Adran nesaf | |
Adran or blaen |
|
FELEN..............1
| |
Nis gwn i, ebr finneu, beth a allei 'ch meddwl fod, onid allei 'r Fad-felen a ddifethodd Faelgwn Gwynedd, eich lladd chwitheu ar y feisdon a 'ch rhannu rhwng y Brain a 'r Pyscod. | GBC 61. 25 |
|
FELIN..............1
| |
Beth yw dwyn dyrneid o flawd yn y Felin, wrth ddwyn cant o hobeidieu i bydru, i gael gwedi werthi un ymhris pedwar? | GBC 21. 20 |
|
FELLTIGEDIG........1
| |
nid wy 'n dyfod ar eu cyfyl, nis gwn i ddim o 'u storiau, na 'u masnach, na 'u cyfrinach felltigedig hwy, na wiw iddynt fwrw mo 'u drygeu arna 'i, ond ar eu 'menyddieu llygredig eu hunain. | GBC 64. 25-26 |
|
FELLTITH...........1
| |
O Fab y Fall, o Wyneb y Felltith! | GBC 34. 22 |
|
FELLY..............17
| |
Felly o hir drafaelio a 'm Llygad, ac wedi a 'm Meddwl daeth blinder, ac ynghyscod Blinder daeth fy Meistr Cwsc yn lledradaidd i 'm rhwymo; | GBC 5. 19 |
Felly anturiais nesau attynt, yn ara' deg fel iar yn sengi ar farwor, i gael gwybod beth oeddynt; | GBC 6. 20 |
Tyrd yn nes attynt, eb yr Angel, ac a 'm cippiodd i wared yn y llen-gel, trwy lawer o fwrllwch diffaith oedd yn codi o 'r Ddinas, ac yn Stryd Balchder descynnasom ar ben 'hangle o Blasdy penegored mawr, wedi i 'r Cwn a 'r Brain dynnu ei Lygaid, a 'i berchenogion wedi mynd i Loegr, neu Frainc, i chwilio yno am beth a fasei can haws ei gael gartre, felly yn lle 'r hen Dylwyth lusengar daionus gwladaidd gynt, nid oes rwan yn cadw meddiant ond y modryb Dylluan hurt, neu Frain rheibus, neu Biod brithfeilchion, neu 'r cyffelyb i ddadcan campeu y perchenogion presennol. | GBC 13. 21 |
Felly nineu aethom i weled y 'Lecsiwn. | GBC 20. 7 |
Gwrthodwyd y Stiwardiaid y cynnyg cynta, rhag iddynt dlodi 'r holl Stryd, ac fel y codaseint eu Plasau ar furddynnod ei Meistred, felly rhag iddynt o 'r diwedd droi 'r Dwysoges ei hun allan o feddiant. | GBC 20. 16 |
Synnais ei glywed e 'n galw 'r Dwysoges felly, a 'r Bon'ddigion mwya yno, yn Garn-lladron; | GBC 21. 2 |
a chwedi i bob un o saig i saig folera cymmaint o 'r dainteithion, ac a wnaethei wledd i ddyn cymmedrol tros wythnos, na bytheirio oedd y gras bwyd, yna moeswch iechyd y brenin, yna iechyd pob cydymaith da, ac felly ymlaen i foddi archfa 'r bwydydd, a gofalon hefyd: | GBC 23. 27 |
a 'r Prydydd aethei a 'r maes ar bawb ond yr Offeiriad, a hwnnw, o barch i 'w siacced, a gawsei 'r gair trecha, o fod yn ben y cymdeithion da, ac felly cloes y Bardd y cwbl ar gan: | GBC 24. 29 |
Ac felly rwan nid yw 'r wylo yma, ond rhai o ran defod ac arfer, eraill o gwmnhi, eraill am eu cyflog. | GBC 29. 1 |
Ac i Deml yr anghred yr aethom gynta, gwelwn yno rai yn addoli llun Dyn, eraill yr Haul, eraill y Lleuad, felly aneirif o 'r fath Dduwieu eraill, hyd at y Winwyn a 'r Garlleg; | GBC 31. 21 |
Ac felly mae 'r Dwysoges Rhagrith yn dyscu rhai mewn Scuboriau. | GBC 35. 20 |
ond felly mae sywaeth llygriad y peth goreu yw 'r llygriad gwaetha' oll. | GBC 36. 20 |
ac felly ti weli fod Rhagrith yn dra hy ddyfod at yr Allor o flaen IMMANUEL ddisiommedig. | GBC 37. 6 |
Yn hyn dyma drwp o bobl o Stryd Balchder yn ddigon hy 'n curo wrth y Porth, ond yr oeddynt oll mor warsyth nad aent byth i le mor isel heb ddiwyno 'u perwigeu a 'u cyrn, felly hwy a rodiasant yn eu hol yn o surllyd. | GBC 41. 6 |
