VISITASION..........1

Edward y 4ydd hwnn trwy eiriol Elsabeth i wraic a beris kwnnu gwyl Vair y Visitasion oed Crist 1480. ar vlwyddyn honno i peris Edward y 4.ydd vwstro kwbwl o Loegr a Chymru /

VJ..................1

Yn yr amser hwnnw ir oedd newid ar bob peth yn Lloegr na bu na chynt na chwedi i vath. Chwarter o wenith er ijd a gwyd er ijd a pharchell er jd ych tew er vjs ac viijd a davad vras er vjd

VJD.................1

Yn yr amser hwnnw ir oedd newid ar bob peth yn Lloegr na bu na chynt na chwedi i vath. Chwarter o wenith er ijd a gwyd er ijd a pharchell er jd ych tew er vjs ac viijd a davad vras er vjd

VLAEN...............4

Y vlwyddyn honn I gwnaethbwyd y Duc o Somersed ieuank yn gapten yng Halais ond pan ddoeth ef yno ni chae ef ddyfod ir dref eithr yn dda gantho gymryd y Geins gan yr Iairll oedd yno oi vlaen ef./

Y .24. dydd ynghylch tri ar y gloch gwedi hanner i dauth ef oi letty ar i draed ac arglwydd Stiwart ac Iarll Derbi gid ac ef ac Iarll Penfro a llawer o Ieirll a gwyr mawr eraill oi vlaen ac ar i ol ac ynte wrtho ehun ynn y kanol ac velly ir aeth ir Cowrt ac yno i tariodd ychydic ac o ddyno ydd aeth ir Mynstr ar vam Eglwys i Osber./

Dugwyl St Iams yr hwnn oedd y .25.en dydd o vis Gorphennaf ynghylch .11. ar y gloch i dauth y brenhin ar vrenhines oi lletty tu ar Eglwys ar i traed a gwisgoedd brenhinol amdanun a phob vn a chleddeu noeth oi vlaen Oi blaen hi Iarll ______ yn dwyn cledda. ac oi vlaen yntau Iarll Penvro yn dwyn y cleddau a chynn gynted ac i darfu yr opheren y brenhin Herod ar ostec yn yr Eglwys yngwydd y brenhin ar vrenhines ar arglwyddi ar arglwyddesse ar holl gynnulleidua a griodd ac a ddowod val hynn Philip a Mari trwy ras Duw brenhin a bren hines Loegr Phrainc, Napyls, Caerusalem Iwerddon ymddiphynniawdr y phydd Prins o Spaen a Sisil, Archdduc Awstrich, Duc Mulayn Byrgwyn a Brabant Cowntie Haspwrg Phlawndrys a Theirol./

Dugwyl St Iams yr hwnn oedd y .25.en dydd o vis Gorphennaf ynghylch .11. ar y gloch i dauth y brenhin ar vrenhines oi lletty tu ar Eglwys ar i traed a gwisgoedd brenhinol amdanun a phob vn a chleddeu noeth oi vlaen Oi blaen hi Iarll ______ yn dwyn cledda. ac oi vlaen yntau Iarll Penvro yn dwyn y cleddau a chynn gynted ac i darfu yr opheren y brenhin Herod ar ostec yn yr Eglwys yngwydd y brenhin ar vrenhines ar arglwyddi ar arglwyddesse ar holl gynnulleidua a griodd ac a ddowod val hynn Philip a Mari trwy ras Duw brenhin a bren hines Loegr Phrainc, Napyls, Caerusalem Iwerddon ymddiphynniawdr y phydd Prins o Spaen a Sisil, Archdduc Awstrich, Duc Mulayn Byrgwyn a Brabant Cowntie Haspwrg Phlawndrys a Theirol./

VLAENWAIW...........1

] Tro att Vwlen iatt vlaenwaiw on /

VLWDDYN.............8

Yn y vlwddyn honn i kymerth Edward Prins Cymru wrogeth Gien ac Acqwitan ac a wnaeth ho maets i Edward .3. edd i dad am hynny Ynghylch 40. vlwddyn o goroniad Edward y .3.edd Dampetyr o Spaen a vyriodd Harri i vrawd allan o vrenhiniaeth ac am hynny i diengis at Brins Edward oedd yr amser hwnnw yn y dre a elwid Bwrdeaux ar Petyr hwnn drwy nerth y Prins a roes maes i Harri i vrawd ac ai byriodd allan ac a laddodd bum mil oi wyr ac a gafas Petyr lawer o gestyll a threfydd drychefn yr rhai a ynnillyssai Harri i vrawd

Yn y vlwddyn honn i kymerth Edward Prins Cymru wrogeth Gien ac Acqwitan ac a wnaeth ho maets i Edward .3. edd i dad am hynny Ynghylch 40. vlwddyn o goroniad Edward y .3.edd Dampetyr o Spaen a vyriodd Harri i vrawd allan o vrenhiniaeth ac am hynny i diengis at Brins Edward oedd yr amser hwnnw yn y dre a elwid Bwrdeaux ar Petyr hwnn drwy nerth y Prins a roes maes i Harri i vrawd ac ai byriodd allan ac a laddodd bum mil oi wyr ac a gafas Petyr lawer o gestyll a threfydd drychefn yr rhai a ynnillyssai Harri i vrawd arno or blaen ac ychydic gwedi hynny i kynnullodd Harri i lu ynghyd ac a ryfelodd ar i vrawd Pityr hyd pan i gorchvygodd

Pan oedd oed Crist 1440. y .17.ec o Harri .6.ed i bu ddrudannieth mawr. Yr ail vlwddyn i gwnaethbwyd y Duc o Iork yn regal yn Phrainc drychefn ac yn i gyfeillach arglwydd Rhydychen ac yn Normandi i tiriodd. a phan glybu vrenhin Phrainc i ddyvodiaeth ir ymedewis ai sawd wrth Bontoys ac aeth ymaith ar hyd nos./

Yr ail vlwddyn i coronwyd yr Emperodr ynn Bononi. Y drydedd vlwddyn i rhyddhawyd plant brenhin Phrainc ac i bu varw yr Cardinal./

Yr ail vlwddyn i coronwyd yr Emperodr ynn Bononi. Y drydedd vlwddyn i rhyddhawyd plant brenhin Phrainc ac i bu varw yr Cardinal./

Y vlwddyn honn i torred penn Iarlles Salsbri yr .8.ed dydd arhugein o vis Mai ar 9ed dydd o Vyhefin i croged dau o Ard y brenhin am ysbeilo ynn siampl i bawb./

Y vlwddyn honn i llas Kapten Gambald a Chapten or Spaniards a Chapten .3.ydd tu allan i Nywgat a Phlemyn ai lladdodd. noswyl Saint Pawl i croged yntau a thri gid ac ef ynn Smythphild./

Y vlwddyn honn ddugwyl Valentein yn Pheuersham yngHent i mwrdrwyd Arden gwr bonheddic drwy vndeb a gwarth i wraic ac am hynny hi a losged yngHawnterbri ac vn a groced [~ groged ] mywn cadwyne yno a dau yn Pheuersham wrth gadwyne A gwraic a losged yn Smythphild ac yno hefyd Mosby ai chwaer a vygwyd am yr vn mwrdwr./

VLWYDD..............2

Richard yr ail vab Eduard ddu Prins Cymru ap Edward 3edd yn oedran vn vlwydd arddec a goroned yn vrenhin yn Lloegr y pumed dydd o vis Gorphenhaf oedran Crist 1377./

Edward bumed a ddechreuodd meddiannu yr Ynys honn yr .11. dydd o Ebrill pan oedd oedran Crist 1483. ac nid oedd yr Edward hwnn ond .11. vlwydd nei ynghylch hynny ac ef ni choronwyd er ioed ond wrth orchymyn Richard y .3.ydd i mwrderwyd ar Richard hwnnw aeth ynn i ol ef yn vrenhin

VLWYDDYN............218

Y .4. vlwyddyn oi wledychiad ef i dinustrodd y Dans lawer ar y North ac ynnill tref Iork. ond ni bu hir hyd pann dyrrwyd ymaith ac ef a anrheithiodd y brenhin o Iork i Durham o gwbl lid a dicter wrth yr ardalwyr am vddunt ddioddef ir Dans ddyfod val na hewyd grwn .9. mlynedd./

Y .10. vlwyddyn i kyfododd Iarll Herphordd a Raph Iarll Norpholk ynn erbyn y brenhin./

Ynghylch y .15. vlwyddyn oi goroniad ef Robert Cwrteis i vab hyna ef drwy nerth brenhin Phraink Philip a ryfelodd ai dad yn Normandi lle i clwyfwyd Wiliam Gwnkwerwr yn ddrwc ond heddwch a wnaethbwyd./

Wiliam Gwnkwerwr a wnaeth phorest newydd yn Hamsir ac a ddinustrodd yr eglwyssi .30. milltir o gwmpas ac ynn i amser ni chafas Sais na swydd na goruchafieth vchelwridd yn Lloegr Ynn i amser ef i bu dreth ynn Lloegr nid amgen ar bob .20. kyfeir o dir chwe swllt yr .19. vlwyddyn oi wrogeth

Yr ail vlwyddyn oi vrenhiniaeth i cyfododd swrn o arglwyddi Lloegr yn erbyn y brenhin ac a roessont wrth rai o drefi Lloegr ond brenin Wiliam ai gwahanodd ac ai dyrrodd or Deyrnas allan./

Ynn y .3.edd vlwyddyn i rhyfelodd yr y Scottied a Lloegr ar brenhin a ordeinodd lu ac aeth yno ac yn ol llawer Scirmais a rhyfel i gwnaethbwyd heddwch ac ar Valcolyn brenhin Scotlond dyngu llw vfudddra i vrenhin Lloegr

Y 4edd vlwyddyn i bu wynt angyrriol ynn Llundain ac i byrrodd ir llawr gant o dai a phenn Bow chwrch ac a wnaeth lawer o anrhaith ynn Winchestr ac mywn lleoedd eraill Ac yn yr amser hwnnw i rhyfelodd y Cymru ac i lladdwyd Rhys i blaenor ac i gorchvygwyd hwynt. Ar Rhys hwnn a elwid y brenhin diwaethaf o Gymru Malcolyn brenhin y Scotlond a llu mawr gantho a ddauth i Loegr ond Iarll Northymyrlond ai kymerth i vynu ac yno i lladdwyd Malcolyn brenhin y Scottlond./

