EUNOMIUS............1

A'r pennaf o'r gwyr da hynny a Elwid Eunomius, yr hwn a wyrdroawdd Draddodiad yr Apostolion, ac a ddychymygodd FFurf amgen wrth fedyddio, nag a orchymmynodd ein Hiachawdwr;

EURAID..............2

Ac erbyn y boreu dranoeth y cafwyd yno garreg fawr bedair ochrog, ac yn ei chanol gyffelyb i Einion ddur, ac yn yr Einion yr oedd cleddyf yn sefyll erbyn ei flaen, a llythyrennau euraid yn Scrifennedig arno;

Pan welodd Arthur y cleddyf, a'r Scrifen euraid arno, efe a ymaflodd ynddo, ac a'i tynnodd allan yn ddi-rwystr.

EUSYS...............9

WEdi dangos eusys i ba gyflyrau gresynol y dycpwyd ein Hynafiaid gan y llofrudd-enaid hwnnw PECHOD, bellach mi a af rhagof i ddangos eu hynfydrwydd di-gymmar wrth ddeisyf porth gan y Saeson.

A phan welodd ef hynny, tristau megis wylaw a wnaeth, ac eusys ni bu erioed lawenach yn ei galon.

Hyn a allai fod yn ddiau yn beth achlysur, ond i ymladd a'r FFichtiaid oedd y prif ddiben i alw'r Saeson i Frydain, can's nid yw Gildas (fal y dywedais eusys) yn crybwyll am un achos arall.

Ond attebasant yn lled athrist, Gobaith ansiccr jawn ydyw, canys ni a ddirmygasom ormod a'r y Brutaniaid eusys, a phobl lewion ydynt hwythau wedi llidio.

Ac yno, yr Etholasant Wr duwiol a elwid Emrys wledig * yn Frenin arnynt, yr hwn a fuasai yn Gadpen o'r blaen yn amser Gwrthefyr fendigaid, ac a lwyddodd fal y darllenasoch eusys.

Canys er i'r Saeson (fal y darllenasoch eusys) osod cebystrau am eu gyddfau, a chymmeryd llw i fod yn gaeth-weision trag'wyddol i'r Brutaniaid, etto wedi marw Emrys Wledig hwy a ddadleuasant eu bod hwy yn-awr yn wyr rhyddion.

Ond (eb'r hwy) yn lled-ddigofus, pa sawl gwaith y buoch yma eusys a'r y neges hwn?

Darllenasoch eusys tu dal. 87.

Neu pa fodd y gall Bedydd gymmodi a PHlant bychain, ond yn yr ystyr a ddywedais eusys, Pa beth yw dyn i fod yn lan, a'r hwn a aned o DDyn i fod yn gyfiawn?

EVANS...............1

Drych y prif oesoedd] [THeophilus Evans (1693-1767).

EWYLLYS.............1

ond yn ol trugaredd ac ewyllys y Tad nefol.

EWYLLYSGAR..........2

Hwythau'n dyfod yn ewyllysgar, ac ym mhen yspaid yn troi'n fradwyr.

Canys efe a ddywed, "Pwy bynnag, wedi addyscir iddynt byngciau'r ffydd, a'r sydd yn ewyllysgar i fyw yn ol RHeol (yr Efengyl) a gynghorir i ymprydio a gweddio, er cael maddeuant pechodau Ac nyni a weddiwn ac a ymprydiwn gyda hwy.

EWYLLYSGARWCH.......2

Ond yn anad dim pan ystyriasant eu diragrithiol ewyllysgarwch i gwahawdd hwythau trosodd i gael rhan o'i moethau da.

Ond etto pan ystyriwyf eu diffuant ewyllysgarwch i garu tangneddyf a hedd, synnu nid wyf ddim.

EWYLLYSIASANT.......1

a'r Milwyr a'i llyscasant gerfydd ei farf i'w ladd ef, eithr rhai o'r pennaethiaid nid y gwyr callaf) a ewyllysiasant ei arbed ef, ond yno y dywad Esgob a elwid Dyfrig, Pettai bob un o honoch chwi am ei ryddhau ef, myfi, ie myfi, ag wyf yn Esgob, a'i drylliwn ef yn chwilfriw, [td. 84]

EWYLLYSIO...........4

Sydd yn ffrwythlawn a llawn o bob danteithion a'r a all calon dyn ewyllysio, ond y trigolion ydynt lwrfion llesc a diofal.

