CHUD............................................1

mae tair blynedd ar y mater \ er pen ydech imi 'n bartner \ yn cud gysgu a chud gyfeddach \ erioed ni wubum mai merch oeddech \ ffabian

CHUR............................................1

capten mortimer na chymrwch gyffro \ ni wiw i chwi ar hun mo 'r hidio \ gwendid fy men [~ mhen] a chur fy ngalon [~ nghalon] \ a 'm roes i ddadwrdd oer fyrddwudion [~ freuddwydion] \ mortimer

CHWAER..........................................13

fo ddigie wrth hon yma \ eisie i bod a 'i gair fel rodia \ ag yno rhane 'r dyrnas glaer \ rhwng y ddwu chwaer hyna \

y diwc o lychlun yna \ su 'n cael y ferch cordila \ a 'r diwc morganog enfog aer \ su 'n mund a 'r ail chwaer rodia \

______________________________ \ ______________________________ \ fod i dwu chwaer hyna 'n twullo _______ i thad \ a dwun i stad a 'i goron \

daw ffebian ag aed yn inion \ i guro 'r diwcied ffeilsion \ ar ol cefnu i dwu chwaer groes \ hi garia yn i hoes y goron \

Sa [~ saf] di draw fy merch Cordila \ tra bwi 'n galw dy chwaer rodia \ I glowed beth iw i rheswm hithe \ dowch fy merch 'n nes i 'r gole \ r dia

rwi fine i chwi yn chwaer gyfreithlon \ un dad un fam un waed un galon \ heb ddigio nad [~ fy nhad] er yn faban \ i 'm hoed er ioed dim hud 'r wan \

fy nwu chwaer sudd lawen weithian \ weld fy nad fel alltud allan \ er na wneuthim un achos uddun \ dig na thwull er ioed i 'w herbun \

para bwint Hiwin y mrawd [~ fy mrawd] hyna \ pa fodd y mae fy chwaer cordila \ pa fodd mae 'ch mab mund ragddo 'n awr \ er cynudd mawr cynedda \ Hewin

chwi ellwch gofio nad [~ fy nhad] yn daer \ y llw roes fy chwaer a mine \ ni gadwn hwn tra bo chwuth \ nid rhaid i chwi buth mo 'r ame \ Brenin

mae 'ch dwu chwaer yn fawr i stad \ wedi troi 'ch tad o 'i euddo \ fe roes y ffon o 'i law i 'w guron gas \ mawr lles addas iddo \

och os darfu i nhwu [~ nwu] chwaer \ fod mor daer a diras \ ag ar i llyfon wneuthur gwad \ a gyru nhad [~ fy nhad] o 'i dyrnas \

bu farw fy chwaer Rodia \ pen glybu hi 'r newudd yma \ mae ngalon [~ fy nghalon] ine ar bigie dur \ yn drom o gur a blindra \

fy ngwr i sudd mewn cyflwr caeth \ rwi 'n ofni gwaeth nag undun \ fel gwbedun pell o 'i le wedi ddal yn ngwe 'r pru copun \ bu farw ym chwaer mae 'n newudd chwith \ daeth arnom felltith ffiedd \ am yn balchder a 'n ffalster ffol \ ni gowson ddol o ddialedd \ yr howddgar ferchede cymerwch fi 'n siample \ a 'r dynion nid ame gweddiwch ar linie \ rag syrthio dan fagle pyryglon \ pob twull a chamwedde pob diles fyddylie \ er i ciddio tros ddyddie amdanun rhaid \ diodde pen ddelo i 'r gole 'n dirgelion \

CHWAIN..........................................2

_____________________ fy spectol \ ________________ dra rhagorol \ mi wela 'r chwain wrth ole 'r ser \ yn cerdded coese 'r bobol \

yr ail dodrefnun tewgru \ sudd geni iw ngledde [~ fy nghleddau] glowddu \ hwn a wnaud i daid fy nain \ I guro 'r chwain o 'r gwelu \