Y .6. vlwyddyn oi wrogeth ef i gwnaethbwyd trwy holl Gred lu dirvaur o chwechant o viloedd i vyned i ynnill Kaerusalem ai capten ai penn arweddwr oedd Gotphre Duk o Lorayn ai ddau vrodur a llawer o bennaethied Kred am benn hynny ac ynn yr amser hwnnw i gwystlodd llawer mil o wyr i tir i vyned ir siwrnai honn./

Ynghylch yr 8ed vlwyddyn oi wrogeth ef i bu drethe dirvawr mawr ynn Lloegr a Normandi a marwolaeth vawr hyd na allwyd hau na llafurio yr vlwyddyn honno megis i bu newyn a phrinder y vlwyddyn ar ol

Ynghylch yr 8ed vlwyddyn oi wrogeth ef i bu drethe dirvawr mawr ynn Lloegr a Normandi a marwolaeth vawr hyd na allwyd hau na llafurio yr vlwyddyn honno megis i bu newyn a phrinder y vlwyddyn ar ol

Ynghylch yr 8ed vlwyddyn oi wrogeth ef i bu drethe dirvawr mawr ynn Lloegr a Normandi a marwolaeth vawr hyd na allwyd hau na llafurio yr vlwyddyn honno megis i bu newyn a phrinder y vlwyddyn ar ol

vlwyddyn./

Y vlwyddyn gyntaf oi vrenhiniaeth i rhodd ef vesure Lloegr ynn i lle gwedi i bod ynn hir o amser o vaes i lle Ai vrenhines Mawd chwaer Edgar brenhin y Scotlond.

Y 4edd vlwyddyn i rhyddhaodd y Duc o Normandi y brenhin oi drybed o .300. o vorke Ac er hynn o waith drwc dafode ac ethrodion ir aeth yn anghyfundeb mawr rhwng y brenhin ar Duc o Normandi i vrawd a rhyfel mawr ac or diwedd dala yr Duc Robert ai roi yngharchar ynghaer Ddydd tra fai vyw a meddiannu or brenhin Ddugiaeth Normandi./

Y .6.ed vlwyddyn or brenhin Harri gyntaf i rhyfelodd Iarll y Mwythic ac ef a Iarll Cornwel a chwedi hynny hwynt a ddalwyd ac a roed yngharchar tre vuont vyw./

Yr .20. vlwyddyn i kwnnodd Wiliam Duc o Normandi y mab hynaf ir brenhin a Richard i vrawd a Mari i chwaer hwynte a Richard Iarll Chestr ai arglwyddes nith y brenhin ac i gyd hyd ynn chwech a chant y dyfod o Normandi i Loegyr y boddyssant ond vn dyn

Ynghylch yr 28. vlwyddyn or Harri hwnn i priododd Mawd amherodres Siephre Plantagenet Iarll Angeow a mab a vu iddo o honi a elwid ar Harri hwnn gwedi Stephan a vu vrenhin ynn Lloegr ar .25. vlwyddyn oi goroniad yr .2. dydd o Ragvyrr oedran Crist .1135. i bu varw ac yn Reding i claddwyd./

Ynghylch yr 28. vlwyddyn or Harri hwnn i priododd Mawd amherodres Siephre Plantagenet Iarll Angeow a mab a vu iddo o honi a elwid ar Harri hwnn gwedi Stephan a vu vrenhin ynn Lloegr ar .25. vlwyddyn oi goroniad yr .2. dydd o Ragvyrr oedran Crist .1135. i bu varw ac yn Reding i claddwyd./

Yr ail vlwyddyn ir aeth y gair varw y brenhin a chynnwrf aeth ynn Lloegr ac anodd vu i gostegu Ar vyrder gwedi hynny ir aeth brenhin Stephan a llu mawr gantho i Normandi ac yno i bu rhyngtho ryfel mawr ac Iarll Angeow gwr Mawd Amherodres ac aer kyfreithlon coron Loegr./

Ynn y .6. vlwyddyn i dauth Mawd Amherodres i Loegyr drwy gyngor Iarll Kaer Loiw ac Iarll Chester nei gaer Lleon ac a wnaethant ryfel creulon ar y brenhin ac or diwedd i dalwyd y brenhin ac i gorchvygwyd i lu ac i danfonwyd ef at yr Amherodres ac i danfonodd hithe ef i Vrusto yngharchar.

Amgylch y .10.ed vlwyddyn o goroniad brenhin Stephan ir rhoes yr Iuddeon vachgen ar y groes ar Dduw Pasc o ddirmic ac o watwar ar Grist ac ar y phydd gatholic.

Yr .11.ec vlwyddyn o wrogeth brenhin Stephan i bu varw Siephre Plantagined Iarll gwr Mawd Amherodres gwedi ynnill eilwaith o hono ddugiaeth Normandi ar vrenhin Stephan ac i diweddodd i vowyd a Harri i vab ynn i le a ddauth.

Yn y .17. vlwyddyn o vrenhin Stephan i gwnaethbwyd heddwch rhwng yr amherodres ai mab ar brenhin Stephan dan amod bod Stephan yn vren hin tra fai vyw ar brenhin y .15. o vis Hydref a vu varw oed Crist .1154. yr hwnn ni bu ddidrwbl ynn i oes ynn Pheversham i claddwyd.

Yr ail vlwyddyn i byrrodd ef i lawr y kestyll a wnaethyssid yn amser brenhin Stephan. gwedi hynny efo aeth ir North ac a gafas gan yr y Scottiaid Gwmberlond, a Northwmberlond a roesse Mawd amherodres vddunt meddent hwy./

Y .3.edd vlwyddyn i dauth ef i Gymru a dirvawr lu gantho ac a ryolodd yno ac wedi hynny i hadeilodd gastell Rhuddlan

Ynghylch y .5.ed vlwyddyn i dechreuwyd treth a byrhaodd .20. mlynedd a llawer o drwbwl a ddauth ar ol

Yr .8.ed vlwyddyn i dalwyd Wiliam brenhin yn y Scottied ac wedi gwneuthur homags a llw kyweirdeb i vrenhin Harri i gyllyngwyd. Ar .10.ed vlwyddyn ir aeth Saint Thomas Archesgob Cawnterburi ynn keissio ymddiphin kyfiownder yr Eglwys ar gil or deyrnas i Rufain i gwyno wrth Bab Rhufain rhac y brenhin ac i ddowedud y pynke ir oedd ynn i codi ynn erbyn kyfreith a chyfiownder ar y Deyrnas Eithr wrth dretment y Pab a Lewys brenhin Phrainc i canhiadodd y brenhin iddo i Archesgobeth drachefyn ac ni bu hir gwedi hynny hyd pann laddwyd

Yr .8.ed vlwyddyn i dalwyd Wiliam brenhin yn y Scottied ac wedi gwneuthur homags a llw kyweirdeb i vrenhin Harri i gyllyngwyd. Ar .10.ed vlwyddyn ir aeth Saint Thomas Archesgob Cawnterburi ynn keissio ymddiphin kyfiownder yr Eglwys ar gil or deyrnas i Rufain i gwyno wrth Bab Rhufain rhac y brenhin ac i ddowedud y pynke ir oedd ynn i codi ynn erbyn kyfreith a chyfiownder ar y Deyrnas Eithr wrth dretment y Pab a Lewys brenhin Phrainc i canhiadodd y brenhin iddo i Archesgobeth drachefyn ac ni bu hir gwedi hynny hyd pann laddwyd

Y vlwyddyn honn ir aeth y brenhin i Iwerddon ac i darostyngodd ac i rhwymodd wrth vrenhiniaeth Loegr./

Y .22. vlwyddyn o vrenhiniaeth Harri yr ail i peris ef goroni i vab hynaf a elwid Harri ai briodi a Margred merch brenhin Phrainc./

Yn y 23. vlwyddyn oi wrogaeth i bu varw Harri y mab hynaf i Harri yr ail Ac yno drachefn ir aeth yn rhyfel rhwng brenhin Philip o Phrainc ynghylch Piteow a chastell Gisowrs ar 24. o Harri yr ail Richard Iarll Piteow a ryfelodd yn erbyn brenhin Lloegr i dad ac a gymerth rann brenhin Phrainc ac a ennillodd ar i dad lawer phortres a chastell Ac yboludd gwedi i bu varw brenhin Harri yr ail oed Crist yno .1188./

Richard gyntaf yr ail mab i Harri yr ail a goronwyd yn vrenhin Lloegr y .3. dydd o vis Medi oedran Crist .1189. y Richard hwnn a elwid Richard Cwrdeleion. Y vlwyddyn gyntaf o Richard Gwrdeleion dau vaeli oedd lywodraethwyr ar Lundain. Yr amser hwnn y cwnnodd tervysc rhwng gwyr Llundain ar Iuddeon oedd ynddi gan vaint i rhyfic ai balchedd ac i sbeiliwyd ac i dyrwyd phwrdd

Y vlwyddyn gyntaf honn i dauth brenhin Scotlond i Gawnterbri i wneuthur gwrogeth i vrenhin Richard. Ynghylch hynn o amser holl vrenhinoedd Cred a'mbyrratoodd [~ a ymbaratodd ] ddirvawr lu i vynd i ynnill Kaerusalem ac i gynorthwyio y Cristnogion yn yr Assia. Ar drydedd vlwyddyn oi wrogeth ir aeth brenhin Richard a dirvawr lu gantho tu a Chaerusalem ac ar y phordd i kwnkweriodd Ynys Ciprws Ac ynn Assia ir ymgyfeillachodd a brenhin Phrainc/

Y vlwyddyn gyntaf honn i dauth brenhin Scotlond i Gawnterbri i wneuthur gwrogeth i vrenhin Richard. Ynghylch hynn o amser holl vrenhinoedd Cred a'mbyrratoodd [~ a ymbaratodd ] ddirvawr lu i vynd i ynnill Kaerusalem ac i gynorthwyio y Cristnogion yn yr Assia. Ar drydedd vlwyddyn oi wrogeth ir aeth brenhin Richard a dirvawr lu gantho tu a Chaerusalem ac ar y phordd i kwnkweriodd Ynys Ciprws Ac ynn Assia ir ymgyfeillachodd a brenhin Phrainc/

