GOBEITHIO..........2

gobeithio, ebr hwnnw, fod gennych beth gwell moes a ffafr i Frenin.

Gobeithio, ebr y Meddwyn, y cafi gennych beth ffafr, mi yrrais i chwi lawer ysclyfaeth dew mewn llifeiriant o gwrw da;

GOD................1

Dyma, ebr hi, ac estynnodd gryn-god o arian;

GODARDEU...........1

Erbyn i ni fyned i mewn, darfasei 'r ymddugwd, ac un ar y llawr yn glwtt, un arall yn bwrw i fynu, un arall yn pendwmpian uwchben aelwyded o fflagenni tolciog, a darneu pibelli a godardeu;

GODEU..............3

mwy o Sidaneu oedd gan y Marsiandwyr, mwy o Weithredoedd ar Diroedd gan y Cyfreithwyr, a mwy o Godeu llownion, a Bilieu a Bandieu gan y Llogwyr.

I fod yn fyrr, gwelei bawb rywbeth yn ei flino, ac felly cyd-ddychwelasant oll i 'studio 'r pwynt, ni welais i 'r un etto yn dyfod wedi dyscu ei wers, ond yr oedd ganddynt gymaint o Godeu a Scrif'nadeu 'n dynn o 'u cwmpas nad aethent fyth trwy grau mor gyfyng pe ceisiasent.

ac wrth ddrws hwn hefyd godeu a chistieu, a chloieu, a chestyll.

GODI...............4

Os mynni godi, dyro dy fryd ar fynd yn Ddyfeisiwr, os mynni barch bydd Ffrostiwr neu Rodreswr.

Pa sawl un a ddi-giga un Cyfreithiwr i godi ei grombil ei hun, ac oh!

Ar y gair, dyma bedwar o 'r man angheuod yn ei godi, ag ynte erbyn hyn yn crynu fel dail yr aethnen, ac ai cippiasant fel y mellt allan o 'r golwg.

peri iddynt godi eu dwylo ar y barr, ni chlywid mo hynny, canys 'r oedd y cledreu 'n ireiddlyd;

GODIAD.............1

Ar ohyd i 'r tair anferthol hyn, gwelwn Stryd groes arall, a honno nid oedd ond bechan a gwael wrth y lleill, ond ei bod hi 'n lanwaith, ac ar godiad uwch-law 'r Strydoedd eraill, yn mynd rhagddi uwch uwch tu a 'r Dwyrein, a 'r tair eraill ar i wared tu a 'r Gogledd at y Pyrth mawr.

GODIDOG............1

Ertolwg, ebr fi, f' Arglwydd a gawn i nesau i gael manylach golwg ar y Brenhinlle godidog hwn?

GOEDYDD............1

Yna i ffordd yr aeth a mi tros elltydd a thrwy goedydd, tros foroedd a dyffrynoedd tros Gestyll a Thyrau, Afonydd a Chreigiau, a ph'le y descynnem ond wrth un o Byrth Merched Belial, o 'r tu cefn i 'r Ddinas ddihenydd, lle gwelwn fod y tri Phorth dihenydd yn cyfyngu 'n un o 'r tu cefn, ac yn agor i 'r un lle:

GOEGEN.............1

Gwelwn aml Goegen gorniog fel Llong ar lawn hwyl, yn rhodio megis mewn Ffram, a chryn Siop Pedler o 'i chwmpas, ac wrth eu chlustiau werth Tyddyn da o berlau:

GOELCETH...........1

ac oni bai fod yn llaw pawb darian i dderbyn y piccellau tanllyd, a bod y Graig sylfaen yn rhygadarn i ddim fannu arni gwnelsid ni oll yn un goelceth.