I fod yn fyrr, gwelei bawb rywbeth yn ei flino, ac felly cyd-ddychwelasant oll i 'studio 'r pwynt, ni welais i 'r un etto yn dyfod wedi dyscu ei wers, ond yr oedd ganddynt gymaint o Godeu a Scrif'nadeu 'n dynn o 'u cwmpas nad aethent fyth trwy grau mor gyfyng pe ceisiasent. | GBC 41. 26 |
ac felly pob cerpyn am llurgunia i i 'w ddrwg ei hun. | GBC 63. 23 |
Ar ddwfn ystyried eich brenhinol ddymuniant hwn, gwelsom yn fuddiolach nid yn unic i 'n Llywodraeth ni, eithr hefyd i 'ch Teyrnas helaeth chwitheu, yrru 'r carcharorion hyn bella, bai bossibl, oddiwrth ddryseu 'r Wal ddiadlam, rhag i 'w Sawyr drewedig ddychrynu 'r holl Ddinas 1% ddihenydd, fel na ddel dyn byth i Dragwyddoldeb o 'r tu yma i 'r Agendor, ac felly ni chawn i fyth oeri ngholyn, na chwitheu ddim cwsmeriaeth rhwng Daiar ac Uffern. | GBC 74. 2 |
|
FELYN..............1
| |
AR ryw brydnhawngwaith teg o ha [~ haf ] hir felyn tesog, cymmerais hynt i ben un o Fynyddoedd Cymru, a chyda mi Spienddrych i helpu 'ngolwg [~ fy ngolwg ] egwan, i weled pell yn agos, a phetheu bychain yn fawr; | GBC 5. 2 |
|
FELYNDDU...........1
| |
Ond o hir graffu, mi a 'u gwelwn hwy 'n well a theccach eu gwedd na 'r giwed felynddu gelwyddog honno. | GBC 6. 20 |
|
FEMRWN.............1
| |
Nid oes mo 'r nerth i hynny rwan, ond mae chwaneg o ddichell ddyfeisddrwg, a chyfled, a chromlech o femrwn scrifennedig i siccrhau 'r fargen; | GBC 62. 28 |
|
FENDITH............1
| |
Yr oedd yno fyrdd o 'r fath blasau gwrthodedig, a allasei oni bai Falchder, fod fel cynt yn gyrchfa goreugwyr, yn Noddfa i 'r gweiniaid, yn Yscol Heddwch a phob Daioni, ac yn fendith i fil o Dai bach o 'u hamgylch. | GBC 13. 31 |
|
FENYW..............2
| |
Os denodd glendid hon, di i chwantio corph Merch, nid rhaid iddi ond codi bys ar un o Swyddogion ei Thad (sy o 'i hamgylch bob amser er nas gwelir) a hwy a drosglwyddant iti fenyw yn ddiattreg; | GBC 22. 27 |
Tyrd, tyrd, eb yr Angel, mae rhain ar fedr twyllo 'r fenyw, ond pan elont atti, bid siccr y cant atteb cast am gast. | GBC 26. 27 |
|
FERCH..............6
| |
hitheu ni fynn a gaffo ni cheiff a ddymuno, ac ni sieryd ond a 'i gwell am ddywedyd o 'i Mamm wrthi nad oes un gamp waeth ar Ferch ieuanc na bod yn ddifalch wrth garu. | GBC 15. 9 |
Hwn, ebr ef, yw Llys ail Ferch Belial, a elwir Rhagrith: | GBC 27. 30 |
Marchoges, ebr ef, y gelwir yma, y Ferch a fynn farchogaeth ei gwr, a 'i chymdogaeth, a 'i gwlad os geill, ac o hir farchogaeth, hi a ferchyg ddiawl o 'r diwedd o 'r drws yna hyd yn Annw'n. | GBC 58. 23 |
Yn wir, medd un, mae hi 'n Ferch odiaeth, ac hi fu 'n eich canmol chwi wrth rywun, er bod rhywun mawr yn ei cheisio hi. | GBC 63. 16 |
Ef a fasei 'n gydymaith da, a hithe 'n Ferch fwyn, ne 'n rhwydd o 'i chorph: | GBC 69. 18 |
eich gwasanaethwr tlawd, da genni 'ch gweled yn iach ni weles i 'rioed ferch harddach mewn clos; | GBC 75. 3 |
|
FERCHED............8
| |
mae 'r hen Gadno yn cael ei addoli yn eu ferched, oblegid tra bo dyn ynglyn wrth y rhain neu wrth un o 'r tair, mae e 'n siccr tan nod Belial, ac yn gwisco 'i lifrai ef. | GBC 11. 26 |