Y .4. vlwyddyn o goroniad brenhin Richard ac ynte yn Assia ir aeth rhwng arglwyddi Lloegr a Wiliam Esgob Eli yr hwnn a ydowsse [~ adawsai ] y brenhin i lywodraethu y Deyrnas tra vai ynte allan ac yno i newidiodd brenhin Richard gaerusalem a Gwi o Lessingham am Ciprws a chwedi hynny ynn hir o amser i gelwid yn vrenhin Kaerusalem

Y .5. vlwyddyn o Richard vrenhin Lloegr a Chaerusalem pan glybu yrru Esgob Eli ar pho or Deyrnas a bod Iohn i vrawd oi benn i hun ynn kymryd llywodraeth y Deyrnas a bod Philip brenhin Phrainc gwedi anrheithio Normandi i gwnaeth drettis rhyngtho ar Twrk mawr a chyngrair dair blynedd ac i troes tu a Lloegr ac ychydic o wyr gid ac ef Ac ar y phordd ynn emyl Thrasia i daliodd y Duc o Awstrits ef ac aeth ac ef yn garcharor at yr Amherodr. Ar Amperodr Harri ai kadwodd yngharchar vlwyddyn a phum mis Ac ynn i garchar i troed

Y .5. vlwyddyn o Richard vrenhin Lloegr a Chaerusalem pan glybu yrru Esgob Eli ar pho or Deyrnas a bod Iohn i vrawd oi benn i hun ynn kymryd llywodraeth y Deyrnas a bod Philip brenhin Phrainc gwedi anrheithio Normandi i gwnaeth drettis rhyngtho ar Twrk mawr a chyngrair dair blynedd ac i troes tu a Lloegr ac ychydic o wyr gid ac ef Ac ar y phordd ynn emyl Thrasia i daliodd y Duc o Awstrits ef ac aeth ac ef yn garcharor at yr Amherodr. Ar Amperodr Harri ai kadwodd yngharchar vlwyddyn a phum mis Ac ynn i garchar i troed llew atto ac i tynnodd ynte galonn y llew oi gorph ac i lladdodd ef y llew./

o wrogeth brenhin Richard i gillyngwyd oi garchar ac i talodd i arianswm yr hwnn oedd gann mil o bunneu. ac yna i rhyfelodd ar vrenhin Phrainc ac a Sion i vrawd a llawer o ddrwc a cholled o bob tu. Yr wythued vlwyddyn ir aeth kyngrair rhwng Phrainc a Lloegr ac a ymroes Iohn iw vrawd./

Yn y .10. vlwyddyn o Richard gyntaf i peris ac i hordeiniodd Innocent Bab gyphessu ac i gwaharddodd roi yr aberth yn y ddau nattur ir Llygion. Ac ar vyrder yn ol hynny drychefn rhyfel rhwng Phrainc a Lloegr./

A marw heb ettifedd oi gorph oedran Crist 1200. ar .12. vlwyddyn oi wrogeth ac a gladdwyd ynn Phont Euerard

Yn yr ail vlwyddyn i gwelad yn Swydd Iork bump lleuad ar vnwaith ar yr awyr ar ail gayaf i dauth tymhestloedd a thowydd garw a chenllysc kymaint ac wye iair./

Arthur o Vruttaen y .3. vlwyddyn a ddalwyd a llawer o wyr o vrddas i gyd ac ef ac a ddauth ynn garcharor i Loegr./

Yn y .6. vlwyddyn ir interditiodd y Pab vrenhiniaeth Loegr ac ir ysgymunodd vrenhin Sion achos na ydawe [~ adawai ] ef Stephant Laughton yn Archesgob ynghaer Gaint.

Y .7. vlwyddyn Philip brenhin Phrainc a oresgynnodd Normandi yr honn ni buysse dan vrenhiniaeth Phrainc er ys trychan mlynedd kynn hynny./

Yn y .9. vlwyddyn o vrenhin Sion i gwnaethbwyd maer a Sieryddion yn Llunden gyntaf erioed./

Y vlwyddyn gyntaf o Harri drydydd ymysc kyfreithe da ereill i gwnaethbwyd vawr a elwid Magna Charta a llawer ychwanec. Y 4. vlwyddyn i priododd Alexander brenhin Scotlond Ioan chwaer Harri y .3. vrenhin Loegr./

Y vlwyddyn gyntaf o Harri drydydd ymysc kyfreithe da ereill i gwnaethbwyd vawr a elwid Magna Charta a llawer ychwanec. Y 4. vlwyddyn i priododd Alexander brenhin Scotlond Ioan chwaer Harri y .3. vrenhin Loegr./

Ar vlwyddyn honn i gorchmynwyd ir dieithred voedio y Deyrnas achos Phowks Debrent oedd yn cadw castell Betphord yn erbyn ywyllys y brenhin. Y .5. vlwyddyn i dauth crefydd y brodur llwydion gyntaf i Loegr ac a elwid ordr Saint Phrancis

Ar vlwyddyn honn i gorchmynwyd ir dieithred voedio y Deyrnas achos Phowks Debrent oedd yn cadw castell Betphord yn erbyn ywyllys y brenhin. Y .5. vlwyddyn i dauth crefydd y brodur llwydion gyntaf i Loegr ac a elwid ordr Saint Phrancis

Y .13. vlwyddyn ir aeth y brenhin a llu mawr gantho i Vrutaen yn erbyn Lewys prins Phrainc ac yn ol anrheitho y tir yn heddwch ir aeth./

Yr .16. vlwyddyn ir aeth rhwng y brenhin ac arlgwyddi Loegr achos efo a roes oi wassaneth allann y Saesson ac a gymerth yn i wassaneth ddieithred ac yn i gyngor

Y .19. vlwyddyn i priododd y brenhin Elenor merch Iarll Provins./

Ynghylch yr .21. vlwyddyn oi wrogeth ef holl Phrainc yn vn a gyvun a vnodd na bae i vn gwr eglwyssic dan boen o bechod marwol gael dwy eglwys./

Yn yr .31. vlwyddyn i dad wnaeth y brenhin Phransies Llunden achos cam varn a roessant yn erbyn Margred Vyel Wydow./

Yn yr 48. vlwyddyn i bu yr maes yn Lewys rhwng brenhin Harri y .3. ac arglwyddi Loegr ai chyphredin ac i collodd y brenhin y maes ac i kafas mywn amodeu i illwng a Richart i vrawd brenhin Rhufain a Syr Eduard i vab ac eraill .25. a ddalwyd o wyr mawr Ac vgein mil o gyphredin ar brenhin ai vrawd a ymrwymyssant ar ganhiadhau [~ ganiatau ] vddun y kyfreithe a sierten o acts a wnaethoeddid yn y Parlmant yn Rhydychen kynn no hynny ac a roes Prins Edward yngwystyl ar hynny

Yr ail vlwyddyn oi goroniad ir aeth y brenhin i Gymru ac i gwnaethbwyd heddwch rhwng a Llywelyn Prins Cymru ac ar Lywelyn dalu ir bren hin vgein mil o vorke./

Y .10. vlwyddyn i bu vaes yng Cymru rhwng Llywelyn prins Cymru ar brenhin. ar brenhin a dduc yr oruchafieth a Llywelyn ai vrawd Davydd a giliodd. Ac ar vyrr gwedi hynny i dalodd Syr Edmwnd Mortimer yr hwnn oedd vab i Syr Raph Mortimer o Wladus Ddu verch Llywelyn ap Ioreth Drwyndwnn modryb yr arglwydd Llywelyn chwaer i dad o vrad gwyr Buellt ac i torrodd i benn ac i danvonodd ynn amser ir brenhin oed Crist 1284. A chwedi hynny i vrawd a gwarterwyd./

Y .13. vlwyddyn or brenhin hwnn i gwyharddwyd i rhydddab i Lunden ac i kymerth y brenhin yw law ehun achos ir Maer gymryd gwabr gan y pobyddion am i dioddef i wneuthur bara dann y Seis.

Y 24. vlwyddyn i rhyfelodd yr y Scottied ar y brenhin ar brenhin a roes sawt wrth Verwick ac yno i bu vaes creulon ar Saesson a gafas y gore ac a ennillodd y Dref ac yno i lladdwyd or y Scottied bump mil arhugein ar brenhin a ymroes gwedi hynny i Edward./

Y .26. vlwyddyn ar brenhin Edward yn Normandi i dauth y Scottied ai brenhin newydd a elwid Walkes i Northwmberlond i dir. Eithr yr ail vlwyddyn gwedi hynny ir aeth brenhin Edwart gyntaf i Scotlond ac ynn Phankyk ir ymgyfarvu a brenhin Scotlond ac i bu vrwydyr chwerwdost rhyngthun ac or diwedd brenhin Lloegr aeth ir maes ac a laddodd or y Scottied ynghylch 32. o viloedd, a Walkes i brenhin newydd a gilodd, ar kyphredin a ymroes yngras y brenhin Edward./

Y .26. vlwyddyn ar brenhin Edward yn Normandi i dauth y Scottied ai brenhin newydd a elwid Walkes i Northwmberlond i dir. Eithr yr ail vlwyddyn gwedi hynny ir aeth brenhin Edwart gyntaf i Scotlond ac ynn Phankyk ir ymgyfarvu a brenhin Scotlond ac i bu vrwydyr chwerwdost rhyngthun ac or diwedd brenhin Lloegr aeth ir maes ac a laddodd or y Scottied ynghylch 32. o viloedd, a Walkes i brenhin newydd a gilodd, ar kyphredin a ymroes yngras y brenhin Edward./

briodes Isabel merch ac etifedd Philip Brenhin Phrainc gwedi hynny ef a ddanfones y vrenhines at Edward i mab i wneuthr heddwch rhyngtho a brenhin Phrainc oedd yn cadw ac yn meddiannu i dir ai gyfoeth ef or parth draw ir mor a thra vuont yno i peris y brenhin drwy ddryg kyngor grio yn Llunden i wraic ai vab ynn draeturied iddo ef ai Deyrnas. A phann ddoeth y vrenhines ai mab ir tir ef a gilodd y brenhin hyd ynghastell Nedd ac yno i dalwyd ef ac i dugpwyd i gastell Kenelworth ynghylch kalan Gayaf. Yn yr vn vlwyddyn gwedi yr Ystwyll i kynhalwyd Parlment yn Llunden ac yno i tynwyd ef oi vrenhiniaeth a gwyl Vair y kanhwylle nessaf at hynny i koroned Edwart .3.edd i vab ef yn vrenhin yn .15. mlwydd o oedran. A mis Ebrill hynny i dugpwyd yr hen vrenhin i gastell Barklay ac yno i llas ef a beer [~ ber ] brwd ynn i din./

