Adran nesaf
Next section

Adran o’r blaen
Previous section

 
 
FELEN..............1
Nis gwn i, ebr finneu, beth a allei 'ch meddwl fod, onid allei 'r Fad-felen a ddifethodd Faelgwn Gwynedd, eich lladd chwitheu ar y feisdon a 'ch rhannu rhwng y Brain a 'r Pyscod.
GBC 61. 25
 
 
FELIN..............1
Beth yw dwyn dyrneid o flawd yn y Felin, wrth ddwyn cant o hobeidieu i bydru, i gael gwedi werthi un ymhris pedwar?
GBC 21. 20
 
 
FELLTIGEDIG........1
nid wy 'n dyfod ar eu cyfyl, nis gwn i ddim o 'u storiau, na 'u masnach, na 'u cyfrinach felltigedig hwy, na wiw iddynt fwrw mo 'u drygeu arna 'i, ond ar eu 'menyddieu llygredig eu hunain.
GBC 64. 25-26
 
 
FELLTITH...........1
O Fab y Fall, o Wyneb y Felltith!
GBC 34. 22
 
 
FELLY..............17
Felly o hir drafaelio a 'm Llygad, ac wedi a 'm Meddwl daeth blinder, ac ynghyscod Blinder daeth fy Meistr Cwsc yn lledradaidd i 'm rhwymo;
GBC 5. 19
Felly anturiais nesau attynt, yn ara' deg fel iar yn sengi ar farwor, i gael gwybod beth oeddynt;
GBC 6. 20
Tyrd yn nes attynt, eb yr Angel, ac a 'm cippiodd i wared yn y llen-gel, trwy lawer o fwrllwch diffaith oedd yn codi o 'r Ddinas, ac yn Stryd Balchder descynnasom ar ben 'hangle o Blasdy penegored mawr, wedi i 'r Cwn a 'r Brain dynnu ei Lygaid, a 'i berchenogion wedi mynd i Loegr, neu Frainc, i chwilio yno am beth a fasei can haws ei gael gartre, felly yn lle 'r hen Dylwyth lusengar daionus gwladaidd gynt, nid oes rwan yn cadw meddiant ond y modryb Dylluan hurt, neu Frain rheibus, neu Biod brithfeilchion, neu 'r cyffelyb i ddadcan campeu y perchenogion presennol.
GBC 13. 21
Felly nineu aethom i weled y 'Lecsiwn.
GBC 20. 7
Gwrthodwyd y Stiwardiaid y cynnyg cynta, rhag iddynt dlodi 'r holl Stryd, ac fel y codaseint eu Plasau ar furddynnod ei Meistred, felly rhag iddynt o 'r diwedd droi 'r Dwysoges ei hun allan o feddiant.
GBC 20. 16
Synnais ei glywed e 'n galw 'r Dwysoges felly, a 'r Bon'ddigion mwya yno, yn Garn-lladron;
GBC 21. 2
a chwedi i bob un o saig i saig folera cymmaint o 'r dainteithion, ac a wnaethei wledd i ddyn cymmedrol tros wythnos, na bytheirio oedd y gras bwyd, yna moeswch iechyd y brenin, yna iechyd pob cydymaith da, ac felly ymlaen i foddi archfa 'r bwydydd, a gofalon hefyd:
GBC 23. 27
a 'r Prydydd aethei a 'r maes ar bawb ond yr Offeiriad, a hwnnw, o barch i 'w siacced, a gawsei 'r gair trecha, o fod yn ben y cymdeithion da, ac felly cloes y Bardd y cwbl ar gan:
GBC 24. 29
Ac felly rwan nid yw 'r wylo yma, ond rhai o ran defod ac arfer, eraill o gwmnhi, eraill am eu cyflog.
GBC 29. 1
Ac i Deml yr anghred yr aethom gynta, gwelwn yno rai yn addoli llun Dyn, eraill yr Haul, eraill y Lleuad, felly aneirif o 'r fath Dduwieu eraill, hyd at y Winwyn a 'r Garlleg;
GBC 31. 21
Ac felly mae 'r Dwysoges Rhagrith yn dyscu rhai mewn Scuboriau.
GBC 35. 20
ond felly mae sywaeth llygriad y peth goreu yw 'r llygriad gwaetha' oll.
GBC 36. 20
ac felly ti weli fod Rhagrith yn dra hy ddyfod at yr Allor o flaen IMMANUEL ddisiommedig.
GBC 37. 6
Yn hyn dyma drwp o bobl o Stryd Balchder yn ddigon hy 'n curo wrth y Porth, ond yr oeddynt oll mor warsyth nad aent byth i le mor isel heb ddiwyno 'u perwigeu a 'u cyrn, felly hwy a rodiasant yn eu hol yn o surllyd.
GBC 41. 6
I fod yn fyrr, gwelei bawb rywbeth yn ei flino, ac felly cyd-ddychwelasant oll i 'studio 'r pwynt, ni welais i 'r un etto yn dyfod wedi dyscu ei wers, ond yr oedd ganddynt gymaint o Godeu a Scrif'nadeu 'n dynn o 'u cwmpas nad aethent fyth trwy grau mor gyfyng pe ceisiasent.
GBC 41. 26
ac felly pob cerpyn am llurgunia i i 'w ddrwg ei hun.
GBC 63. 23
Ar ddwfn ystyried eich brenhinol ddymuniant hwn, gwelsom yn fuddiolach nid yn unic i 'n Llywodraeth ni, eithr hefyd i 'ch Teyrnas helaeth chwitheu, yrru 'r carcharorion hyn bella, bai bossibl, oddiwrth ddryseu 'r Wal ddiadlam, rhag i 'w Sawyr drewedig ddychrynu 'r holl Ddinas 1% ddihenydd, fel na ddel dyn byth i Dragwyddoldeb o 'r tu yma i 'r Agendor, ac felly ni chawn i fyth oeri ngholyn, na chwitheu ddim cwsmeriaeth rhwng Daiar ac Uffern.
GBC 74. 2
 
