HYFACH.............1

ond dechreuodd un ddadleu 'n hyfach, ni ddylasem gael dyfyn teg i barotoi 'n hatteb, yn lle 'n rhuthro 'n lledradaidd.

HYFRYD.............3

trwy 'r awyr deneu eglur a 'r tes ysplenydd tawel canfyddwn ymhell bell tros For y Werddon, lawer golygiad hyfryd.

Yma mae tai teg a gerddi tra hyfryd, perllannau llownion, llwyni cyscodol, cymmwys i bob dirgel ymgyfarfod i ddal adar, ac ymbell gwnningen wen:

ond o'ch feddwl druaned yw 'r Wlad ar eich ol am lywodraethwraig odiaeth, etto 'ch cwmnhi hyfryd chwi a wna Uffern ei hun yn beth gwell.

HYFRYDED...........1

a dychwelais o 'm llwyr anfodd i 'm tywarchen drymluog, a gwyched hyfryded oedd gael bod yn Yspryd rhydd, ac yn siccr yn y fath gwmnhi er maint y perygl.

HYFRYDWCH..........3

O 'r diwedd wedi porthi fy Llygaid ar bob rhyw hyfrydwch o 'm hamgylch, onid oedd yr Haul ar gyrraedd ei gaereu 'n y Gorllewin;

Ar fyrr, yr oedd yno bob math o gysgodion pleser, a rhith hyfrydwch:

Dyma, ebr gwiliwr, y ffordd sy 'n arwain i lawenydd a hyfrydwch tragywyddol, ar hyn ymegniodd pawb i ddyfod trwodd, ond methasant;

HYLLACH............1

Prin y galwasid hwy at y barr, nad dyma 'r Llys oll wedi duo 'n saith hyllach nac o 'r blaen, a grydwst, a chyffro mawr o gylch yr Orseddfainc a 'r Angeu 'n lasach nac erioed.

HYMADAWIAD.........1

a chwippyn dyma 'r Disclair yn cyfeirio tros y Castell attom yn union, ar hyn gollyngasant eu gafel, ac ar eu hymadawiad troesant attai guwch uffernol;

HYN................52

ac o 'r diwedd gofynnais eu cennad fel hyn o hyd y nhin [~ fy nhin ];

erbyn hyn mi adwaenwn rai oedd yn edrych arnai ffyrnicca o 'r cwbl:

f' a 'r carn-witsiaid melltigedig hyn a mi i fwytty neu seler rhyw Bendefig, ac yno i 'm gadawant i dalu iawn gerfydd fy ngheg am eu lledrad hwy:

a chwippyn dyma 'r Disclair yn cyfeirio tros y Castell attom yn union, ar hyn gollyngasant eu gafel, ac ar eu hymadawiad troesant attai guwch uffernol;

Ar ohyd i 'r tair anferthol hyn, gwelwn Stryd groes arall, a honno nid oedd ond bechan a gwael wrth y lleill, ond ei bod hi 'n lanwaith, ac ar godiad uwch-law 'r Strydoedd eraill, yn mynd rhagddi uwch uwch tu a 'r Dwyrein, a 'r tair eraill ar i wared tu a 'r Gogledd at y Pyrth mawr.

gwybydd ditheu yspryd angall, nad yw 'r tair Twysoges hyn ond tair hudoles ddinistriol.

y Tair hyn yw 'r Drindod y mae 'r Byd yn ei addoli.

Beth y gelwir y Strydoedd mawr hyn, ebr fi?

Ar hyn dyma baladr o wr a fasei 'n Alderman ac mewn llawer o swyddeu yn dyfod allan odditanom, yn lledu ei escill, megis i hedeg, ac ynteu prin y gallei ymlwybran o glun i glun fel ceffyl a phwn, o achos y gest a 'r Gowt ac amryw glefydon bonheddigaidd eraill;

Gyfeiryd a Rhufain, gwelwn Ddinas a Llys teg iawn, ac arno wedi derchafu 'n uchel hanner lleuad ar Faner aur, wrth hyn gwybum mai 'r Twrc oedd yno.

