Adran nesaf | |
Adran or blaen |
CAER................6
| |
Ac yno y cymmerth Hengist groen tarw, ac a'i holltodd yn un garrai, ac yn y lle cadarnaf, efe a amgylchynodd gymmaint a chae gweddol o dir, ac a adailadodd yno Gaer hoyw, yr hon a elwid yn Gymraeg gynt Caer y garrai, eithr yn-awr gan y Saeson, Dancastre, i. | DPO 70. 8 |
Da y dywedwch (ebe Gwrtheyrn) ac ni a gyfarfyddwn ddydd calan-mai nessaf yng wastadedd Caer-Caradoc. | DPO 77. 7 |
Ac ni ddiangodd neb o Dywysogion ynys Brydain ond Eidiol Jarll Caer-loyw yr hwn a ddiangodd o nerth trosol a [td. 78] | DPO 77. 32 |
A gwedi tramwyo gan mwyaf yr holl wlad, y daeth dau o'r cennadon i Dref a elwid wedi hynny, Caer-fyrddin, ac ym mhorth y y ddinas hwy a welynt ddau langc ieuangc yn chwarau pel; | DPO 80. 8 |
Ac yno Eidiol Jarll Caer-loyw brawd Dyfrig yr Esgob, a ddrylliodd Hengist, yn dameidiau. | DPO 84. 9 |
Uthur a'i lu yn borth i'r ddinas, ac yno y bu Brwydr waedlyd, ond o'r diwedd y Saeson a ffoesant ac a ddaethant at y Gwyddelod, y rhai oedd y pryd hwnnw gar-llaw Caer baddon (neu'r Bath) ac ni allwn fwrw amcan i fod yno Gad luosog rhwng y ddwy blaid. | DPO 87. 4 |
CAERNARFON..........1
| |
Yn y cyfamser hwnnw yr oedd gwraig y brenin yn feichiog, ac efe a'i danfones hi i dref Caernarfon i esgor. | DPO 101. 11 |
CAFWYD..............3
| |
Felly efe a barodd gloddio y ddaear yno, ac yn ebrwydd y cafwyd llyn o ddwfr, a gwedi dyhyspyddu'r llyn trwy ei arch ef y cafwyd yn ei gwaelod ddeu faen geuon, a dwy ddraig, un wen, a'r llall yn [td. 82] | DPO 81. 20 |
Felly efe a barodd gloddio y ddaear yno, ac yn ebrwydd y cafwyd llyn o ddwfr, a gwedi dyhyspyddu'r llyn trwy ei arch ef y cafwyd yn ei gwaelod ddeu faen geuon, a dwy ddraig, un wen, a'r llall yn [td. 82] | DPO 81. 21 |
Ac erbyn y boreu dranoeth y cafwyd yno garreg fawr bedair ochrog, ac yn ei chanol gyffelyb i Einion ddur, ac yn yr Einion yr oedd cleddyf yn sefyll erbyn ei flaen, a llythyrennau euraid yn Scrifennedig arno; | DPO 91. 10 |
CAFFANT.............1
| |
Caffant bawb ei deithi llawen fu Brithon; | DPO 118. 19 |
CAI.................1
| |
Ac yno hwy a ofynnasant i'r Brenin, o byddai gwiw gan ei Fawrhydi ef i appwyntio rhyw ddiwrnod fal y cai Hengist eu harglwydd siarad ag ef. | DPO 76. 31 |
CAIFF...............2
| |
Os y blaenaf a'i caiff, rhanned a'r olaf. | DPO 100. 2 |
Os yr olaf a'i caiff, ni's rhan a'r blaenaf. | DPO 100. 3 |
CAIN................1
| |
Cymru a orfydd cain fyddai Dragon: | DPO 118. 18 |
CALAN...............2
| |
Da y dywedwch (ebe Gwrtheyrn) ac ni a gyfarfyddwn ddydd calan-mai nessaf yng wastadedd Caer-Caradoc. | DPO 77. 6 |
A gwedi iddynt addaw a'r wneuthur hynny, Hengist a aeth rhago gan ddywedyd, Dydd calan-mai nessaf yr ym yn cyfarfod y Brutaniaid tan rith i heddychu a hwy, ond mywn gwirionedd i'w lladd. | DPO 77. 12 |
CALCH...............1
| |
