euog o 'r troseddiadau creulonaf mewn nattur, dan allanol liw o grefydd.

Mae 'n Iachawdwr yn fynych yn eu galw 'n rhagrithwyr, o herwydd eu bod yn gwneuthur cyfraith Dduw yn ddieffaith trwy eu traddodiadau.

Hwy a ddechreuasant yn amser un Antigonus, o Socho, rhaglaw o 'r Sanhedrim, dysgawdwr cyfraith a difinyddiaeth y brif ysgol yn ninas Jerusalem.

Hwy a ddechreuasant yn amser un Antigonus, o Socho, rhaglaw o 'r Sanhedrim, dysgawdwr cyfraith a difinyddiaeth y brif ysgol yn ninas Jerusalem.

Yr Antigonus yma oedd yn mynych athrawiaethu ei ysgolheigion, nad o ofn slafaidd, nac er mwyn gwobr y dylid gwasanaethu Duw, ond yn unig trwy fabwysiadol gariad a dyledus barch.

Dau o 'i ysgolheigion, Sadoc a Baithus, a gasglasant oddiwrth hyn, nad oedd un gwobrwyad i ddisgwyl ar ol y bywyd hwn;

ac nid hynny yn unig, ond hefyd yr oeddynt yn gwadu 'r bod o angylion ac ysprydion, ac yn arddel ond Duw yn unig;

felly yn agos o 'r un farn a 'r Epicuriaid, ond eu bod hwy yn addef mai gallu Duw a greodd y byd, ac mai wrth ei ragluniaeth ef yr oedd bob peth yn cael ei lywodraethu, yr hyn oedd yr Epicuriaid yn ei wadu.

Mae 'n anhawdd deall, pa fodd y gallent wadu 'r bod o angylion, gan eu bod hwy yn derbyn llyfrau Moses, lle mae son yn fynych am angylion a 'u hymddangosiadau.

Mae rhai 'n meddwl nad oeddynt yn edrych ar angylion fel bodau neillduol, neu hanfod o honynt eu hunain, ond megis galluoedd yn dylifo oddiwrth y Bod dwyfol, fel ag y mae llewyrch yn beth gwahanol oddiwrth yr haul.

Mae llawer o 'r sect hon etto ymhlith yr Iuddewon gwasgaredig;

Esseniaid, sect o bobl ag oedd ymhell tu hwnt i 'r Phariseaid am y manylwch i gadw 'r gyfraith.

Mae rhai yn meddwl, a hynny yn ddigon tebygol, i 'r sect hon godi i fynu yn amser herledigaeth Antiogus Epiphanus, pan giliodd rhifedi mawr o 'r Iuddewon i 'r anialwch, lle y darfu iddynt arfer eu hunain i bob caled-fyd o fywiolaeth.

Mae rhai yn meddwl, a hynny yn ddigon tebygol, i 'r sect hon godi i fynu yn amser herledigaeth Antiogus Epiphanus, pan giliodd rhifedi mawr o 'r Iuddewon i 'r anialwch, lle y darfu iddynt arfer eu hunain i bob caled-fyd o fywiolaeth.

Yr oedd dau fath o honynt, rhai yn byw yn gymdeithasol, yn priodi, ac yn cyfaneddu mewn dinasoedd, ac yn arferyd eu hunain mewn hwsmonaeth a rhyw gelfyddydau diniwaid eraill;

Yr oedd y rhai'n yn gochelyd byw mewn trefydd, rhag ofn i hynny dynnu ymaith eu myfyrdodau duwiol, a 'u dwyn dan amryw fath o brofedigaethau.

Yr oedd pob un o honynt yn dilyn yr un defodau.

yr oedd pob peth yn gyffredin yn eu mysg, yn llettygar i ddieithriaid, yn anghydmarol am eu diweirdeb, ac i bob math o bleserau yn llwyr ddieithriaid.

Er bod ein Iachawdwr yn argyhoeddi yr holl sectau Iuddewig eraill, etto, ni ddywedodd ef ddim am yr Esseniaid, ac nid oes air o son am danynt yn y Testament Newydd;

yr achos o hyn oedd, mae 'n debyg, o herwydd eu neillduolrwydd oddiwrth bawb eraill ond y rhai a fyddai o 'r un farn a hwynt eu hunain.

yr achos o hyn oedd, mae 'n debyg, o herwydd eu neillduolrwydd oddiwrth bawb eraill ond y rhai a fyddai o 'r un farn a hwynt eu hunain.

yr achos o hyn oedd, mae 'n debyg, o herwydd eu neillduolrwydd oddiwrth bawb eraill ond y rhai a fyddai o 'r un farn a hwynt eu hunain.

Rhai o honynt oedd yn cymmeryd arnynt ragfynegi pethau i ddyfod.

ond fel ag y bu llawer Herod yn llywodraethu ar yr Iuddewon, maent etto yn ymrannu mewn perthynas i ba un o honynt oedd yn cael ei adael yn Fessia.

Fe ddywedir iddo gasglu cof-resau cenhedlaethau ty Ddafydd, a 'u llosgi, fel na allai neb brofi nad oedd ef yn dyfod o 'r hiliogaeth hynny, o ba un y gwyddid fod y Messia i ddyfod.

Fe ddywedir iddo gasglu cof-resau cenhedlaethau ty Ddafydd, a 'u llosgi, fel na allai neb brofi nad oedd ef yn dyfod o 'r hiliogaeth hynny, o ba un y gwyddid fod y Messia i ddyfod.

Eraill sydd o 'r meddwl, mai Herod II.

a gyfenwir Antipas, a Thetrac o Galilea, oedd pen yr Herodiaid.

Heblaw hyn, mae llawer o opiniynau eraill mewn perthynas i 'r sect hon, ond yr hwn a fynegwyd uchod, sy 'n cael fwyaf o dderbyniad gan ddifinyddion.

Heblaw hyn, mae llawer o opiniynau eraill mewn perthynas i 'r sect hon, ond yr hwn a fynegwyd uchod, sy 'n cael fwyaf o dderbyniad gan ddifinyddion.

adnabyddiaeth o 'u hegwyddorion a 'u harferiadau a all fod o fawr wasanaeth i oleuo llawer o ymadroddion a hanesion ysgrythurol.

adnabyddiaeth o 'u hegwyddorion a 'u harferiadau a all fod o fawr wasanaeth i oleuo llawer o ymadroddion a hanesion ysgrythurol.

adnabyddiaeth o 'u hegwyddorion a 'u harferiadau a all fod o fawr wasanaeth i oleuo llawer o ymadroddion a hanesion ysgrythurol.

sef, Carasists, y rhai na fynnant derbyn un rheol o grefydd ond cyfraith Moses yn unig, a 'r Rabbiniaid ag sydd yn chwanegu at y gyfraith, fel y dywedwyd uchod, amryw draddodiadau 'r Talmud.

Ond gan nad oes fawr yn gwybod beth yr ydys yn ei feddwl wrth y gair Talmud, yn y lle nesaf ni a gawn roi ychydig o eglurhad o hono.

Ond gan nad oes fawr yn gwybod beth yr ydys yn ei feddwl wrth y gair Talmud, yn y lle nesaf ni a gawn roi ychydig o eglurhad o hono.

Cynhulliad o athrawiaethau crefyddol a moesol yr Iuddewon yw 'r Talmud.

y cyntaf a elwir y Talmud o Jerusalem;

a 'r llall, y Talmud o Babilon;

mae pob un o 'r rhai'n wedi eu cyfansoddi yn ddau ran, y * Misna a 'r Gamara.

Mae 'r Talmud o Jerusalem yn fyrrach ac yn dywyllach na hwnnw o Babilon, ond yn henach o ran amser.

Mae 'r Talmud o Jerusalem yn fyrrach ac yn dywyllach na hwnnw o Babilon, ond yn henach o ran amser.

Mae 'r Talmud o Jerusalem yn fyrrach ac yn dywyllach na hwnnw o Babilon, ond yn henach o ran amser.

Mae 'r Iuddewon yn dewis y Talmud a gyfansoddwyd yn Babilon o flaen hwnnw o Jerusalem, am ei fod yn fwy goleu, ac yn helaethach.

Mae 'r Iuddewon yn dewis y Talmud a gyfansoddwyd yn Babilon o flaen hwnnw o Jerusalem, am ei fod yn fwy goleu, ac yn helaethach.

Y Talmud o Jerusalem a 'r Misna, yn ol dehongliad y Caldeaid, Onkelos, a Jonathan, yw 'r llyfrau hynaf o athrawiaeth ag sydd gan yr Iuddewon, ond yr awdwyr sanctaidd eu hunain.

Y Talmud o Jerusalem a 'r Misna, yn ol dehongliad y Caldeaid, Onkelos, a Jonathan, yw 'r llyfrau hynaf o athrawiaeth ag sydd gan yr Iuddewon, ond yr awdwyr sanctaidd eu hunain.

Mae Lightfoot wedi tynnu llawer iawn o oleuni o honynt at eglurhau amryw ymadroddion yn y Testament Newydd, trwy gydmaru geiriau 'r Misna a 'r apostolion a 'r efangylwr.

Mae Lightfoot wedi tynnu llawer iawn o oleuni o honynt at eglurhau amryw ymadroddion yn y Testament Newydd, trwy gydmaru geiriau 'r Misna a 'r apostolion a 'r efangylwr.

Pan ddinystriwyd Jerusalem gan Titus ymmerawdwr Rhufain, yr hyn a ddigwyddodd yn y flwyddyn 70 o oedran Crist, fe gafodd yr Iuddewon eu gwasgaru dros wyneb yr holl ddaear, fel nad oes braidd un wlad na thalaith heb rai o honynt yn ei chrwydro;

Pan ddinystriwyd Jerusalem gan Titus ymmerawdwr Rhufain, yr hyn a ddigwyddodd yn y flwyddyn 70 o oedran Crist, fe gafodd yr Iuddewon eu gwasgaru dros wyneb yr holl ddaear, fel nad oes braidd un wlad na thalaith heb rai o honynt yn ei chrwydro;

ac o 'i herwydd ef y cafodd brenhinoedd, offeiriaid, a phrophwydi eu heneinio, yr hyn oedd yn cael ei wneud yn ffiguraidd neu 'n gysgodol o hono, oddiwrth y gair Mesach, fe eneiniwyd.

ac o 'i herwydd ef y cafodd brenhinoedd, offeiriaid, a phrophwydi eu heneinio, yr hyn oedd yn cael ei wneud yn ffiguraidd neu 'n gysgodol o hono, oddiwrth y gair Mesach, fe eneiniwyd.

Felly Saul, Dafydd, Solomon, Joash, a brenhinoedd Juda, a dderbyniasant y frenhinol eneiniad, Aaron a 'i feibion yr * Misna sy 'n arwyddo ail adroddiad, neu, ail gyfraith Gamara, math o agoriad ar y Misna.

Rhai mwy diweddar o honynt sy 'n tybied ei fod eisoes wedi dyfod, ond ei fod heb wneuthur ei hun yn amlwg, o herwydd mawr bechodau 'r Iuddewon:

Rhai mwy diweddar o honynt sy 'n tybied ei fod eisoes wedi dyfod, ond ei fod heb wneuthur ei hun yn amlwg, o herwydd mawr bechodau 'r Iuddewon:

un mewn cyflwr o ymddarostyngiad, a 'r llall mewn anrhydedd, godidowgrwydd, a gallu.

Ac wrth y wraig o Samaria, 'Myfi yr hwn wyf yn ymddiddan a thi yw hwnnw.'

Yn ol y brophwydoliaeth hon, yr ydym yn cael hanes am lawer o dwyllodwyr a gymmerasant arnynt enw 'r Mesia.

