ANGEN..............2

Siopwyr (neu Siarpwyr) a elwant ar angen, neu anwybodaeth y prynwr, Stiwardiaid bob gradd, Clipwyr, Tafarnwyr sy 'n yspeilio Teuluoedd yr oferwyr o 'u da, a 'r Wlad o 'i Haidd at fara i 'r tlodion.

Gwnaent iti dybio 'u bod yn tagu ar wyneb, ond hwy a fedrant lyncu Llyffaint rhag angen:

ANGEU..............38

wel', ebr ef, mae yn y Pelydr accw lawer swyn ryfeddol, mae e 'n eu dallu rhag gweled bach, mae e 'n eu synnu rhag ymwrando a 'u perygl, ac yn eu llosci a thrachwant diwala am ychwaneg o hono, ac ynte 'n wenwyn marwol, yn magu ynddynt glefydon anescorol, na ddichon un meddyg, ie, nac angeu byth bythoedd ei hiachau, na dim oni cheir physygwriaeth nefol a elwir edifeirwch, i gyfog y drwg mewn pryd cyn y greddfo 'n rhybell, wrth dremio gormod arnynt.

Hyd y llawr gwelwn lawer o Ferched glan trwsiadus yn rhodio wrth yscwir, ac o 'u lledol drueiniaid o Lancieu yn tremio ar eu tegwch, ac yn erfyn bob un am gael gan ei baunes un cil-edrychiad, gan ofni Cuwch yn waeth nac Angeu;

Gweledigaeth Angeu yn ei Frenhinllys isa.

Ist, ebr ynte, nid oes yma ond fy chwaer Hunlle, mynd yr ym ni 'n dau i 'mweled a 'n brawd Angeu:

Ond trwy 'ch cennad, ebr fi, nid arbedodd eich braw Angeu neb erioed etto, a ddygid i 'w ergyd ef, y gwr a aeth i ymaflyd cwymp ag Arglwydd y Bywyd ei hun, ond ychydig a 'nillodd ynte' ar yr orchest honno.

Stafelloedd Angeu, ebr Cwsc.

Maent yn agor, ebr ynte, i Dir Ango, Gwlad fawr tan lywodraeth fy mrawd yr Angeu, a 'r Gaer fawr yma, yw Terfyn yr anferth Dragwyddoldeb.

Erbyn hyn, gwelwn Angeu bach wrth bob drws, heb un 'r un arfeu, na 'r un henw a 'i gilydd, etto, gwyddid arnynt mai Swyddogion yr un Brenin oeddynt oll:

Wrth nesau canfum yn scrifennedig uwchben pob drws henw 'r Angeu oedd yn ei gadw, ac hefyd wrth bob drws ryw gant o amryw betheu wedi eu gadel yn llanastr, arwydd fod brys ar y rhai a aetheint trwodd.

Yn y drws nesa 'r oedd Angeu anwyd, gyfeiryd a hwn clywn lawer hyd- yd-ydyd-eian;

Y nesa oedd scerbwd teneu a elwid Angeu Ofn, gellid gweled trwy hwn nas medde 'r un Galon;

I hwn yr ai 'r Llogwyr, a Drwgwladwyr, a Gorthrymwyr, a rhai o 'r Mwrdrwyr, ond 'r oedd llawer o 'r rheini yn galw heibio i 'r drws nesa lle 'r oedd Angeu a elwid Crog, a 'i gortyn parod am ei wddf.

Nesa i hynny oedd Angeu Cariad, ac wrth ei draed fyrdd o bob offer a llyfreu muwsic, a cherdd, a llythyreu mwynion ac ysmottieu a lliwieu i harddu 'r wyneb, a mil o ryw sciabas deganeu ir pwrpas hwnnw, a rhai cleddyfeu;

mi a welwn nad oedd yr Angeu yma ond cibddall.

