LLONEID............1

Cynta gwaith a wnaeth y Frenhines a 'r Seinctieu eraill oedd droi ar eu glinieu, ac achwyn eu cam wrth Frenin y Brenhinoedd yn y geirieu yma, Mae estyniad ei adenydd ef yn lloneid lled dy dir di oh IMMANUEL!

LLONG..............2

Gwelwn aml Goegen gorniog fel Llong ar lawn hwyl, yn rhodio megis mewn Ffram, a chryn Siop Pedler o 'i chwmpas, ac wrth eu chlustiau werth Tyddyn da o berlau:

Gwelais rywun ddoe, medd y Cardottyn, a chadach brith fel moriwr a ddaethei a llong fawr o yd i 'r borth nesa;

LLONGEU............1

wrth y drws yma 'r oedd llawer o lyfreu, rhai pottieu a fflagenni, ymbell ffon a phastwn, rhai cwmpaseu, a chyrt, a cher Llongeu.

LLONYDD............2

O ben y Murddyn yma 'r oeddem yn cael digon o le, a llonydd i weled yr holl Stryd o 'n deu-ty.

Llonydd, Syr, ertolwg, ebr fi, i Ddyn dieithr na fu yma 'rioed o 'r blaen, ac ni ddaw byth pe cawn unwaith ben y ffordd adre.

LLONYDDWCH.........1

Bodlonrhwydd a Llonyddwch, ebr ef, yw happusrwydd dyn, ond nid oes yn eich Dinas chwi ddim o 'r fath betheu i 'w cael.

LLORIEU............1

O escyrn morddwydydd Dynion y gwnelsid holl bilereu 'r Neuadd, a Philereu 'r Parlwr o escyrn y coeseu, a 'r llorieu 'n un walfa o bob cigyddiaeth.

LLOSC..............1

Trwy gennad y Cwrt, nid hanner a yrrais i iddo, ebr y Butten, wedi eu hoffrwm yn ebyrth llosc, yn Gig rhost parod i 'w fwrdd.

LLOSCI.............6

wel', ebr ef, mae yn y Pelydr accw lawer swyn ryfeddol, mae e 'n eu dallu rhag gweled bach, mae e 'n eu synnu rhag ymwrando a 'u perygl, ac yn eu llosci a thrachwant diwala am ychwaneg o hono, ac ynte 'n wenwyn marwol, yn magu ynddynt glefydon anescorol, na ddichon un meddyg, ie, nac angeu byth bythoedd ei hiachau, na dim oni cheir physygwriaeth nefol a elwir edifeirwch, i gyfog y drwg mewn pryd cyn y greddfo 'n rhybell, wrth dremio gormod arnynt.

Onid yw 'r cna el a 'i gleddy 'n ei law a 'i reibwyr o 'i ol, hyd y byd tan ladd, a llosci, a lladratta Teyrnasoedd oddi ar eu hiawn berch'nogion, ac a ddisgwyl wedi ei addoli yn Gyncwerwr, yn waeth na Lleidryn a gymer bwrs ar y Ffordd-fawr?

Beth, ebr gwiliwr arall yw 'ch anwyl Ddinas chwi ond Taflod fawr o boethfel uwch ben Uffern, a phettei chwi yma, caech weled y tan tu draw i 'ch caereu ar ymgymeryd i 'ch llosci hyd Annwfn:

a gymerwch i 'r Gelyn echryslawn yna sy a 'i geg yn llosci o syched am eich gwaed, yn lle 'r Twysog trugarog a roes ei waed ei hun i 'ch achub?

Fe roesei ar y Pap a 'i Fab arall o Ffrainc ddinistrio Eglwys Loegr a 'i Brenhines, ar y Twrc a 'r Moscoviaid daro y rhanneu eraill o 'r Eglwys a lladd y bobl, yn enwedig y Frenhines a 'r Twysogion eraill, a llosci 'r Bibl yn anad dim.

ac am ei ben gap dugoch trichonglog (a yrrasei ei gar Lucifer yn anrheg iddo) ar ei gonglau scrif'nasid Galar a griddfan a gwae uwch ei ben 'r oedd myrdd o lunieu rhyfeloedd ar for a thir, trefi 'n llosci, y ddaiar yn ymagor, ar Dw'rdiluw;

LLOWNION...........3

mwy o Sidaneu oedd gan y Marsiandwyr, mwy o Weithredoedd ar Diroedd gan y Cyfreithwyr, a mwy o Godeu llownion, a Bilieu a Bandieu gan y Llogwyr.