Ac nid oedd RHonwen yn ewyllysio ond hynny, canys wedi ei eneinio ef yn frenin drachefn, hi a anfonodd Gennadon hyd yn Germani i yspysu i'w thad fod Gwrthefyr ei elyn marwol wedi marw.

frenin fal yr ymddangoso etto'n eglurach ein bod ni yn wir ewyllysio tangneddyf nid cynnen, deued pawb yn ddiarfog i'r lle gosodedig a wel eich mawrhydi chwi yn dda i'w appwyntio.

A hwy a ddywedasant eu bod, Ac yno y dywad y Brenin wrthynt, Mi a enwaf Dywysog o'r cyneddfau pa rai ydych chwi'n ewyllysio.

EWYLLYSIODD.........1

A daeth ystryw Hengist fal yr ewyllysiodd, canys Gwrtheyrn aniwair a hoffodd yr Enaith, ac a ddymunodd gael cyscu gyd-a hi y noson honno, a phan geryddwyd ef am hynny gan Esgob LLundain a elwid Fodin, efe a'i trywanodd a'r cleddyf, ac a gymmerth RHonwen yn gariad-ferch iddo, yr hon er tecced oedd, oedd lawn o bob ystryw drwg.

EWYLLYSIWN..........1

Mi a ewyllysiwn iddynt edrych attynt eu hunain, ac edifarhau o herwydd eu cyfeiliornad.

EZEC................1

Ac na ryfedded neb ein bod yn bedyddio y rhai gweinon trwy daenellu Dwfr arnynt, gan fod yr Yspryd Glan yn dywedyd, Ac a daenellaf arnoch ddwfr glan, fal y byddoch lan, oddi wrth eich holl frynti Ezec. 36. 25.

F...................3

Felly Gwrtheyrn a alwodd ei ben-cynghoriaid a'i Uchel-Swyddogion atto, a gwedi eu dyfod, efe a dywedodd wrthynt fal hyn, " CHwi wyddoch f'Arglwyddi fod y RHufeiniaid wedi ein gommedd er ys talm, a ninnau yn llwyr anigonol i roddi cad a'r faes i'n gelynion, ynteu anghenrheidiol ydyw i ni ddanfon at ryw genedl a'm borth.

F'ymddengys i ni fod Plant yn tyfu, fal y maent yn cynnyddu mywn Oedran:

Etto f'ymddengys fod Tadau Bedydd yn atteb tros Blant yn yr Amser hwnnw, ped amgen ni allasai efe ddywedyd dim yn eu herbyn.

FAB.................6

Can's y Brutaniaid a ddifreiniasant Wrtheyrn felltigedig, ac a etholasant ei fab a elwid Gwrthefyr yn frenin yn ei le;

Canys ni wyddem ni ddim amgen, onid oedd Gwrthefyr dy fab yn fyw etto.

Er mwyn rhoddi i'ch ystyriaeth siampl hynod o farnedigaeth y Goruchaf a'r Bechod a RHyfyg, tybiais yn addas i osod yma hanes o farwolaeth Echrys-lawn Gwrtheyrn y brenin, can's ni laddasant mo'no ef yn y wledd waedlyd honno, eithr cadwynasant ef dros ychydig ddyddiau, ac o herwydd ei fod yn fab ynghyfraith i Hengist, gollyngasant ef yn rhydd i fyned pa le y mynnei ei hun.

Eithr efe a orchymmynodd i'w fab ynghyfraith a elwid LLew ap Cynfarch i fod yn Ben-ciwdod a'r frwydr y Brutaniaid.

O genir dau fab yn un dorllwyth y wraig, ni ddylai y ddau hynny, eithr rhan un etifedd.

Ganwyd i mi fab yng NGhaernarfon, a hwnnw a gaiff fod yn Dywysog i chwi.

FABAN...............1

Pa un a'i yn Faban, a'i mywn Oedran, trwy Daenelliad, neu Drochiad y bedyddid neb, ni ailfedyddid hwnnw drachefn, canys yr holl hen Grist'nogion a lynasant yn ddi-yscog wrth Reol yr Apostol Un Arglwydd, un FFydd, un Bedydd.

FABANOD.............1

Canys efe a daerodd na ddylid bedyddio neb yn Enw'r Tad a'r Mab a'r Yspryd Glan, ond y FFurf a ddylai fod, Yr wyf yn dy fedyddio di i farwolaeth CHrist A pha broselytiaid bynnag a allai'r Heretic hwnnw i ynnill, efe a'i hail-fedyddiai (megis y mae ei DDisgyblion yn gwneuthur etto) er eu bod wedi eu bedyddio o'r blaen, pa un a'i yn Fabanod, a'i ynteu mywn Oedran.