Yr ydys yn dywedyd iddo ef gymmeryd yr enw hwn, ag sy 'n arwyddo yn Hebraeg, Mab y Seren, o herwydd fod prophwydoliaeth Balaam yn dywedyd, y deuai seren allan o lwyth Jacob;

Yr ydys yn dywedyd iddo ef gymmeryd yr enw hwn, ag sy 'n arwyddo yn Hebraeg, Mab y Seren, o herwydd fod prophwydoliaeth Balaam yn dywedyd, y deuai seren allan o lwyth Jacob;

Mae hanesion yn dywedyd fod ganddo 25,000 o ddisgyblion;

O ddeutu 'r flwyddyn 434, fe ymddangosodd yn ynys Candy gau Fesia a elwid Moses;

yr oedd hwn yn dywedyd mai efe a roddodd y gyfraith gyntaf i 'r Iuddewon, iddo ddyfod i lawr o 'r nef i waredu 'r Iuddewon o 'r ynys honno, trwy wneuthur iddynt basio dros y mor yn eu hol i dir yr addewid:

yr oedd hwn yn dywedyd mai efe a roddodd y gyfraith gyntaf i 'r Iuddewon, iddo ddyfod i lawr o 'r nef i waredu 'r Iuddewon o 'r ynys honno, trwy wneuthur iddynt basio dros y mor yn eu hol i dir yr addewid:

fe fu 'r Iuddewon mor ddwled a 'i gredu, a llawer o honynt a neidiasant i 'r mor gan debyg y caent ffordd agored i fyned trwyddo.

Llawer o honynt a foddasant, a 'r lleill a ddaethant allan fel y gallent;

fe roddodd hwn ei hun i maes yn goncwerwr i wared yr Iuddewon o ddwylaw gorthrymedig y Crist'nogion trwy nerth arfau.

fe gymmerodd yr Iuddewon i fynu eu harfau, ac a dorrasant yddfau llawer o 'r Crist'nogion;

O ddeutu 'r ddeuddegfed oes yr oedd yr amser yn bur ffrwythlon am dwyllwyr o 'r fath hyn;

O ddeutu 'r ddeuddegfed oes yr oedd yr amser yn bur ffrwythlon am dwyllwyr o 'r fath hyn;

fe ymddangosodd ynghylch saith neu wyth o honynt yn Ffraingc, Yspaen, Persia, & c.

Yn olaf, fe ymddangosodd un Rabby Mordecai o ddeutu 'r flwyddyn 1682, yr hwn a gymmerodd arno yr enw o Fesia, ac a dwyllodd beth mawr o 'r Iuddewon yn Itali a Germany i 'w ganlyn;

Yn olaf, fe ymddangosodd un Rabby Mordecai o ddeutu 'r flwyddyn 1682, yr hwn a gymmerodd arno yr enw o Fesia, ac a dwyllodd beth mawr o 'r Iuddewon yn Itali a Germany i 'w ganlyn;

Yn olaf, fe ymddangosodd un Rabby Mordecai o ddeutu 'r flwyddyn 1682, yr hwn a gymmerodd arno yr enw o Fesia, ac a dwyllodd beth mawr o 'r Iuddewon yn Itali a Germany i 'w ganlyn;

Y pethau mwyaf neillduol a ddigwyddodd yn amser neu hanes yr Iuddewon yw, galw Abraham o wlad y Caldeaid, arwain yr Israeliaid o wlad yr Aipht trwy 'r mor coch;

Y pethau mwyaf neillduol a ddigwyddodd yn amser neu hanes yr Iuddewon yw, galw Abraham o wlad y Caldeaid, arwain yr Israeliaid o wlad yr Aipht trwy 'r mor coch;

Mae 'n ddiammeu mai llyfrau 'r Hen Destament yw 'r hanesion goreu a 'r hynaf ag ydym ni yn adnabyddus o honynt.

Yn dystiolaeth o hyn, edryched y darllenydd i waith Josephus, un o 'u haneswyr goreu, o ba waith y mae llawer cyfieithad yn Saesonaeg.

Yn dystiolaeth o hyn, edryched y darllenydd i waith Josephus, un o 'u haneswyr goreu, o ba waith y mae llawer cyfieithad yn Saesonaeg.

Yn dystiolaeth o hyn, edryched y darllenydd i waith Josephus, un o 'u haneswyr goreu, o ba waith y mae llawer cyfieithad yn Saesonaeg.

Pob dyn ag sy 'n caru 'r gwirionedd, ac yn chwennych cael iawn dystiolaeth o 'i grefydd, nid oes achos i Gristion fyth gael gwell na 'r hyn a welir mewn perthynas i gyflwr yr Iuddewon yn bresennol!

Duw, er hynny, sy 'n ein gwarafun i wneuthur cam-ddefnydd o 'r tystion hyn, a 'u sarnu dan draed, ond yn hytrach i ddangos ein hynawsedd drugaredd tu ag at y bobl annedwydd yma, y rhai sydd a 'u calonnau yn awr wedi caledi mewn tywyllwch ac angrhediniaeth.

ac yn gyffredinol a ddeallir am bob annuwioldeb a phob math o goel-grefyddau.

Nid yw awdwyr yn gallu llwyr gyttuno mewn perthynas i wreiddiol ddechreuad na 'r achos o eilun-addoliad.

Lucretius oedd yn meddwl y gallai dyn o fwriadau terfysglyd, a fyddai 'n deilliaw oddiwrth ofn, ddarlunio rhyw ddychymmyg o dduwiau iddo ei hun.

Lucretius oedd yn meddwl y gallai dyn o fwriadau terfysglyd, a fyddai 'n deilliaw oddiwrth ofn, ddarlunio rhyw ddychymmyg o dduwiau iddo ei hun.

Yr wrthddrych gyntaf o eilun-addoliaeth a ellir feddwl, oedd yr haul, lleuad, a 'r ser, ac yn gysgodol o honynt, y tan.

Yr wrthddrych gyntaf o eilun-addoliaeth a ellir feddwl, oedd yr haul, lleuad, a 'r ser, ac yn gysgodol o honynt, y tan.

a hyn y maent yn ei brofi trwy ddyfynnu yr adnod olaf o 'r bedwaredd bennod o Genesis, lle y dywedir, yn ol y cyfieithad cyffredin, 'I ddynion ddechreu galw ar enw 'r Arglwydd.' -

a hyn y maent yn ei brofi trwy ddyfynnu yr adnod olaf o 'r bedwaredd bennod o Genesis, lle y dywedir, yn ol y cyfieithad cyffredin, 'I ddynion ddechreu galw ar enw 'r Arglwydd.' -

Tad Abraham, ac Abraham ei hun, a fuant yn euog o wasanaethu duwiau eraill tu hwnt i 'r afon Euphrates.

Mae 'n ddigon eglur fod delwau gan Laban, pan yr y'm yn cael hanes i Rachel, o gariad iddynt, fyned a hwynt gyd a hi.

Ond llawer o 'r rhai'n oedd yr un peth dan wahanol enwau.

Mewn amser dynion ardderchog, neu frenhinoedd wedi marw, anifeiliaid o bob rhyw, megis teirw, elephantiaid, llysiau, cerrig, a phob peth a allai daro yn eu pennau, oedd yn cael eu galw yn dduwiau a 'u haddoli.

Yr Aiphtiaid, er cymmaint oeddent hwy yn ei glaimio o ddoethineb, a wasanaethent deirw brithion, adar, cennin, winwyns, & c.

Yr oedd hefyd gan y Groegiaid ynghylch deng mil ar hugain o dduwiau.

Y Gomeriaid a wnaethant dduwiau o 'u brenhinoedd a gwir ardderchog eraill;

ac nid hyn yn unig, canys nid oeddent yn edrych dim ar dorri cyfraith nattur, trwy fwrddro lluoedd o 'u cymmydogion a 'u plant, i 'w hoffrymmu i 'w duwiau.

Yr oedd rhai cenhedlaethau yn Germani, Scandinafia a Thartari, yn meddwl fod marwolaeth ddisyfed mewn rhyfel, neu hunan-laddiad, yn ffordd happus o ddiweddiad, at gael tragywyddol ddedwyddwch gyd a 'u duwiau.

Yn ddiweddar amser yr offrymwyd ynghylch 64,080 o ddynion, wrth gyssegru teml i eilunod, mewn yspaid pedwar diwrnod, yn America.

Ni fu gan yr Hebreaid erioed ddelwau o 'u gwaith eu hunain;

ond yr oe'nt [~ oeddent ] hwy yn dderbyniol o rhai ag oedd gan y cenhedlaethau o 'u hamgylch.

ond yr oe'nt [~ oeddent ] hwy yn dderbyniol o rhai ag oedd gan y cenhedlaethau o 'u hamgylch.

Y parodrwydd i addoli 'r llo aur wrth fynydd Sinai, sy 'n rhoi achos i feddwl eu bod yn euog o 'r un ffieidd-dra yng wlad yr Aipht:

Ac yn yr 862 o flynyddau y buant yn aros yng wlad Canaan, cyn eu caethiwo gan y Caldeaid, hwy a lithrasant bedair gwaith ar ddeg o leiaf i eilun-addoliaeth.

Ac yn yr 862 o flynyddau y buant yn aros yng wlad Canaan, cyn eu caethiwo gan y Caldeaid, hwy a lithrasant bedair gwaith ar ddeg o leiaf i eilun-addoliaeth.

Gwedi 'r Iuddewon ddyfod yn eu hol o Babilon, yr oeddent yn llwyr wrthwyneb i addoli delwau, ac am hynny a oddefasant lawer o galedi o 'u hachos.

Gwedi 'r Iuddewon ddyfod yn eu hol o Babilon, yr oeddent yn llwyr wrthwyneb i addoli delwau, ac am hynny a oddefasant lawer o galedi o 'u hachos.

Gwedi 'r Iuddewon ddyfod yn eu hol o Babilon, yr oeddent yn llwyr wrthwyneb i addoli delwau, ac am hynny a oddefasant lawer o galedi o 'u hachos.

ER bod eilun-addoliaeth wedi dechreu yn fuan ar ol y diluw, etto gallwn ddeall fod y grefydd honno a draddododd Noa i 'w hiliogaeth, yr hon hefyd a arferwyd gan rai o 'r Patriarciaid hyd amser Abraham, sef, addoliad o un gwir Dduw, Penllywodraethwr a Chreawdwr pob peth, a gobeithio yn ei drugaredd trwy Gyfryngwr.

ER bod eilun-addoliaeth wedi dechreu yn fuan ar ol y diluw, etto gallwn ddeall fod y grefydd honno a draddododd Noa i 'w hiliogaeth, yr hon hefyd a arferwyd gan rai o 'r Patriarciaid hyd amser Abraham, sef, addoliad o un gwir Dduw, Penllywodraethwr a Chreawdwr pob peth, a gobeithio yn ei drugaredd trwy Gyfryngwr.