Yma mae tai teg a gerddi tra hyfryd, perllannau llownion, llwyni cyscodol, cymmwys i bob dirgel ymgyfarfod i ddal adar, ac ymbell gwnningen wen:

Uwchben un drws gwelwn Newyn, ac etto ar lawr yn ei ymyl byrseu a chodeu llownion, a thryncieu wedi eu hoelio.

LLUN...............4

a rhai oedd yn canu i gael canmol eu llais, rhai 'n dawnsio i ddangos eu llun, eraill oedd yn paentio i wellau eu lliw;

Ac i Deml yr anghred yr aethom gynta, gwelwn yno rai yn addoli llun Dyn, eraill yr Haul, eraill y Lleuad, felly aneirif o 'r fath Dduwieu eraill, hyd at y Winwyn a 'r Garlleg;

Er hynny (trwy ddrych fy nghyfeill) gwelwn ymbell un gyda 'r bara yn derbyn iw fol megis llun Mastiff, un arall Dwrchdaiar, un arall megis Eryr, un arall Fochyn, un arall megis Sarph hedegog;

Beth yw 'ch penglogeu ond fy llun i?

LLUNIEU............1

pob llunieu gwledydd, a threfi, a dynion, a dyfeisieu, a chastieu digrif:

LLUNIWR............1

Ebr y Bwriadwr, gelwch ynte 'n rhodd, Meistr Cyhuddwr, ei frodyr, alias, Gwiliwr y gwallieu, alias, Lluniwr Achwynion.

LLUNIWYD...........1

Nid yw 'r lleisieu hyn ond dysc Rhagrith, ac yn ei Hyscol fawr hi, y lluniwyd y gwiscoedd duon yna.

LLUOEDD............1

Yna, ebr y Brenin, wedi ymsythu ar ei frenhinfainc, Fy lluoedd ofnadwy anorchfygol na arbedwch ofal a phrysurdeb i hebrwng y Carcharorion hyn allan o 'm Terfyneu i rhag diwyno Ngwlad;

LLURGUNIA..........1

ac felly pob cerpyn am llurgunia i i 'w ddrwg ei hun.

LLUSCO.............1

Yn hyn, dyma bedwar o rai moelion eraill yn llusco dynan at y cyffeswr, ac ynte 'n dyfod mor 'wllyscar ac at grogpren.

LLW................1

Canys mae 'r Papistiaid yn cynnws, ie 'n gorchymyn na chadwer llw a Heretic, er darfod ei gymmeryd ar y Cymmun:

LLWNC..............1

Gelwch, ebr ef, Meistr Rhodreswr mel-dafod, alias, Llyfn y llwnc, alias, Gwen y gwenwyn.

LLWYBREU...........1

a bwriedais fyw well-well, gan fod yn esmwythach genni gan mlynedd o gystudd yn llwybreu sancteiddrwydd, na gorfod gweled cip arall ar erchylldod y Noson honno.

LLWYD..............1

A chyn pen nemor, cododd pwff o gorwynt, ac a chwalodd y Niwl pygdew cyffredin oedd ar wyneb Tir Ango, onid aeth hi 'n llwyd oleu, lle gwelwn i fyrdd fyrddiwn o ganhwylleu gleision, ac wrth y rheiny, ces olwg o hirbell ar fin y Geulan ddiwaelod:

LLWYN..............1

Rhoes hynny 'r cwbl i ymwrando, Hai, hai, ebr un, gwell aderyn mewn llaw na dau mewn llwyn, ac ar hynny troesant oll yn unfryd y eu hol.