Tai teg iawn, rhyfeddol o uchder, ac o wychder, ac achos da, o ran bod yno Ymerodron, Brenhinoedd a Thwysogion 'gantoedd, Gwyr mawr a Bonheddigion fyrdd, a llawer iawn o Ferched o bob gradd; | GBC 14. 8 |
Ie ni thybia Belial fawr mo 'r holl Ddinas (er amled ei Brenhinoedd) yn addas i 'w Ferched ef. | GBC 16. 26 |
Hyd y llawr gwelwn lawer o Ferched glan trwsiadus yn rhodio wrth yscwir, ac o 'u lledol drueiniaid o Lancieu yn tremio ar eu tegwch, ac yn erfyn bob un am gael gan ei baunes un cil-edrychiad, gan ofni Cuwch yn waeth nac Angeu; | GBC 25. 13-14 |
Yno gwelem fyrdd o Ferched glan, pob diodydd, ffrwythydd, dainteithion, pob rhyw offer a llyfreu cerdd dafod a thant, telyneu, pibeu, cywyddeu, caroleu, &c. | GBC 27. 5 |
Tyrd i mewn yma, cei weled ychwaneg, ebr ef, ac a'm cipiodd i lofft y grog, un o Eglwysi Cymru, a 'r bobl ar ganol y Gwasanaeth, yno gwelem rai 'n sisial siarad, rhai 'n chwerthin rhai 'n tremio ar Ferched glan, eraill yn darllen gwisciad eu Cymydog o 'r coryn i 'r sowdl, rhai 'n ymwthio ac yn ymddanheddu am eu braint, rhai 'n heppian, eraill yn ddyfal ar eu dyfosiwn, a llawer o rheini hefyd yn rhagrithio. | GBC 36. 12 |
Yma, meddei 'r Gwilwyr, ffowch yma at eich union Frenin sy etto trwom ni 'n cynnyg i chwi gymmod, os trowch i 'ch ufudd-dod oddiwrth y Gwrthryfelwr Belial a 'i hudol-ferched. | GBC 40. 3 |
canys yr oedd rhai 'n rhy foliog i le mor gyfyng, eraill yn rhy egwan i ymwthio wedi i Ferched ei dihoeni, a rheini 'n eu hattal gerfydd eu gwendid afiach. | GBC 42. 9 |
|
FERCHYG............1
| |
Marchoges, ebr ef, y gelwir yma, y Ferch a fynn farchogaeth ei gwr, a 'i chymdogaeth, a 'i gwlad os geill, ac o hir farchogaeth, hi a ferchyg ddiawl o 'r diwedd o 'r drws yna hyd yn Annw'n. | GBC 58. 26 |
|
FERW...............1
| |
Er gwyched yr olwg arnynt nid yw ond ffug, nid yw Belial ond Tywysog tlawd iawn gartre, nid oes ganddo yno ond chwi 'n gynnud ar y tan, a chwi 'n rhost ac yn ferw i 'ch cnoi, ac byth nid ewch i 'n ddigon, byth ni ddaw torr ar ei newyn ef na 'ch poen chwitheu. | GBC 40. 7 |
|
FESUR..............1
| |
mi welwn f' anwyl gydymaith yn saethu oddiwrthifi i 'r entrych, at fyrdd o Dwysogion gwynion eraill, a dyna 'r pryd y dechreuodd y Pap a 'r Swyddogion daiarol eraill lechu a llewygu, a 'r Penaethiaid uffernol syrthio o fesur y myrddiwn, a phob un cymaint ei swn yn cwympo (i 'm tyb i) a phe syrthiasei fynydd anferth i eigion y mor. | GBC 49. 10 |
|
FETHAIS............1
| |
a phan fethais yn lladd eraill, daethum fy hun yn 'wyllyscar i 'ch porthi. | GBC 69. 24 |
|
FETHEDIG...........1
| |
A pheth yw Hwndliwr ath siommei mewn rhyw hen geffyl, methiant, wrth y Potecari a 'th dwylla o 'th arian a 'th hoedl hefyd am ryw hen physygwriaeth fethedig? | GBC 22. 2 |
|
FETHODD............1
| |
Pan fethodd genni ddyfeisio beth oedd hi, gofynnais; | GBC 15. 1 |
|
FEWN...............3
| |
Yma mae hi 'n cadw ei Hyscol, ac nid oes na Mab na Merch o fewn yr holl Ddinas, na fu 'n 'Scolheigion iddi hi, a rhan fwya 'n yfed eu Dysc yn odiaeth, fel y gwelir ei gwersi hi wedi mynd yn ail natur yn gyfrodedd trwy eu holl feddylieu, geirieu a gweithredoedd agos er ein blant. | GBC 28. 2 |