 
FELYN..............1
AR ryw brydnhawngwaith teg o ha [~ haf ] hir felyn tesog, cymmerais hynt i ben un o Fynyddoedd Cymru, a chyda mi Spienddrych i helpu 'ngolwg [~ fy ngolwg ] egwan, i weled pell yn agos, a phetheu bychain yn fawr;
GBC 5. 2
 
 
FELYNDDU...........1
Ond o hir graffu, mi a 'u gwelwn hwy 'n well a theccach eu gwedd na 'r giwed felynddu gelwyddog honno.
GBC 6. 20
 
 
FEMRWN.............1
Nid oes mo 'r nerth i hynny rwan, ond mae chwaneg o ddichell ddyfeisddrwg, a chyfled, a chromlech o femrwn scrifennedig i siccrhau 'r fargen;
GBC 62. 28
 
 
FENDITH............1
Yr oedd yno fyrdd o 'r fath blasau gwrthodedig, a allasei oni bai Falchder, fod fel cynt yn gyrchfa goreugwyr, yn Noddfa i 'r gweiniaid, yn Yscol Heddwch a phob Daioni, ac yn fendith i fil o Dai bach o 'u hamgylch.
GBC 13. 31
 
 
FENYW..............2
Os denodd glendid hon, di i chwantio corph Merch, nid rhaid iddi ond codi bys ar un o Swyddogion ei Thad (sy o 'i hamgylch bob amser er nas gwelir) a hwy a drosglwyddant iti fenyw yn ddiattreg;
GBC 22. 27
Tyrd, tyrd, eb yr Angel, mae rhain ar fedr twyllo 'r fenyw, ond pan elont atti, bid siccr y cant atteb cast am gast.
GBC 26. 27
 
 
FERCH..............6
hitheu ni fynn a gaffo ni cheiff a ddymuno, ac ni sieryd ond a 'i gwell am ddywedyd o 'i Mamm wrthi nad oes un gamp waeth ar Ferch ieuanc na bod yn ddifalch wrth garu.
GBC 15. 9
Hwn, ebr ef, yw Llys ail Ferch Belial, a elwir Rhagrith:
GBC 27. 30
Marchoges, ebr ef, y gelwir yma, y Ferch a fynn farchogaeth ei gwr, a 'i chymdogaeth, a 'i gwlad os geill, ac o hir farchogaeth, hi a ferchyg ddiawl o 'r diwedd o 'r drws yna hyd yn Annw'n.
GBC 58. 23
Yn wir, medd un, mae hi 'n Ferch odiaeth, ac hi fu 'n eich canmol chwi wrth rywun, er bod rhywun mawr yn ei cheisio hi.
GBC 63. 16
Ef a fasei 'n gydymaith da, a hithe 'n Ferch fwyn, ne 'n rhwydd o 'i chorph:
GBC 69. 18
eich gwasanaethwr tlawd, da genni 'ch gweled yn iach ni weles i 'rioed ferch harddach mewn clos;
GBC 75. 3
 