wrth y Brenin, Pe ceid gwaed mab heb dad iddo, a phe cymmyscid hwnnw a'r dwfr ac a'r calch, fe saif y gwaith. | DPO 80. 3 |
CALON...............2
| |
Oni wrandewi a'r lais yr Arglwydd dy DDuw, Yr Arglwydd a'th dery di ag ynfydrwydd, ac a dallineb, ac a syndod calon. | DPO 65. 21 |
Sydd yn ffrwythlawn a llawn o bob danteithion a'r a all calon dyn ewyllysio, ond y trigolion ydynt lwrfion llesc a diofal. | DPO 70. 2 |
CALONDID............1
| |
Ac ar hynny hwy a ergydiasant yn chwyrn at y Saeson, ac ni phallodd y calondid hwnnw, nes lladd gan mwyaf eu holl elynion, a gyrrasant y lleill a'r ffo. | DPO 90. 22-23 |
CALL................1
| |
Ond er hynny gyd yr ydys yn diystyru y Jaith odidog hon yn dra ysgeler heddyw gan wyr o'n gwlad ein hun, y rhai ynt, oddigerth hynny, yn wyr call dysgedig. | DPO 116. 25 |
CALLAF..............1
| |
a'r Milwyr a'i llyscasant gerfydd ei farf i'w ladd ef, eithr rhai o'r pennaethiaid nid y gwyr callaf) a ewyllysiasant ei arbed ef, ond yno y dywad Esgob a elwid Dyfrig, Pettai bob un o honoch chwi am ei ryddhau ef, myfi, ie myfi, ag wyf yn Esgob, a'i drylliwn ef yn chwilfriw, [td. 84] | DPO 83. 27 |
CAMSYNNIAD..........1
| |
Ond camsynniad ydyw tybied mae oddi wrth y Saeson y cawsom ni yr holl eiriau cydystyrol a'r Saes'neg, y rhai sydd yn ein Jaith ni. | DPO 119. 5 |
CAN.................16
| |
can's efe a laddwyd yn yr Ital. 3. | DPO 67. 1 |
Hyn a allai fod yn ddiau yn beth achlysur, ond i ymladd a'r FFichtiaid oedd y prif ddiben i alw'r Saeson i Frydain, can's nid yw Gildas (fal y dywedais eusys) yn crybwyll am un achos arall. | DPO 67. 16 |
Can's y Brutaniaid a ddifreiniasant Wrtheyrn felltigedig, ac a etholasant ei fab a elwid Gwrthefyr yn frenin yn ei le; | DPO 73. 21 |
Er mwyn rhoddi i'ch ystyriaeth siampl hynod o farnedigaeth y Goruchaf a'r Bechod a RHyfyg, tybiais yn addas i osod yma hanes o farwolaeth Echrys-lawn Gwrtheyrn y brenin, can's ni laddasant mo'no ef yn y wledd waedlyd honno, eithr cadwynasant ef dros ychydig ddyddiau, ac o herwydd ei fod yn fab ynghyfraith i Hengist, gollyngasant ef yn rhydd i fyned pa le y mynnei ei hun. | DPO 79. 8 |
Ac hefyd, math o ddynion rhyfeddol ydynt, can's weithiau y maent mo'r llesgc a methedig, fal y gall un Sais yrru ugain o naddynt a'r ffo, ond yn y man, hwy a ymwrolant felly yn eu chwerwder, fal nad yw'n ddiberygl i hanner cant o honom ni y Saeson wynebu a'r un Brittwn. | DPO 89. 13 |
Ac yn wir ddiau ni fu efe ond trwch ac aflwyddiannus jawn yn ei waith yn ymladd a chenawon Germani Can's ni bu nemmawr rhyngddynt a goresgyn[td. 90] | DPO 89. 33 |
Eithr attolwg, dygwch fi a'r elor o flaen y LLu, can's yr wyf yn gobeithio y bydd i'r milwyr hwythau ymwroli, gan weled eu Brenin yn diystyru ei hoedl er mwyn cadw allan Estron genhedl. | DPO 90. 9 |
Ac nid yw hynny anhebygol i fod yn wirionedd, Can's 1. | DPO 93. 25 |
Ei ddiwedd a fu betrus, can's ni choeliai'r Brutaniaid iddo farw oll, a hwy a fuont [td. 95] | DPO 94. 27 |