FACHGEN.............1

A phan anwyd iddi fachgen, y danfonodd Edw ffals eilwaith at Bennaethiaid y Cymru, gan ofyn iddynt, A oeddynt o'r un bwriad ac or blaen?

FACHLUDIAD..........1

Ond gwybydded y Darllenydd hyn, a chreded ef megis gwirionedd disiommedig nad oes gan y cyfryw un fwy sail i ddywedyd hynny, na phe taerai dyn na chododd yr Haul erioed, o herwydd ei bod hi'n fachludiad Haul pan yr ynfydai efe hynny.

FAD.................1

Cilwg anfad y fad fawr;

FADDON..............1

Gwae yntwy yr ynfydion * pan fu waith Faddon Arthur ben-haelion y llafneu bu gochion Gwnaeth a'r y alon gwaith gwyr gafynnion Taliesin ben-Beirdd a'i cant.

FAEN................1

Felly efe a barodd gloddio y ddaear yno, ac yn ebrwydd y cafwyd llyn o ddwfr, a gwedi dyhyspyddu'r llyn trwy ei arch ef y cafwyd yn ei gwaelod ddeu faen geuon, a dwy ddraig, un wen, a'r llall yn [td. 82]

FAES................1

Felly Gwrtheyrn a alwodd ei ben-cynghoriaid a'i Uchel-Swyddogion atto, a gwedi eu dyfod, efe a dywedodd wrthynt fal hyn, " CHwi wyddoch f'Arglwyddi fod y RHufeiniaid wedi ein gommedd er ys talm, a ninnau yn llwyr anigonol i roddi cad a'r faes i'n gelynion, ynteu anghenrheidiol ydyw i ni ddanfon at ryw genedl a'm borth.

FAI.................2

Ond y prif-achos o hyn oll, oedd pechodau ffiaidd a drwg-fuchedd y Brutaniaid, ac am hynny Pawb a'r a'i cawsant a'i difasant, a'i gelynion a ddywedasant Ni wnaethom ni a'r fai, canys hwy a bechasant yn erbyn yr Arglwydd, trigle cyfiawnder sef yr Arglwydd gobaith eu tadau.

Canys wedi'r Brutaniaid gael buddugoliaeth gyffredinol, ac yn eu gallu i wneud a hwy fal y gwelynt yn dda, etto'r holl gospedigaeth a osodwyd arnynt ydoedd, i bob Sais osod cebystr am ei wddf, cydnabod ei fai, deisyf maddeuant am yr hyn aeth heibio, ac ymrwymo trwy lw i fod yn Gaethwas i'r Brutaniaid.

FAIN................1

Ond i affeithio hyn o orchwyl yn gyfrwys, Dygwch bob un o honoch gyllell awch-lem flaen-fain (megis cyllill y cigyddion) yn ei lawes;

FAL.................68

Eraill a ddywedant fod Amgylchiadau y Brutaniaid fal hyn y pryd hwnnw.

Eraill a ddywedant fod Amgylchiadau Gwrtheyrn fal hyn.

Ac yno Gwrtheyrn (rhac y gwneid yr un castiau ag ynteu) a fwriadodd i siccrhau ei orseddfaingc yn gadarn fal y tygasai ef.

Hyn a allai fod yn ddiau yn beth achlysur, ond i ymladd a'r FFichtiaid oedd y prif ddiben i alw'r Saeson i Frydain, can's nid yw Gildas (fal y dywedais eusys) yn crybwyll am un achos arall.

Felly Gwrtheyrn a alwodd ei ben-cynghoriaid a'i Uchel-Swyddogion atto, a gwedi eu dyfod, efe a dywedodd wrthynt fal hyn, " CHwi wyddoch f'Arglwyddi fod y RHufeiniaid wedi ein gommedd er ys talm, a ninnau yn llwyr anigonol i roddi cad a'r faes i'n gelynion, ynteu anghenrheidiol ydyw i ni ddanfon at ryw genedl a'm borth.

Wele ni oll (fal y gweddai i ddeiliaid ufuddhau gorchymmyn eu brenin) yn llwyrgyttuno a thydi am y peth a ddywedaist, sef danfon cennadwri at y Gwyr da y Saeson, os bydd gwiw ganddynt ammodi a ni.

Ond i draethu'n meddyliau wrthych chwi'n ddirgel, yr ym yn bwriadu i ruthro trwy frad a'r y trigolion diofal hyn, fal y byddo y wlad yn eiddo ein hunain.