Canys yr angenrheidrwydd o Gyfryngwr rhwng Duw a dyn oedd, fel y gellid meddwl, yn farn gyffredinol, wedi gwreiddio yng nghalonnau holl ddynolryw mor fore a 'r dechreuad.

ac heblaw hyn, hwy a dybiasant fod y goleuadau rhagorol yma 'n bebyll, neu yn drigfannau i ryw fath o ysprydion ardderchog ag oedd, o ran eu nattur, yn nes ac yn fwy teilwng o gymdeithas y Goruchaf na hwy.

ac heblaw hyn, hwy a dybiasant fod y goleuadau rhagorol yma 'n bebyll, neu yn drigfannau i ryw fath o ysprydion ardderchog ag oedd, o ran eu nattur, yn nes ac yn fwy teilwng o gymdeithas y Goruchaf na hwy.

ac heblaw hyn, hwy a dybiasant fod y goleuadau rhagorol yma 'n bebyll, neu yn drigfannau i ryw fath o ysprydion ardderchog ag oedd, o ran eu nattur, yn nes ac yn fwy teilwng o gymdeithas y Goruchaf na hwy.

ac yn eu dwyn trwy eu holl ysgogiadau tymhorol o amgylch y ffurfafen, ac nid yn unig i lywodraethu 'r cyrph hynny lle 'r oeddynt yn preswylio, ond hefyd, fod ganddynt awdurdod fawr ar bethau daearol;

ynghyd a llawer o enwau eraill perthynol i 'r pethau neu 'r lleoedd ag oeddent hwy yn ei dybied fod dan ei hawdurdod.

hwy a aethant i gredu, fod gan ddynion da ac ardderchog, pan y byddent farw, allu mawr, o herwydd eu ffafr gyd a Duw o fod yn gyfryngwyr i eirioli drostynt;

hwy a aethant i gredu, fod gan ddynion da ac ardderchog, pan y byddent farw, allu mawr, o herwydd eu ffafr gyd a Duw o fod yn gyfryngwyr i eirioli drostynt;

am hynny, fe ddarfu iddynt dduwio llawer o ddynion ag oedd wedi bod yn enwog yn eu bywyd, a chwedi haeddu mwy o glod nag eraill, naill ai am eu helusenau a 'u hathrawiaethau, neu o ran rhagorfraint eu hawdurdodau.

am hynny, fe ddarfu iddynt dduwio llawer o ddynion ag oedd wedi bod yn enwog yn eu bywyd, a chwedi haeddu mwy o glod nag eraill, naill ai am eu helusenau a 'u hathrawiaethau, neu o ran rhagorfraint eu hawdurdodau.

am hynny, fe ddarfu iddynt dduwio llawer o ddynion ag oedd wedi bod yn enwog yn eu bywyd, a chwedi haeddu mwy o glod nag eraill, naill ai am eu helusenau a 'u hathrawiaethau, neu o ran rhagorfraint eu hawdurdodau.

ni fuant hwyrach ne's iddynt gyssegru amryw eraill o is radd;

hwy a lanwasant y byd o honynt, gan osod rhai i lywodraethu moroedd, rhai 'r coedydd, afonydd, mynyddau, taranau, tymhestlau, & c.

Ac yn y diwedd, hwy a aethant i addoli eu lluniau, eu delwau, a phob math o greaduriaid gwylltion a dofion, glan ac aflan, rheibus a gwenwynog;

delwau o aur ac arian, coed a cherrig, o 'u gwaith eu hunain;

delwau o aur ac arian, coed a cherrig, o 'u gwaith eu hunain;

Mae 'n ddiammeu i 'r grefydd hon o eilun-addoliaeth ddechreu ymhlith y Caldeaid;

ac o herwydd hyn y cafodd Abraham ei neillduo, pan ddaeth ef allan o honi;

ac o herwydd hyn y cafodd Abraham ei neillduo, pan ddaeth ef allan o honi;

oddiwrth y Caldeaid hi a dannodd ei hun dros holl wledydd y dwyrain, lle cafodd ei phroffeswyr yr enw o Sabiaid.

Mae gweddill o 'r sect hon fyth yn parhau yn y dwyrain, dan yr enw Sabiaid;

I 'r tri gradd hyn o ysprydion, ac i dri * arall o lywodraethwyr danynt, y llu nefol, ac eneidiau rhyw henafiaid ardderchog, y maent hwy yn talu eu haddoliadau a 'u gwasanaeth crefyddol;

I 'r tri gradd hyn o ysprydion, ac i dri * arall o lywodraethwyr danynt, y llu nefol, ac eneidiau rhyw henafiaid ardderchog, y maent hwy yn talu eu haddoliadau a 'u gwasanaeth crefyddol;

ond yn unig bod hyn o wahaniaeth, sef bod y brenin yn offrymmu i 'r cyrph nefol, megis yr haul, y lleuad, a 'r ser;

Y wlad helaeth hon sy 'n llawn o demlau a monachlogydd, wedi eu llenwi a delwau, y rhai y mae 'r offeiriaid dichellgar yn porthi ag anwedd y bwyd, eithr yn bwyta 'r sylwedd eu hunain.

Mae gan yr offeiriaid yma gymmaint o awdurdod ar y duwiau, fel ag y maent yn eu cospi a 'u chwipio pan na fyddont yn atteb eu dibenion.

am hynny mae rhai o honynt na laddant gymmaint ag un creadur mwyaf distadl.

I 'r pwrpas yma mae parc yn Quinsay, wedi ei furio oddiamgylch, yn perthyn i Fonachlog, lle mae 'r Monachod yn porthi pedair mil o greaduriaid byw o bob math ar elusennau, er lles i eneidiau rhai pobl fawrion ag sydd wedi myned i mewn i gyrph y creaduriaid hyn i gyfaneddu.

I 'r pwrpas yma mae parc yn Quinsay, wedi ei furio oddiamgylch, yn perthyn i Fonachlog, lle mae 'r Monachod yn porthi pedair mil o greaduriaid byw o bob math ar elusennau, er lles i eneidiau rhai pobl fawrion ag sydd wedi myned i mewn i gyrph y creaduriaid hyn i gyfaneddu.

Mae yma lawer o seremoniau mewn perthynas i wyliau, newydd leuadau, genedigaethau, ac angladdau eu perthynasau, dros y rhai y maent yn fynych yn myned i lawer o draul.

Mae yma lawer o seremoniau mewn perthynas i wyliau, newydd leuadau, genedigaethau, ac angladdau eu perthynasau, dros y rhai y maent yn fynych yn myned i lawer o draul.

Nid oes neb o honynt heb eu Jos, neu dduw teuluaidd, y rhai y maent yn eu cospi yn lled ddrwg:

etto os digwydd ar y pryd hynny iddynt gael eu herfyniad, hwy a osodant y ddelw yn ei lle, ac a syrthiant o 'i blaen i ddeisyf maddeuant, ac at ei heddychu, hwy a 'i golchant, ac a 'i paentiant hi yn ardderchog o 'r newydd.

etto os digwydd ar y pryd hynny iddynt gael eu herfyniad, hwy a osodant y ddelw yn ei lle, ac a syrthiant o 'i blaen i ddeisyf maddeuant, ac at ei heddychu, hwy a 'i golchant, ac a 'i paentiant hi yn ardderchog o 'r newydd.

Nid yw hwn ddim titl o waradwydd, ond gair ag sy 'n arwyddo dwysder, anrhydedd, a nodedigrwydd, mewn perthynas i 'r gerwindeb a 'r creulondeb y maent yn arferyd yn eu temlau a 'u bywydau.

Mae 'r Baniaid, megis y rhan fwyaf o 'r Paganiaid, yn credu fod un Duw goruchaf, ac yn ei alw Parabrama, yr hyn yn eu iaith hwy sy 'n arwyddo perffaith;

ei fod ef o hono ei hun yn anllygredig, ac yn anfarwol.

Ond o ran eu bod hwy 'n credu i Dduw greu 'r diafol, er mwyn tormento a gwneuthur rhyw ddrwg i ddynolryw, maent yn ei addoli yntef, nid o gariad, ond rhag ei ofn;

Ond o ran eu bod hwy 'n credu i Dduw greu 'r diafol, er mwyn tormento a gwneuthur rhyw ddrwg i ddynolryw, maent yn ei addoli yntef, nid o gariad, ond rhag ei ofn;

ac y mae ganddynt ddelw o hono ar ddull hagr ac ofnadwy.

Mae 'r bobl hyn yn arferyd puro eu hunain trwy offrymmau ac ymolchiadau, ac yn rhoddi llawer o 'u heiddo i 'r Braminiaid a fo 'n attendo arnynt.

maent yn ymolch ynddi o bur addoliad, ac yn mynych daflu iddi fel yn offrwm, ddarnau o aur ac arian.

maent yn ymolch ynddi o bur addoliad, ac yn mynych daflu iddi fel yn offrwm, ddarnau o aur ac arian.

Llawer iawn o ymdeithyddion sy 'n wastadol yn dyfod i ymweled a 'r afon ardderchog hon;

Tra fo 'r seremoniau hyn yn cael eu gwneuthur, mae 'r ymdeithwyr yn ail adrodd llawer o weddiau;

MEWN perthynas i 'r Japanis, nid oes fawr o wahaniaeth rhyngddynt hwy a 'r Chinese;

maent yn cyfaddef fod un goruchaf Dduw, ag sy 'n byw yn y nefoedd, a bod llawer o dduwiau eraill o is radd, ag sy 'n trigfannu ymhlith y ser;

maent yn cyfaddef fod un goruchaf Dduw, ag sy 'n byw yn y nefoedd, a bod llawer o dduwiau eraill o is radd, ag sy 'n trigfannu ymhlith y ser;

ond etto ni ellir meddwl eu bod yn addoli un o 'r rhai'n;

Maent yn meddwl fod llawer paradwys, lle mae pob un o 'u duwiau yn cario eu haddolwyr;

Mae yma beth aneirif o Badogau;

ymhlith y cyfryw, yn nheml Macca, mae un ddelw wedi ei gwneuthur o bres, ac yn cyrraedd hyd gronglwyd y deml;

mae 'r gadair, medd Sir Thomas Herbert, yn drugain a deuddeg troedfedd o uwchder, ac yn bedwar ugain o led;

mae 'r gadair, medd Sir Thomas Herbert, yn drugain a deuddeg troedfedd o uwchder, ac yn bedwar ugain o led;

ei phen yn ddigon mawr i ddala pumtheg o ddynion, a 'i fawd-fys yn ddeugain modfedd oddi amgylch.

Maent yn cadw gwyl, ymha un y maent yn llosgi peth aneirif o lampau wrth eu drysau, ac yn rhodio i fynu ac i wared ar hyd yr heolydd, i gyfarfod ag eneidiau eu cyfeillion a fuasant feirw 'n ddiweddar, o flaen pa rai y maent yn gosod bwyd a diod, ac yn eu gwawdd i 'w tai i orphwys, fel na ddiffygient yn eu siwrnai i baradwys, yr hyn meddant hwy, sy 'n daith tair blynedd o leiaf.

Maent yn cadw gwyl, ymha un y maent yn llosgi peth aneirif o lampau wrth eu drysau, ac yn rhodio i fynu ac i wared ar hyd yr heolydd, i gyfarfod ag eneidiau eu cyfeillion a fuasant feirw 'n ddiweddar, o flaen pa rai y maent yn gosod bwyd a diod, ac yn eu gwawdd i 'w tai i orphwys, fel na ddiffygient yn eu siwrnai i baradwys, yr hyn meddant hwy, sy 'n daith tair blynedd o leiaf.

Maent yn cadw gwyl, ymha un y maent yn llosgi peth aneirif o lampau wrth eu drysau, ac yn rhodio i fynu ac i wared ar hyd yr heolydd, i gyfarfod ag eneidiau eu cyfeillion a fuasant feirw 'n ddiweddar, o flaen pa rai y maent yn gosod bwyd a diod, ac yn eu gwawdd i 'w tai i orphwys, fel na ddiffygient yn eu siwrnai i baradwys, yr hyn meddant hwy, sy 'n daith tair blynedd o leiaf.

Pan fyddo dyn marw, mae ei dylwyth yn gorfod dwyn dau neu dri o dystion, i brofi nad oedd ef ddim yn gristion ar amser ei farwolaeth, ac y maent yn myned mor belled a holi pa un a bu ef felly yn holl ystod ei fywyd;

PEGU yw un o 'r taleithau ag sydd tu hwnt i 'r afon Ganges;

ac am hynny y maent yn offrymmu i 'r diafol, fel yn awdwr o bob drwg;

ac iddo ef, trwy wahanol ddull o ddelwau, y maent yn cyfeirio eu haddunedau a 'u gweddiau.