Y drws nesa 'r oedd yr Angeu gwaetha 'i liw o 'r cwbl a 'i afu wedi diflannu, fo 'i gelwid Angeu Cynfigen;

Y drws nesa 'r oedd yr Angeu gwaetha 'i liw o 'r cwbl a 'i afu wedi diflannu, fo 'i gelwid Angeu Cynfigen;

Yn nesa 'r oedd drws Angeu Uchel-gais, i 'r sawl sy 'n ffroenio 'n uchel, ac yn torri eu gyddfau eisieu edrych tan eu traed, wrth hwn 'r oedd coronau, teyrnwiail, banerau a phob papureu am swyddeu, pob arfeu bonedd a rhyfel.

Pa fodd y daethoch, Syre, eb rhyw furgyn o Angeu bach oedd yno?

Ar hyn, dyma Angeu bach, un o scrifenyddion y Brenhin, yn gofyn i mi fy henw, ac yn peri i Meistr Cwsc fy nwyn i 'n ebrwydd ger bron y Brenin.

Ar ben pob twr, gwelit Angeu bach a chanddo galon dwymn ar flaen ei saeth.

Dyma, eb yr Angeu, a 'm dygasei i yno walch a ges i ynghanol Tir Ango, a ddaeth mor yscafn-droed, na phrofodd eich mawrhydi dammeid o hono 'rioed.

A 'r Brenhin Angeu yn ei frenhinwisc o Scarlad gloewgoch, ac hyd-ddi lunieu Gwragedd a Phlant yn wylo, a Gwyr yn ochneidio;

A gadwasoch i neb, ebr Angeu, i golli eu hamser oddiwrth eu gorchwyl, neu o fynd i 'r Eglwys, ha?

Syre, ebr Angeu chwitheu ddylasech ddal y tu arall i 'r Agendorr lle mae pawb yn Frenhinoedd;

Taw ffwl colledig, ebr Angeu, tu draw i 'r Wal o 'th ol y mae 'r purdan, canys yn dy fywyd y dylasit ymburo:

Hai, hai, ebr Angeu, er eich trachwanteu melltigedig eich hunain, ac nid i 'm porthi i y gwnaed hyn oll:

O nid ym ni rwymedig i roi i chwi 'r un dyfyn pennodol, ebr Angeu, am eich bod yn cael ymhob lle, bob amser o 'ch einioes rybudd o 'm dyfodiad i.

Beth, ebr Angeu?

Hai, hai, ebr Angeu, cewch brofi 'n eich erbyn eich hunain:

Prin y galwasid hwy at y barr, nad dyma 'r Llys oll wedi duo 'n saith hyllach nac o 'r blaen, a grydwst, a chyffro mawr o gylch yr Orseddfainc a 'r Angeu 'n lasach nac erioed.

Erbyn ymorol un o gennadon Lucifer a ddaethei a Llythyr at Angeu, ynghylch y saith garcharor hyn ac ymhen ennyd parodd Tynged ddarllen y Llythyr ar osteg, ac hyd yr wy 'n cofio dyma 'r geirieu:

Lucifer Brenin Brenhinoedd y Byd, Twysog Annw'n a Phrif-Reolwr y Dyfnder at Ein naturiol Fab, y galluoccaf Ddychrynadwy Frenin Angeu, cyfarch a goruchafiaeth ac yspleddach dragwyddol.

Safodd y Brenin Angeu a 'i wep yn wyrdd ac yn las ennyd ar ei gyfyng-gyngor.

Ar hynny galwodd Angeu 'n gyffrous am un i sgrifennu 'r atteb fel hyn:

Angeu, Frenin y Dychryniadau, Cwncwerwr y Cwncwerwyr at ein Parchediccaf Gar a 'n Cymydog Lucifer Brenin Hirnos, Penllywodraethwr y Llynclyn Diphwys annerch.

Meistr Medleiwr, alias Bys ym hob brywes, 'roedd hwn mor chwidr a phrysur yn fforddio 'r lleill nad oedd e 'n cael mor ennyd i atteb trosto 'i hun nes i Angeu fygwth ei hollti a 'i saeth.

Hai, hai, ebr Angeu, nid wrth y Bedyddfaen, ond wrth y Beieu 'r henwir pawb yn y Wlad yma, a thrwy 'ch cennad, Meistr Ceccryn, dyna 'ch henweu a sai arnoch o hyn allan byth.