Ac yno y ceisiodd Hengist y Sais gan Wrtheyrn y Brenin ryw Gastell neu ddinas Fal y byddwyf caniatta i'th was gymmaint o dir i adailadu Castell ag yr amgylchyna Carrai.

A daeth ystryw Hengist fal yr ewyllysiodd, canys Gwrtheyrn aniwair a hoffodd yr Enaith, ac a ddymunodd gael cyscu gyd-a hi y noson honno, a phan geryddwyd ef am hynny gan Esgob LLundain a elwid Fodin, efe a'i trywanodd a'r cleddyf, ac a gymmerth RHonwen yn gariad-ferch iddo, yr hon er tecced oedd, oedd lawn o bob ystryw drwg.

Geiriau'r CHronicl sydd fal hyn, A Gwedi meddwi Gwrtheyrn, neidiaw a orug Diawl yntho, a pheri iddaw gytsynniaw a'r Baganes ysgymmun heb fedydd arni.

Ac yno hwy a ymgynnullasant at eu gilydd o bob parth, fal y Gwenyn i'r cwch [td. 74]

Er gyrru y gwyr arfog fal hyn a'r ffo, etto chwith fu gan y Brutaniaid i ruthro a'r y gwragedd a'r plant a adawodd y Saeson a'r eu hol.

Ond pan welodd y Brutaniaid y fath Lynges fawr yn hwylio parth ag attynt, hwy a siccrhausant y Porthladd fal nad allent dirio.

Ac yno hwy a ofynnasant i'r Brenin, o byddai gwiw gan ei Fawrhydi ef i appwyntio rhyw ddiwrnod fal y cai Hengist eu harglwydd siarad ag ef.

frenin fal yr ymddangoso etto'n eglurach ein bod ni yn wir ewyllysio tangneddyf nid cynnen, deued pawb yn ddiarfog i'r lle gosodedig a wel eich mawrhydi chwi yn dda i'w appwyntio.

Wedi hyn gymmeryd affaith Hengist a alwodd ei farchogion atto ac a archodd iddynt i wneuthur fal y cynghorai efe.

Canys wedi i ni ladd y Pennaethiaid, e ddyd hynny gymmaint o fraw yn y Gwerinos, fal na bo gan un o naddunt galon i'n gwrthsefyll.

A'r llangciau hyn (fal y mae hi'n damweinio etto yn y fath achos) a ymryssonasant a'i gilydd, a Dunawt a ddwad wrth Myrddin, Pa achos ydd ymryssoni di a myfi ?

Ac fal yr oeddwn yn cyscu ryw noswaith rhwng fy nghyfeillesau mi a dybiwn yn fy hun fod rhyw was iefangc teccaf yn y byd [td. 81]

Bu hi gyfyng arnynt dalm mawr o amser wedi hynny, ac nid oedd nawdd ond y Diffaithwch a chromlechydd y Mynyddoedd, canys cyn ffyrnicced oedd y Saeson, fal na ddiangai neb a'i fywyd ganddo ag a ddeuai o fywn eu crafangau.

Ac yno, yr Etholasant Wr duwiol a elwid Emrys wledig * yn Frenin arnynt, yr hwn a fuasai yn Gadpen o'r blaen yn amser Gwrthefyr fendigaid, ac a lwyddodd fal y darllenasoch eusys.

canys mi a ganlynwn Siampl y Prophwyd Samuel yr hwn pan oedd Agag Brenin Abimelec yn ei law a ddywedodd, Fal y diblantodd dy gleddyf di wragedd, felly y diblentir dy fam ditheu ym mysc gwragedd.

Canys wedi'r Brutaniaid gael buddugoliaeth gyffredinol, ac yn eu gallu i wneud a hwy fal y gwelynt yn dda, etto'r holl gospedigaeth a osodwyd arnynt ydoedd, i bob Sais osod cebystr am ei wddf, cydnabod ei fai, deisyf maddeuant am yr hyn aeth heibio, ac ymrwymo trwy lw i fod yn Gaethwas i'r Brutaniaid.

Eithr i'm tyb i, y prif achos o larieidd-dra'r Brutaniaid ydoedd gan mwyaf yn oruwch-naturiol, Sef yw hynny, i'r Goruchaf DDuw liniaru eu hysprydoedd fal na lwyrddifethent y Saeson;

Ac yn yr amser hwnnw (fal yr oedd gwaethaf y dynghedfen) Emrys wledig y Brenin oedd yn glaf.