Maent yn credu mewn tragywyddol barhad o fydoedd, ac mor gynted y byddo un yn cael ei losgi, fod un arall yn codi o 'r lludw.

Maent yn credu mewn tragywyddol barhad o fydoedd, ac mor gynted y byddo un yn cael ei losgi, fod un arall yn codi o 'r lludw.

ac un o deitlau brenin Pegu yw, Arglwydd yr Elephant wen.

a phan maent yn cael eu harwain allan i gael aer, mae cerddorion yn canu o 'u blaen ar lawer math o offerynau;

a phan maent yn cael eu harwain allan i gael aer, mae cerddorion yn canu o 'u blaen ar lawer math o offerynau;

a phan ddelont adref, mae un o weision y brenin yn golchi eu traed a dwfr o ddisgl arian.

a phan ddelont adref, mae un o weision y brenin yn golchi eu traed a dwfr o ddisgl arian.

Mae yma rai temlau o faintioli mawr, ac fe ddywedir fod un o honynt yn cynnwys ynghylch chwech ugain mil o ddelwau;

Mae yma rai temlau o faintioli mawr, ac fe ddywedir fod un o honynt yn cynnwys ynghylch chwech ugain mil o ddelwau;

Mae yma rai temlau o faintioli mawr, ac fe ddywedir fod un o honynt yn cynnwys ynghylch chwech ugain mil o ddelwau;

ond fe allai nad yw rhai o honynt ond bychain, neu fath o hieroglyphics, yr hyn sy 'n beth cyffredin yng wledydd y dwyrain.

ond fe allai nad yw rhai o honynt ond bychain, neu fath o hieroglyphics, yr hyn sy 'n beth cyffredin yng wledydd y dwyrain.

Y rhan gyntaf o 'u haddoliad yw gosod eu dwylo ar eu pennau, yn arwydd o barch dyledus i wrthddrych eu haddoliad.

Y rhan gyntaf o 'u haddoliad yw gosod eu dwylo ar eu pennau, yn arwydd o barch dyledus i wrthddrych eu haddoliad.

Trwy 'r holl deyrnas hon, dydd Llun y maent hwy yn ei osod o 'r neilldu at addoliad crefyddol;

Mewn ychydig o bethau maent yn wahanol;

yn hyn ni gawn ddala rhyw gymmaint o sylw.

Mae eu holl gyfraith foesol yn gynhwysedig yn y pump gorchymyn canlynol, sef, na ladd, na wna un fath o aflendid;

ac na yf un math o ddiod i feddwi.

Mae y rhai'n yn agos yr un peth ag sy 'n ysgrifenedig yng nghyfraith Moses, yr hyn a ddengys, fod crefydd nattur yn oestad yr un peth, ymhob oes, ac ymhlith pob cenhedlaeth, er ei bod yn cael ei dirywio trwy ymarferiadau a seremoniau o ddyfais dynolryw.

mai efe yw brenin Seylon, ac iddo adael ol ei droed mewn tri man o 'r byd, sef yn nheyrnas Siam, Pegu, a 'r ynys ragddywededig Seylon.

I 'r lleoedd hyn mae llawer o bererinion yn tramwyo bob blwyddyn, i roddi i fynu eu gweddiau iddo.

Mae 'r pererinion yma yn cael cennad i weled esgyrn Sommona Codon, y rhai a ddywedant eu bod yn llewyrchu mor danbaid, fel na allant edrych arnynt dros un funud o amser.

Yr oedd gan Sommona Codon ddau ddisgybl neillduol, delwau pa rai sy 'n sefyll o 'r tu iddo ar ei allor, ond nid cymmaint ag ef ei hun;

Pra Molga, yr hwn sy 'n sefyll ar ei law ddeheu, wrth ddeisyfiad rhai o 'r ysprydion damnedig, a drodd y ddaear a 'i hwyneb i lawr, ac a gymmerodd dan uffern yng nghledr ei law;

am hynny fe ddeisyfodd gael cynnorthwy Sommona Codon i wneuthur hyn o gariad drosto;

ond fe wrthododd y duw hwn wneuthur hyn o gymmwynas, gan ddywedyd wrtho, pe b'ai [~ bai ] poenau uffern unwaith yn cael eu symmud oddiwrth ddynolryw, ni fyddai dim ond drygioni ac anlladrwydd yn y byd.

MAE 'r bobl hyn mor grefyddol, ag na enwant eu duw ar un achos, heb lawer iawn o anrhydedd a pharch.

canys er eu bod yn credu fod un Duw ag sy 'n llywodraethu pob peth, etto, megis Paganiaid eraill, y maent yn cyfeirio eu gweddiau at dduwiau o is radd, y rhai y maent yn gyfrif fel yn gyfryngwyr ac eiriolwyr drostynt.

ond os collodd y bobl hyn eu llywodraeth wladol, hwy a allant ymfalchio fod ganddynt ganlynoliad o offeiriaid a dull sefydledig o wasanaeth grefyddol er dyddiau Zoroaster;

ond os collodd y bobl hyn eu llywodraeth wladol, hwy a allant ymfalchio fod ganddynt ganlynoliad o offeiriaid a dull sefydledig o wasanaeth grefyddol er dyddiau Zoroaster;

Maent yn credu, yn ol athrawiaeth Zoroaster, i 'r byd gael ei greu mewn chwech o dymhorau, pob un yn cynnwys hyn a hyn o ddyddiau;

Maent yn credu, yn ol athrawiaeth Zoroaster, i 'r byd gael ei greu mewn chwech o dymhorau, pob un yn cynnwys hyn a hyn o ddyddiau;

Mae 'r Gaurs hefyd yn dala, fel ag yr oedd y byd i gael ei liosogi a 'i drigfannu gan ddau ddyn yn unig, i Dduw ordeinio i Efa ddwyn dau efyll bob dydd i 'r byd, ac nad oedd i angeu gael awdurdod ar eu had dros fil o flynyddau;

fod Duw yn gydwybodol o falais yspryd y tywyllwch;

ni thybiodd yn gyfleus dynnu hynny o ddrwg yn llwyr oddi wrtho, ond a gymmerodd y drefn ganlynol i rwystro 'r effaith o hono: -

ni thybiodd yn gyfleus dynnu hynny o ddrwg yn llwyr oddi wrtho, ond a gymmerodd y drefn ganlynol i rwystro 'r effaith o hono: -

Fe sefydlodd ryw nifer o angylion i fod yn fugeiliaid ac yn amddiffynwyr i 'w greaduriaid;

Er hyn i gyd fe gynhyddodd drygioni, ac fe aeth dynion yn waeth ac yn fwy gwrthwyneb yn ymhob ffordd, ne's i Dduw ddanfon llifeiriaint o ddyfroedd i 'w difetha oddiar wyneb y ddaear.

Crefydd yr Indiad o fewn i 'r Ganges.

ER bod yma lawer o grefyddau wedi eu gosod i fynu gan y bobl ag sy 'n cymmeryd arnynt enw crist'nogion, ni wn i a ydynt hwy yn yr ymweddiad lawer yn well na 'r Indiaid.

Maent yn credu fod llawer o fydoedd wedi bod y naill ar ol y llall, heb un achos o greadigaeth, ac hefyd aneirif o dduwiau yn eu llywodraethu;

Maent yn credu fod llawer o fydoedd wedi bod y naill ar ol y llall, heb un achos o greadigaeth, ac hefyd aneirif o dduwiau yn eu llywodraethu;

Maent yn credu fod llawer o fydoedd wedi bod y naill ar ol y llall, heb un achos o greadigaeth, ac hefyd aneirif o dduwiau yn eu llywodraethu;

i 'r olaf o 'r rhai'n y maent hwy weithiau yn cynnyg eu herfyniadau;

ac wrth fwytta, cyn y profont dammaid eu hunain, maent yn taflu rhan o hono dros eu hysgwyddau mewn ffordd o offrwm.

ac wrth fwytta, cyn y profont dammaid eu hunain, maent yn taflu rhan o hono dros eu hysgwyddau mewn ffordd o offrwm.

Y bobl hynny sy 'n byw o ddeutu Bengal a addolant yr afon Ganges;

ac fel y dywedwyd o 'r blaen, cymmaint yw ffolineb y bobl ddwlon hyn, eu bod yn meddwl pe b'ai [~ bai ] ddyn ar bwynt marwolaeth, ond cael yfed rhyw ychydig o 'r dwfr hyn, y cai ei enaid yn uniawn ei ddwyn i baradwys.

ac fel y dywedwyd o 'r blaen, cymmaint yw ffolineb y bobl ddwlon hyn, eu bod yn meddwl pe b'ai [~ bai ] ddyn ar bwynt marwolaeth, ond cael yfed rhyw ychydig o 'r dwfr hyn, y cai ei enaid yn uniawn ei ddwyn i baradwys.

Yn Goa, heblaw llawer o ddelwau dychrynedig i 'r olwg, hwy a addolant y peth cyntaf a gyfarfyddant yn y boreu dros yr holl ddiwrnod hwnnw, yn enwedig os mochyn a fydd;

Ond i ddiweddu 'r hanes yn y parthau hyn - Mae gan pobl Narising a Bisnagar ddelw, at yr hon y mae llawer iawn o bererinion yn tramwy a rhaffau am eu gyddfau, a chyllill wedi sticco yn eu coesau a 'u breichiau;

Mae 'r ddelw hon bob blwyddyn yn cael ei chario o ddeutu gan liaws o bobl, morwynion a cherddorion yn myned o 'i blaen:

Mae 'r ddelw hon bob blwyddyn yn cael ei chario o ddeutu gan liaws o bobl, morwynion a cherddorion yn myned o 'i blaen:

Mae 'r ddelw hon bob blwyddyn yn cael ei chario o ddeutu gan liaws o bobl, morwynion a cherddorion yn myned o 'i blaen:

Mae 'r eiddynwyr gwallgofus hyn yn gollwng eu gwaed mewn ffordd o offrwm, a rhai o 'r benywod mor haelionus a phutteinio eu hunain i gael arian at gadwraeth y ddelw, neu yn hytrach i 'r offeiriaid.

Mae 'r eiddynwyr gwallgofus hyn yn gollwng eu gwaed mewn ffordd o offrwm, a rhai o 'r benywod mor haelionus a phutteinio eu hunain i gael arian at gadwraeth y ddelw, neu yn hytrach i 'r offeiriaid.

MAE crefydd y Tartariaid ryw beth yn debyg i 'w cyfraith wladol, ac yn gyffredin wedi ei haddasu at hynny o 'u cymmydogaethau;

Rhai o honynt yw 'r gwaethaf o eilun-addolwyr, ac yn addoli delwau bychain wedi eu gwisgo i fynu a hen garpiau.

Rhai o honynt yw 'r gwaethaf o eilun-addolwyr, ac yn addoli delwau bychain wedi eu gwisgo i fynu a hen garpiau.

Ond crefydd a llywodraeth teyrnas y Tibetiaid a 'r Lasiaid, ynghyffiniau China, yw 'r mwyaf hynod o honynt oll.

Mae 'r duw-dyn hwn yn cael ei gadw mewn palas ardderchog ar ben mynydd Patuli, yr hwn sydd wedi ei addurno a pheth aneirif o berlau a meini gwerthfawr, ac yn cael ei oleuo a rhifedi mawr o lampau.

Mae 'r duw-dyn hwn yn cael ei gadw mewn palas ardderchog ar ben mynydd Patuli, yr hwn sydd wedi ei addurno a pheth aneirif o berlau a meini gwerthfawr, ac yn cael ei oleuo a rhifedi mawr o lampau.