Ynghylch y weithred hon y can y Bardd fal hyn. | DPO 96. 13 |
Can's yr amser y diddymmwyd hi ydoedd ynghylch Bl. | DPO 100. 29 |
Can's pan fu farw LLywelyn ap Gruffydd (yr hwn a fu y tywysog [td. 101] | DPO 100. 34 |
Can's beth yw jaith ein cymmydogion gan mwyaf (mi wn y gallaf enwi tair cenhedl) ond lladin wedi gymmysgu ag ambell air o'i hen jaith eu hun? | DPO 116. 7 |
Can's e fuasai Saes'neg, yn edrych cyn haccred yn yr amser hwnnw mywn cerdd, a barf ddu fawr a'r langces fonheddig ieuangc. | DPO 119. 20 |
Can's ni wn i fod dim hoffder mywn Bonheddig na gwreng i siarad Saesoneg yn yr amser hwnnw, er eu bod yn deall eu gwala o Ladin, Groeg, ac Hebraeg; | DPO 119. 24 |
Jack would be a Gentleman, but that he can speak no French. | DPO 123. 16 |
CANASANT............1
| |
Ond canasant yr un Don yn ebrwydd eilwaith (er nad oedd hynny ddim ond lliw ac escus) ac a fwgythasant i anrheithio'r cwbl o amgylch. | DPO 72. 1 |
CANFOD..............1
| |
Y geiriau, pa rai ydys yn dybied eu bod yn Saes'neg, a osodir yn y Margent, fal y galloch eu canfod yn ebrwyddach, ac a wahenir a llythyrennau breision oddiwrth y geiriau yn y Pennill. | DPO 120. 22 |
CANIATTA............1
| |
Ac yno y ceisiodd Hengist y Sais gan Wrtheyrn y Brenin ryw Gastell neu ddinas Fal y byddwyf caniatta i'th was gymmaint o dir i adailadu Castell ag yr amgylchyna Carrai. | DPO 70. 27 |
CANLYN..............4
| |
Canys y mae Bedydd yn canlyn Enwaediad, fal y profir yn helaeth gan holl hen Athrawon yr Eglwys. | DPO 232. 7 |
Yr wyf yn meddwl, na fyddai anghymmwys pe cymreigwn ryw ran o'r LLythyr a anfonasant at y FFidus hwnnw, yr hwn sydd fal y canlyn. | DPO 233. 29 |
Yr ym yn cael Ystori nodedig ynghylch LLangc a Elwid Athanasius, yr hon sydd fal y canlyn. " | DPO 239. 23 |
Wrth hyn y mae'n canlyn, nad oedd rydd i Bechaduriaid nodedig, megis Anudonwyr, LLofruddiaid, Meddwon, &c ddynessau at fwrdd yr Arglwydd yn y Brif Eglwys; | DPO 245. 6 |
CANLYNOL............1
| |
Ac ni bu'r Esgobion yn yr Oesoedd canlynol yn ddiffygiol i gyflawni'r Arfer Efangylaidd hon, fal y gallwn yn hawdd brofi trwy liaws o dystiolaethau'r hen Athrawon. | DPO 245. 22 |
CANOL...............1
| |
Canys y Cyfammod a wnaeth Duw ag Abraham oedd yn gyfammod dragywyddol, nid terfynnedig wrth Had Abraham yn unig yn ol y Cnawd, ond y Cenhedloedd hefyd a ddycpwyd i mywn, wedi'r byth bendigedig Jesu dorri 'r canol-fur rhyngddynt. | DPO 231. 30 |
CANT................16
| |
Gwae yntwy yr ynfydion * pan fu waith Faddon Arthur ben-haelion y llafneu bu gochion Gwnaeth a'r y alon gwaith gwyr gafynnion Taliesin ben-Beirdd a'i cant. | DPO 87. 28 |
Ac hefyd, math o ddynion rhyfeddol ydynt, can's weithiau y maent mo'r llesgc a methedig, fal y gall un Sais yrru ugain o naddynt a'r ffo, ond yn y man, hwy a ymwrolant felly yn eu chwerwder, fal nad yw'n ddiberygl i hanner cant o honom ni y Saeson wynebu a'r un Brittwn. | DPO 89. 17 |