CHWAITH.........................................2

ni fwu geni glowed yn bloeddio \ na chlowed buwch yn beuchio \ nid ai a 'm sens chwaith yn mell [~ ymhell] \ mi wn yn well oddwrtho \

a ofynest iddo i ble mae i daith \ na 'i hanes chwaith na 'i henw \ mortimer

CHWALU..........................................1

ni adawodd na thwll na chornel \ yn uchel nag yn isel \ o fewn y tu gwae fi na ddo \ heb i chwalu a 'i chwilio 'n ddyfal \

CHWANEG.........................................1

oni bai 'r gost su 'n magu corgwn \ chwaneg ar f' einioes ohonun a fynwn \ i gowrsio 'r tylodion i ffwrdd o 'r bro [~ ] \ a mine yn i postio ar pastwn \

CHWANOG.........................................3

fe ddaw yma gybudd chwanog \ ____ henw iw heilin gribddeiliog \ hwn sudd groes ar les y gwan \ hen gerun anrhigarog \

na fyddwch chwanog i ryfela \ nid iw ond blinder mawr a thraha \ os cewch yn ddidawl hawl a heddwch \ buth hud angie [~ ] 'n rhodd cymerwch \

mae merched a gwragedd yn chwanog \ y leni i feddwi 'n gynddeiriog \ yn ngrog [~ nghrog] a bo 'r ffasiwn hon amen \ i 'w gweddi 'r hen gribddeiliog \

CHWARE..........................................4

os dealldwch gwmni dichlin \ mi draethaf i chwi 'r testun \ y prolog llawn yn hun o le \ fel mae y chware 'n calun \

fy nhad i oedd sieffre gefnbant \ oedd 'n tario twntu [~ tu hwnt i] 'r Crygnant \ ni bu mo 'i fath mewn gwlad na thre \ Erioed am chware 'r sturmant \

mi fedra weithio os cai le \ a chware yn 'ch ymul \ Heilin

os gwelsoch arnon feie \ fellu mae ar y gore weithie \ camolwch ych cymydog ar ol i gefn \ fo wneiff ynte drachefn a chwithe \ Terfun y chware

CHWEDI..........................................1

wel dyna fine ffabian \ yn gwisco enw a lifre capten \ a chwedi bod mewn rhyfel creulon \ tan frenin ffraingc a 'i goron \

CHWEDLE.........................................1

Taw ag wulo f' anwul fun \ mae hwn yn ddun cylwuddog [~ celwyddog] \ na choelia di fy anwulud bach \ mo 'i chwedle gwrach anghenog \ ffabian

CHWEDLEUA.......................................1

fe ddawodd [~ addawodd] ddwad yma \ i 'm cyfwrdd i chwedleua \ o 'r diwedd dacw fo gerllaw \ wr gwiwlan draw mi a 'i gwela \ enter morgan

CHWENECH........................................1

nid allai ddwoud i bawb fy neges \ Rwi 'n chwenech gweled y frenhines \ ffabian

CHWEN_________________..........................1

__________________________yn__ \ yn chwen_________________ mi wela \ ow ai rhaid iti ado 'r wlad \ fo witsied dy dad mi dynga \ phabian

CHWERDDE........................................2

Mi ___on a dounoch i 'r gwr godidog \ I henw fo iw heilin gribddeiliog \ fo chwerdde pe clowe i alw ar led \ y meistar llyged y geniog \

ha pwu na chwerdde \ deidi [~ nid ei di] buth i 'r ne ni dwaunost [~ adwaenost] mo 'r llwubre \ Heilin