Ynghylch y chweched vlwyddyn Robert le Bruce pan glybu vod anvndeb rhwng Edward kaer yn Arvon ac arglwyddi Lloegr a ddauth drychefn i Scotlond ac yno i kymerpwyd ynn vrenhin. Ac yno ir aeth Edward Kaer yn Arvon a llu mawr gantho ac yn ymyl Banockisborn i kyfarvu ar y Scottied ac i bu vrwydyr greulon rhyngthunt ond Lloegr a gollodd y maes./

Ar .9. vlwyddyn oi wrogeth ir ennillodd yr y Scottied Verwik ac ychydic wedi hynny ir entrysson ynn Northwmberlond a lladd gwyr a gwragedd a phlant yno./

Y .12. vlwyddyn o wrogeth Edward kaer yn Arvon i gwyharddwyd y deyrnas i Hugh Spencer y tad ac i hugh Spencer y mab trwy Barlment./

Yn y 17.ec vlwyddyn i kilodd y vrenhines rhac malais yr y Spencers ac Edwart i mab gid a hi i Phraink at i brawd Siarls ac ar vyrr gwedy hynny rhac ofn y Pab y gwyharddodd Siarls vrenhin Phrainc ei chwaer ac ei mab deyrnas Phrainc ac heb gynnal a hi yr hynn a addowssei./

Yn y .19. vlwyddyn o Edwart kaer yn Arvon i dalwyd y brenhin megis i dywetpwyd or blaen ar y Spencer ac Iarll Arndel a Robert Baldoc a llawer y chwanec a roed i veirw. am ei gweithredoedd

Yr Edward hwnn a roes arfeu Lloegr a Phrainc yn i vaner a phan oedd oed Crist yn 1346. yr vnved dydd arddec o vis Awst i bu y vrwydr Yngressi rhyngtho ef a Philip brenhin Phrainc ac i kilodd Philip ac i llaas [~ llas ] brenhin Boem a brenhin Marorican a llawer o wyr mawr am benn hynny. Ar drydedd vlwyddyn gwedi hynny i bu i varwolaeth gyntaf or cornwyd. A dwy vlynedd gwedi hynny i gwnaeth Wiliam Edington tressyrer Lloegr gyntaf arian pedair ac arian dwy./

Y 10ed vlwyddyn o goroniad Edward y .3.edd i duc ef i ach ai edryd i goron Phrainc nid amgen nai vod yn vab i Edward yr ail o Isabel merch ac aeres ac etifedd Philip Lebeau brenhin Phrainc./

Yn y 12. vlwyddyn i gwnaeth llu dirvawr i vyned i Phrainc ac i gadarnhau heddwch rhyngtho a Holant a Seland ac a Brabant ac i tiriodd yn Antwarp A thrwy gymolonedd yr Emperodr Lewys i criwyd ac i gwnaethbwyd yn vickar general drwy yr holl Emperodreth./

Y 14. vlwyddyn a brenhin Edward y .3.edd yn mordwyo tu a Phlandrs i kyfarfu ar y mor yn emyl havyn Slus a brenhin Phrainc ai lu ac yno i bu battel aruthur rhyngthun a brenhin Edward a ennillodd y maes a brenhin Phrainc a gilodd a phedwarkant o longe iddo ac oedd ynddun a ddistrywiwyd, a ddalwyd ac a voddwyd./

Ychydic gwedi hynny ir aeth Edward a llu mawr o wyr Lloegr a gwyr yr Emperodr ac i rhoes siyts [~ sij ] wrth Dwrnai a Chowntes Henawlt mam brenines Loegr a chwaer brenhin Phrainc a wnaeth gyngrair rhyngthun vlwyddyn a brenhin Lloegr a droes adref./

Y .18. vlwyddyn o goroniad Edward .3. ir ordeiniodd ef ac i dyveissiodd er anrhydedd a mowredd i Vair vam Grist a Saint Iorus varchoc vrddol Patrwn y Deyrnas honn .26. o varchogion ym mraint gradd ac ordr Saint Iorus ac a elwir gradd marchoc or gardys ac yn Winsor i gwnaethbwyd./

Yr 20. vlwyddyn i mordwyodd i Normandi ac i gorescynnodd y tir ac ai hysbeiliodd ac i danfonodd i Loegr yr ysbeil ac yno i bu yr maes ynghresse ar maes a ennillodd Edward y .3.edd ac yno i llaas [~ llas ] brenhin Boem a phedwar vgein o Dwyssogion a .12. cant o varchogion vrddolion a dec mil arhvgein or kyphredin Gwedi hynny i rhoes Edward sawt wrth Galais ac i bu yno yr yspas o vlwyddyn Ac yn hynny o amser i dauth brenhin Phraink ar vedr kwnnu yr sawd ac ymddiphin y Dref ac ir aeth phwrdd heb roi maes ac yno i

Yr 20. vlwyddyn i mordwyodd i Normandi ac i gorescynnodd y tir ac ai hysbeiliodd ac i danfonodd i Loegr yr ysbeil ac yno i bu yr maes ynghresse ar maes a ennillodd Edward y .3.edd ac yno i llaas [~ llas ] brenhin Boem a phedwar vgein o Dwyssogion a .12. cant o varchogion vrddolion a dec mil arhvgein or kyphredin Gwedi hynny i rhoes Edward sawt wrth Galais ac i bu yno yr yspas o vlwyddyn Ac yn hynny o amser i dauth brenhin Phraink ar vedr kwnnu yr sawd ac ymddiphin y Dref ac ir aeth phwrdd heb roi maes ac yno i rhoed y Dref i vrenhin Edward y trydydd Yr amser i sowdiwyd Calais i dauth Davydd o Scotlond drwy annoc brenhin Phrainc i vordyr Lloegr ar vrenhines a wnaeth o opheiriaid a llygion ac yn agos i Ddurham mywn maes a ddalodd brenhin y Scotlond a llawer o arglwyddi ac Ieirll ac a laddodd yn y maes hwnnw or kyphredin bymthec mil./

Ynghylch y .22. vlwyddyn o vrenhin Edward y 3edd i bu newyn a marwolaeth trwy yr holl vyd ac yn Itali odid vn yn vyw am gant yn veirw./

Yn y vlwyddyn honn ir ymkanodd kapten Calais draeturiaeth drwy roi yr dref ir Phrankod drychefn Yn yr amser hwnnw i gwrthododd Edward y .3.edd vod yn Emperodr./

Y .27. vlwyddyn i rhoed castell a thre yr Geins i vrenhin Edward./

Ynghylch y .19. vlwyddyn ir aeth Edward Towyssoc Cymru mab Eduard y .3.edd i Asgwyn ac i distrywiodd gestyll a threfydd ac a ennillodd gastell a thre Rechemorentyn ac ychwanec./

Yn y .30. vlwyddyn. Edward Prins Cymru yn agos i dre Boitiers a roes maes i Iohn brenhin Phrainc ac arno i duc y maes ac yno i dalodd y brenhin ai vab Philip a naw Iarll ac Esgob Sens a llawer y chwanec o Ieirll ac arglwyddi a barwnied a marchogion hyd vnkant arbymthec. Ac yno i llaas [~ llas ] y Duc o Byrgwyn ar Duc o Athiens a Syr Iohn Clermont marsial o Phrainc a llawer o varwnnied a marchogion a gwyr o ryfel hyd yn .1700. a 3000 eraill or kyphredin./

Y .33. vlwyddyn ir aeth brenhin Edward y .3.edd ac Edward towyssoc Cymru gid ac ef i Galais ac i Phrainc ac i distrywiodd y gwledydd heb drugaredd Ac ar vyr ir aeth yn heddwch dan i vrenhin Lloegr gael Gasgwyn Gien, Poitiers, Lymson Beleuil a llawer o arglwyddiaetheu a threfydd a chestyll ar holl diroedd a berthyne vddunt ac ar vrenhin Sion dalu yn i rawnsswm dair mil o Ddukats yr yw pump mil o bunneu. Ac yno i rhyddhawyd brenhin Sion o Phrainc. Y 37. vlwyddyn y dauth i sportio i Lundain ac yn y Savoy yn Llunden i bu varw./

Y .33. vlwyddyn ir aeth brenhin Edward y .3.edd ac Edward towyssoc Cymru gid ac ef i Galais ac i Phrainc ac i distrywiodd y gwledydd heb drugaredd Ac ar vyr ir aeth yn heddwch dan i vrenhin Lloegr gael Gasgwyn Gien, Poitiers, Lymson Beleuil a llawer o arglwyddiaetheu a threfydd a chestyll ar holl diroedd a berthyne vddunt ac ar vrenhin Sion dalu yn i rawnsswm dair mil o Ddukats yr yw pump mil o bunneu. Ac yno i rhyddhawyd brenhin Sion o Phrainc. Y 37. vlwyddyn y dauth i sportio i Lundain ac yn y Savoy yn Llunden i bu varw./

Y vlwyddyn honn i bu varw Prins Edward ac ynghawnterburi i claddwyd./

Y vlwyddyn gyntaf i danfonodd brenhin Phrainc lynges ir mor ac i tiriysson hwynte yn Lloegr mywn swrn o leoedd ac i gwnaethont lawer o ddryge ac i llosgyssont ddarn o dref ac aethant i Phrainc eilwaith