Mae 'r duwdyn yma yn cael ei ddangos yn eistedd ar orsedd ardderchog, a chwedi ei ddialladu mewn gwisg gostfawr at dderbyn addoliad gan y bobl, y rhai sydd yn ymgynnull atto o bob cwr o 'r wlad helaeth hon, i ymostwng o 'i flaen, ac yn ei weled yn anrhydedd mawr i gael cusanu ei draed.

Mae 'r duwdyn yma yn cael ei ddangos yn eistedd ar orsedd ardderchog, a chwedi ei ddialladu mewn gwisg gostfawr at dderbyn addoliad gan y bobl, y rhai sydd yn ymgynnull atto o bob cwr o 'r wlad helaeth hon, i ymostwng o 'i flaen, ac yn ei weled yn anrhydedd mawr i gael cusanu ei draed.

Mae 'r duwdyn yma yn cael ei ddangos yn eistedd ar orsedd ardderchog, a chwedi ei ddialladu mewn gwisg gostfawr at dderbyn addoliad gan y bobl, y rhai sydd yn ymgynnull atto o bob cwr o 'r wlad helaeth hon, i ymostwng o 'i flaen, ac yn ei weled yn anrhydedd mawr i gael cusanu ei draed.

Meddyliau y rhai ag sydd yn cael eu cyfrif yn bobl fwyaf deallus ymhlith y Tibetiaid yw, pan fyddo 'r Grand Lama mewn wyneb i farw, naill ai o ran oedran neu o ryw glefyd, nad yw ei enaid ond gadael ei hen sych gyfanneddiad i edrych am un arall mwy ifangc a gwell i drigfannu ynddo, yr hyn sy 'n cael ei ganfod yn fynych gan rai o 'r Tayshoo Lama mewn un arall.

Meddyliau y rhai ag sydd yn cael eu cyfrif yn bobl fwyaf deallus ymhlith y Tibetiaid yw, pan fyddo 'r Grand Lama mewn wyneb i farw, naill ai o ran oedran neu o ryw glefyd, nad yw ei enaid ond gadael ei hen sych gyfanneddiad i edrych am un arall mwy ifangc a gwell i drigfannu ynddo, yr hyn sy 'n cael ei ganfod yn fynych gan rai o 'r Tayshoo Lama mewn un arall.

Meddyliau y rhai ag sydd yn cael eu cyfrif yn bobl fwyaf deallus ymhlith y Tibetiaid yw, pan fyddo 'r Grand Lama mewn wyneb i farw, naill ai o ran oedran neu o ryw glefyd, nad yw ei enaid ond gadael ei hen sych gyfanneddiad i edrych am un arall mwy ifangc a gwell i drigfannu ynddo, yr hyn sy 'n cael ei ganfod yn fynych gan rai o 'r Tayshoo Lama mewn un arall.

Yn y dull hyn maent yn peri i 'r bobl gredu ei fod yn parhau yn dragywyddol, o herwydd y mae 'r offeiriaid, ag sydd a 'r holl awdurdod yma yn eu dwylo, yn gosod un arall yn ei le mor debyg iddo a fo bossibl;

ond nad yw ef ddim yn edrych cymmaint ar weithrediadau dynion, o herwydd ei fod yn rhy fawr iddynt wneuthur dim yn ei erbyn, neu chwanegu dim at ei anrhydedd.

Ond y maent hwy 'n meddwl ei fod wedi rhannu awdurdodau 'r byd hwn dan amryw swyddwyr eraill o is radd, yn enwedig i un a elwir Itoga, yr hwn, meddant hwy, yw duw 'r ddaear, i ba un y rhoddant eu holl addoliad.

O 'r dwyrain ni gawn droi 'n hwynebau i barthau gorllewinol y byd;

ac os cymmerwn olwg fer ar rai o 'r cenhedlaethau mwyaf nodedig ymhlith yr Indiaid, ni gawn weled fod eilun-addoliaeth yn eu plith hwynt yn agos o 'r un lliw.

ac os cymmerwn olwg fer ar rai o 'r cenhedlaethau mwyaf nodedig ymhlith yr Indiaid, ni gawn weled fod eilun-addoliaeth yn eu plith hwynt yn agos o 'r un lliw.

maent yn dweud, pan greodd Duw y byd, iddo ef wneuthur llawer o dduwiau o is radd, at fod yn offerynau yn y greadigaeth;

maent yn dweud, pan greodd Duw y byd, iddo ef wneuthur llawer o dduwiau o is radd, at fod yn offerynau yn y greadigaeth;

Mae gan y rhai'n beth aneirif o ddelwau, ond y rhan fwyaf o 'u haddoliadau yw dawnsio a lleisio o ddeutu 'r tan, a chlindarddad rhyw degan yn eu dwylo, ffystio 'r daear a cherrig, ac offrwm tobacco, gwer, a gwaed, ar allorau, wedi eu gwneuthur o gerrig.

Mae gan y rhai'n beth aneirif o ddelwau, ond y rhan fwyaf o 'u haddoliadau yw dawnsio a lleisio o ddeutu 'r tan, a chlindarddad rhyw degan yn eu dwylo, ffystio 'r daear a cherrig, ac offrwm tobacco, gwer, a gwaed, ar allorau, wedi eu gwneuthur o gerrig.

Mae gan y rhai'n beth aneirif o ddelwau, ond y rhan fwyaf o 'u haddoliadau yw dawnsio a lleisio o ddeutu 'r tan, a chlindarddad rhyw degan yn eu dwylo, ffystio 'r daear a cherrig, ac offrwm tobacco, gwer, a gwaed, ar allorau, wedi eu gwneuthur o gerrig.

Mae gan y rhai'n beth aneirif o ddelwau, ond y rhan fwyaf o 'u haddoliadau yw dawnsio a lleisio o ddeutu 'r tan, a chlindarddad rhyw degan yn eu dwylo, ffystio 'r daear a cherrig, ac offrwm tobacco, gwer, a gwaed, ar allorau, wedi eu gwneuthur o gerrig.

Eu meddyliau mewn perthynas i fyd arall, sy 'n debyg i 'r Mahometaniaid, canys mae eu hoffeiriaid yn addo iddynt bob pleserau, benywod glan, gerddi hyfryd, a thragywyddol gynhuddiad o honynt;

ond i 'r rhai drwg maent yn bygwth y cant eu taflu i lynoedd o dan, a 'u poeni gan fath o hen fenywod, o ddull anferth a dychrynedig.

ond i 'r rhai drwg maent yn bygwth y cant eu taflu i lynoedd o dan, a 'u poeni gan fath o hen fenywod, o ddull anferth a dychrynedig.

ond i 'r rhai drwg maent yn bygwth y cant eu taflu i lynoedd o dan, a 'u poeni gan fath o hen fenywod, o ddull anferth a dychrynedig.

o 'r cyfryw maent yn credu fod dau fath, sef, rhai da, ag sy 'n achos o bob llywddiant, a 'r lleill yn ddrwg awdwyr o bob aflwyddiant a ddigwyddo iddynt.

o 'r cyfryw maent yn credu fod dau fath, sef, rhai da, ag sy 'n achos o bob llywddiant, a 'r lleill yn ddrwg awdwyr o bob aflwyddiant a ddigwyddo iddynt.

o 'r cyfryw maent yn credu fod dau fath, sef, rhai da, ag sy 'n achos o bob llywddiant, a 'r lleill yn ddrwg awdwyr o bob aflwyddiant a ddigwyddo iddynt.

yna mae pob un yn gosod ei offrwm ar garn o goed, a phan ddel yr haul yn ddigon uchel, mae 'r plant yn ei dano oddiamgylch, ac yn ei losgi, tra mae 'r milwyr yn dawnsio ac yn canu, yr hen bobl yn bloeddio ar yr ysprydion drwg, ac yn cynnyg iddynt bibau o thybacco;

yna mae pob un yn gosod ei offrwm ar garn o goed, a phan ddel yr haul yn ddigon uchel, mae 'r plant yn ei dano oddiamgylch, ac yn ei losgi, tra mae 'r milwyr yn dawnsio ac yn canu, yr hen bobl yn bloeddio ar yr ysprydion drwg, ac yn cynnyg iddynt bibau o thybacco;

Hwy a gymmerant groen bwch, ac a 'i llanwant a phob math o ffrwythau a llysiau peraidd, ac addurnant ei gyrnau a 'i wddf a rhybanau, gan ei osod ar gorph o hen bren, a 'i ben at yr haul;

Hwy a gymmerant groen bwch, ac a 'i llanwant a phob math o ffrwythau a llysiau peraidd, ac addurnant ei gyrnau a 'i wddf a rhybanau, gan ei osod ar gorph o hen bren, a 'i ben at yr haul;

ac mewn ffordd o offrwm, maent yn lladd iddo rai o 'u plant hynaf, trwy eu llabyddio a rhyw ddelbren, a churo allan eu 'mhennyddiau [~ ymenyddiau ].

ac mewn ffordd o offrwm, maent yn lladd iddo rai o 'u plant hynaf, trwy eu llabyddio a rhyw ddelbren, a churo allan eu 'mhennyddiau [~ ymenyddiau ].

Ond heb law hwn y maent yn addoli 'r haul, o herwydd y bendithion y mae 'r byd yn ei dderbyn oddiwrtho;

Ymhlith y ser y mae ganddynt barch mawr i 'r blaned gwener, fel y maent yn tybied ei bod hi yn un o genhadon yr haul.

Mae 'r Indiaid yma yn ofnus iawn o fellt a tharanau, ac yn edrych arnynt fel yn ddialeddwyr drygioni;

ar y cyfryw amser y maent yn aberthu plant o bedair i ddeng mlwydd oed.

etto y maent yn rhoddi eu holl addoliad i ddelwau, o ba rai y mae ganddynt beth aneirif, rhai o goed, eraill o gerrig;

etto y maent yn rhoddi eu holl addoliad i ddelwau, o ba rai y mae ganddynt beth aneirif, rhai o goed, eraill o gerrig;

etto y maent yn rhoddi eu holl addoliad i ddelwau, o ba rai y mae ganddynt beth aneirif, rhai o goed, eraill o gerrig;

ond eu delwau pennaf ydynt wedi eu gwneuthur o aur, neu o ryw fettel gwerthfawr.

ond eu delwau pennaf ydynt wedi eu gwneuthur o aur, neu o ryw fettel gwerthfawr.

Ymhlith y rhai'n mae dau ryw neillduol, sef, un o bren, wedi ei addurno ag aur a pherlau, i arwyddo 'r haul, am hynny yn eistedd mewn cadair o liw 'r wybr, yn arwyddo 'r ffurfafen, a phlu ar ei phen, yn arwyddo ei llewyrch bendigedig a gogoneddus.

Ymhlith y rhai'n mae dau ryw neillduol, sef, un o bren, wedi ei addurno ag aur a pherlau, i arwyddo 'r haul, am hynny yn eistedd mewn cadair o liw 'r wybr, yn arwyddo 'r ffurfafen, a phlu ar ei phen, yn arwyddo ei llewyrch bendigedig a gogoneddus.

mae hon wedi ei gwneud o garreg ddu ddisglair, ac yn ei law asswy mae 'n dala disgl aur, yn loyw fel gwydr, ymha un y maent yn tybied ei bod yn gweled eu holl weithredoedd daearol.

mewn trefn i ochelyd hyn, mor gynted ag y dechreuo 'r diffyg, maent yn cadw 'r fath 'stwr [~ ystwr ] a drwmmau, udgyrn, a phob peth arall o 'r cyfryw nattur;

Mae 'r trigolion ag sydd yn nhaleithau Manta, yn addoli 'r mor, pysgod, teigrod, a phob math o greaduriaid gwylltion.