Fe ddywedir i Seren gynffonnog ymddangos a'r yr awr honno, y bu y Brenin farw, ac i Myrddin (wedi manwl-graffu a'r y Seren) ddywedyd fal hyn, O genhedl y Brutaniaid, ynawr yr ydych chwi'n weddw ac yn ymddifaid am Emrys Wledig.

Canys er i'r Saeson (fal y darllenasoch eusys) osod cebystrau am eu gyddfau, a chymmeryd llw i fod yn gaeth-weision trag'wyddol i'r Brutaniaid, etto wedi marw Emrys Wledig hwy a ddadleuasant eu bod hwy yn-awr yn wyr rhyddion.

Ac ym mysc eraill Taliesin sy'n canu fal hyn.

Ac er eu bod y prydiau hynnny yn arafaidd, yn sobr, yn bwyllog o ran eu hymwareddiad, etto, fal yr ydym ni'n dal sulw hwy a fyddant siccr i dyccio yn ein herbyn ni.

Ac hefyd, math o ddynion rhyfeddol ydynt, can's weithiau y maent mo'r llesgc a methedig, fal y gall un Sais yrru ugain o naddynt a'r ffo, ond yn y man, hwy a ymwrolant felly yn eu chwerwder, fal nad yw'n ddiberygl i hanner cant o honom ni y Saeson wynebu a'r un Brittwn.

Ac hefyd, math o ddynion rhyfeddol ydynt, can's weithiau y maent mo'r llesgc a methedig, fal y gall un Sais yrru ugain o naddynt a'r ffo, ond yn y man, hwy a ymwrolant felly yn eu chwerwder, fal nad yw'n ddiberygl i hanner cant o honom ni y Saeson wynebu a'r un Brittwn.

Ond ni chaf i wag-dreulio'r amser i wrth-brofi ynfydrwydd neu enllib y dynionach hynny trwy resymmau lawer, (oblegid fod y peth cyn eglured fal nad oes ond ambell geccryn enllibus a ryfyga ddywedyd hynny) ond ystyried y darllenydd cymmaint a hyn, sef. 1.

Beddrod Gereint yr hwn a las yn LLongborth fal y dywed yr un Bardd.

Y mae'n ormod tasc i mi geisio gosod yma hanes neilltuol am Weithredoedd Arthur, y rhai ynt cyn odidocced, fal prin y mae, onid ynt wedi dallu fy llygaid i wrth graffu arnynt.

Dywedir i Fyrddin brophwydo o'i blegid fal hyn, Ei ddiwedd a fydd petrus;

Ynghylch y weithred hon y can y Bardd fal hyn.

a chyn chwannocced oeddynt i'r castieu hagr hynny, fal prin y gwladychodd un o honynt heb frwydrau gartrefol.

Gosodwyd ei ben anwyl ef a'r ben pawl haiarn cas a'r dwr LLundain, fal y dywed Bardd melusber arall fal hyn.

Gosodwyd ei ben anwyl ef a'r ben pawl haiarn cas a'r dwr LLundain, fal y dywed Bardd melusber arall fal hyn.

Ac ys nid allaf siarad llawer, oblegid nad wyf yn deall ei chywrainrwydd fal y dymunwn, etto'r wyf yn deall cymmaint a hyn, sef, nad oes jaith (hyd y gwn i) yn cadw y purdeb cyssefin cystal a hi, yr hon a sieredir yn gyffredin ym mysc y Gwerinos.

Ac y mae y lladin hwnnw wedi anafu yn y fath fodd ganddynt, fal prin y gall neb ei ddeall ond hwynt-hwy eu hunain:

Ond eu geiriau eu hun sydd yn newid agwedd cymmaint (ym mhob oes agos) fal pettai eu Hynafiaid yn eu clywed yn siarad heddyw, y rhai a fuont fyw ynghylch wyth cant o flynyddoedd a aethant heibio, diau ydyw, na ddeallent hwy ond ychydig neu ddim o'r hyn a ddywedent.

cyssefin yn hollol dda, fal yr ymddengys wrth y tystoliaethau hyn.

fal y mae'n amlwg wrth y siampl nodedig hon.

Y geiriau, pa rai ydys yn dybied eu bod yn Saes'neg, a osodir yn y Margent, fal y galloch eu canfod yn ebrwyddach, ac a wahenir a llythyrennau breision oddiwrth y geiriau yn y Pennill.

Tyrau troellau fal trilliw.