Wrth selu ar uchder a mawredd y Llysoedd hyn, gwelwn lawer o dramwy o 'r naill Lys i 'r llall, a gofynnais beth oedd yr achos;

llawer achos tywyll, eb yr Angel, sy rhwng y tri Phen cyfrwysgry hyn a 'u gilydd:

Bu ymorchestu rhwng y Tri hyn am danynt;

Hyn oll o Garnlladron, ebr ef;

Ynghanol hyn, clywn ryw anfad rydwst tu a phen isa 'r Stryd, a thyrfa fawr o bobl yn ymdyrru tu a 'r Porth, a 'r fath ymwthio ac ymdaeru, a wnaeth i mi feddwl fod rhyw ffrae gyffredin ar droed, nes gofyn i 'm cyfaill beth oedd y matter;

I ba beth y mae 'r Dwysoges yn cadw 'r Lladron hyn o 'i chylch, ebr fi?

ni ddug hwnnw ond cynhinion oddiarno ef, eithr efe a ddug oddiar y tlawd fywioliaeth ei anifail, ac wrth hyn- ny, ei fywioliaeth ynteu a 'i weiniaid.

Ac etto, beth yw 'r holl Ladron hyn wrth y Pen-lladrones fawr yna sy 'n dwyn oddiar y cwbl yr holl betheu hyn, a 'u calonneu, a 'u heneidieu yn niwedd y ffair.

Ac etto, beth yw 'r holl Ladron hyn wrth y Pen-lladrones fawr yna sy 'n dwyn oddiar y cwbl yr holl betheu hyn, a 'u calonneu, a 'u heneidieu yn niwedd y ffair.

Wedi llwyrflino ar y moch abrwysc hyn, ni aethom yn nes i 'r Porth i spio gwallieu i ardderchog Lys Cariad y Brenhin cibddall, lle hawdd mynd i mewn, ac anhawdd mynd allan, ac ynddo aneirif o Stafelloedd.

Nid yw 'r lleisieu hyn ond dysc Rhagrith, ac yn ei Hyscol fawr hi, y lluniwyd y gwiscoedd duon yna.

Yn hyn, dyma bedwar o rai moelion eraill yn llusco dynan at y cyffeswr, ac ynte 'n dyfod mor 'wllyscar ac at grogpren.

Erbyn hyn 'roeddym ni wrth y Porth;

Etto ni wyddit fod y rhesymmeu hyn a feddalhae graig, yn llesio fawr iddynt hwy, a 'r achos fwya oedd, nad oedd fawr yn cael hamdden i 'w gwrando, gan edrych ar y Pyrth, ac o 'r gwrandawyr nid oedd fawr yn ystyried, ac o 'r rheini nid oedd fawr yn eu cofio chwaith hir, rhai ni choelient mai Belial yr oeddynt yn ei wasanaethu, eraill ni fynnent mai 'r twll bach di-sathr hwnnw oedd Borth y Bywyd, ac ni choelient mai hudoliaeth oedd y Pyrth disclair eraill a 'r Castell i rwystro iddynt weled eu Destryw nes mynd iddo.

Yn hyn dyma drwp o bobl o Stryd Balchder yn ddigon hy 'n curo wrth y Porth, ond yr oeddynt oll mor warsyth nad aent byth i le mor isel heb ddiwyno 'u perwigeu a 'u cyrn, felly hwy a rodiasant yn eu hol yn o surllyd.

Dyma, ebr gwiliwr, y ffordd sy 'n arwain i lawenydd a hyfrydwch tragywyddol, ar hyn ymegniodd pawb i ddyfod trwodd, ond methasant;

Erbyn hyn ni aethem i olwg Adeilad deg tros ben, o mor ogoneddus ydoedd!

ar hyn fe 'madawodd.

Yn hyn, dyma yrr o Gwaceriaid a fynei fynd i mewn a 'u hettieu am eu penneu, eithr trowyd hwy ymaith am fod cynddrwg eu moes.

nid oedd hyn ond Prolog neu dammeid prawf wrth oedd i galyn:

yn hyn, och!

Ond erbyn hyn, nid oedd genni neb i 'm cyssuro ond yr Awen, a honno 'n lled-ffrom, prin y ces ganddi frefu i mi y hyn o Rigymmeu sy 'n canlyn.