 
FERCHED............8
mae 'r hen Gadno yn cael ei addoli yn eu ferched, oblegid tra bo dyn ynglyn wrth y rhain neu wrth un o 'r tair, mae e 'n siccr tan nod Belial, ac yn gwisco 'i lifrai ef.
GBC 11. 26
Tai teg iawn, rhyfeddol o uchder, ac o wychder, ac achos da, o ran bod yno Ymerodron, Brenhinoedd a Thwysogion 'gantoedd, Gwyr mawr a Bonheddigion fyrdd, a llawer iawn o Ferched o bob gradd;
GBC 14. 8
Ie ni thybia Belial fawr mo 'r holl Ddinas (er amled ei Brenhinoedd) yn addas i 'w Ferched ef.
GBC 16. 26
Hyd y llawr gwelwn lawer o Ferched glan trwsiadus yn rhodio wrth yscwir, ac o 'u lledol drueiniaid o Lancieu yn tremio ar eu tegwch, ac yn erfyn bob un am gael gan ei baunes un cil-edrychiad, gan ofni Cuwch yn waeth nac Angeu;
GBC 25. 13-14
Yno gwelem fyrdd o Ferched glan, pob diodydd, ffrwythydd, dainteithion, pob rhyw offer a llyfreu cerdd dafod a thant, telyneu, pibeu, cywyddeu, caroleu, &c.
GBC 27. 5
Tyrd i mewn yma, cei weled ychwaneg, ebr ef, ac a'm cipiodd i lofft y grog, un o Eglwysi Cymru, a 'r bobl ar ganol y Gwasanaeth, yno gwelem rai 'n sisial siarad, rhai 'n chwerthin rhai 'n tremio ar Ferched glan, eraill yn darllen gwisciad eu Cymydog o 'r coryn i 'r sowdl, rhai 'n ymwthio ac yn ymddanheddu am eu braint, rhai 'n heppian, eraill yn ddyfal ar eu dyfosiwn, a llawer o rheini hefyd yn rhagrithio.
GBC 36. 12
Yma, meddei 'r Gwilwyr, ffowch yma at eich union Frenin sy etto trwom ni 'n cynnyg i chwi gymmod, os trowch i 'ch ufudd-dod oddiwrth y Gwrthryfelwr Belial a 'i hudol-ferched.
GBC 40. 3
canys yr oedd rhai 'n rhy foliog i le mor gyfyng, eraill yn rhy egwan i ymwthio wedi i Ferched ei dihoeni, a rheini 'n eu hattal gerfydd eu gwendid afiach.
GBC 42. 9
 
 
FERCHYG............1
Marchoges, ebr ef, y gelwir yma, y Ferch a fynn farchogaeth ei gwr, a 'i chymdogaeth, a 'i gwlad os geill, ac o hir farchogaeth, hi a ferchyg ddiawl o 'r diwedd o 'r drws yna hyd yn Annw'n.
GBC 58. 26
 
 
FERW...............1
Er gwyched yr olwg arnynt nid yw ond ffug, nid yw Belial ond Tywysog tlawd iawn gartre, nid oes ganddo yno ond chwi 'n gynnud ar y tan, a chwi 'n rhost ac yn ferw i 'ch cnoi, ac byth nid ewch i 'n ddigon, byth ni ddaw torr ar ei newyn ef na 'ch poen chwitheu.
GBC 40. 7
 
 
FESUR..............1
mi welwn f' anwyl gydymaith yn saethu oddiwrthifi i 'r entrych, at fyrdd o Dwysogion gwynion eraill, a dyna 'r pryd y dechreuodd y Pap a 'r Swyddogion daiarol eraill lechu a llewygu, a 'r Penaethiaid uffernol syrthio o fesur y myrddiwn, a phob un cymaint ei swn yn cwympo (i 'm tyb i) a phe syrthiasei fynydd anferth i eigion y mor.
GBC 49. 10
 
 
FETHAIS............1
a phan fethais yn lladd eraill, daethum fy hun yn 'wyllyscar i 'ch porthi.
GBC 69. 24
 
 
FETHEDIG...........1
A pheth yw Hwndliwr ath siommei mewn rhyw hen geffyl, methiant, wrth y Potecari a 'th dwylla o 'th arian a 'th hoedl hefyd am ryw hen physygwriaeth fethedig?
GBC 22. 2
 
 
FETHODD............1
Pan fethodd genni ddyfeisio beth oedd hi, gofynnais;
GBC 15. 1
 
 
FEWN...............3
Yma mae hi 'n cadw ei Hyscol, ac nid oes na Mab na Merch o fewn yr holl Ddinas, na fu 'n 'Scolheigion iddi hi, a rhan fwya 'n yfed eu Dysc yn odiaeth, fel y gwelir ei gwersi hi wedi mynd yn ail natur yn gyfrodedd trwy eu holl feddylieu, geirieu a gweithredoedd agos er ein blant.
GBC 28. 2
Fel y gwelais i o fewn chwarter awr, dyma Bapist oedd yn tybio mai 'r Pap a pioedd yr Eglwys Gatholig, yn cleimio fod iddo ynte fraint.
GBC 46. 21
Canys er bod dy ddiben di a 'r henddyn draw (gan edrych ar Amser) yn nesau o fewn ychydig ddalenneu 'n fy Llyfr disommiant i;
GBC 73. 9
 