Y .5. vlwyddyn i kwnnodd Kent ac Essex yn erbyn y brenhin ac i gwnaethont gaptenied arnunt a Siack Straw yn benn captenn yr hwnn a ddauth ir Twr Gwynn ynn Llunden ac yno i dalyssont Archesgob Canterburi ac arglwydd Saint Iohn a phrier yr hwnn oedd Gyphesswr y brenhin ac ar y twr hyl torri i penne a lladd ac ysbeilo yr holl ddieithred yn Sowthwerk a llosgi ty y Duc o Lancastr yr hwnn a elwid Savoy ac yn i harver ehunen yn rhyfeilch ac yn diddymu y brenhin eithr trwy wrolaeth a dilechtid Wiliam Walworth maer Lunden i gwyhanwyd ac

Y .7. vlwyddyn Harri Spenser Esgob Norwits a llu gantho aeth i Phlandrs wrth orchymyn y Pab ac a ennillodd Ddwnnkyrk, a Graflyn ac a losgodd 40. llong a llawer o stwph oedd ynddunt ac i dauth i Loegr. Yr .8. vlwyddyn i prioded brenhin Richard a merch Vincelaws Emperodr yr Almaen. Y .10. vlwyddyn o Richard yr ail ir aeth Iarll Arndel i gadarnhau sawdwyr yn Gyen ac ar y mor y kyfarfu a Phlemings ai llonge ynn llawn o win ai dala ac ynn i mysc i dalyssont admiral Phraink. Yn .11. i tyfodd grwyts a thrwbwl mawr rhwng y brenhin ac arglwyddi a gwyr

Y .7. vlwyddyn Harri Spenser Esgob Norwits a llu gantho aeth i Phlandrs wrth orchymyn y Pab ac a ennillodd Ddwnnkyrk, a Graflyn ac a losgodd 40. llong a llawer o stwph oedd ynddunt ac i dauth i Loegr. Yr .8. vlwyddyn i prioded brenhin Richard a merch Vincelaws Emperodr yr Almaen. Y .10. vlwyddyn o Richard yr ail ir aeth Iarll Arndel i gadarnhau sawdwyr yn Gyen ac ar y mor y kyfarfu a Phlemings ai llonge ynn llawn o win ai dala ac ynn i mysc i dalyssont admiral Phraink. Yn .11. i tyfodd grwyts a thrwbwl mawr rhwng y brenhin ac arglwyddi a gwyr Eglwyssic a chyphredin y Deyrnas trwy gyngor a help ewythredd y brenhin ac arglwyddi eraill nid amgen y Duc o gaer Loiw y Duc o Iork. Iarll Derbi ac Arndel a Nottingam a ddienyddiodd swrn o gynghoried

Y .7. vlwyddyn Harri Spenser Esgob Norwits a llu gantho aeth i Phlandrs wrth orchymyn y Pab ac a ennillodd Ddwnnkyrk, a Graflyn ac a losgodd 40. llong a llawer o stwph oedd ynddunt ac i dauth i Loegr. Yr .8. vlwyddyn i prioded brenhin Richard a merch Vincelaws Emperodr yr Almaen. Y .10. vlwyddyn o Richard yr ail ir aeth Iarll Arndel i gadarnhau sawdwyr yn Gyen ac ar y mor y kyfarfu a Phlemings ai llonge ynn llawn o win ai dala ac ynn i mysc i dalyssont admiral Phraink. Yn .11. i tyfodd grwyts a thrwbwl mawr rhwng y brenhin ac arglwyddi a gwyr Eglwyssic a chyphredin y Deyrnas trwy gyngor a help ewythredd y brenhin ac arglwyddi eraill nid amgen y Duc o gaer Loiw y Duc o Iork. Iarll Derbi ac Arndel a Nottingam a ddienyddiodd swrn o gynghoried a swyddogion y brenhin ac amkysson y Duc o Iwerddon allan or

Y .15. vlwyddyn Rhyw refel a wnaeth i Lunden golli i liberti ond gwedi hynny trwy dretmant y vrenhines a Doctor Grinssend Esgob Llundain i rhyddhawyd eilwaith

Y .18. vlwyddyn i siwrneiodd y brenhin Richard i Iwerddon lle i cafas gywilydd mwy nac anrhydedd a cholled mwy noc ynnill./

Y vlwyddyn honn i bu varw brenhin Richard yr ail, Yn y vlwyddyn honn i kytunodd rhai o Ieirll a dugied Lloegr i wneuthur chwaryeth mwming ynn y deuddec niwyrnod ac ynn y chware hwnnw divetha yr brenhin Eithr y brenhin a gafas rybudd ac a ymgadwodd ac a aeth i Lundein ac a ddanfonodd yn ol y traeturiaid ac wrth y gyfreith ai difethodd./

Y vlwyddyn honn i bu varw brenhin Richard yr ail, Yn y vlwyddyn honn i kytunodd rhai o Ieirll a dugied Lloegr i wneuthur chwaryeth mwming ynn y deuddec niwyrnod ac ynn y chware hwnnw divetha yr brenhin Eithr y brenhin a gafas rybudd ac a ymgadwodd ac a aeth i Lundein ac a ddanfonodd yn ol y traeturiaid ac wrth y gyfreith ai difethodd./

Y vlwyddyn honn i danfonodd y brenhin Syr Thomas Persi a llu o sawdwyr gantho i Acqwitayn i gynorthwyio Syr Robert Knols oedd Lieutenant yno, ac i orchvygu y wlad honno./

Y vlwyddyn honn i gwnaethbwyd na bai i arglwydd nac i neb amgen roi lifre na gyne i neb oi tenantied ond ei gweission oi tai

Yr ail vlwyddyn o Harri y 4.ydd i danfonodd brenhin Phraink arglwydd Siamys o Bowrbon a deuddeckant o varchogion ac ysqwieiriaid i gadarnhau Owen Glynn Dwr ysgwier o Gymru ac ynn erbyn y brenhin ac ym Plymowth i tiriyssont Eithr ni bu hir hyd pann orfu arnun droi drychefn achos y brenhin a gowse rybudd ac Owen nis cowsse./

Y vlwyddyn honn Prior ac .8. Phrier a grogwyd yn heibwrn am Dresswnn./

Pann oedd oed Crist ynn .1401. yn amser Harri y pedwerydd ir ymddangosses Seren angyrriol i maint ai goleuni val blassing sterr nei gomet Y vlwyddyn rhac wyneb i bu yr maes yn y Mwythic ar vlwyddyn nessaf at hynny i kwnnodd traeturiaid yn Swydd Iork ac i dalwyd Richard Scrwp Archesgob Iork ac arglwydd marsial a Syr Iohn Lampley a Syr Robert Pluton wythnos y Sulgwyn a dorred i penne yn tre Iork. Y vlwyddyn honn i dalwyd towyssoc y Scotlond ac i bu ynn garcharor yn Lloegr./

Pann oedd oed Crist ynn .1401. yn amser Harri y pedwerydd ir ymddangosses Seren angyrriol i maint ai goleuni val blassing sterr nei gomet Y vlwyddyn rhac wyneb i bu yr maes yn y Mwythic ar vlwyddyn nessaf at hynny i kwnnodd traeturiaid yn Swydd Iork ac i dalwyd Richard Scrwp Archesgob Iork ac arglwydd marsial a Syr Iohn Lampley a Syr Robert Pluton wythnos y Sulgwyn a dorred i penne yn tre Iork. Y vlwyddyn honn i dalwyd towyssoc y Scotlond ac i bu ynn garcharor yn Lloegr./

Pann oedd oed Crist ynn .1401. yn amser Harri y pedwerydd ir ymddangosses Seren angyrriol i maint ai goleuni val blassing sterr nei gomet Y vlwyddyn rhac wyneb i bu yr maes yn y Mwythic ar vlwyddyn nessaf at hynny i kwnnodd traeturiaid yn Swydd Iork ac i dalwyd Richard Scrwp Archesgob Iork ac arglwydd marsial a Syr Iohn Lampley a Syr Robert Pluton wythnos y Sulgwyn a dorred i penne yn tre Iork. Y vlwyddyn honn i dalwyd towyssoc y Scotlond ac i bu ynn garcharor yn Lloegr./

Y vlwyddyn honno i kynhalwyd kyphredin eisteddfod yn tre Gonstans ac i danvoned yno o Loegyr Richard Iarll Warwic a thri Esgob a llawer o ddoctoried a marchogion ac ysgwieiried hyd yn wythgant o veirch ac ynn yr Eisteddfod honn i barnwyd am heresi Iohn Wiclyph, Iohn Hwss a Ierom o Braga

Y vlwyddyn honn vis hydref i bu yr maes yn Agincowrt trwy wyrthie Duw ai weithred i hennillodd gwyr Loegr ac nid oedd o lu gan vrenhin Harri bumed ond dwyfil o wyr meirch a deuddec mil o wyr traed o bob math. A chida brenhin Phraink ir oedd holl vrddas Phrainc a thrugeinmil o wyr meirch/

Pan oedd oed Crist 1416 y 4. vlwyddyn o Harri y 5.ed i dauth Sigismwndws Emperodr Rhufain i Loegr i geisso heddwch rhwng brenin Loegr a brenhin Phrainc eithr ef a ballodd./

Y vlwyddyn honn i rhodd brenhin Phrainc sawd wrth dref Harphluw o ddwr a thir Eithr Harri 5.ed a ddanfonodd y Duc o Betphord i vrawd a llu gantho ar y mor a gydiodd a llonge brenhin Phraink hyd yn rhif o bumkann llong ac ai lladdodd ac ai boddodd ac ai dalodd i gyd a phann glybu y llu oedd ar dir hynny hwynt a ymadowson ai sawd ac ar dref

Oed Crist 1408 Iohn oldcastel marchoc ac arglwydd Cobham a grogwyd ac wedi hynny a losged ar vlwyddyn honn i sowdwyd Roon ar ddwr ac ar dir ar .19. o vis Ionor ir ymrodd y dre a chwedi hynny ir ymroes holl Normandi./

Y vlwyddyn honn i bu drafaes ac ymrysson rhwng arglwyddi Phraink ac ynn enwedic rhwng y Dolphyn Duc o Byrgwyn ar Duc o Oliawns a lle a mann a bwyntiwyd i ymgyfaruod ac i heddychu. Ac ir lle i dauth Dolphyn ar Duc o Byrgwyn/

ar Duc o Orliawns ar i liniau yn dywedud i chwedyl wrth y Dolphyn i dauth Tanaguy Dukastl ac a drewis y Duc ar i benn a hatsied ac velly yn waradwyddus i mwrdrywyd y Duc o Orliawns. Ar vlwyddyn honno ir ennillodd y brenhin Harri .5.ed dref Bontoys ac i crynodd Paris a holl Phrainc rhac ofn./