CHWERTHIN.......................................5

yn llanw ar hun o destun \ mae 'r ffwl yn twullo 'r cerlun \ I briodi hiran ddiddeunudd ffol \ i beru i 'r bobol chwerthin \

ha ha beth a ddoudid i ffwlcun \ ai arian sudd gen riwun \ budd ngalon [~ fy nghalon] yn chwerthin dan y mron [~ fy mron] \ pen glowi son amdanun \ plwc

para bwint gwnion ferched \ a fynwch i hi boni bengaled \ mi a 'ch gwela 'n chwerthin meinir dal \ Ran bod y gal i 'w gweled \

mae hithe 'n wbodol bidin \ uwch ben i marchnad Eirin \ ag yn crechneitio yn i lle \ ych gweled chwithe 'n chwerthin \

yn y muw [~ fy myw] ni chawn le ar fy min \ i grio gin chwerthin \ plwc

CHWI............................................58

os dealldwch gwmni dichlin \ mi draethaf i chwi 'r testun \ y prolog llawn yn hun o le \ fel mae y chware 'n calun \

chwi welwch i bod hi 'n globen \ heb wudur a chylche o wden \ a naud i fy nain i weld mund i 'w harch \ o birion march friaren \

y trydudd iw 'r spectol gryno \ chwi wuddoch hanes hono \ mi glowa dwndwr islaw 'r brun \ nid alla i ond hun mo 'r tario \ Exit Enter morgan diwc morganog

ffch well i chwi diwc morga \ oes dim newudd tyner yn ynus brutan \ mae dda geni ddwad Iawn fwriad a fae \ mewn dewr awchus amod i wrando 'ch resyme \ morgan

fu agos bod arna i ange garw \ ddoudud i chwi pa fodd i 'm galw \ fe roed arna i henw braf wrth lwc \ y meister plwc y Twrw \

fy arglwudd frenin pur pe gwuddwn \ y cyngor gore i chwi a roddwn \ er mwun cadarnhau y goron \ a lles i chwi a 'ch plant a 'ch wurion \

fy arglwudd frenin pur pe gwuddwn \ y cyngor gore i chwi a roddwn \ er mwun cadarnhau y goron \ a lles i chwi a 'ch plant a 'ch wurion \

mae 'n rhaid i chwi rhwmo [~ rhwymo] 'n fanwl \ na ffriodo buth o 'ch meddwl \ ne cun setlo 'r goron arni \ fynu gweled dudd diweddi \ enin

nid raid i chwi 'r llw a roddes \ na byddaf i chwi fel a doudes \ enin

nid raid i chwi 'r llw a roddes \ na byddaf i chwi fel a doudes \ enin

rwi fine i chwi yn chwaer gyfreithlon \ un dad un fam un waed un galon \ heb ddigio nad [~ fy nhad] er yn faban \ i 'm hoed er ioed dim hud 'r wan \

fy mab Hiwin diwc o Lychlun \ fel hun a mae fy llythur cymun \ i chwi mi roddes fy merch hyna \ yn dwusoges gwledudd mersia \

ch braint chwi yn hun o amser \ a fudd arglwuddieth diwc Caerbier \ yno cewch i fuw 'ch deuwedd \ tra boch i 'n inig heb etifedd \

a 'r mab hyna i chwi a enir \ o gnawd olieth cordila gowur \ os daw mewn oed a phwull mesurlon \ hwn a fudd 'n aer i 'r goron \

i chwithe Morgan diwc morganwg \ y roes fy ail ferch rodia 'n amlwg \ ag yn nhwusogeth [~ fy nhywysogaeth] gwlad y dehe \ y budd 'ch breintie chwi a hithe \

chwi gewch gud rioli [~ reoli] 'r dyrnas \ gwiliwch ddilin llid na males \ gida 'ch gilidd yn un galon \ a gwnewch gylanedd [~ gelanedd] o 'ch gelynion \

fy anwul dad bod hir oes i chwi \ yn 'ch henaint i rioli [~ reoli] \ nes y gweloch i 'ch gorwurion \ yn i hoed i gario 'r goron \ Rodia