 
FFA................1
a llawer yscogyn rhygyngog a allei ridyllio Ffa wrth wynt ei gynffon.
GBC 14. 26
 
 
FFAFR..............3
er hynny ni cheiti ganddo ond trwy ffafr fawr un cibedrychiad, a chofio er dim ei alw wrth ei holl ditlau a 'i swyddau.
GBC 15. 17
gobeithio, ebr hwnnw, fod gennych beth gwell moes a ffafr i Frenin.
GBC 68. 6
Gobeithio, ebr y Meddwyn, y cafi gennych beth ffafr, mi yrrais i chwi lawer ysclyfaeth dew mewn llifeiriant o gwrw da;
GBC 69. 22
 
 
FFAFREU............1
ac wrth y Ffafreu, deellais mai Priodas ydoedd.
GBC 29. 10
 
 
FFAIR..............2
Ac etto, beth yw 'r holl Ladron hyn wrth y Pen-lladrones fawr yna sy 'n dwyn oddiar y cwbl yr holl betheu hyn, a 'u calonneu, a 'u heneidieu yn niwedd y ffair.
GBC 22. 6
ie, 'n lle 'r holl ffrio ffair, a 'r ffrost, a 'r ffrwst, a 'r ffrwgwd oedd yno 'n pendifadu dynion yn ddibaid, ac yn lle 'r aneirif ddrygeu gwastadol oedd isod;
GBC 43. 21
 
 
FFALS..............1
os llyfn dy leferydd, dyna di 'n ffals, neu ddihiryn anhawdd dy ddirnad;
GBC 38. 21
 
 
FFALSDER...........1
Wedi i mi spio ennyd ar ffalsder pob cwrr o 'r Adeilad, dyma Ganhebrwng yn mynd heibio, a myrdd o wylo ac ochain, a llawer o ddynion a cheffyleu wedi eu hulio mewn galarwiscoedd duon;
GBC 28. 7
 
 
FFEILSION..........1
pob math o wiscoedd gwychion, storiau gorchestol, drychau ffeilsion;
GBC 18. 17
 
 
FFENESTRI..........1
ac a 'i goriadeu [~ agoriadau ] plwm fe gloes ffenestri fy Llygaid a 'm holl Synhwyreu eraill yn dynn ddiogel.
GBC 6. 4
 
 
FFERRI.............2
Neu gadawant fi yn noeth lumman i fferri ar Forfa Caer neu ryw Oerle anghysbell arall.
GBC 7. 19
Dyna, ebr ef, (am y pottieu) weddillion y cymdeithion da, a fydd a 'u traed yn fferri tan feincieu, tra bo eu penne 'n berwi gan ddiod a dwndwr:
GBC 57. 24
 
 
FFIDIL.............1
Ebr Ffidler, a fasei trwodd er's ennyd, oni bai rhagofn torri 'r Ffidil, pa fodd y byddwn ni byw?
GBC 42. 18
 
 
FFIDLER............1
Ebr Ffidler, a fasei trwodd er's ennyd, oni bai rhagofn torri 'r Ffidil, pa fodd y byddwn ni byw?
GBC 42. 16
 
 
FFIDLERIAID........1
Ni chawswn i fawr edrych na chlywn alw at y barr bedwar o ffidleriaid oedd newydd farw.
GBC 67. 13
 
 
FFLAGENNI..........2
Erbyn i ni fyned i mewn, darfasei 'r ymddugwd, ac un ar y llawr yn glwtt, un arall yn bwrw i fynu, un arall yn pendwmpian uwchben aelwyded o fflagenni tolciog, a darneu pibelli a godardeu;
GBC 24. 15
wrth y drws yma 'r oedd llawer o lyfreu, rhai pottieu a fflagenni, ymbell ffon a phastwn, rhai cwmpaseu, a chyrt, a cher Llongeu.
GBC 57. 16
 
 
FFLOREG............1
Blino ar y ffloreg ddiflas honno, a myned i gell arall, yno 'r oedd Pendefig wedi cyrchu Bardd o Stryd Balchder, i wneud Cerdd fawl i 'w angyles, a chywydd moliant iddo 'i hun;
GBC 26. 13

Adran nesaf
Next section

I’r brig
Back to the top