Erbyn hyn, gwelwn fyddinoedd Angeu wedi ymdrefnu, ac ymarfogi, a 'u golwg ar y Brenin am roi 'r gair.

ANGHENRHEITIA......1

Wel, 'eb yr Angel, mae gan y rhain yr iawn Spectol i weled y petheu a berthyn i 'w heddwch, ond bod yn fyrr yn eu hennaint un o 'r defnyddieu anghenrheitia, a elwir cariad perffaith.

ANGHEUOD...........2

Ond ni ches i fawr aros nad dyma fi yngolwg Allor fawr arswydus lle gwelwn y Brenin Dychrynadwy yn traflyncu cig a gwaed Dynion, a mil o fan angheuod o bob twll yn ei borthi fyth, a chig ir twymn:

Ar y gair, dyma bedwar o 'r man angheuod yn ei godi, ag ynte erbyn hyn yn crynu fel dail yr aethnen, ac ai cippiasant fel y mellt allan o 'r golwg.

ANGHRED............3

Ac i Deml yr anghred yr aethom gynta, gwelwn yno rai yn addoli llun Dyn, eraill yr Haul, eraill y Lleuad, felly aneirif o 'r fath Dduwieu eraill, hyd at y Winwyn a 'r Garlleg;

a bu ganddynt wir ffydd, ond hwy a gymyscasant yr ennaint hwnnw a 'u defnyddieu newyddion eu hunain, fel na welant mwy na 'r anghred.

Ni welaisti etto, eb yr Angel, na ddo 'mysc yr anghred, ddigywilydd-dra mor oleu-gyhoedd a hwn;

ANGHRIST...........1

Os byddi Duwiol yn cyrchu i 'r Eglwys a 'r Allor, gelwir di 'n Rhagrithiwr, os peidi, dyna di 'n Anghrist ne' 'n Heretic:

ANGHYDFOD..........1

os garw, cythrel trahaus anghydfod.

ANGHYSBELL.........1

Neu gadawant fi yn noeth lumman i fferri ar Forfa Caer neu ryw Oerle anghysbell arall.

ANGO...............3

Maent yn agor, ebr ynte, i Dir Ango, Gwlad fawr tan lywodraeth fy mrawd yr Angeu, a 'r Gaer fawr yma, yw Terfyn yr anferth Dragwyddoldeb.

Dyma, eb yr Angeu, a 'm dygasei i yno walch a ges i ynghanol Tir Ango, a ddaeth mor yscafn-droed, na phrofodd eich mawrhydi dammeid o hono 'rioed.

A chyn pen nemor, cododd pwff o gorwynt, ac a chwalodd y Niwl pygdew cyffredin oedd ar wyneb Tir Ango, onid aeth hi 'n llwyd oleu, lle gwelwn i fyrdd fyrddiwn o ganhwylleu gleision, ac wrth y rheiny, ces olwg o hirbell ar fin y Geulan ddiwaelod:

ANGYLAIDD..........1

Nid oeddwn i 'n cael gwrando mo 'i resymmau angylaidd ef yn iawn, gan y pendwmpian yr oeddynt hyd y Stryd lithrig yma bob yn awr;

ANGYLES............1

Blino ar y ffloreg ddiflas honno, a myned i gell arall, yno 'r oedd Pendefig wedi cyrchu Bardd o Stryd Balchder, i wneud Cerdd fawl i 'w angyles, a chywydd moliant iddo 'i hun;

ANHAWDD............3

Wedi llwyrflino ar y moch abrwysc hyn, ni aethom yn nes i 'r Porth i spio gwallieu i ardderchog Lys Cariad y Brenhin cibddall, lle hawdd mynd i mewn, ac anhawdd mynd allan, ac ynddo aneirif o Stafelloedd.

ac o ddywedyd y gwir, ni choelia 'i na walliasei 'r fan yma finneu, oni basei i 'm Cyfeill yn ddiymannerch, fy nghipio i ymhell oddiwrth y tri Thwr hudol i ben ucha 'r Strydoedd, am descyn i wrth gastell o Lys anferthol o faint, a thirion iawn yr olwg cynta, ond gwael a gwrthun arswydus o 'r tu pella, etto ni welid ond yn anhawdd iawn mor tu gwrthun;

os llyfn dy leferydd, dyna di 'n ffals, neu ddihiryn anhawdd dy ddirnad;

ANIFAIL............2

ni ddug hwnnw ond cynhinion oddiarno ef, eithr efe a ddug oddiar y tlawd fywioliaeth ei anifail, ac wrth hyn- ny, ei fywioliaeth ynteu a 'i weiniaid.