GOETEN.............1

Nid oedd yn eich amser chwi, Syr, ond bargeinion bol clawdd, a lled llaw o scrifen am dyddyn canpunt, a chodi carnedd neu goeten Arthur yn goffadwriaeth o 'r pryniant a 'r terfyneu:

GOF................1

a pheth erbyn ymorol, ydoedd ond cyfeddach rhwng saith o gymdogion sychedig, Eurych, a Lliwydd, a Gof, Mwyngloddiwr, 'Scubwr-simneiau, a Phrydydd, ac Offeiriad a ddaethei i bregethu sobrwydd, ac i ddangos ynddo 'i hun wrthuned o beth yw meddwdod;

GOFALON............2

a chwedi i bob un o saig i saig folera cymmaint o 'r dainteithion, ac a wnaethei wledd i ddyn cymmedrol tros wythnos, na bytheirio oedd y gras bwyd, yna moeswch iechyd y brenin, yna iechyd pob cydymaith da, ac felly ymlaen i foddi archfa 'r bwydydd, a gofalon hefyd:

Yr oedd y Stryd ar orufynu, etto 'n bur lan ac union, ac er nad oedd y tai ond is yma nac yn y Ddinas ddihenydd, etto 'r oeddynt yn dirionach, os oes yma lai o feddianneu mae 'ma hefyd lai o ymryson a gofalon;

GOFFADWRIAETH......1

Nid oedd yn eich amser chwi, Syr, ond bargeinion bol clawdd, a lled llaw o scrifen am dyddyn canpunt, a chodi carnedd neu goeten Arthur yn goffadwriaeth o 'r pryniant a 'r terfyneu:

GOFIO..............1

Mi wna 'i chwi gofio 'ch bod yma, eb ef, ac eilwaith ag ascwrn morddwyd gosododd arna 'i 'n gythreulig, a mineu 'n oscoi 'ngoreu.

GOFYN..............5

Ynghanol hyn, clywn ryw anfad rydwst tu a phen isa 'r Stryd, a thyrfa fawr o bobl yn ymdyrru tu a 'r Porth, a 'r fath ymwthio ac ymdaeru, a wnaeth i mi feddwl fod rhyw ffrae gyffredin ar droed, nes gofyn i 'm cyfaill beth oedd y matter;

Dyna, ebr ef, Rowndiad sy 'n mynd yn Siri ac o ran, bod y Gyfraith yn gofyn cymmuno 'n yr Eglwys cyn cael Swydd, ynte' ddaeth yma rhag ei cholli:

Ni ches i ond gofyn, na chlywn i rai 'n crio, rhai 'n griddfan, rhai 'n ochain, rhai 'n ymleferydd, rhai 'n dal i duchan yn llesc, eraill mewn llafur mawr, a phob arwyddion ymadawiad dyn, ac ymbell un ar eu ebwch mawr yn tewi, a chwapp ar hynny, clywn droi agoriad mewn clo, minneu a drois wrth y swn i spio am y drws, ac o hir graffu, gwelwn fyrdd fyrddiwn o ddrysau 'n edrych ymhell, ac er hynny yn f' ymyl.

Ond mae yna rai 'n perthyn i Segurwyr a Hwsmyntafod, ac i eraill tlawd ymhob peth ond yr Yspryd, oedd well ganddynt newynu na gofyn.

Ar hyn, dyma Angeu bach, un o scrifenyddion y Brenhin, yn gofyn i mi fy henw, ac yn peri i Meistr Cwsc fy nwyn i 'n ebrwydd ger bron y Brenin.

GOFYNNAIS..........3

ac o 'r diwedd gofynnais eu cennad fel hyn o hyd y nhin [~ fy nhin ];

Pan fethodd genni ddyfeisio beth oedd hi, gofynnais;

Wrth selu ar uchder a mawredd y Llysoedd hyn, gwelwn lawer o dramwy o 'r naill Lys i 'r llall, a gofynnais beth oedd yr achos;

GOFYNNWCH..........1

oblegid gofynnwch i un lle y dywedpwyd y mawr gelwydd gw'radwyddus, pwy a 'i dyweid;

GOG................1

A fedrwch wi, Syre, ganu ar y pedwar mesur ar hugain, a fedrwch wi ddwyn acheu Gog a Magog, ac acheu Brutus ap Sylvius hyd ganmlwydd cyn difa Caer-Troia?

GOGIWR.............1

A pheth yw Pigwr-pocced, a ddygo bumpynt, wrth gogiwr dis, a 'th yspeilia o gantpunt mewn traean nos?