Maent yn lladd eu carcharorion rhyfelgar, yn llanw eu crwyn a phridd a lludw, ac yn eu hongian i fynu yn eu temlau, fel math o orfoledd i 'w duwiau.

ond etto, mae peth o honi yn sefyll yn ei llawn rym ymhlith rhai o 'r hen drigolion:

ond etto, mae peth o honi yn sefyll yn ei llawn rym ymhlith rhai o 'r hen drigolion:

canys mae rhai pobl yn credu na ddarfu iddynt erioed yn iawn dderbyn y grefydd gristnogol o wir ewyllys calon;

o herwydd eu bod yn addoli Crist a 'u delwau 'n gymmysgedig, y naill fel y llall, ac yn yr un dull.

Maent fel eraill o 'r Paganiaid, yn addef un Duw goruchaf, yr hwn y maent yn ei arfogi a tharanau, a chanddynt yr un meddyliau am dano ag oedd gan yr hen Baganiaid am eu Jupiter.

Mae gan y bobl hyn dduw arall o is radd, i 'r hwn y maent yn tybied eu hunain yn ddyledus am bob bendithion yn y bywyd hwn.

A thrachefn, mae ganddynt barch mawr i 'r haul, yr hon a alwant Baifa, o herwydd yr effaith sydd ganddi ar gyrph dynion ac anifeiliaid.

Mae yma lawer o demlau wedi eu cyssegru i bob un o 'u duwiau a 'u delwau, wedi eu gwneuthur o gerrig, neu fonion hen goed, wedi eu cerfio 'n lled drwsgl;

Mae yma lawer o demlau wedi eu cyssegru i bob un o 'u duwiau a 'u delwau, wedi eu gwneuthur o gerrig, neu fonion hen goed, wedi eu cerfio 'n lled drwsgl;

Mae yma lawer o demlau wedi eu cyssegru i bob un o 'u duwiau a 'u delwau, wedi eu gwneuthur o gerrig, neu fonion hen goed, wedi eu cerfio 'n lled drwsgl;

a chwedi gorwedd i lawr ar eu boliau, maent yn mwmlan rhyw fath o weddiau i 'r ddaear, dan yr hon y maent yn meddwl fod y diafol yn cyfanneddu.

Yma mae 'r teidiau 'n dysgu eu plant yn y celfyddydau diawledig hyn, ac fel yn rhan o 'u hetifeddiaeth, yn gorchymmyn iddynt y cyfryw ysprydion, y rhai, meddant hwy, a fuasai fwyaf gwasanaethgar iddynt eu hunain.

Mae gan bob teulu eu hysprydion, (demons) a pha rai y maent mor gyfeillgar, a 'u bod yn myned i gyfarfod a hwynt mewn coedydd a rhodfaoedd dirgel, i ddysgu iddynt fath o ganuau, y rhai pan eu cenir, a fydd yn sicr o beri iddynt ymddangos yn ol eu haddewid:

Mae gan bob teulu eu hysprydion, (demons) a pha rai y maent mor gyfeillgar, a 'u bod yn myned i gyfarfod a hwynt mewn coedydd a rhodfaoedd dirgel, i ddysgu iddynt fath o ganuau, y rhai pan eu cenir, a fydd yn sicr o beri iddynt ymddangos yn ol eu haddewid:

Mae gan rai o honynt ryw art neillduol o ddeutu werthu 'r gwynt i 'r morwyr.

Mae gan rai o honynt ryw art neillduol o ddeutu werthu 'r gwynt i 'r morwyr.

Y Norwegiaid, ag sy 'n byw o du 'r gogledd i Lapland, yn enwedig y bobl sy 'n cyfaneddu o ddeutu gaingc o for a elwir y Gulph of Bothina, yw y rhai mwyaf hynod yn y gelfyddyd hon;

Y Norwegiaid, ag sy 'n byw o du 'r gogledd i Lapland, yn enwedig y bobl sy 'n cyfaneddu o ddeutu gaingc o for a elwir y Gulph of Bothina, yw y rhai mwyaf hynod yn y gelfyddyd hon;

Y Norwegiaid, ag sy 'n byw o du 'r gogledd i Lapland, yn enwedig y bobl sy 'n cyfaneddu o ddeutu gaingc o for a elwir y Gulph of Bothina, yw y rhai mwyaf hynod yn y gelfyddyd hon;

yma y maent yn perswadio 'r morwyr a fo 'n hwylio yn y parthau hynny, y gallant, trwy dalu swm o arian, gael y gwynt a fyddont yn ei ddewis.

ond os byddant mor fentrus ag agor y trydydd cwlwm, mae 'r fath ystormydd yn codi, y mor yn cynhyrfu, a 'r holl wybr yn duo, fel na byddant mwyach yn gallu rheoli eu llongau, ond mewn perygl bob munud o longddrylliad.

Heblaw hyn, fe roddir hanes fod gan y Laplanders fath o offerynau swynedig, ag y maent yn ei alw Tyre, y rhai sydd ryw beth yn debyg i bellenau neu afalau lled fychain, wedi eu gwneuthur o blu rhyw greadur, ac mor ysgafn, fel y gellir meddwl eu bod yn gou;

Heblaw hyn, fe roddir hanes fod gan y Laplanders fath o offerynau swynedig, ag y maent yn ei alw Tyre, y rhai sydd ryw beth yn debyg i bellenau neu afalau lled fychain, wedi eu gwneuthur o blu rhyw greadur, ac mor ysgafn, fel y gellir meddwl eu bod yn gou;

mae rhai'n o bob lliwiau, peth o honynt yn wyrdd, melyn, glas, & c.

mae rhai'n o bob lliwiau, peth o honynt yn wyrdd, melyn, glas, & c.

Ond yr offeryn pennaf y maent hwy yn ei ddefnyddio mewn ffordd o ddewinyddiaeth yw 'r drwm, ar yr hwn y maent yn gosod rhifedi mawr o fodrwyau pres, yr hwn y mae 'r swynwr yn ei ffysto, ac yn mwmlan rhyw eiriau swyniol wrtho, ne's yn y diwedd y byddo ef yn cwympo mewn llewig;

Ond yr offeryn pennaf y maent hwy yn ei ddefnyddio mewn ffordd o ddewinyddiaeth yw 'r drwm, ar yr hwn y maent yn gosod rhifedi mawr o fodrwyau pres, yr hwn y mae 'r swynwr yn ei ffysto, ac yn mwmlan rhyw eiriau swyniol wrtho, ne's yn y diwedd y byddo ef yn cwympo mewn llewig;

Mae 'r swynwr yma ar ol dihuno yn cymmeryd arno, beth bynnag a ofynir iddo, y gall ef roddi llawn hanes am dano, pa mor belled, neu ymha wlad, neu ran o 'r byd y bydd hynny 'n bod;

gan roddi tystiolaeth eglur fod ganddo ryw beth yn fwy na chyffredin o wybodaeth.

Nid yw 'r bobl hyn yn credu dim am adgyfodiad y corph, a 'r hyn o wybodaeth sydd ganddynt am fyd arall sy 'n bur dywyll.

Pan fyddo un farw, maent yn gosod yn ei goffin garreg dan a hernyn, fel na byddo yn ddiffygiadol o oleu yn y byd nesaf, bwyall at dorri 'r coed a 'r drysni yn ei ffordd i 'r nef, trwy 'r gelltydd a 'r anialwch, ynghyd a bwa, a saethau, a bwyd, fel y gallont fod yn barod i sefyll yn erbyn pob gwrthwynebiad, ac i ymladd eu ffordd yn eu blaen heb lewygu.

ER bod y grefydd Fahometanaidd wedi rhedeg dros ran fawr o 'r wlad hon;

etto yn Gini, a lleoedd eraill, ag y mae gan ein morwyr ni beth masnach a hwynt, ni wyddom fod y rhan fwyaf o 'r trigolion yn cadw wrth eu hen feddyliau Paganaidd.

Mae y rhai mwyaf gwybodus o honynt yn credu fod un Duw ag sydd goruwch y cwbl, ac yn cyfrif iddo waith y greadigaeth, a llywodraeth pob peth ag sydd ynddi;

i 'r dyn du, yr hwn a gafodd y cynnyg cyntaf, ddewis aur, a gwrthod adnabyddiaeth o lythrenau a dysgeidiaeth;

ond hyn sy 'n adnabyddus, fod rhifedi mawr o honynt, pob dyn, neu o leiaf pob penteulu sy 'n berchen ar un, yr hwn, meddant hwy, sy 'n edrych yn fanol ar eu gweithredoedd, yn gwobrwyo rhai, trwy roi iddynt lawer o wragedd a slafiaid, ac yn cospi 'r lleill, trwy eu cadw mewn diffyg o honynt.

ond hyn sy 'n adnabyddus, fod rhifedi mawr o honynt, pob dyn, neu o leiaf pob penteulu sy 'n berchen ar un, yr hwn, meddant hwy, sy 'n edrych yn fanol ar eu gweithredoedd, yn gwobrwyo rhai, trwy roi iddynt lawer o wragedd a slafiaid, ac yn cospi 'r lleill, trwy eu cadw mewn diffyg o honynt.

ond hyn sy 'n adnabyddus, fod rhifedi mawr o honynt, pob dyn, neu o leiaf pob penteulu sy 'n berchen ar un, yr hwn, meddant hwy, sy 'n edrych yn fanol ar eu gweithredoedd, yn gwobrwyo rhai, trwy roi iddynt lawer o wragedd a slafiaid, ac yn cospi 'r lleill, trwy eu cadw mewn diffyg o honynt.

ond hyn sy 'n adnabyddus, fod rhifedi mawr o honynt, pob dyn, neu o leiaf pob penteulu sy 'n berchen ar un, yr hwn, meddant hwy, sy 'n edrych yn fanol ar eu gweithredoedd, yn gwobrwyo rhai, trwy roi iddynt lawer o wragedd a slafiaid, ac yn cospi 'r lleill, trwy eu cadw mewn diffyg o honynt.

Am eu barn mewn perthynas i wobr a phoenau yn y byd nesaf, nid oes ganddynt fawr iawn o idea am dano, oddieithr bod rhai o honynt yn tybied pan fyddont farw, eu bod yn cael eu dwyn wrth ryw afon ardderchog, a elwir Bosmanque, yr hon sy 'n rhedeg trwy ganol gwlad helaeth;

Am eu barn mewn perthynas i wobr a phoenau yn y byd nesaf, nid oes ganddynt fawr iawn o idea am dano, oddieithr bod rhai o honynt yn tybied pan fyddont farw, eu bod yn cael eu dwyn wrth ryw afon ardderchog, a elwir Bosmanque, yr hon sy 'n rhedeg trwy ganol gwlad helaeth;

os byddant wedi gwneuthur hyn, y maent yn cael eu cario tros yr afon, i dir ag sy 'n llawn o bob ffrwythau hyfryd a diddanwch;

Er bod gan y bobl hyn ar hyd yr amrywiol barthau o Affrica rifedi mawr o dduwiau, etto ar gyffiniau 'r mor mae 'n hyspys eu bod yn addoli delwau;

Er bod gan y bobl hyn ar hyd yr amrywiol barthau o Affrica rifedi mawr o dduwiau, etto ar gyffiniau 'r mor mae 'n hyspys eu bod yn addoli delwau;

yn y gwrthwyneb, maent yn ddangos fod yn gas ganddynt am dano, ac ar rai diwrnodiau a gwyliau blynyddol, mae ganddynt arfer i hela 'r diafol i maes o 'u trefydd, yr hyn sy 'n cael ei wneuthur gyd a llawer iawn o seremoniau.

yn y gwrthwyneb, maent yn ddangos fod yn gas ganddynt am dano, ac ar rai diwrnodiau a gwyliau blynyddol, mae ganddynt arfer i hela 'r diafol i maes o 'u trefydd, yr hyn sy 'n cael ei wneuthur gyd a llawer iawn o seremoniau.