Medda fine boed llawenudd \ I chwi nad [~ fy nhad] yn hen wr dedwudd \ budd cofio am frenin llur yn llwura \ hen brud hoenus waed brutania \ Brenin

chwi gewch washaneth [~ wasanaeth] geni o 'r gore \ dan frenin ffraingc i wisco arfe \ foru 'r bore i fynd i ryfel \ ag i ymladd am ych houdel \ ffabian

oni ystynwch hwu na hynu o sias \ rhaid i chwi gadw gwas i 'ch helpu \ Heilin

chwi gewch ofun unwaith etto \ Heilin

ond ydech yn cyttyno 'n odieth \ chwi gewch amser etto i drin 'ch swieth [~ hyswiaeth] \ rowch i 'ch gilidd yma 'ch cred \ ne geisiwch fyned ymeth \ Heilin

chwi ellwch roi 'ch dwulo ngud [~ ynghyd] pen fynoch \ wrth hir ymgeisio ond da 'r ymgowsoch \ ni does neb am y glowa i \ ar feder tori rhyngoch \

ar hun o brading cun gorphen priodas \ offrymwch yn gynta a chwithe 'n cael cowntes \ chwi wuddoch fod geni galon gru \ i briodi 'r fath ddau bru anghynes \ Heilin

mi wna i fy ngorchwul slap \ ag a 'ch rhof chwi whap yn ngonglog \ fel na bo iti Escis wyneb ci \ rhag talu imi fy ngyflog [~ nghyflog] \

wale hai fyrth [~ fy ewythr] heilin \ i lawr dula chwi ar 'ch deilin \ a chwithe hiran wuneb 'r hufr \ i gael gweddi 'r llufr cyffredin \ dau ar i glinie gweddio

fy nhad 'n ngyfreth [~ nhad-yng-nghyfraith] na ddigiwch wi [~ chwi] \ os dywuda fi fy meddwl \ ruch i 'n henedd iawn i fod \ yn cymrud gormod trwbwl \

chwi ellwch gofio nad [~ fy nhad] yn daer \ y llw roes fy chwaer a mine \ ni gadwn hwn tra bo chwuth \ nid rhaid i chwi buth mo 'r ame \ Brenin

chwi ellwch gofio nad [~ fy nhad] yn daer \ y llw roes fy chwaer a mine \ ni gadwn hwn tra bo chwuth \ nid rhaid i chwi buth mo 'r ame \ Brenin

capten mortimer na chymrwch gyffro \ ni wiw i chwi ar hun mo 'r hidio \ gwendid fy men [~ mhen] a chur fy ngalon [~ nghalon] \ a 'm roes i ddadwrdd oer fyrddwudion [~ freuddwydion] \ mortimer

dyma hi a 'i henw ffebian \ chwi ellwch siarad a hi 'ch hunan \ dynstan

rydwi gwedi synu 'n anian \ yn rhodd yn rhodd ai chwi ydi ffabian \ dyges alar mawr i 'm mynwes \ yn hynod eisie cael 'ch hanes \

be fynwch chwi a gynw 'n siwr \ yr hen fradwr diffeth \ llur

ni does genifi am 'ch cariad \ ond can diolch i chwi 'n wastad \ a bod trwy foddol feddwl odieth \ jach gu synied euch gwashaneth [~ gwasanaeth] \ Exit oll enter hiran

ewch i hwrio etto buten \ mi bydra dom 'ch bedren \ gormod gwres sudd ar 'ch tin boeth \ mi a 'ch gwna chwi 'n noeth 'ch cloren \

a chwithe giw dihareb \ mi dala i chwi 'ch godineb \ oes dim o 'r cwilidd ar dy raen \ fynd arni o flaen fy wuneb \ plwc

os fy hoedel gaf i \ mi gofia i chwi 'r gwr ifangc \

ewch chwithe dam oddyma \ fi ddysca i chwi ladrata \ mund yn ddrwg o gorph a llaw \ hi dorodd naw o 'm cloia \ Exit Hiran

rhanu 'r yd a 'r enllun \ I bawb a ddou i 'w gofun \ i chwi ag arall ond brwnt a gwnaeth \ a 'r llefrith a 'r llaeth enwun \