GOGLEDD............2

Ar ohyd i 'r tair anferthol hyn, gwelwn Stryd groes arall, a honno nid oedd ond bechan a gwael wrth y lleill, ond ei bod hi 'n lanwaith, ac ar godiad uwch-law 'r Strydoedd eraill, yn mynd rhagddi uwch uwch tu a 'r Dwyrein, a 'r tair eraill ar i wared tu a 'r Gogledd at y Pyrth mawr.

Gwna' f' arglwydd, ac ertolwg, ebr fi, ple yw 'r Castell draw yn y Gogledd?

GOGLEDDFOR.........1

a 'r petheu draw sy 'n perthyn i drafaelwyr mynyddoedd eiryog, ac i Farsiandwyr y Gogleddfor.

GOGONEDDUS.........1

Ces gennad i orphwyso peth wrth un o 'r dryseu gogoneddus, lle 'r oedd rhai 'n dyfod i gael braint yn yr Eglwys Gyffredin, ac Angel tal yn cadw 'r drws a 'r Eglwys oddi mewn mor oleu dambaid, nad oedd wiw i Ragrith ddangos yno mo 'i hwyneb, etto hi ymddangosei weithiau wrth y drws er nad aeth hi 'rioed i mewn.

GOLEU..............1

O 'r Ganghell ni aethom trwy dylleu cloieu i ben rhyw gell neilltuol, llawn o ganhwylleu ganol dydd goleu, lle gwelem Offeiriad wedi eillio 'i goryn yn rhodio, ac megis yn disgwil rhai atto;

GOLEUNI............2

er maint y soniant am eu Goleuni oddimewn, nid oes ganddynt gymaint a Spectol natur pe sy gan y digred y welaist gynneu.

A phwy a wasanaethei 'r fath Gigydd maleisddrwg mewn gwallco ennyd, ac mewn dirboeneu byth wedi, ac a allei gael byd da tan Frenin tosturiol a charedig i 'w ddeiliaid, heb wneud iddynt erioed ond y Daioni bwygilydd, a 'u cadw rhag Belial i roi teyrnas i bob un o 'r diwedd yn ngwlad y Goleuni!

GOLL...............2

A rhwng y swn hwnnw a chyffro goll fy nghyfeill mineu a ddeffrois om cwsc;

O 'm Brenhinllys isa yn y Goll-borth fawr ar Ddistryw.

GOLLED.............1

Ertolwg pa'r golled yw?

GOLLI..............3

neu gorph putten newydd gladdu, a hwytheu ant i mewn iddo yn lle enaid, rhag i ti golli pwrpas mor ddaionus.

wrth fyned gwelem ymhen ucha 'r Strydoedd lawer wedi lled-troi oddiwrth hudoliaeth y Pyrth dihenydd, ac yn ymorol am Borth y bywyd, ond naill ai methent ei gael, ai blinent ar y ffordd, nid oedd fawr iawn yn mynd trwodd, oddieithr un dyn wynebdrist oedd yn rhedeg oddifri a myrdd o 'i ddeutu 'n ei ffoli, rhai 'n ei watwar, rhai 'n ei fygwth, a 'i geraint yn ei ddal ac yn ei greu i beidio ai daflu ei hun i golli 'r holl fyd ar unwaith.

A gadwasoch i neb, ebr Angeu, i golli eu hamser oddiwrth eu gorchwyl, neu o fynd i 'r Eglwys, ha?

GOLLWNG............3

Mae 'r Widw, cyn mynd corph hwn o 'i thy, wedi gollwng Gwr arall eusys at ei chalon;

mor ddifatter y gollwng e 'r gwaed, a gadel Dyn yn lledfarw!

Eich cynghori 'r wyfi i brofi pob ffordd bossibl i 'w gollwng hwy 'n eu hol i 'r Byd:

GOLLYNGASANT.......1

a chwippyn dyma 'r Disclair yn cyfeirio tros y Castell attom yn union, ar hyn gollyngasant eu gafel, ac ar eu hymadawiad troesant attai guwch uffernol;

GOLWG..............9

O ebr 'ynghyfaill, un yw hon sy a 'i chynnyscaeth oll yn y golwg, etto gweli faint sy o rai ffolion yn ei cheisio, a 'r gwaela 'n abl, er sy arni hi o gaffaeliad;

Prin yr aethei rhai'n heibio, dyma Dyrfa arall yn dyfod i 'r golwg, rhyw Arglwydd gwych aruthr, a 'i Arglwyddes wrth ei glun, yn mynd yn araf mewn stat, a llawer o Wyr cyfrifol yn eu gapio a myrdd hefyd ar eu traed yn dangos iddo bob ufudd-dod a pharch;

Wel'dyma arwydd, ebr fi, na ddylid fyth farnu wrth y golwg.