Y vlwyddyn honn i kynhalodd brenhin Harri .5.ed i natolic yn rhe Roon megis regent o Phrawns ac yn debic i Emperodr val i dauth atto lawer o wyr o vrddas Lloegr a Phrainc a theyrnassoedd ereill lawer ac ir aeth ychydic i dy brenhin Phrainc y natolic hwnnw A gwyl Vair y kanhwylle gwedi hynny i dauth y brenhin ar vrenhines i Loegr o Galais i Ddofr a dyddgwyl Vathew y coroned y vrenhines yn Wesmyster gwedi gadel y Duc o Clarens yn lieutenant ac yn llywodraethwr dano ef yn Phrainc ac yn Normandi

Pan oedd oed Crist yn 1421 ir aeth y Duc o Clarens i Angeow a Lwmbart a wnaeth i vrad ac velly i lladdwyd a llawer o wyr o vrddas gid ac ef Ar vlwyddyn honn vis Mai ir aeth y brenhin i Phrainc ac yr ymlidiodd y Dolphyn o Phrainc o le i le hyd nad oedd hawdd iddo gael lle i ymguddiaw rhagddaw. Ar vlwyddyn honn i rhoes ef sawd wrth y dref a elwid Meax ym Bryttaen. A thra oeddid ynn y sawd honno i ganed mab ir brenhin Harri a Harri oedd henw hwnnw./

Pan oedd oed Crist yn 1421 ir aeth y Duc o Clarens i Angeow a Lwmbart a wnaeth i vrad ac velly i lladdwyd a llawer o wyr o vrddas gid ac ef Ar vlwyddyn honn vis Mai ir aeth y brenhin i Phrainc ac yr ymlidiodd y Dolphyn o Phrainc o le i le hyd nad oedd hawdd iddo gael lle i ymguddiaw rhagddaw. Ar vlwyddyn honn i rhoes ef sawd wrth y dref a elwid Meax ym Bryttaen. A thra oeddid ynn y sawd honno i ganed mab ir brenhin Harri a Harri oedd henw hwnnw./

Ar vlwyddyn honno i bu varw brenhin Harri .5.ed yr .21. dydd o vis Awst. y vlwyddyn o oedran Crist 1422. gwedi gwledychu o hono naw mlynedd a phum mis

Ar vlwyddyn honno i bu varw brenhin Harri .5.ed yr .21. dydd o vis Awst. y vlwyddyn o oedran Crist 1422. gwedi gwledychu o hono naw mlynedd a phum mis

Harri .6.ed yn naw mis oed a ddechreuodd wledychu y dydd diwaethaf ond vn o vis Awst ar wythued vlwyddyn oi vrenhiniaeth ef i coroned ef yn Westmestr ar .10.ed i coroned ef yn Phrainc yn rhe Baris yn vrenhin Ar .24. vlwyddyn oi vrenhiniaeth i priodes ef verch brenhin Cicil a Duc o Angeow. A thra vu ieuank yn llywodreth i ewythredd i bu nid amgen y Duc o Betphord a Gloseter nei gaer Loiw./

Harri .6.ed yn naw mis oed a ddechreuodd wledychu y dydd diwaethaf ond vn o vis Awst ar wythued vlwyddyn oi vrenhiniaeth ef i coroned ef yn Westmestr ar .10.ed i coroned ef yn Phrainc yn rhe Baris yn vrenhin Ar .24. vlwyddyn oi vrenhiniaeth i priodes ef verch brenhin Cicil a Duc o Angeow. A thra vu ieuank yn llywodreth i ewythredd i bu nid amgen y Duc o Betphord a Gloseter nei gaer Loiw./

Y vlwyddyn honn i gollyngwyd Siamys brenhin Scotlond o garchar Lloegr yr hwnn a wnaeth homaets dros vrenhiniaeth Scotlond i vrenhin Lloegr ac a briododd arglwyddes Sian verch Iarll Somersed a chares y brenhin./

Pan oedd oed Crist 1425. i danfonodd y Duc o Glosetr nei o gaer Loiw dec mil i Regal Phrainc i vrawd o help iddo i ryfela yn erbyn y Dolphyn o Phrainc Y vlwyddyn honn hefyd i bu vaes yn Vernoyl ynn Perch rhwng y Regal ar Duc o Alanson ar maes a ennillodd Lloegr ac ynddo i lladdwyd .9. mil a .7. kant o Phrancod ac y Scottied ac vn cant arbymthec or Saesson./

Y vlwyddyn honn i rhyfelodd Dolphyn ac ir ennillodd Droys yn Siampayn a thre Raynes a llawer o drefi eraill a chestyll./

Ac ynghamp Dolphyn ir oedd Iane a stont Ramp ar Phrancod ai galwai hi Pwsel de diew hynny yw merch Duw. Ac yn y vlwyddyn honn i gwnaethbwyd y Dolphyn ynn vrenhin yn Phrainc yn rhe Reymes yngolwc pawb oi bobyl ef./

Y vlwyddyn honn drwy gynhorthwy Pab Rhufain i danfoned Harri Benphor Cardinal o Winchestr ac a elwid yn gyphredin y Cardinal kyfoethawc a .4. mil o wyr gantho ac i Phrainc ir aeth y gynhorthwyo y duc o Betphord a Regal Phrainc yn erbyn brenhin Phrainc./

Yr .8.ed vlwyddyn o wrogeth Harri .6.ed i priododd Philip Duc o Byrgwyn Isabel verch Iohn brenhin Portiugal modryb brenhin Lloegr ac yn y neithor honn ir ordeinodd y Duc Philip y golden phlis./

Pan oedd oed Crist 1432. y .10.ed vlwyddyn oi wrogeth i coroned Harri .6.ed yn vrenhin yn Phrainc yn rhe Baris trwy lawer o anrhydedd a gwychder a chrio heddwch rhwng Lloegr a Phrainc .6. blynedd/

Pan oedd oed Crist .1434. y 12.ed vlwyddyn o Harri .6.ed i tyddodd [~ tyfodd ] terfysc rhwng Regal Phrainc ar Duc o Byrgwyn yr hwnn a wnaeth drwc mawr i Loegr ac i Vyrgwyn

Y vlwyddyn honn ir aeth yn heddwch rhwng brenhin Phrainc ar Duc o Byrgwyn. Y vlwyddyn honn i bu varw y Duc o Betphord Regal Phrainc ac yn Eglwys Vair yn Ron i mae yn gorwedd ac yn i le y dewisswyd Richard Duc o Iork./

Y vlwyddyn honn ir aeth yn heddwch rhwng brenhin Phrainc ar Duc o Byrgwyn. Y vlwyddyn honn i bu varw y Duc o Betphord Regal Phrainc ac yn Eglwys Vair yn Ron i mae yn gorwedd ac yn i le y dewisswyd Richard Duc o Iork./

Yn y vlwyddyn honn ir ennillodd y Phrancod dre Baris ac i lladdyssont lawer or Saesson oedd yn i chadw./

Y vlwyddyn honn i rhoes y Duc o ______ sawd wrth Galais ac arglwydd Croy sawd wrth y Geins. Ac yboludd gwedi hynn i dauth arglwydd Protector ac i llongodd tu a Chalais ar Duc ac arglwydd Croy ar hyd nos a gilodd ac yn i hol i gydowssont i tents ai paviliwns ai hordnawns./

Y vlwyddyn honn i gwnaethbwyd Iarll Warwic yn Regal yn Phrainc ac i diswyddwyd y Duc o Iork oed Crist yno 1438./

Ar vlwyddyn honn i rhyddhawyd y Duc o Orliawns a vuysse yngharchar yn Lloegr er ys .25. mlynedd ac yn i ranswm i talodd y Duc o Byrgwyn bedwar cann mil o gorone./

Ar vlwyddyn honn ir aeth y Duc o Iork i Iwerddon yn Lieutenant dan y brenhin ac i ostegu y Gwyddelod gwylltion oedd yn rhyfela yn erbyn y brenhin

o wrogeth Harri 6ed i bu ymgyfaruod rhwng y brenhin ar Duc o Iork ar Vrent hieth yng Hent ond yn heddwch ir aeth. Y vlwyddyn ir ennillodd y Phrancod Aqwitayn yr honn a vuyssai Loegr er ynn amser Harri .3.edd nei drychan mlynedd ac ychwanec./

Y vlwyddyn Mahomet y Twrk mawr a gwnkweriodd Gonstantinobl ac a laddodd lawer o Gristynogion./

Pan oedd oed Crist 1454. Y vlwyddyn honn ir aeth rhwng y duc o Iork yr hwnn oedd yn cleimio yr goron ar Duc o Somersed oedd yn cadw yr brenhin Ac yn Saint Albons i bu vaes mawr rhyngthun ar duc o Iork ai ennillodd./

Yr ail vlwyddyn i bu anllywodraeth a reiot yn Llunden o blegid y Lwmbards ar Italians./

Ar drydedd vlwyddyn i dauth dwy Long o Phrancod ac i tiriyssont yn y Downs ac ir ysbeilyssont dre Sandwits

Y vlwyddyn honn i gwnaethbwyd heddwch rhwng y brenhin ar duc o Iork ond na hir byrhaodd./ [~

Y vlwyddyn honn I gwnaethbwyd y Duc o Somersed ieuank yn gapten yng Halais ond pan ddoeth ef yno ni chae ef ddyfod ir dref eithr yn dda gantho gymryd y Geins gan yr Iairll oedd yno oi vlaen ef./

Y vlwyddyn honn i dauth Iarll y Mars ac Iarll Warwic ac i tiriyssont yn Sandwits ac i daethan i Lundein lle i cressawyd yn anrhydeddus A chwedi hynny ir aethont a phump mil arhvgein o lu ganthun i gyfarvod ar brenhin yr hwnn oedd ai lu gantho yn emyl Norddhampton ac yno i bu yr maes ac yno i syrthiodd y maes i Iarll y Mars ai barti ac o du yr brenhin i llas y Duc o Bwckingam ac Iarll Salsbri a dec mil y chwanec o Saesson./