Ond erbyn hyn, nid oedd genni neb i 'm cyssuro ond yr Awen, a honno 'n lled-ffrom, prin y ces ganddi frefu i mi y hyn o Rigymmeu sy 'n canlyn.

a hyn newydd roi 'mhen i lawr ac yn lled-effro, mi glywn bwys mawr yn dyfod arnai 'n lledradaidd o 'm coryn i 'm sowdl, fel na allwn symmud bys llaw, ond y tafod yn unic, a gwelwn megis Mab ar fy nwyfron, a Merch ar gefn hynny.

Na raid, eb yr Hunlle, ni a 'ch arbedwn hyn o dro.

Erbyn hyn, gwelwn Angeu bach wrth bob drws, heb un 'r un arfeu, na 'r un henw a 'i gilydd, etto, gwyddid arnynt mai Swyddogion yr un Brenin oeddynt oll:

Tyrd yn nes, ebr ef, beth yw meddwl hyn?

Yn hyn, dyma ryw swbach henllwyd bach a glywsei fod yno Ddyn bydol yn syrthio wrth fy nhraed, ac yn wylo 'n hidl.

Onid yw hyn yn gamm cywilyddus, ebr ef?

Ertolwg, a hyspyswchwi i bawb a glywoch yn fy henwi, na ddywedais i ddim o 'r petheu hyn, ni ddyfeisiais ac ni adroddais i gelwydd erioed i wradwyddo neb, nac un chwedl i yrru ceraint bendramwnwgl ai gilydd;

Ar hyn, dyma Angeu bach, un o scrifenyddion y Brenhin, yn gofyn i mi fy henw, ac yn peri i Meistr Cwsc fy nwyn i 'n ebrwydd ger bron y Brenin.

Ar hyn, mi a drois tan grynu at Gwsc;

Wrth hyn, dyma 'r Brenin a 'r holl gegeu culion yn rhoi oer-yscyrnygfa i geisio dynwared chwerthin;

Ar y gair, dyma bedwar o 'r man angheuod yn ei godi, ag ynte erbyn hyn yn crynu fel dail yr aethnen, ac ai cippiasant fel y mellt allan o 'r golwg.

Hai, hai, ebr Angeu, er eich trachwanteu melltigedig eich hunain, ac nid i 'm porthi i y gwnaed hyn oll:

Erbyn ymorol un o gennadon Lucifer a ddaethei a Llythyr at Angeu, ynghylch y saith garcharor hyn ac ymhen ennyd parodd Tynged ddarllen y Llythyr ar osteg, ac hyd yr wy 'n cofio dyma 'r geirieu:

Ar hynny galwodd Angeu 'n gyffrous am un i sgrifennu 'r atteb fel hyn:

Ar ddwfn ystyried eich brenhinol ddymuniant hwn, gwelsom yn fuddiolach nid yn unic i 'n Llywodraeth ni, eithr hefyd i 'ch Teyrnas helaeth chwitheu, yrru 'r carcharorion hyn bella, bai bossibl, oddiwrth ddryseu 'r Wal ddiadlam, rhag i 'w Sawyr drewedig ddychrynu 'r holl Ddinas 1% ddihenydd, fel na ddel dyn byth i Dragwyddoldeb o 'r tu yma i 'r Agendor, ac felly ni chawn i fyth oeri ngholyn, na chwitheu ddim cwsmeriaeth rhwng Daiar ac Uffern.

Erbyn clywed hyn oll, 'r oeddwn inne 'n ysu am gael gwybod pa ryw bobl allei 'r Seithnyn hynny fod, a 'r Diawliaid eu hunain yn eu harswydo cymmaint.

Hai, hai, ebr Angeu, nid wrth y Bedyddfaen, ond wrth y Beieu 'r henwir pawb yn y Wlad yma, a thrwy 'ch cennad, Meistr Ceccryn, dyna 'ch henweu a sai arnoch o hyn allan byth.

Erbyn hyn, gwelwn fyddinoedd Angeu wedi ymdrefnu, ac ymarfogi, a 'u golwg ar y Brenin am roi 'r gair.