Mor belled a hyn fe ddarfu i ni ddangos dechreuad eilun-addoliaeth, ac arolygu 'r mannau mwyaf neillduol o 'r ddaear lle mae 'r pechod a 'r annuwioldeb yma yn cymmeryd lle;

ond i wneuthur cyfiawnder yn y matter hwn, ni a gawn gario ein cyfarchwyliad ychydig ymhellach, gan edrych beth yw barn y rhan oreu o 'r cenhedloedd yn gystal a 'r rhai gwaethaf, y philosophyddion megis y cyffredin bobl ymhob oes.

Ynghylch y Rhan oreu o 'r Grefydd Baganaidd.

Wrth edrych yn fanol i 'r pethau hyn, ni gawn weled yn amlwg, nad oes, ac na fu erioed, bobl neu genhedlaeth o ddynion mor anfoesol ac mor farbaraidd, nad oeddent yn cyfaddef ac yn addoli un goruchaf Dduw, yr egwyddor gyntaf, a llywodraethwr pob peth.

Ond beth bynnag fu 'r achos o gynhyddiad cymmaint o dduwiau;

Ond beth bynnag fu 'r achos o gynhyddiad cymmaint o dduwiau;

etto, mae 'n ddiammeu fod ganddynt un, yr hwn oeddent yn edrych arno goruwch y lleill, yn rhoi iddo addoliadau dirgel a chyhoeddus, yn gweddio ac yn addunedu, ac yn ei wneuthur yn wrthddrych o 'u holl ddyledswyddau a gwasanaeth crefyddol, a hynny yn y modd mwyaf neillduol.

Yn arwydd o 'r mawr barch oedd ganddynt i bob moesoldeb, hwy adeiladent demlau, ac a 'u cyssegrent i ddiniweidrwydd, ffyddlondeb, caderndid, & c.

Mae Cicero yn ei ail lyfr De Legibus, yn rhoi hanes fer am grefydd yr henafiaid, ac yn dangos yn eglur, nad oedd gan ddynion un ffordd arall i 'w dwyn i 'r nef, ond trwy feddyliau pur a didwyll, ffydd sanctaidd, gwir dduwioldeb, a phob rhyw o rinweddau eraill yn gynhulliadol.

Seneca sydd hefyd yn haeru, fod rhinwedd yn mawrhau 'r enaid, yn ei barottoi i wybodaeth o bethau nefol, ac yn ei wneuthur yn deilwng o gyfeillach a derbyniad gyd a Duw.

Seneca sydd hefyd yn haeru, fod rhinwedd yn mawrhau 'r enaid, yn ei barottoi i wybodaeth o bethau nefol, ac yn ei wneuthur yn deilwng o gyfeillach a derbyniad gyd a Duw.

Yr oedd y bobl yma yn cyfrif edifeirwch, ynghyd a phob rhyw rinwedd, yn rai o 'r perffeithrwydd mwyaf mewn nattur, ag a allai wneuthur dyn yn ddedwydd;

am hynny maent yn gosod allan annogaethau a rheolau i bob math o ddynion i ymwrthod a phechod, a byw 'n rhinweddol, fel ag y dylai creaduriaid rhesymol wneuthur.

Yr oeddent hwy hefyd yn meddwl fod pechod, a phob rhyw ddrwg arall, yn deillio naill ai trwy ymgyfeillachu a dynion o dueddiadau drwg, anwybodus o 'r hyn ag oedd yn ddrwg, megis llid a thrachwantau cnawdol, neu ynte trwy ryw dueddiadau a phleserau ag oedd yn eu meddyliau eu hunain;

Yr oeddent hwy hefyd yn meddwl fod pechod, a phob rhyw ddrwg arall, yn deillio naill ai trwy ymgyfeillachu a dynion o dueddiadau drwg, anwybodus o 'r hyn ag oedd yn ddrwg, megis llid a thrachwantau cnawdol, neu ynte trwy ryw dueddiadau a phleserau ag oedd yn eu meddyliau eu hunain;

am hynny yr oeddent yn barnu bod yn angenrheidiol i ymgadw rhag ymgyfeillachu a 'r cyfryw bobl ag oedd felly, o herwydd bod cyfeillion drwg yn llygru moesau da;

Yr oeddent yn meddwl nad yw dyn, a 'i ystyried yn ei nattur ei hun, na da na drwg, ond yn dueddol i 'r naill neu 'r llall, yn ol cael o hono ef ei ddwyn yn y blaen a 'i addysgu;

ac nad yw pechod yn gwreiddio ynddo mor belled, fel na's gellid trwy iawn drefn ac arferiad ei lwyr chwynnu a 'i ddiwreiddio ymaith o hono, os na fydd yr enaid yn llwyr wrthwyneb:

yr oeddent yn gydwybodol o aflendid a drwg effaith pechod, ac mor groes oedd hyn gan Dduw;

yn hyn yr oeddent yn cyssuro eu hunain mewn gobaith o heddwch, ar gyfaddefiad o 'u tristwch a 'u blinder am yr hyn a wnaethant ar fai:

yn hyn yr oeddent yn cyssuro eu hunain mewn gobaith o heddwch, ar gyfaddefiad o 'u tristwch a 'u blinder am yr hyn a wnaethant ar fai:

Rhai o 'r philosophyddion mwyaf doeth oedd yn addef, mai 'r Duw goruchaf yn unig a ddylasid ei addoli er ei fwyn ei hun;

fod y nattur ardderchoccaf yn haeddiannol o 'r anrhydedd mwyaf;

Yn y byd hwn yr oeddent yn gweled anghyfartal gyfraniad mewn pethau naturiol, y dynion da yn fynych yn goddef llawer o flinderau a thrallodion, a 'r rhai drygionus yn ymlawenhau mewn pleserau a meddiannau bydol;

Wrth hyn yr oeddent yn ystyried fod yr enaid yn anfarwol, ac nad oedd angeu ond i drosglwyddo o un cyflwr i 'r llall, a hynny er llawenydd i 'r rhai rhinweddol, ac o boenau annioddefol i 'r rhai drygionus.

Wrth hyn yr oeddent yn ystyried fod yr enaid yn anfarwol, ac nad oedd angeu ond i drosglwyddo o un cyflwr i 'r llall, a hynny er llawenydd i 'r rhai rhinweddol, ac o boenau annioddefol i 'r rhai drygionus.

yr oeddent yn rhedeg i gamsyniadau cywilyddus eraill, heb un fath o angenrheidrwydd, o herwydd hwy a allasent yn hawdd berswadio 'r bobl i gredu, fod Dwyfol Gyfiawnder wedi parottoi lleoedd o happusrwydd ac anhappusrwydd i bob un yn ol ei haeddiant.

yr oeddent yn rhedeg i gamsyniadau cywilyddus eraill, heb un fath o angenrheidrwydd, o herwydd hwy a allasent yn hawdd berswadio 'r bobl i gredu, fod Dwyfol Gyfiawnder wedi parottoi lleoedd o happusrwydd ac anhappusrwydd i bob un yn ol ei haeddiant.

yr oeddent yn rhedeg i gamsyniadau cywilyddus eraill, heb un fath o angenrheidrwydd, o herwydd hwy a allasent yn hawdd berswadio 'r bobl i gredu, fod Dwyfol Gyfiawnder wedi parottoi lleoedd o happusrwydd ac anhappusrwydd i bob un yn ol ei haeddiant.

Stackhouse, Corph o Ddifinyddiaeth.

Y Grefydd Grist'nogol yw 'r oruchwiliaeth ddiweddaf a mwyaf perffaith o bob datguddiad a welodd Duw fod yn dda i roddi i ddynolryw.

Mae hon yn cael ei galw felly oddiwrth Iesu Grist, y gwir Fesia, unig Fab Duw, yr hwn a ymddangosodd yn Judea o ddeutu deunaw cant o flynyddau yn ol;

Mae hon yn cael ei galw felly oddiwrth Iesu Grist, y gwir Fesia, unig Fab Duw, yr hwn a ymddangosodd yn Judea o ddeutu deunaw cant o flynyddau yn ol;

Ei hiliogaeth a 'i genhedliad, ei enedigaeth, ei fywyd, a 'i farwolaeth, yngyd a 'i holl ddioddefiadau a ragfynegwyd yn fanol, gan ol-yn-ol brophwydi Iuddewaidd, a 'i grefydd sydd yn awr wedi ymdannu dros ran fawr o 'r ddaear.

Yn dystiolaeth o 'r Grefydd Grist'nogol, hi a grybwyllir trwy hanesion anamheuol, prophwydoliaethau, gwyrthiau, tufewnol brofiadau, awdurdodol athrawiaethau, a chyflymdra ei hymlediad ymhlith Iuddewon a chenhedloedd.

Er bod dynion ymhob oes wedi gwahaniaethu yn eu meddyliau mewn perthynas i ryw ran o athrawiaethau 'r grefydd hon, etto y maent oll yn llawn gyttuno yn y dwyfol wreiddiad, ac yn ei haelionus dueddiad.

Pan edrychom i nattur a dwyfol dueddiad y grefydd hon a ddysgir i ni gan Grist a 'i Apostolion, ni gawn weled ei bod yn deilwng o Dduw.

ac i gario 'r dull o grefydd sydd yn cael ei gosod yno i uwch radd o odidawgrwydd;

ac i gario 'r dull o grefydd sydd yn cael ei gosod yno i uwch radd o odidawgrwydd;

Bod y fath ddyn a 'r Iesu o Nazareth, sydd mor anamheuol a bod y fath dywysog ag Augustus Caesar, yn amser a than lywodraeth yr hwn y cafodd ef ei eni.

Ei fywyd a brofir trwy 'sgrifenadau [~ ysgrifenadau ] ei ddisgyblion, y rhai oeddent yn llygad-dystion o 'r hyn y maent yn ei adrodd, ac yn cyd-uno a 'r hyn a dystiolaethir gan hanesyddion Iuddewaidd a Phaganaidd;

ac am nad yw hanes ein Iachawdwr (megis Moses) wedi ei 'sgrifennu [~ ysgrifennu ] ganddo ef ei hun, ond gan eraill sef gan bedwar o 'i efangylwyr;

Moesoldeb sydd yma 'n cael ei osod allan a 'i ddysgu yn ei holl uniondeb hyd eithaf cyrhaeddiad nattur, trwy gymmeryd i mewn y cyfan o ddyledswyddau perthynol tu ag at Dduw, at ein cymmydogion, ac attom ein hunain.

Yma hefyd yr ydym yn cael ein hannog, i gyflwyno ein gweddiau a 'n deisyfiadau atto ef, yn unig fel ein Tad nefol, trwy deilyngdod Iesu Grist unig Fab ei gariad, ac yn ei enw ef i offrwm ein calonnau, a rhoddi pob clod, mawrhygiad, a diolchgarwch, gyd a 'r gostyngeiddrwydd mwyaf, perthynol i greaduriaid adnabyddus o 'u anheilyngdod;

ac i ddangos hyn trwy gadw ei orchymynion, a chyd-ymffurfio ag ef yn ei annilynol berffeithrwydd, a thrwy wneuthur ein goreu mor belled ag y gallom, ei glodfori yn y byd hwn, dan obaith o feddiannu tymhorol happusrwydd yn y bywyd yma, ac anherfynol ddedwyddwch yn y byd a ddaw.