Y vlwyddyn honn brenhines Margred a gynnullodd gwyr y Nordd lu mawr ac yn Wakphild i bu yr maes ac i lladdodd y Duc o Iork ai vab, Iarll Rwtlond ac Iarll Salsbri a ddalwyd ac a dorred i benn ym Pwmphred ai benn a ddanfoned i Iork. Ar vrenhines ai llu aeth i St Albons ac a ymladdodd ac Iarll Warwic ac ar Duc o Northpholk ac a ryddhaodd Harri i gwr ac yn y maes hwnn i llas dwy vil a thrychant Ac vn Marchoc a wnaethoeddid yn varchoc y dydd kynn hynny ac a elwid Syr Iohn Gray./

Edward y 4ydd hwnn trwy eiriol Elsabeth i wraic a beris kwnnu gwyl Vair y Visitasion oed Crist 1480. ar vlwyddyn honno i peris Edward y 4.ydd vwstro kwbwl o Loegr a Chymru /

Yr ail vlwyddyn brenhin Harri a ddalwyd ac a aethbwyd ac ef trwy Lunden ir Twr gwynn ar vrenhines aeth ai mab gid a hi i Phrainc at y Duc Rayner i thad./

Yr ail vlwyddyn i ganed Elsabeth yr honn a vu gwedi hynny vrenhines Harri Seithued a mam Harri wythued

Y vlwyddyn honn i gwnaeth gwyr Sir Iork a gwyr y Nordd gapten arnun ai alw Robin Ridistal ac yn agos i Vanbri arglwydd Herbert ai vrawd Syr Richard Herbert a Thomas ap Rhosser a llu o seithmil ganthun a ymgyfarvuon a gwyr y Nordd a gwyr y Nordd a dduc y maes./

Y vlwyddyn honn ir aeth Iarll Warwic ar duc o Clarens i Phrainc ac yno i buon ynghylch chwe mis ac yno i dauth Iarll Warwic ar duc o Clarens ac Iarll Penvro ac arglwydd Rhydychen ar kyphredin a ddauth attun ac Edward a gilodd i Phlandrs at y Duc o Byrgwyn a brenhines Elsabeth ai mab Edward a gymerth Seintwari ynn Westmestr ______

Y vlwyddyn honn i bu varw y brenhin Harri .6.ed ac ai gorph i douthbwyd or twr gwynn i Bowls ac yno i bu noswaith ac medd rhai Richard duc o Gloseter ai lladdodd a dager brawd Edward vrenhin oedd y Duc

Pan oedd oed Crist 1477. y vlwyddyn o wrogeth Edward y 4ydd y 17.ec i boddwyd Georg Duc o Clarens brawd y brenhin mywn tunnell o win yn y Twr gwynn./

Y vlwyddyn rhac wyneb i bu varwolaeth vawr yn Llunden a thrwy Loegyr

Pan oedd oed Crist 1482. i bu varw Edward 4ydd yn nechre y 23. vlwyddyn oi wrogeth ef y .9.ed dydd o Ebrill ynn Westmestr ac yn Winsor i claddwyd

Y vlwyddyn honno i torred penn y Duc o Bwckingam yn Salsbri./

Pan oedd oed Crist 1485. i bu yr maes yn Bossworth rhwng brenhin Richard a brenhin Harri seithued y .22. dydd o Awst ac i gorfu Harri seithved ac i kafas y vyddygoliaeth yn vwy o nerth a gallu y goruchaf Dduw nac o vilwriaeth gwyr Ac yn y maes i llas Richard vrenhin y .3.edd vlwyddyn oi wledychiad ac arglwydd Lorel a gilodd ar Duc o Northpholk a las a llawer o arglwyddi eraill./

Pan oedd oed Crist .1486. yr ail vlwyddyn oi wrogeth i priodes ef Elsabeth verch brenhin Edward .4. a mis Medi nessa yn ol hynn i ganed Prins Arthur yn Winsiestr./

Pan oedd oed Crist 1488. i lladdodd kyphredin y Nordd Iarll Northwmberlond. Ar vlwyddyn honno i bu vaes yn Phlawndrs rhwng arglwydd Dawbnee ac arglwydd Morley a las yno./

Oed Crist 1493. I bu yr bwyssel gwenith er chwe cheinoc yn Llunden ac yn y vlwyddyn honn i torred penn Syr Wiliam Stanley./

Pan oedd oed Crist .1500. yr .16. vlwyddyn o wrogeth Harri seithved i tiriodd arglwyddes Katrin chwaer yr Emperodr merch brenhin Spayn ym Hlumwth./

Y vlwyddyn honno i bu varw brenhin Harri .7.ed yr .21. dydd o vis Ebrill yn Richmownt y bedwaredd vlwyddyn arhugein oi wrogeth ac yn Westmestr i claddwyd./

Y vlwyddyn honno i bu varw brenhin Harri .7.ed yr .21. dydd o vis Ebrill yn Richmownt y bedwaredd vlwyddyn arhugein oi wrogeth ac yn Westmestr i claddwyd./

Y vlwyddyn honn i torred penne Empson a Dwdley./

Yr ail vlwyddyn ir aeth Syr Edward arglwydd Admiral Lloegr ac i llas ar ddydd gwyl Vark ym Bruttaen vechan./

Ar vlwyddyn honn i rhoes y brenhin sawd wrth Derwyn ac i gorchvygodd bower Phrainc ym boemye ac ir ennillodd Derwyn a Thwrney./

Ar vlwyddyn honn i dauth Siames brenhin Scotlond i Loegr a chan mil o lu gantho y nawed dydd o vis Medi ac i pwyntiwyd maes rhyngtho ac arglwyddi o Loegyr nid amgen arglwydd Tressorer ac arglwydd Haward a marchogion vrddolion a boneddigion ambenn hynny ar maes a vu yng Krakmor dwy villtir o Northampton ac yno i llas Siamys brenhin Scotlond ac vnarddec o Ieirll y Scotlond a thri o Esgobion a phedwar arddec o varchogion vrddolion a deuddec mil o voneddigion a chyphredin am benn hynny o Scotlond./

Y vlwyddyn honn i dauth arglwyddes Margred brenhines Scotlond a chwaer brenhin Lloegr i Loegr ac ynn Harbottel i ganed iddi verch a elwid Margred. A mis Mai i dauth i Lunden ac i tariodd vlwyddyn.

Y vlwyddyn honn i dauth arglwyddes Margred brenhines Scotlond a chwaer brenhin Lloegr i Loegr ac ynn Harbottel i ganed iddi verch a elwid Margred. A mis Mai i dauth i Lunden ac i tariodd vlwyddyn.

Ar vlwyddyn honn vis Mai i kwnnodd prentissied Llunden yn erbyn gwyr dieithr oedd yno ac am hynny i colled llawer o honun ac i dauth y rhann arall o honun i Westmestr a chebystre am i gyddfeu ac i pardynwyd. Ar .24. dydd o Vai ydd aeth brenhines y Scotlond tu ac adref./

Oed Crist .1517. I rhoed Terwyn a Thwrne i vrenhin Phrainc eilwaith. Yr ail vlwyddyn y dewisswyd Siarls bumed yn Emperodr Rhufain. Ar vlwyddyn honn i danfoned Iarll Surrei i Iwerddon./

Oed Crist .1517. I rhoed Terwyn a Thwrne i vrenhin Phrainc eilwaith. Yr ail vlwyddyn y dewisswyd Siarls bumed yn Emperodr Rhufain. Ar vlwyddyn honn i danfoned Iarll Surrei i Iwerddon./

Y vlwyddyn rhac wyneb i kyfarvu vrenhin Lloegyr a brenhin Phrainc ynn y camp rhwng Ard ar Geinys./

Y vlwyddyn honn i dauth y Duc or Alban i Loegr a llu mawr gantho a phann glybu mae Iarll y Mwythic oedd yn dyfod i ymladd ac ef truws a gymerth dros chwe mis./

Oed Crist .1522. I dauth Crustern brenhin Denmark i Loegr vis Myhevin. Y vlwyddyn honn i llosgodd Iarll Swrrey ______ a llawer o drefi a chestyll ac ynn bennaf o honun tref Iodworth ynn y Scotlond. Ar vlwyddyn honn ir oedd y Twrk y sowdio Rods a Duw Nadolic i rhoed i vynu iddo

Oed Crist .1522. I dauth Crustern brenhin Denmark i Loegr vis Myhevin. Y vlwyddyn honn i llosgodd Iarll Swrrey ______ a llawer o drefi a chestyll ac ynn bennaf o honun tref Iodworth ynn y Scotlond. Ar vlwyddyn honn ir oedd y Twrk y sowdio Rods a Duw Nadolic i rhoed i vynu iddo

Y vlwyddyn honn ir oedd y Duc o Albani yn rhoi sawd wrth gastell Wark. a phann glybu ef vod Iarll Swrrey yn dyfod a llu mawr gantho efo a gilodd./

Y vlwyddyn honn ir heddychwyd rhwng y brenhin ar Emperodr.