Yna, ebr y Brenin, wedi ymsythu ar ei frenhinfainc, Fy lluoedd ofnadwy anorchfygol na arbedwch ofal a phrysurdeb i hebrwng y Carcharorion hyn allan o 'm Terfyneu i rhag diwyno Ngwlad;

HYNA...............2

Y bella draw, eb ef, a elwir Balchder, Merch hyna Belial;

y Twrc a 'i geilw ei hun Duw 'r ddaiar, a fynnei 'r hyna 'n briod sef 1% Balchder:

HYNAFIAID..........2

pob math o arfeu bonedd banerau, scwtsiwn, llyfreu acheu, gwersi 'r hynafiaid, cywyddeu;

rhai o ran parch i 'w hynafiaid, rhai o anwybodaeth, a llawer er manteisieu bydol.

HYNNY..............37

Yna dechreuasant sibrwd o glust i glust ryw ddirgel swynion ac edrych arnai, a chyda hynny torrodd yr hwndrwd, a phawb a 'i afel yno' i, codasant fi ar eu 'scwyddeu, fel codi Marchog Sir;

Taw, taw, ebr ynte, os hynny a wneit a 'th aelodeu, da dy fod hebddynt:

er hynny ni cheiti ganddo ond trwy ffafr fawr un cibedrychiad, a chofio er dim ei alw wrth ei holl ditlau a 'i swyddau.

Nid yw hwn ond dywedyd yn deg am ei neges, hel clod y mae e 'r awron, ac ar fedr wrth hynny ymgodi i 'r Swydd ucha 'n y Deyrnas;

Ai am hynny y mae 'r tramwy rwan, ebr fi?

Ac mae Belial yn addo i 'r sawl a wnel hynny, hanner ei Frenhiniaeth tra fo ef byw, a 'r cwbl pan fo marw.

Ond er maint ei allu a dyfned ei ddichellion, er maint o Emprwyr Brenhinoedd a Llywiadwyr cyfrwysgall sy tan ei Faner ef yn yr anferth Ddinas ddihenydd, ac er glewed ei fyddinoedd aneirif ef tu draw i 'r Pyrth yn y Wlad isa, etto, eb yr Angel, cant weled hynny 'n ormod o dasc iddynt:

O 'ch tyb dda chwi, eb yr Arglwydd, yw hynny, ond ni choeliai fynd o ddau ynghyd erioed trwy fwy o gariad na ninneu.

er hynny gwelit beth ol y Grefydd Grystianogol ymysc y rhann fwya o 'r rhain.

Er hynny (trwy ddrych fy nghyfeill) gwelwn ymbell un gyda 'r bara yn derbyn iw fol megis llun Mastiff, un arall Dwrchdaiar, un arall megis Eryr, un arall Fochyn, un arall megis Sarph hedegog;

wrth hynny ni throes ef sywaeth ond tros y tro:

Rhoes hynny 'r cwbl i ymwrando, Hai, hai, ebr un, gwell aderyn mewn llaw na dau mewn llwyn, ac ar hynny troesant oll yn unfryd y eu hol.

Rhoes hynny 'r cwbl i ymwrando, Hai, hai, ebr un, gwell aderyn mewn llaw na dau mewn llwyn, ac ar hynny troesant oll yn unfryd y eu hol.

Beth yw hynny, ebr finneu, wrth sy dan Belial fawr, wele Ymerodron a Brenhinoedd heb rifedi?

Er hynny i gyd eb yr Angel, ni all un o honynt oll symmud bys llaw heb gynnwysiad IMMANUEL;

Oblegid IMMANUEL yw ei union Frenin ynte, ond darfod iddo wrthryfela, a chael ei gadwyno am hynny 'n Garcharor tragwyddol;

er ygwyr ef na wna hynny ond chwanegu ei gosp ei hun, etto ni ad malis a chynfigen iddo beidio pan gaffo ystlys cennad;

Pa nesa yr awn atti mwyfwy y rhyfeddwn uched, gryfed a hardded, laned a hawddgared oedd pob rhan o honi, gywreinied y gwaith a chariadused y defnyddieu, Craig ddirfawr, o waith a chadernid anrhaethawl oedd y Sylfaen, a Meini bywiol ar hynny wedi eu gosod a 'u cyssylltu mewn trefn mor odidog nad oedd bossibl i un maen fod cyn hardded mewn unlle arall ac ydoedd e 'n ei le ei hun.

Wedi hynny, dechreuodd rhai o dylwyth y 'Scubor a safasei yno er's ennyd, lefaru.