LLWYNI.............1

Yma mae tai teg a gerddi tra hyfryd, perllannau llownion, llwyni cyscodol, cymmwys i bob dirgel ymgyfarfod i ddal adar, ac ymbell gwnningen wen:

LLWYR..............3

Llwyr amhossibl, ebr ynte, fyddei i undyn ddianc oddiyma, oni bai fod IMMANUEL oddifry yn danfon ei Gennadon hwyr a boreu i 'w perswadio i droi atto Ef ei hunion Frenhin oddiwrth y Gwrthryfelwr, ac yn gyrru hefyd i ymbell un anrheg o ennaint gwerthfawr a elwir ffydd, i iro 'u llygaid;

a dychwelais o 'm llwyr anfodd i 'm tywarchen drymluog, a gwyched hyfryded oedd gael bod yn Yspryd rhydd, ac yn siccr yn y fath gwmnhi er maint y perygl.

Gorfod mynd o 'm llwyr anfodd gan y nerth a 'm cippiodd fel corwynt, rhwng uchel ac isel, filoedd o filltiroedd yn ein hol ar y llaw asswy, oni ddaethom eilwaith i olwg y Wal derfyn, ac mewn congl gaeth ni welem glogwyn o Lys candryll penegored dirfawr, yn cyrraedd hyd at y Wal lle 'r oedd y drysau aneirif, a rheiny oll yn arwain i 'r anferth Lys arswydus hwn:

LLWYRFLINO.........1

Wedi llwyrflino ar y moch abrwysc hyn, ni aethom yn nes i 'r Porth i spio gwallieu i ardderchog Lys Cariad y Brenhin cibddall, lle hawdd mynd i mewn, ac anhawdd mynd allan, ac ynddo aneirif o Stafelloedd.

LLYCHLYN...........1

mae dy Frenhines di a rhai Twysogion Llychlyn a 'r Ellmyn, ac ychydig o fan Dwysogion eraill.

LLYFFAINT..........2

Gwnaent iti dybio 'u bod yn tagu ar wyneb, ond hwy a fedrant lyncu Llyffaint rhag angen:

seirph, nadroedd, llau, llyffaint, llyngyr, locustiaid, pry 'r bendro, a 'r cyffelyb oll sy 'n byw ar lygredigaeth Dyn.

LLYFN..............2

os llyfn dy leferydd, dyna di 'n ffals, neu ddihiryn anhawdd dy ddirnad;

Gelwch, ebr ef, Meistr Rhodreswr mel-dafod, alias, Llyfn y llwnc, alias, Gwen y gwenwyn.

LLYFR..............4

Ond, ebr ef, mae 'n y Ddinas yma rai Eglwysi Prawf, yn perthyn i Eglwys Loegr, lle mae 'r Cymru a 'r Saeson tan brawf tros dro, i 'w cymmwyso at gael eu henweu 'n Llyfr yr Eglwys Gatholic, a 'r sawl a 'i caffo, gwyn ei fyd fyth!

Dyna Eglwys Loegr, ebr ef, mi gyffrois beth, ac wedi edrych i fynu, mi welwn y Frenhines Ann ar ben yr Eglwys, a Chleddy 'mhob llaw, un yn yr asswy a elwid Cyfiawnder i gadw ei deiliaid rhag Dynion y Ddinas ddihenydd, a 'r llall yn ei llaw ddeheu i 'w cadw rhag Belial a 'i Ddrygau Ysprydol, hwn a elwid Cleddy 'r Yspryd, neu Air Duw, o tan y Cleddyf asswy 'r oedd Llyfr Statut Loegr, tan y llall 'r oedd Beibl mawr.

Pa sawl llyfr, pa sawl bedd, pa sawl clul, pa sawl clefyd, pa sawl cennad ac arwydd a welsoch?

Canys er bod dy ddiben di a 'r henddyn draw (gan edrych ar Amser) yn nesau o fewn ychydig ddalenneu 'n fy Llyfr disommiant i;

LLYFREU............4

pob math o arfeu bonedd banerau, scwtsiwn, llyfreu acheu, gwersi 'r hynafiaid, cywyddeu;

Yno gwelem fyrdd o Ferched glan, pob diodydd, ffrwythydd, dainteithion, pob rhyw offer a llyfreu cerdd dafod a thant, telyneu, pibeu, cywyddeu, caroleu, &c.

Nesa i hynny oedd Angeu Cariad, ac wrth ei draed fyrdd o bob offer a llyfreu muwsic, a cherdd, a llythyreu mwynion ac ysmottieu a lliwieu i harddu 'r wyneb, a mil o ryw sciabas deganeu ir pwrpas hwnnw, a rhai cleddyfeu;

Ond gan eich bod cymmaint yn llyfreu 'r Pap, cewch fynd i gyweirio 'i wely ef at y Pap oedd o 'i flaen, ac yno cewch gusanu 'i fawd ef byth, ac ynte fawd Lucifer.