Y vlwyddyn honn i byrrwyd y Pab ynn gweit ai bower or Deyrnas honn./

Yr ail vlwyddyn i kwnnodd arglwydd Kildar ac i rhyfelodd ynn erbyn y brenhin ac i lladdodd Esgob Dulun ac yno idd yrrodd y brenhin Syr Wiliam Skevington./

Y vlwyddyn honn i kanhiadwyd ir brenhin y phrwytheu kyntaf ar degued or phrwytheu yr Eglwyssi trwy Loegr a Chymru./

Y vlwyddyn honn i bu yn Swydd Iork ac ynn Swydd Lincol ynvydrwydd mawr yn erbyn y brenhin o waith arglwydd Darci arglwydd Hwssi Syr Robert Constabl a Robert Ask ac o synnwyr y brenhin ai gynghoried heb golledigaeth gwaed i heddychwyd

Yr ail vlwyddyn i kwnnodd arglwydd Darsi Syr Phrawncis Bigot a Syr Robert Constabl yn erbyn y brenhin a hwynt a ddalwyd ac a vyrwyd i varw

Y vlwyddyn honn vis Rhagvyr i torred penne y Markwys o Exeter ac arglwydd Mowntiguw a Syr Edward Nevyl

Y vlwyddyn honn vis Rhagvyrr i dauth arglwyddes Ann Clif chwaer y Duc o Clif i Loegr ac ar ddugwyl Ystwyll gwedi hynny i prioded ar brenhin Harri wythued. A mis Gorphennaf ynn ol hynny i troes y brenhin y hi i phwrdd./

Mis Tachwedd y vlwyddyn honn i torred penne Abad Reading ac Abad Glassynburi ac Abad Colchester./

Sychdwr mawr oedd yr haf hwnnw yn gimaint ac i rhoid y naill vwyssel er malu yr llall. ar vlwyddyn honno i gellyngwyd Esgob Chichestr a Doctor Samson a Doctor Wilson or Twr wrth bardwn y brenhin./

Y vlwyddyn honn i colled Egerton a Harmon am gowntyrphettio Seal y brenhin ar vlwyddyn honn i dechreuodd y brenhin adeilad ynghalais ac ynn y Geinys. Ac ynn swydd Iork i kwnnodd opheiriaid a Llygion ynn erbyn y brenhin ac ar vyrr i gorvuwyd ac i barnwyd i veirw mywn llawer lle./

Y vlwyddyn honn i colled Egerton a Harmon am gowntyrphettio Seal y brenhin ar vlwyddyn honn i dechreuodd y brenhin adeilad ynghalais ac ynn y Geinys. Ac ynn swydd Iork i kwnnodd opheiriaid a Llygion ynn erbyn y brenhin ac ar vyrr i gorvuwyd ac i barnwyd i veirw mywn llawer lle./

Y vlwyddyn honn y 6ed o vis Mai i bu orchymyn ordeinio /

Hefyd arglwydd Dakers or dehau a golled ynn nheibwrn a Chymro am bennill o brophwydoliaeth a ddowod Yr ail vlwyddyn i berwed merch yn Smythphild am wenwyno swrn o ddynion

Y vlwyddyn o oedran Crist .1541. I torred penn Katrin Haward y vrenhines am odineb ac arglwyddes Rochphord am gadw kyfrinach./

Y vlwyddyn honn yr ymrodd Iarll Desmwnt ar great Anel yn gras y brenhin ac i gwnaethbwyd y great Anel ynn Iarll Tyron ai vab yn Varwn Denkamen

Y vlwyddyn honn i llosged opheiriad a dau Lyg ynn Winsor ac i criwyd rhyfel rhwng Lloegr a Phrainc. Yr ail vlwyddyn i bu veirw llawer yn Llunden ac i symudwyd y term i St Albons.

Y vlwyddyn honn i llosged opheiriad a dau Lyg ynn Winsor ac i criwyd rhyfel rhwng Lloegr a Phrainc. Yr ail vlwyddyn i bu veirw llawer yn Llunden ac i symudwyd y term i St Albons.

Pann oedd oedran Crist 1544. ar .36. o Harri 8ed i danfonodd y brenhin lu i Lith ac y Scotlond ac i lladdyssont ac i dunustryssont y wlad heb arbed na thref na chastell na dyn. Ac yn Lith i gwnaethbwyd pump a deugein o varchogion. Ar vlwyddyn honn i danvoned llu i Phrainc ac i ddauth [~ ydd aeth ] y brenhin ehun yno

Y vlwyddyn honn i rhodd y brenhin sawd wrth Vwlen nid amgen y 14. dydd o vis Gorphenna idd auth o Ddofyr i Galais ar .15.ed o Galais i Vorgeissyn ac yno i campiodd noswaith ar .16.ec wrth Vwlen ac yno i campiodd ar du /

Y vlwyddyn honn i dalwyd o longeu Phrainc ynn y West Cwntre drychant ac ychwaneg

Y vlwyddyn honn Eglwys St Geils o vaes Kruppul gat a losges./

Oedran Crist .1545. yr xxxvij vlwyddyn o wrogeth Harri .8.ed I rhwymwyd gwraic ynn y Smythphild wrth stak ar vedr i llosgi ond pardwn y brenhin a ddauth iddi kynn rhoi yr tan wrthi

Yr ail vlwyddyn y .27. dydd o vis Myhefin i recantiodd Doctor Crom ac i kyphessodd i ddryg lyfre a phals ddysc i dwyllo

Y vlwyddyn honn i llosged Ann Asguw ynn y Smythphild a thri y chwanec am heresi ac i recantiodd Doctor Saxton

Y vlwyddyn honn i dauth i Loegr o ddiwrth vrenhin Phrainc Mownsier de Veneval vchel Admiral Phrainc a chid ac ef y Sacr o Ddip a .12. galei gwychaf ar a welsid yn Llundein er ys lawer dydd./

Y vlwyddyn honn yr .28. dydd o vis Ionor i bu varw brenhin Harri .8.ed terfysgwr kyfreith Dduw a chyfreith ddyn

Mis Mowrth y vlwyddyn honn Syr Andro Dwdley Veis neu Vnder Admiral Lloegr ar y mor a ddalodd ddwy long a llawer o garcharorion ac a ddauth a hwynt i Orwel hafn ac yno i tariysson wrth blesser y brenhin

Y vlwyddyn gyntaf o wrogeth Edward y .6.ed vis Awst ir aeth y Duc o Symersed ac Iarll Warwic a dirvawr luossogrwydd ganthun i y Scotlond ac yn agos i Edynbrow mywn lle a elwir Mwssebrowch i'mgyfarvu [~ ydd ymgyfarfu ] gwyr Lloegr a gwyr y Scotlond ac ynn y vrwydyr honno i lladdwyd pedeir mil arddec o Scottied ac a ddalwyd ynn garcharorion bymtheckant o arglwyddi a marchogion a gwyr boneddigion

Yr ail vlwyddyn i gorchmynnwyd kymryd y cominiwn mywn bodd keinds [~ both kinds ]. Ar dydd diwaethaf o vis Gorphennaf i gorchmynnwyd Doctor Gardner ir Twr yngharchar Esgob Winsiestr

Y vlwyddyn honn i gwnaethbwyd yn gyfreithlon ir opheiried briodi trwy Act o Barlment./

Y vlwyddyn honn Doctor Boner Esgob Llundein a vyrrwyd oi Esgobaeth ac a garcharwyd a Doctor Rydley yn i le a ddauth

Pan oedd oedran Crist .1549. I kyfododd yn erbyn y brenhin Defnsir a Chornwel ynghylch kanol y vlwyddyn ai kaptenied a ddalwyd ac a roed yngharchar yn y Twr yn Llundein ar .26. dydd o vis Ionor gwedi hynny i llusgwyd i kwarterwyd ac i croged.

Yn y vlwyddyn honn i gwnaethbwyd heddwch y rhwng Lloegr a Phrainc ar .25. dydd o Ebrill gwedi hynny i delifrwyd tre Vwlen ir Phrancod ar holl phortressi a berthynai iddi./

Y vlwyddyn honn i llosged Siwan Knel am i bod yn nakau i Grist gymryd knawd o Vair Vorwyn./

Yr ail vlwyddyn i krynodd y Ddaiar yn Sowthrey ac y Mydylsex./

Y vlwyddyn honn Doctor Gardner Esgob Winsiestr a ddiesgobwyd ac ynn y Twr i rhoed yngharchar tre vu vyw brenhin Edward a Doctor Penet ynn i Esgobaeth yn i le ac nid oedd ond rhoi koes ynn lle morddwyd

Y vlwyddyn honn i torrodd y mor allan yn Standwits ac i boddodd llawer o dda a dynion rai ac i gwnaeth golled vawr ir bordyr hwnnw./

Y vlwyddyn honn y .22. dydd o vis Ionor i torred penn y Duc o Somersed ar .25. dydd o Chwefrol gwedi hynny i colled Syr Raph Vanne a Syr Meils Pertrids ac i torred penn Syr Thomas Arundel a Syr Michael Stanhop am yr vn peth

Y vlwyddyn honn y .15. dydd o Ionor Syr Thomas Weiat Georg Harper, Henri Isley a Leonard Diggs ac eraill a ddechreuodd ryfela yn erbyn y vrenhines ar goron yn Rhe Maedston yngHent./

Y vlwyddyn honn ir aeth Esgob Ili ac arglwydd Mowntiguw ynn Embassators i Rufein dros Loegyr./

Y vlwyddyn honn arglwydd Siawnsler Lloegr, arglwydd Harri Iarll Arndel, arglwydd Paged aeth dros y mor i Galais ac yn agos i Vark i buon yn Embassators yn trettio am heddwch y rhwng yr Emprowr a brenhin Phrainc ac arglwydd Cardnal oedd yno ac adref i troessant a phallu yr heddwch

Y vlwyddyn honn yn niwedd mis Myhevin i bu vndaneth yn rhith chwaryeth ynghylch Wadharst ynn Sowthsex ac i kafad ac ar vyrr i gostegwyd./

Y vlwyddyn honn yr .11. dydd o Awst i bu ymladd angyrriol ar y mor rhwng y Phrancod ar Duchemenn yn agos i Rwmney Nasse lle llosged .xj. o longe a rhai a ddalodd y Phrancod

Y vlwyddyn honn ynn nechre mis Medi ir aeth brenhin Philip i Galais ac o ddyno i Vrussels ym Brabant at yr Emprowr i Dad.

Y vlwyddyn honn y mis Tachwedd Nicolas Rydlei a Hugh Latimer a losged ynn Rhydychenn ar Grawys gwedi hynny Cranmer Archescob Cawnterbri or blaen gwedi iddo vnwaith recantio a losged./

Y vlwyddyn honn y .10.ed dydd o Vawrth ir ymddangosses Comet neu seren angyrriol i maint ac i ganed llawer o blant anafus mywn llawer lle ynn Lloegr

Ar vlwyddyn honn i gwnaethbwyd Cardnal Pool ynn Archescob yngHawnterbri./

Y vlwyddyn honn imkanwyd bradwrieth vawr ir brenhin ar vrenhines ar Deyrnas i gyd ac am hynny i dioddefodd Vdal, Throckmerton, Daniel, Pecham, Stanton, ac ychwaneg a llawer a ddiangodd or Deyrnas allan./

Y vlwyddyn honn i dauth y brenhin ar vrenhines o Rinwits trwy Lundein i Westmestr./