Mae 'n debyg, mai yn Antioc y derbyniodd y disgyblion yma 'r titl o Grist'nogion gyntaf, pan oedd Paul a Barnabas yn pregethu:

hwy fuant hefyd yn cael yr enw Nasareaid, Galileaid, a Jasseaniaid, gan yr Iuddewon, mewn dull o wawd.

MAHOMET, Sylfaenwr y grefydd hon, a anwyd yn Mecca, yn y flwyddyn 571, yr hwn o ran gwaedoliaeth oedd yn un o 'r Corasiaid, y rhai fuant gynt yn bobl gymmeradwy:

MAHOMET, Sylfaenwr y grefydd hon, a anwyd yn Mecca, yn y flwyddyn 571, yr hwn o ran gwaedoliaeth oedd yn un o 'r Corasiaid, y rhai fuant gynt yn bobl gymmeradwy:

trwy hyn fe ddaeth yn adnabyddus a llawer o Iuddewon a Christ'nogion, trwy gynnorthwy y rhai yr ydys yn dywedyd iddo osod allan y rhan fwyaf o 'i Alcoran.

trwy hyn fe ddaeth yn adnabyddus a llawer o Iuddewon a Christ'nogion, trwy gynnorthwy y rhai yr ydys yn dywedyd iddo osod allan y rhan fwyaf o 'i Alcoran.

a chan fod y widw hon yn ieuangc, fe a 'i priododd, ac a aeth yn ddyn cyfoethog, ie, yn un o 'r rhai mwyaf yn Mecca.

Mahomet, wedi dala sulw manol ar yr amrywiol sectau, a 'r ymraniadau ag oedd rhwng yr Iuddewon a 'r Crist'nogion, a feddyliodd ynddo ei hun fod yn dra hawdd, trwy ychydig o ddeheurwydd, godi crefydd newydd, a gwneuthur ei hun yn archoffeiriad o honi i lywodraethu 'r bobl.

Mahomet, wedi dala sulw manol ar yr amrywiol sectau, a 'r ymraniadau ag oedd rhwng yr Iuddewon a 'r Crist'nogion, a feddyliodd ynddo ei hun fod yn dra hawdd, trwy ychydig o ddeheurwydd, godi crefydd newydd, a gwneuthur ei hun yn archoffeiriad o honi i lywodraethu 'r bobl.

I 'r diben hyn fe gymmerodd arno ddiwygio 'r hen ddull o addoliad, er mwyn ei gosod allan mewn gwell trefn a phurdeb.

am y benywod, ni waeth o ba sect y bont.

Y sawl a gadwai 'r gorchymynion hyn, efe a addawai iddo baradwys, lle mae llawer math o wisgoedd sidanaidd, afonydd teg, coed ffrwythlon, benywod glan, cerddorion, a phob llawenydd;

digonedd o win, helaethrwydd o aur, a llestri arian, meini gwerthfawr, ac felly yn y blaen.

digonedd o win, helaethrwydd o aur, a llestri arian, meini gwerthfawr, ac felly yn y blaen.

Ond i 'r rhei'ny ni chadwent ei gyfraith, yr oedd uffern wedi cael ei darparu, a saith o byrth, ymha un yr oeddent i fwyta ac yfed tan, eu dodi mewn cadwynau, a 'u poeni a dwfr poeth.

Mae ef yn profi 'r adgyfodiad trwy hanes am saith cysgadur a gysgasant 360 o flynyddau mewn ogof.

maent yn tebyg y bydd pawb sy 'n byw 'n dda yn sicr o fod yn gadwedig, o bwy grefydd bynnag y byddont;

maent yn tebyg y bydd pawb sy 'n byw 'n dda yn sicr o fod yn gadwedig, o bwy grefydd bynnag y byddont;

Mahomet a gyhoeddodd ei Alcoran, bibl y Mahometaniaid, yn y flwyddyn 626, yr hwn a gynnwys 124 o bennodau;

y mae ganddynt gymmaint o barch iddo ag sydd gan y Crist'nogion i 'r Testament Newydd.

Yr oedd ef yn perswadio 'r bobl fod y llyfr hwn yn cael ei gadw yn un o drysor-dai 'r nef, ac i 'r angel Gabriel ddyfod ag ef i Mahomet, bennod ar ol pennod, fel yr oedd yn cael ei ysgrifennu, yr hyn a wnaed gyntaf ar ddalenau o esgyrn camelod gan un Amanuensis, o herwydd na all'sai [~ allasai ] Mahomet na darllen na 'sgrifennu [~ ysgrifennu ].

Yr oedd ef yn perswadio 'r bobl fod y llyfr hwn yn cael ei gadw yn un o drysor-dai 'r nef, ac i 'r angel Gabriel ddyfod ag ef i Mahomet, bennod ar ol pennod, fel yr oedd yn cael ei ysgrifennu, yr hyn a wnaed gyntaf ar ddalenau o esgyrn camelod gan un Amanuensis, o herwydd na all'sai [~ allasai ] Mahomet na darllen na 'sgrifennu [~ ysgrifennu ].

Yr oedd ef yn perswadio 'r bobl fod y llyfr hwn yn cael ei gadw yn un o drysor-dai 'r nef, ac i 'r angel Gabriel ddyfod ag ef i Mahomet, bennod ar ol pennod, fel yr oedd yn cael ei ysgrifennu, yr hyn a wnaed gyntaf ar ddalenau o esgyrn camelod gan un Amanuensis, o herwydd na all'sai [~ allasai ] Mahomet na darllen na 'sgrifennu [~ ysgrifennu ].

Mae 'r atteb yn ddigon amlwg, dynion ag sydd yn wrthddrych o drueni, wedi cymmeryd eu harwain allan o 'r ffordd gan dwyllwr cyfrwys, a hwythau hyd heddyw yn ei gredu.

Mae 'r atteb yn ddigon amlwg, dynion ag sydd yn wrthddrych o drueni, wedi cymmeryd eu harwain allan o 'r ffordd gan dwyllwr cyfrwys, a hwythau hyd heddyw yn ei gredu.

ac mae rhifedi mawr o brophwydi wedi codi o bryd bwy gilydd yn eu plith, o gymmaint eu hawdurdod a Mahomet ei hun.

ac mae rhifedi mawr o brophwydi wedi codi o bryd bwy gilydd yn eu plith, o gymmaint eu hawdurdod a Mahomet ei hun.

ac mae rhifedi mawr o brophwydi wedi codi o bryd bwy gilydd yn eu plith, o gymmaint eu hawdurdod a Mahomet ei hun.

Mae 'r grefydd yma wedi ymdannu dros ran fawr o 'r ddaear, yr hyn a ymddengys yn fwy amlwg wrth y cenhedlaethau a 'r tywysogion sy 'n ei phroffesu.

Yn Ewrop, holl wlad y Twrciaid, a 'r Cham o 'r Crim Tartary.

Yn Asia, Indiaid, Arabiaid, Persiaid, ymmerodraeth Mogul, Fisapwr, Colconda, Malabar, Cham o Tartary fawr, teyrnas Sumatra, Jafa, ac ynysoedd y Maldefiaid.

Yr ydym yn cael hanes nad oes dim llai na 73 o wahanol sectau yn eu plith.

WEDI rhoddi hyn o hanes yn rhagflaenol mewn perthynas i feddyliau Atheistiaid, Deistiaid, Paganiaid, Mahometaniaid, Iuddewon, a Christ'nogion, ni gawn yn y lle nesaf fyned yn y blaen, i gymmeryd golwg ar bob cyfenwad o ddyn ion yn y byd crist'nogol.

WEDI rhoddi hyn o hanes yn rhagflaenol mewn perthynas i feddyliau Atheistiaid, Deistiaid, Paganiaid, Mahometaniaid, Iuddewon, a Christ'nogion, ni gawn yn y lle nesaf fyned yn y blaen, i gymmeryd golwg ar bob cyfenwad o ddyn ion yn y byd crist'nogol.

Yn yr oesoedd gynt o grist'nogrwydd, yr oedd amryw sectau, pa rai sy er ys hir amser wedi eu llwyr abergofi, fel nad oes yn awr ond eu henwau i 'w cyfarfod mewn hanesion eglwysig.

Y mwyaf neillduol o 'r rhai'n ellir ei gynnwys yn y dosparthiad canlynol, sef, opiniynau mewn perthynas i berson Crist;

meddyliau perthynol i ddynion gael derbyn iad o ffafr Duw a 'i ragluniaeth, & c.

MAE 'r Trinitariaid yn gosod allan, yn ol eu hathrawiaeth hwy, fod tri o wahanol ber sonau yn y Duwdod, sef, Tab, Mab, ac Yspryd Glan.

canys mae Dupin yn dywedyd, mai Theophilus, esgob Antioc, oedd y cyntaf a arferodd y gair Trinitas, neu Ddrindod, i arwyddo tri o ber sonau;

Mae gan bob un o honynt wahanol farn ar y pwngc dyrus hwn;

Priestley yn meddwl y gellir dy fod a 'r Trinitariaid dan un o 'r ddwy blaid hyn, sef y rhei'ny sydd yn credu nad oes un ddwyfol nattur yng Nghrist heblaw honno o eiddo 'r Tad;

Priestley yn meddwl y gellir dy fod a 'r Trinitariaid dan un o 'r ddwy blaid hyn, sef y rhei'ny sydd yn credu nad oes un ddwyfol nattur yng Nghrist heblaw honno o eiddo 'r Tad;

Yn agos o fod yn berthynol i 'r blaid olaf yw 'r Athanasiaid, enw ag sy 'n deillio oddiwrth Athana sius, un o deidiau 'r egwlys, yr hwn a fu 'n llew yrchu yn y bedwaredd oes.

Yn agos o fod yn berthynol i 'r blaid olaf yw 'r Athanasiaid, enw ag sy 'n deillio oddiwrth Athana sius, un o deidiau 'r egwlys, yr hwn a fu 'n llew yrchu yn y bedwaredd oes.

yr hyn sy 'n gynhwysedig yn y Drindod, a bod y tri hyn yn cael eu huno a 'u gilydd trwy emperichoresis, neu fel rhaff o dair caingc, yr hyn sy 'n eu gwneuthur yn un;

oeddent yn meddwl iddynt gwrdd a 'r dirgelwch hwn yn y bedwaredd bennod a 'r ddeu ddegfed adnod o 'r Ecclesiastes, lle dywedir am raff dair caingc, mai nid hawdd ei thorri.

ac mae 'n rhaid cyfaddef ei fod yn cael ei wrthwynebu 'n fawr gan y diwygwyr, y rhai oeddent yn edrych arno fel yn weddill o ba byddiaeth.

Calfin a ddywed, Nid wyf yn hoffi 'r weddi hon, o sanctaidd, fendigedig, a gogoneddus Ddrindod;

hyd ag y mae 'r gair yn cael ei ddeall mewn ystyr ag sy 'n gyttunol ag undeb y Jehofa, ac ar sylfaenol egwyddorion y grefydd grist'nogol, ni all yr ymarferiad o hono mewn un mesur fod yn ble yn erbyn gwirionedd y grefydd honno.

Mae 'r sect hon wedi dechreu ynghylch canol y drydedd oes gan Sabelius, philosophydd o wlad yr Aipht.

rhai a ddy wedant iddo ef ddysgu fod y Tad, Mab, a 'r Yspryd Glan, o 'r un hanfod, ac yn un person, fel ag mae dyn yn cael ei gyfrif o dair sylwedd, sef, cnawd, ys pryd, a chorph, yn gwneuthur i fynu un dyn.

rhai a ddy wedant iddo ef ddysgu fod y Tad, Mab, a 'r Yspryd Glan, o 'r un hanfod, ac yn un person, fel ag mae dyn yn cael ei gyfrif o dair sylwedd, sef, cnawd, ys pryd, a chorph, yn gwneuthur i fynu un dyn.