Fel y gwelais i o fewn chwarter awr, dyma Bapist oedd yn tybio mai 'r Pap a pioedd yr Eglwys Gatholig, yn cleimio fod iddo ynte fraint. | GBC 46. 21 |
Canys er bod dy ddiben di a 'r henddyn draw (gan edrych ar Amser) yn nesau o fewn ychydig ddalenneu 'n fy Llyfr disommiant i; | GBC 73. 9 |
|
FFA................1
| |
a llawer yscogyn rhygyngog a allei ridyllio Ffa wrth wynt ei gynffon. | GBC 14. 26 |
|
FFAFR..............3
| |
er hynny ni cheiti ganddo ond trwy ffafr fawr un cibedrychiad, a chofio er dim ei alw wrth ei holl ditlau a 'i swyddau. | GBC 15. 17 |
gobeithio, ebr hwnnw, fod gennych beth gwell moes a ffafr i Frenin. | GBC 68. 6 |
Gobeithio, ebr y Meddwyn, y cafi gennych beth ffafr, mi yrrais i chwi lawer ysclyfaeth dew mewn llifeiriant o gwrw da; | GBC 69. 22 |
|
FFAFREU............1
| |
ac wrth y Ffafreu, deellais mai Priodas ydoedd. | GBC 29. 10 |
|
FFAIR..............2
| |
Ac etto, beth yw 'r holl Ladron hyn wrth y Pen-lladrones fawr yna sy 'n dwyn oddiar y cwbl yr holl betheu hyn, a 'u calonneu, a 'u heneidieu yn niwedd y ffair. | GBC 22. 6 |
ie, 'n lle 'r holl ffrio ffair, a 'r ffrost, a 'r ffrwst, a 'r ffrwgwd oedd yno 'n pendifadu dynion yn ddibaid, ac yn lle 'r aneirif ddrygeu gwastadol oedd isod; | GBC 43. 21 |
|
FFALS..............1
| |
os llyfn dy leferydd, dyna di 'n ffals, neu ddihiryn anhawdd dy ddirnad; | GBC 38. 21 |
|
FFALSDER...........1
| |
Wedi i mi spio ennyd ar ffalsder pob cwrr o 'r Adeilad, dyma Ganhebrwng yn mynd heibio, a myrdd o wylo ac ochain, a llawer o ddynion a cheffyleu wedi eu hulio mewn galarwiscoedd duon; | GBC 28. 7 |
|
FFEILSION..........1
| |
pob math o wiscoedd gwychion, storiau gorchestol, drychau ffeilsion; | GBC 18. 17 |
|
FFENESTRI..........1
| |
ac a 'i goriadeu [~ agoriadau ] plwm fe gloes ffenestri fy Llygaid a 'm holl Synhwyreu eraill yn dynn ddiogel. | GBC 6. 4 |
|
FFERRI.............2
| |
Neu gadawant fi yn noeth lumman i fferri ar Forfa Caer neu ryw Oerle anghysbell arall. | GBC 7. 19 |
Dyna, ebr ef, (am y pottieu) weddillion y cymdeithion da, a fydd a 'u traed yn fferri tan feincieu, tra bo eu penne 'n berwi gan ddiod a dwndwr: | GBC 57. 24 |
|
FFIDIL.............1
| |
Ebr Ffidler, a fasei trwodd er's ennyd, oni bai rhagofn torri 'r Ffidil, pa fodd y byddwn ni byw? | GBC 42. 18 |
|
FFIDLER............1
| |
Ebr Ffidler, a fasei trwodd er's ennyd, oni bai rhagofn torri 'r Ffidil, pa fodd y byddwn ni byw? | GBC 42. 16 |
|
FFIDLERIAID........1
| |
Ni chawswn i fawr edrych na chlywn alw at y barr bedwar o ffidleriaid oedd newydd farw. | GBC 67. 13 |
|
FFLAGENNI..........2
| |
Erbyn i ni fyned i mewn, darfasei 'r ymddugwd, ac un ar y llawr yn glwtt, un arall yn bwrw i fynu, un arall yn pendwmpian uwchben aelwyded o fflagenni tolciog, a darneu pibelli a godardeu; | GBC 24. 15 |
wrth y drws yma 'r oedd llawer o lyfreu, rhai pottieu a fflagenni, ymbell ffon a phastwn, rhai cwmpaseu, a chyrt, a cher Llongeu. | GBC 57. 16 |
|
FFLOREG............1
| |
Blino ar y ffloreg ddiflas honno, a myned i gell arall, yno 'r oedd Pendefig wedi cyrchu Bardd o Stryd Balchder, i wneud Cerdd fawl i 'w angyles, a chywydd moliant iddo 'i hun; | GBC 26. 13 |
Adran nesaf | Ir brig |