Ertolwg, ebr fi, f' Arglwydd a gawn i nesau i gael manylach golwg ar y Brenhinlle godidog hwn?

canys cynnesasei nghalon i wrth y lle (er y golwg cynta,) Cei 'n hawdd, eb yr Angel, oblegid yna mae fy lle a 'm siars a 'm gorchwyl inneu.

Ar ei law ddeheu 'r oedd Tynged yn eiste, ac a golwg ddu ddel yn darllen anferth Lyfr oedd o 'i flaen:

Ar y gair, dyma bedwar o 'r man angheuod yn ei godi, ag ynte erbyn hyn yn crynu fel dail yr aethnen, ac ai cippiasant fel y mellt allan o 'r golwg.

Erbyn hyn, gwelwn fyddinoedd Angeu wedi ymdrefnu, ac ymarfogi, a 'u golwg ar y Brenin am roi 'r gair.

Ond os golwg dra echryslawn oedd honno, 'roedd yno uwchben olwg erchyllach na hitheu, sef, Cyfiawnder ar ei Gorseddfainc yn cadw drws Uffern, ar Frawdle neilltuol uwchben y safn i roi barn ar y Colledigion fel y delont.

GOLYGIAD...........1

trwy 'r awyr deneu eglur a 'r tes ysplenydd tawel canfyddwn ymhell bell tros For y Werddon, lawer golygiad hyfryd.

GONEST.............1

Dyma wr gonest, eb ef, gan ddangos Cecryn oedd o 'u hol, a wyr na wnaethum i 'rioed ond tegwch:

GONGLAU............1

ac am ei ben gap dugoch trichonglog (a yrrasei ei gar Lucifer yn anrheg iddo) ar ei gonglau scrif'nasid Galar a griddfan a gwae uwch ei ben 'r oedd myrdd o lunieu rhyfeloedd ar for a thir, trefi 'n llosci, y ddaiar yn ymagor, ar Dw'rdiluw;

GORCHESTOL.........1

pob math o wiscoedd gwychion, storiau gorchestol, drychau ffeilsion;

GORCHWYL...........2

canys cynnesasei nghalon i wrth y lle (er y golwg cynta,) Cei 'n hawdd, eb yr Angel, oblegid yna mae fy lle a 'm siars a 'm gorchwyl inneu.

A gadwasoch i neb, ebr Angeu, i golli eu hamser oddiwrth eu gorchwyl, neu o fynd i 'r Eglwys, ha?

GORCHYMMYN.........1

darllennodd y Cybydd y Deg-Gorchymmyn i gyd trostynt;

GORCHYMYN..........4

Canys mae 'r Papistiaid yn cynnws, ie 'n gorchymyn na chadwer llw a Heretic, er darfod ei gymmeryd ar y Cymmun:

O ddeutu 'r drws 'roedd y Deg Gorchymyn, y Llech gynta o 'r tu deheu;

a 'r llall yn ddigllon wrth y chwerthin yn eu gorchymyn i ddangos iddo 'i ffordd.

Pa ddelw bynnac, pe troent y llywodraeth uffernol tros ei cholyn, gyrr di hwynt yno 'n sydyn, rhag ofn i mi gael gorchymyn i 'th daro di 'n ddim cyn d' amser.

GORESCYNNWYR.......1

Yn y pen isa, cei weled y Pap etto, Gorescynnwyr Teyrnasoedd a 'i Sawdwyr, Gorthrymwyr Fforestwyr, Cauwyr y Drosfa gyffredin, Ustusiaid a 'u Breibwyr, a 'u holl Sil o 'r cyfarthwyr hyd at y ceisbwl: