DEIMLADWY...........1

Bedyddiwn yn wir ddiau, Canys gwell yw iddynt gael eu Sancteiddio, er na bont deimladwy o hynny, na myned allan o'r Byd heb sel CHrist'nogaeth.

DEISYF..............1

Canys wedi'r Brutaniaid gael buddugoliaeth gyffredinol, ac yn eu gallu i wneud a hwy fal y gwelynt yn dda, etto'r holl gospedigaeth a osodwyd arnynt ydoedd, i bob Sais osod cebystr am ei wddf, cydnabod ei fai, deisyf maddeuant am yr hyn aeth heibio, ac ymrwymo trwy lw i fod yn Gaethwas i'r Brutaniaid.

DEISYFIADAU.........1

Ac yno y danfonasant eu deisyfiadau at Arglwyddi Germani, i gael cennad i godi Gwyr i oresgyn Ynys Brydain.

DEITHI..............1

Caffant bawb ei deithi llawen fu Brithon;

DEL.................2

"O derfydd bod ymrysson, pwy a ddylyai warchadw etifedd cyn y del i oedran gwr;

Dan fy swydd lawer blwyddyn, Del i'm o hap dal am hyn.

DELENT..............1

ddiattreg wedi eu bedyddio, a phlant bychain, pan y delent i oedran Gwyr.

DELIWCH.............1

Apostol yn orchymmyn i'r THessaloniaid lynu wrthynt, pan yw yn dywedyd, Am hynny, Frodyr, sefwch, a deliwch y Traddodiadau a ddyscasoch, pa un bynnag a'i trwy ymadrodd, a'i trwy ein Epistol ni. 2.

DELW................1

A rhannu ei Swllt a wnaeth i bawb o'r tywysogion, a gorchymmyn llosci ei gorph ef, a rhoi y lludw hwnnw mywn Delw o efydd a'r lun gwr yn y porthladd lle bai estron-genedl yn ceisio dyfod i dir, gan ddywedyd, Mae diau oedd na ddeuent fyth tra gwelynt ei lun ef yno.

DENOT...............1

"O derfydd bod deu yn cerdded ffordd, a chaphael o'r naill denot;

DERBYN..............2

Syprian, yr hwn a ddywed, Yr ym yn derbyn y Cymmun bob dydd, megis Ymborth sydd yn ein meithrin i Jechydwriaeth.

Wedi derbyn Bedydd. 5,

DERBYNNID...........2

Yr amser y derbynnid.

3, Ynghylch y modd y derbynnid y Cymmun.

DERBYNNIENT.........1

Canys y mae'r Teidau a yscrifennasant tua'r drydedd Oes yn sicrhau mae yn y boreu y derbynnient y Cymmun:

DERBYNNIWYD.........1

Derbynniwyd hwy yn anrhydeddus gan y Brutaniaid, a gwedi iddynt wledda a bod yn llawen dros yspaid, tynnwyd Ammodau'r Gyngrair rhyngddynt, sef yw hynny, y Saeson a addunedasant trwy lw i fod yn ffyddlon gwas'naethgar ac ufudd i'r Brutaniaid:

DERFYDD.............6

"O derfydd bod ymrysson, pwy a ddylyai warchadw etifedd cyn y del i oedran gwr;

"O derfydd bod deu ddyn yn cerdded trwy goed, ac esgynniaw gwrysgen a'r lygad yr olaf gan y blaenaf, onis rhybuddia, taled iddo ei lygad os cyll, ac os rhybuddia, ni thal ddim.

"O derfydd bod deu yn cerdded ffordd, a chaphael o'r naill denot;

"O derfydd i ddyn roddi bonclust i ddyn arall, ac na's gwatto, taled iddaw y sarhad herwydd ei fraint, a phedair a'r hugeint arian dros y bonclust.

"O derfydd fod da yng nghyd rhwng deu ddyn, a threulio o'r naill y da hwnnw yn ddiwahardd, ni ddylai colli dirwy na chamlwrw, namyn ynnill i'r dyn ei eiddo.

"O derfydd i ddyn brynu anifail gan arall, a gwedi ei brynu bod dannedd iddo yn eisiau, a mynnu eu difwyn:

DERFYNAF............1

Ac yma mi a derfynaf i son ychwaneg am y RHyfel a fu rhyngom ar Saeson ond yspysaf a'r fyr eiriau i'r matter fyned yn waeth-waeth beunydd gyd a'r Brutaniaid wedi Marwolaeth Arthur.

DERY................1

Oni wrandewi a'r lais yr Arglwydd dy DDuw, Yr Arglwydd a'th dery di ag ynfydrwydd, ac a dallineb, ac a syndod calon.

DESTAMENT...........1

ER na cheir y fath air a Sacrafen yn yr holl Destament Newydd, etto efe a gymhwysir mywn ystyr berthynasol i arwyddoccau y ddau Ordinhad sanctaidd, Bedydd a Swpper yr Arglwydd.

DESTUN..............1

Wrth ba destun y mae'n amlwg, mae nid dychymmyg dyn yw pob Traddodiad, ond Egwyddor FFydd a gafwyd oddi wrth yr Apostolion Sanctaidd eu hun.

DESTUNAU............1

Ac yn ddi-ddadl efe yw'r Bardd hoywaf a'r a scrifennodd erioed (dodir heibio faswedd ei destunau gan mwyaf) Ac fe all pawb a'r a wyddant ddim mywn Cerdd Dafod, wybod na arferodd ond Cymraeg lan loyw yn ei Gerdd.

DETHOLAF............1

Gwr cywirgoeth doeth detholaf o Fon Hyd yng NGhaerlleon y lle teccaf.

DEU.................3

"O derfydd bod deu ddyn yn cerdded trwy goed, ac esgynniaw gwrysgen a'r lygad yr olaf gan y blaenaf, onis rhybuddia, taled iddo ei lygad os cyll, ac os rhybuddia, ni thal ddim.

"O derfydd bod deu yn cerdded ffordd, a chaphael o'r naill denot;

"O derfydd fod da yng nghyd rhwng deu ddyn, a threulio o'r naill y da hwnnw yn ddiwahardd, ni ddylai colli dirwy na chamlwrw, namyn ynnill i'r dyn ei eiddo.

DEUED...............2

Ac am hynny deued y gwrolaf o honoch chwi trosodd, ond gwybyddwch fod eich harfau yn gywrain ac yn dacclus.

frenin fal yr ymddangoso etto'n eglurach ein bod ni yn wir ewyllysio tangneddyf nid cynnen, deued pawb yn ddiarfog i'r lle gosodedig a wel eich mawrhydi chwi yn dda i'w appwyntio.

DEUENT..............2

Felly y gwnaeth efe ynghylch Bedydd plant hefyd, canys efe a ddywed, Pa ham y mae'r Oes ddiniweid yn bryssio i dderbyn maddeuant pechodau, Deuent i'w Bedyddio wedi iddynt ddyfod i Oedran, &c.

Ac felly hwy a farnasant pa fynyched y deuent i Fwrdd yr Arglwydd, well-well y byddent, a galluoccach i wrthsefyll holl Ruthrau'r Fall.

DEUGAIN.............1

Hi a barhaawdd mywn grym ynghylch tri chant a deg a deugain o flynyddoedd.

DEUNYDD.............1

Eraill a rydd deunydd dig, Am y tal im' het helig.

DEUT................1

Deut. 28, 15, 28.

DEUWCH..............2

Os ydych gall, na arhoswch gartref i newynu, ond deuwch i Frydain i fod yn gyfrannogion o'n moethau da ni.

Od oes gennych chwi fwriad diyscog i ymladd o amser bwygilydd a'r Brutaniaid nes eu llwyr orchyfygu hwy, yr ym ni'n tystio wrthych, ni chaiff fod arnoch ddim eisiau gwyr nac arfau, deuwch cyn fynyched ac y fynnoch.

DEVODAU.............1

Ac yr wyf yn credu'n hollawl, nad yw'r CHronicl yn celwyddu pan y dywed o'i blegid, Ac ny chlywyssit a'r neb cyn noc ef yr ryw devodau a oed arnaw o nerth a chadernyt, a glewder, a daeoni;

DEWEDD..............1

Dod chwap dan ei gap gwedd, Er duw a'r ei war dewedd.

DEWINIAID...........1

Felly y Brenin a roddes anrhydedd mawr i Fyrddin, ond efe a laddodd y Dauddeg Prif-fardd o herwydd iddynt eu siommi ef, ac y mae eu beddau i'w gweled yno hyd heddyw yn adnabyddus wrth enw Beddau'r Dewiniaid.

DEWIS...............2

Wedi marw Uthur y bu ymrafael a dadl ym mhlith y Brutaniaid ynghylch dewis brenin.

Dyn dewis a'r fy meibion Pan gyrchai pawb ei alon Oedd Pyll ----------- LLywarch hen a'i cant;

DEWISID.............1

Eneinid Brenin heddyw, ac a'i difreinid ysgatfydd yr ail ddiwrnod, a dewisid un arall yn ei le:

DEWR................2

Yn LLong-borth llas i Arthur, Gwyr dewr cymmynynt a dur;

Yn LLongborth y llas Gereint, Gwr dewr o goddir Dyfneint, Hwynt-hwy yn lladd;

DEWRDER.............1

Ynteu Gobeithiwch yn Nuw Holl-alluog, ac ymwrolwch Ac a'r hynny hwy a gymmerasant galon o newydd, ac a ergydiasant eu saethau cyn amled a chawod o Genllysc at y Gelynion, ac ni laesodd y dewrder, yr arial, a'r egni hwnnw ynddynt, nes ynnill Buddugoliaeth enwog, Bl.

DEYRNGED............1

Ni bu dim trefn neu lywodraeth weddaidd ym mysc y Brutaniaid wedi'r RHufeiniaid ddilyssu'r deyrnged iddynt.

DEYRN...............2

Ac yn ddiattreg hwy a aethant, ac a waeddasant hyd yr heolydd, Gwrtheyrn Sydd Frenin Teilwng o deyrn-wialen ynys Brydain, a CHonstans Sydd Anheilwng.

Yr oedd mab i Wrtheyrn a wnaeth aflonyddwch mawr a elwid Pasgen, canys hwnnw a wnaeth deyrn-frad yn erbyn y LLywodraeth.

DEYRNAS.............9

Fe ddescynnodd Coron y Deyrnas i wr graslawn a elwid Constans, yr hwn a ddycpwyd i fynu mywn Monachlog, ac o'r achos hwnnw, yr oedd ef yn anghydnabyddus ag arferion y LLys, a'r gyfraith wladol.

Felly efe a osododd DDistain, neu oruchel Stiwart tano i lywodraethu'r Deyrnas.

Ac yn ddiattreg hwy a dynnasant eu cyllill hirion allan, ac a laddasant ynghylch tri chant o bendefigion y deyrnas yn dosturus jawn.

Mi a'th wnaf yn DDuwc, a thi fyddi'r ail mywn anrhydedd yn y Deyrnas, o's byth y coronir fi yn frenin.

Ni a wenwynasom Wrthefyr 3, Onid cyfrwys oeddem pan y lladdasom dri chant o DDluedogion y Deyrnas tan rith heddychu a hwy? 4,

Ac fe ddywedir i Fyrddin alw Pendefigion y deyrnas i Lundain, a gorchymmyn yr offeiriaid weddio Duw o byddai gwiw ganddo yspysu trwy arwydd weledig, pwy oedd frenin teilwng i deyrnasu arnynt.

Ac yno Pendefigion y deyrnas a ddaethant atto, ac a ddeisyfiasant arno i ddodi y cleddyf yn y lle y buasai:

Ac yn ddianoed yr Arch-esgob a'i heneiniodd ef yn frenin ac a wisgodd Goron y deyrnas am ei ben.

A'r ol hyn hwy a aent i weddio eu Gweddi gyffredin am dangneddyf ac undeb gyffredinol yn yr Eglwys, am lonyddwch a hedd yn y deyrnas, am lwyddiant yr Oes, am hin dymmerus, tros bob math o ddynion, Brenhinoedd, Ymherodron, a phawb mywn Awdurdod, tros y LLu, a'r Milwyr, tros y rhai Credadwy, ac anghredadwy, tros gyfeillion, a chydymdeithion, tros y cleifion a'r blinderus, a'r fyrr eiriau, tros bawb mywn diffyg ac eisiau cymmorth.

DEYRNASIAD..........2

Ond RHodri mawr yr hwn a ddechreuodd ei Deyrnasiad Bl.

Yr enwoccaf o holl Dywysogion Cymru oedd Hywel DDa, yr hwn a ddechreuodd ei Deyrnasiad Bl.

DEYRNASU............1

Ac fe ddywedir i Fyrddin alw Pendefigion y deyrnas i Lundain, a gorchymmyn yr offeiriaid weddio Duw o byddai gwiw ganddo yspysu trwy arwydd weledig, pwy oedd frenin teilwng i deyrnasu arnynt.

DI..................17

WEdi dangos eusys i ba gyflyrau gresynol y dycpwyd ein Hynafiaid gan y llofrudd-enaid hwnnw PECHOD, bellach mi a af rhagof i ddangos eu hynfydrwydd di-gymmar wrth ddeisyf porth gan y Saeson.

Oni wrandewi a'r lais yr Arglwydd dy DDuw, Yr Arglwydd a'th dery di ag ynfydrwydd, ac a dallineb, ac a syndod calon.

A hwy a attebasant gan ddywedyd, O Arglwydd frenin pwy all dy luddias di rhac gwneuthur y peth sydd dda yn dy olwg?

Di a gei gymmaint a hynny yn rhwydd, eb'r Gwrtheyrn.

A raid ini fentro'n hoedlau i'ch cadw chwi'n ddiogel a difraw a'm fawach a choeg-bethau di-fudd?

A'r llangciau hyn (fal y mae hi'n damweinio etto yn y fath achos) a ymryssonasant a'i gilydd, a Dunawt a ddwad wrth Myrddin, Pa achos ydd ymryssoni di a myfi ?

A'm ddywedyd o'm dauddeg prif-fardd y pair dy waed di i'r gwaith sefyll yn dragywydd, eb'r Brenin, Ac yno y gofynnodd Myrddin i'r prif-feirdd, Pa beth oedd yn llestair y gwaith?

canys mi a ganlynwn Siampl y Prophwyd Samuel yr hwn pan oedd Agag Brenin Abimelec yn ei law a ddywedodd, Fal y diblantodd dy gleddyf di wragedd, felly y diblentir dy fam ditheu ym mysc gwragedd.

Ond gwrando etto, pa beth a roddi di i mi, os yr anturiaf fy hoedl i wenwyno Emrys wledig y Brenin?

Dychymmyg di pwy greawdr cread cyn Duliw, Creawdr cadarn heb gig heb asgwrn.

Bydd di ffrom n'ad dy siommi, Glyn heb ffael yn d'afael di.

Bydd di ffrom n'ad dy siommi, Glyn heb ffael yn d'afael di.

Dy lewys di o liain.

Ystyr di Gruffudd rudd-lwm Fod blaen dy dafod yn blwm.

Ac y mae'r un Tad Duwiol yn dywedyd yn eglur, ac yn profi trwy Resymmau di-amheuol fod yr Eglwys Gatholic yn bedyddio Plant bychain hyd ei Amser ef ym mhob gwlad Ac efe a Sgrifennodd ynghylch Bl.

Canys efe a daerodd na ddylid bedyddio neb yn Enw'r Tad a'r Mab a'r Yspryd Glan, ond y FFurf a ddylai fod, Yr wyf yn dy fedyddio di i farwolaeth CHrist A pha broselytiaid bynnag a allai'r Heretic hwnnw i ynnill, efe a'i hail-fedyddiai (megis y mae ei DDisgyblion yn gwneuthur etto) er eu bod wedi eu bedyddio o'r blaen, pa un a'i yn Fabanod, a'i ynteu mywn Oedran.

Yn gyntaf cymmoder di a'th frawd, ac yno tyred, ac offrwm dy rodd.