A gwlad ddiffrwyth lom adwythig, heb na gwellt na gwair, na choed nac anifail, oddieithr gwylltfilod marwol a phryfed gwenwynig o bob math;

ANLLYTHRENNOG......1

Ond mi attebais, ebr ef, glywed o hono 'i mai gwneud castieu 'r y chwi, a ni 'r anllythrennog, nad oes yn lle Eneidieu ond Crancod y Mor yn 'scyrlwgach tan y carbed.

ANN................1

Dyna Eglwys Loegr, ebr ef, mi gyffrois beth, ac wedi edrych i fynu, mi welwn y Frenhines Ann ar ben yr Eglwys, a Chleddy 'mhob llaw, un yn yr asswy a elwid Cyfiawnder i gadw ei deiliaid rhag Dynion y Ddinas ddihenydd, a 'r llall yn ei llaw ddeheu i 'w cadw rhag Belial a 'i Ddrygau Ysprydol, hwn a elwid Cleddy 'r Yspryd, neu Air Duw, o tan y Cleddyf asswy 'r oedd Llyfr Statut Loegr, tan y llall 'r oedd Beibl mawr.

ANNERCH............1

Angeu, Frenin y Dychryniadau, Cwncwerwr y Cwncwerwyr at ein Parchediccaf Gar a 'n Cymydog Lucifer Brenin Hirnos, Penllywodraethwr y Llynclyn Diphwys annerch.

ANNW...............2

Marchoges, ebr ef, y gelwir yma, y Ferch a fynn farchogaeth ei gwr, a 'i chymdogaeth, a 'i gwlad os geill, ac o hir farchogaeth, hi a ferchyg ddiawl o 'r diwedd o 'r drws yna hyd yn Annw'n.

Lucifer Brenin Brenhinoedd y Byd, Twysog Annw'n a Phrif-Reolwr y Dyfnder at Ein naturiol Fab, y galluoccaf Ddychrynadwy Frenin Angeu, cyfarch a goruchafiaeth ac yspleddach dragwyddol.

ANNWFN.............2

Teg eb ef y gwnaethent a thi oni bai 'nyfod [~ fy nyfod ] i mewn pryd i 'th achub o gigweinieu Plant Annwfn.

Beth, ebr gwiliwr arall yw 'ch anwyl Ddinas chwi ond Taflod fawr o boethfel uwch ben Uffern, a phettei chwi yma, caech weled y tan tu draw i 'ch caereu ar ymgymeryd i 'ch llosci hyd Annwfn:

ANNWN..............1

Oblegid mae 'r Creigieu dur a diemwnt tragwyddol sy 'n toi Annwn yn rhy gedyrn o beth i 'w malurio.

ANOBAITH...........2

Ffwrdd, ffwrdd a 'r rhain i Wlad yr Anobaith, ebr y Brenin ofnadwy, rhwymwch y pedwar gefn-gefn, a theflwch hwy at eu cymeiriaid, i ddawnsio 'n droednoeth hyd aelwydydd gwynias, ac i rygnu fyth heb na chlod na chlera.

Ond ni attebei hwnnw chwaith, 'r oedd e 'n prysur ddyfeisio 'r ffordd i ddianc rhag Gwlad yr Anobaith.

ANORCHFYGOL........2

A chan ddaed ganddo ddrygioni, fe gais ddifa 'r ddinas a 'r Adeilad hon, er y gwyr e 'n hen iawn, fod ei Cheidwad hi 'n anorchfygol.

Yna, ebr y Brenin, wedi ymsythu ar ei frenhinfainc, Fy lluoedd ofnadwy anorchfygol na arbedwch ofal a phrysurdeb i hebrwng y Carcharorion hyn allan o 'm Terfyneu i rhag diwyno Ngwlad;