Y genid ym mro Ginin, Brydydd a'i gywydd fal gwin.

Toccyn, neu Lifrai gwahanol, fal yr adnabyddid Milwyr pob Cad-pen wrth eu LLifrai.

Canys y mae Bedydd yn canlyn Enwaediad, fal y profir yn helaeth gan holl hen Athrawon yr Eglwys.

yn dywedyd fal hyn.

yn dywedyd etto fal hyn, O herwydd hyn (eb'r ef), sef y pechod gwreiddiol hwn, y cadd yr Eglwys Draddodiad oddi wrth yr Apostolion i fedyddio Plant bychain.

Yr wyf yn meddwl, na fyddai anghymmwys pe cymreigwn ryw ran o'r LLythyr a anfonasant at y FFidus hwnnw, yr hwn sydd fal y canlyn.

F'ymddengys i ni fod Plant yn tyfu, fal y maent yn cynnyddu mywn Oedran:

Ac nid oedd hyn ddim peth newydd, neu weithred a ddychymygasant eu hunain, ond Cadernid Gwirionedd amlwg a gadd yr Eglwys oddi wrth yr Apostolion, fal y mae'r Tad digymmar hwnnw (o ran dysg a Duwioldeb) S.

yr ysgrifennodd Tad parchedig a elwid Gregori Nazianzen, ac efe a ddywed fal hyn;

canys y mae'n orchwyl hawdd i brofi fod Tadau bedydd yn atteb dros Blant er ys 'chwaneg na thri chant o flynyddoedd cyn yr Amser hwnnw, hynny ydyw, er Amser yr Apostolion, fal yr ymddengys oddiwrth dystiolaeth hen Athraw a elwid Tertulian, yr hwn a scrifennodd ynghylch Bl.

Gwir jawn y mae efe yn Scrifennu yn erbyn Tadau Bedydd, a hynny am ddau achos, fal y mae'n amlwg wrth ei Eiriau.

Nid yw ef ond gwaith afreidiol i brofi fod yr hen Grist'nogion, (er Amser yr Apostolion) yn arfer y Seremoni honno wrth fedyddio, canys cyn amlycced ydyw hynny, fal nad all neb a'r a ddarllenodd ond rhyw ychydigyn yng ngwaith y Teidau fod yn anwybodol o honaw.

Er fod yr hen Grist'nogion yn wir-ddiau gan mwyaf yn trochi yr holl gorph tan y Dwfr, etto ni chyfrifwyd un trochiad ddim yn Fedydd oll, fal yr ymddengys oddi wrth eiriau hen Historiawr a elwid Sozomen, yr hwn a Scrifennodd hannes yr Eglwys ynghylch Bl.

Ac na ryfedded neb ein bod yn bedyddio y rhai gweinon trwy daenellu Dwfr arnynt, gan fod yr Yspryd Glan yn dywedyd, Ac a daenellaf arnoch ddwfr glan, fal y byddoch lan, oddi wrth eich holl frynti Ezec. 36. 25.

Yr ym yn cael Ystori nodedig ynghylch LLangc a Elwid Athanasius, yr hon sydd fal y canlyn. "

Ond o'r diwedd efe a welai un o honynt yn tywys y lleill at Afon, ac yn eu bedyddio hwy yno, fal pe buasai Offeiriad.

Ac yno, nyni a'i dygwn lle bo Dwfr, ac fal yr adgenhedlwyd ni, felly yr adgenhedlir hwythau.

Fe dybygai dyn anghyfarwydd fod yr Athraw a grybwyllwyd ddiweddaf, sef Justin y Merthyr, yn yscrifennu, fal pe ni fuasent yn bedyddio neb plant bychain yn ei amser ef.

Y rhai a droawdd o Eilun-addoliaeth y mae efe yn feddwl a dderbynnid felly i'r Eglwys, fal y mae'n amlwg wrth ei eiriau. 2,

Ac am hynny hwy a dderbynniasant y Cymmun bob Dydd trwy'r Flwyddyn, yn bendifaddau mywn Dinasoedd a THrefi, lle byddai pawb yn agos, fal y mae'n amlwg, oddi wrth eiriau S.

Wedi cael Conffirmasiwn gan yr Esgob, neu Fedydd Esgob, fal y dywedir yn gyffredin.

Ac ni bu'r Esgobion yn yr Oesoedd canlynol yn ddiffygiol i gyflawni'r Arfer Efangylaidd hon, fal y gallwn yn hawdd brofi trwy liaws o dystiolaethau'r hen Athrawon.