LLYGAD.............3

Felly o hir drafaelio a 'm Llygad, ac wedi a 'm Meddwl daeth blinder, ac ynghyscod Blinder daeth fy Meistr Cwsc yn lledradaidd i 'm rhwymo;

O blegid yn lle edrych tuac yno, mae gormod yn ymddallu wrth y tair Twysoges obry, ac mae Rhagrith yn cadw llawer, ac un llygad ar y Ddinas ucha, a 'r llall a'r yr isa;

rhag y llygredigaeth sy 'n y byd trwy chwant y cnawd, chwant y llygad a balchder y bywyd;

LLYGADRYTHU........1

Gwae finneu a 'm heiddo, pa fodd y diangant, a hwythe 'n llygadrythu fyth ar y peth sy 'n eu dallu fwyfwy, ac yn eu hanreithio yn eu dallineb?

LLYGAID............4

O 'r diwedd wedi porthi fy Llygaid ar bob rhyw hyfrydwch o 'm hamgylch, onid oedd yr Haul ar gyrraedd ei gaereu 'n y Gorllewin;

ac a 'i goriadeu [~ agoriadau ] plwm fe gloes ffenestri fy Llygaid a 'm holl Synhwyreu eraill yn dynn ddiogel.

Llwyr amhossibl, ebr ynte, fyddei i undyn ddianc oddiyma, oni bai fod IMMANUEL oddifry yn danfon ei Gennadon hwyr a boreu i 'w perswadio i droi atto Ef ei hunion Frenhin oddiwrth y Gwrthryfelwr, ac yn gyrru hefyd i ymbell un anrheg o ennaint gwerthfawr a elwir ffydd, i iro 'u llygaid;

Oddiyno 'r aethom i Eglwys yr Iddewon, 'r oedd y rhain hwythe 'n methu cael y ffordd i ddianc o 'r Ddinas ddihenydd, er bod Spectol lwydoleu ganddynt, am fod rhyw huchen wrth spio 'n dyfod tros eu llygaid eisieu i hiro a 'r gwerthfawr ennaint, ffydd.

LLYGEIDIOG.........1

PAN oedd Phoebus un-llygeidiog ar gyrraedd ei eithaf bennod yn y deheu, ac yn dal gwg o hirbell ar Brydain fawr a 'r holl Ogledd-dir;

LLYGREDIG..........1

nid wy 'n dyfod ar eu cyfyl, nis gwn i ddim o 'u storiau, na 'u masnach, na 'u cyfrinach felltigedig hwy, na wiw iddynt fwrw mo 'u drygeu arna 'i, ond ar eu 'menyddieu llygredig eu hunain.

LLYGREDIGAETH......1

rhag y llygredigaeth sy 'n y byd trwy chwant y cnawd, chwant y llygad a balchder y bywyd;

LLYGRIAD...........2

ond felly mae sywaeth llygriad y peth goreu yw 'r llygriad gwaetha' oll.

ond felly mae sywaeth llygriad y peth goreu yw 'r llygriad gwaetha' oll.

LLYNCLYN...........1

Angeu, Frenin y Dychryniadau, Cwncwerwr y Cwncwerwyr at ein Parchediccaf Gar a 'n Cymydog Lucifer Brenin Hirnos, Penllywodraethwr y Llynclyn Diphwys annerch.

LLYNCU.............2

Sefais ennyd ar fy nghyfyng gyngor awn [~ a awn ] i attynt ai peidio, oblegid ofnais yn fy ffwdan mai haid oeddynt o Sipsiwn newynllyd, ac na wnaent as lai na 'm lladd i i 'w swpper, a 'm llyncu yn ddihalen:

Pa fodd y gall hynny fod, ebr y Brenin, ac a ledodd ei hopran cyfled daiargryn i 'm llyncu.

LLYNGYR............1

seirph, nadroedd, llau, llyffaint, llyngyr, locustiaid, pry 'r bendro, a 'r cyffelyb oll sy 'n byw ar lygredigaeth Dyn.