Nid oes gennym ni, meddent, ond yr un Statut a chwitheu, am hynny dangoswch i ni 'n braint.

a hyn newydd roi 'mhen i lawr ac yn lled-effro, mi glywn bwys mawr yn dyfod arnai 'n lledradaidd o 'm coryn i 'm sowdl, fel na allwn symmud bys llaw, ond y tafod yn unic, a gwelwn megis Mab ar fy nwyfron, a Merch ar gefn hynny.

Am hynny dyfod sy raid i ti, un ai oth fodd ai oth anfodd.

Ni ches i ond gofyn, na chlywn i rai 'n crio, rhai 'n griddfan, rhai 'n ochain, rhai 'n ymleferydd, rhai 'n dal i duchan yn llesc, eraill mewn llafur mawr, a phob arwyddion ymadawiad dyn, ac ymbell un ar eu ebwch mawr yn tewi, a chwapp ar hynny, clywn droi agoriad mewn clo, minneu a drois wrth y swn i spio am y drws, ac o hir graffu, gwelwn fyrdd fyrddiwn o ddrysau 'n edrych ymhell, ac er hynny yn f' ymyl.

Ni ches i ond gofyn, na chlywn i rai 'n crio, rhai 'n griddfan, rhai 'n ochain, rhai 'n ymleferydd, rhai 'n dal i duchan yn llesc, eraill mewn llafur mawr, a phob arwyddion ymadawiad dyn, ac ymbell un ar eu ebwch mawr yn tewi, a chwapp ar hynny, clywn droi agoriad mewn clo, minneu a drois wrth y swn i spio am y drws, ac o hir graffu, gwelwn fyrdd fyrddiwn o ddrysau 'n edrych ymhell, ac er hynny yn f' ymyl.

Nesa i hynny oedd Angeu Cariad, ac wrth ei draed fyrdd o bob offer a llyfreu muwsic, a cherdd, a llythyreu mwynion ac ysmottieu a lliwieu i harddu 'r wyneb, a mil o ryw sciabas deganeu ir pwrpas hwnnw, a rhai cleddyfeu;

Ond cyn i mi edrych ychwaneg o 'r aneirif ddryseu hynny, clywn lais yn peri i minneu wrth fy henw ymddattod, ar y gair mi 'm clywn yn dechreu toddi fel caseg-eira yn gwres yr Haul, yna rhoes fy Meistr i mi ryw ddiod-gwsc fel yr hunais, ond erbyn i mi ddeffro f' am dygasei i ryw ffordd allan o bellder y tu arall i 'r Gaer;

Nid oes mo 'r nerth i hynny rwan, ond mae chwaneg o ddichell ddyfeisddrwg, a chyfled, a chromlech o femrwn scrifennedig i siccrhau 'r fargen;

ac er hynny odid na fydd neu fe fynnir ryw wendid ynddi.

Pa fodd y gall hynny fod, ebr y Brenin, ac a ledodd ei hopran cyfled daiargryn i 'm llyncu.

ond gwybyddwch nad oes o 'r tu yma 'r un ond fy Hunan, ac un Brenin arall sydd i wared obry, a chewch weled na phrisia hwnnw na minneu yn ngraddeu 'ch mawrhydi eithr yngraddeu 'ch drygioni, i gael cymmwyso 'ch cosp at eich beieu, am hynny attebwch i 'r holion.

peri iddynt godi eu dwylo ar y barr, ni chlywid mo hynny, canys 'r oedd y cledreu 'n ireiddlyd;

Am hynny trowch hwy 'n ei hol, neu gedwch gyda chwi hwynt.

am hynny, gyrrwch hwynt ymlaen i 'w destryw heb waetha i 'r Fall fawr;

Ar hynny galwodd Angeu 'n gyffrous am un i sgrifennu 'r atteb fel hyn:

Erbyn clywed hyn oll, 'r oeddwn inne 'n ysu am gael gwybod pa ryw bobl allei 'r Seithnyn hynny fod, a 'r Diawliaid eu hunain yn eu harswydo cymmaint.

Mi rof gydcwyn am hynny, ac am gamgarchariad arnoch wi ach car Lucifer ynghwrt Cyfiawnder.

Nid oeddwn i ond yspio o hirbell, etto mi a welais fwy o erchylldod arswydus, nac a fedrai rwan ei draethu, nac a fedrais i 'r pryd hynny ei oddef;