\ f' arglwudd frenin ych gwasnaeth ferch \ wufi a 'm trwsiad pur drwu draserch \ I chwi 'n ddiolchgar buth hud ange \ mewn modd ufyddol byddaf ine \ Dynstan

ffabian lan can croeso i chwi \ dy brudferthwch rwi yn i hoffi \ yn fy Llus mi wnaf amgenach \ cewch barch Twusoges fel 'r heuddech \

ag yrwan rydwi 'n fodlon \ o wir wllus gwaed fy ngalon [~ nghalon] \ I droi 'n nol wel dyna nghyffes [~ fy nghyffes] \ os cai 'ch gwneuthur chwi 'n frenhines \ ffabian

f' arglwudd frenin nid wi addas \ I chwi roddi imi 'r fath urddas \ i roi imi gimaint goruwchafieth \ ni does geni ddim cynhysceth \ Dynstan

fe fernir arnoch frenin clws [~ tlws] \ am briodi llangces yn y drws \ priodwch chwi dwusoges addfwun \ byddaf iddi hi 'n llaw forwun \ Dynstan

ffabian fwun os coeliwch fi \ nid wi 'n cyfflybu hono i chwi \ ond fel llwch ne dom ar frethun \ i 'w werthu er moliant wrth aur melun \

f' arglwudd frenin y ngael [~ fy nghael] 'n gariad \ nid iw i chwi ddim caffailiad \ ond fel y rwi drwu burder calon \ mi fydda futh i 'ch caru 'n ffyddlon \

ni fedrai ond wulo 'r dagre halltgri \ ag wulo wnewch ithe pen ddoudwi i chwi \ a fath warchad oedd geni gartre \ ar ol ymadel a chwi gyne \

ni fedrai ond wulo 'r dagre halltgri \ ag wulo wnewch ithe pen ddoudwi i chwi \ a fath warchad oedd geni gartre \ ar ol ymadel a chwi gyne \

yn wir ffabian deg i gwawr \ ni phara i chwi fawr lawenudd \

fy nhad cymerwch gysur \ chwi ellwch dduall hun yn Eglir \ mae fi iw Ioseph i 'ch croesawu \ a ffraingc iw 'r Aipht i 'ch llawenychu \

yn lle 'r hugan benagored \ chwi cewch [~ ] wisco siwt o felfed \ pedwar cant a deg o bune \ cin y nos a dal 'ch lifre \

diolch i chwi dynstan frenin \ fy mab y ngyfreth [~ yng nghyfraith] pur ymddiffin \ am fawr urddas fy merch ffabian \ a 'ch wllus da imi fy hunan \

fy nhad nid ydwi 'n bur fodlon \ I chwi golli 'ch parch a 'ch coron \ a 'ch troi o 'ch gwlad fel tratur agos \ heb wubod pam nag am bar achos \

Mae geni wllus fy merch ffabian \ nithio 'r brad o 'r ynus allan \ yn lle cynysgeth chwi gewch ithe \ wisco 'r goron yn 'ch dyddie \

gid a 'ch cenad a ddarfu chwi 'ch cinio \ gwur grasol gai groeso \ mi ddois yma a phetisiwn i chwi 'ch tri \ o scrifen ddigri 'r cymro \ Dynstan

gid a 'ch cenad a ddarfu chwi 'ch cinio \ gwur grasol gai groeso \ mi ddois yma a phetisiwn i chwi 'ch tri \ o scrifen ddigri 'r cymro \ Dynstan

wel fy merch a 'm mab yn ngyfreth [~ yng nghyfraith] \ chwi glowch fod yno fater diffeth \ awn yn llu yno mewn llawenudd \ i roi y dyrnas mewn distawrwudd \ ffabian

diolch i chwi nhad y ngyfreth [~ fy nhad-yng-nghyfraith] \ am 'ch cariad pur ddi wenieth \ i wneud ych wllus mewn pur ddawn \ a mae fy ngyflawn [~ nghyflawn] obeth \