Amherawdr llywiawdr llafur, LLywarch hen a'i cant. | DPO 93. 20 |
yn ei geisio ef lawer cant o flynyddoedd a'r ol ei farwolaeth. | DPO 95. 1 |
Wyth cant llawn a'i wrantu, pen rhinwedd Pan y rhannwyd holl Gymru, A saith deg llawn waneg llu Eisioes oedd oed Jesu. | DPO 96. 18 |
LLyna'r modd yr adroddyn' Treiir rhwng y tri wyr hyn Dafydd Nanmor a'i cant. | DPO 97. 5 |
Bleddyn fardd a'i cant. | DPO 102. 15 |
Efe a las ym Muellt yn y flwyddyn 1282, sef, un mil dau cant, a dau a phedwar ugain, dydd gwener y trydydd o Idiau RHagfyr, sef yw hynny, yr unfed dydd a'r ddeg o RHagfyr. | DPO 102. 17 |
Pen LLywelyn deg, dygn a braw, I'r byd fod pawl haiarn trwyddaw Gruffydd ap yr Ynad coch a'i cant. | DPO 102. 34 |
Ond eu geiriau eu hun sydd yn newid agwedd cymmaint (ym mhob oes agos) fal pettai eu Hynafiaid yn eu clywed yn siarad heddyw, y rhai a fuont fyw ynghylch wyth cant o flynyddoedd a aethant heibio, diau ydyw, na ddeallent hwy ond ychydig neu ddim o'r hyn a ddywedent. | DPO 116. 16 |
Taliesin ben-beirdd a'i cant i'r Gwynt. | DPO 118. 11 |
Cantor cyrn elwch cathl heddwch a hinon Myrddin Wyllt a'i cant; | DPO 118. 21 |
Dyn dewis a'r fy meibion Pan gyrchai pawb ei alon Oedd Pyll ----------- LLywarch hen a'i cant; | DPO 118. 29 |
Ac allan o law y daeth atto ynghylch cant o Wyr Boneddigion Gwynedd, y rhai oeddynt oll yn wyr hoywion tacclus, ond heb wybod gair o Saes'neg na FFrangeg; | DPO 120. 7 |
Dafydd ap Gwilym o Lanbadarn fawr a'i cant hwy oll; | DPO 122. 24 |
Yr arfer hwn i dderbyn y Cymmun bob dydd a barhaodd yn 'chwaneg na phedwar Cant o Flynydoedd, yn enwedig yn Eglwysi'r Gorllewin, oblegid y mae S. | DPO 244. 17 |
CANTOR..............1
| |
Cantor cyrn elwch cathl heddwch a hinon Myrddin Wyllt a'i cant; | DPO 118. 20 |
CANTREF.............1
| |
Pob cantref pob tref ynt yn treiddiaw, Pob tylwyth pob llwyth y sy'n llithraw, Pob gwan pob cadarn cadwed o'i law. | DPO 102. 22 |
CANU................3
| |
Ac ym mysc eraill Taliesin sy'n canu fal hyn. | DPO 87. 23 |
A hyn yw meddwl y Bardd, pan yw yn canu. | DPO 242. 5 |
Canys Justin y Merthyr a ddywed, mae'r Amser yr arferent i fwytta'r Cymmun oedd wedi iddynt, ddarllen, canu mawl, pregethu, a gweddio. | DPO 243. 11 |
CANYS...............68
| |
Ac y mae'n ddiddadl eu bod yn anwadalfarn jawn yn eu llywodraeth, canys y mae Gildas (y Brittwn dysgedig hwnnw) yn siccrhau hynny. | DPO 67. 8 |
Canys ymladdasant yn hoyw-brysur, ac ynillwyd trwy eu porth hwy, Fuddugoliaeth enwog a'r y FFichtiaid a'r Scotiaid. | DPO 69. 17 |
Canys ni a wyddom pa luniaeth sal foldwyllog sydd gartref ond chwi a gewch yma eich digoni a'r Fara gwyn a chig a chwrwf da. | DPO 70. 6 |
A daeth ystryw Hengist fal yr ewyllysiodd, canys Gwrtheyrn aniwair a hoffodd yr Enaith, ac a ddymunodd gael cyscu gyd-a hi y noson honno, a phan geryddwyd ef am hynny gan Esgob LLundain a elwid Fodin, efe a'i trywanodd a'r cleddyf, ac a gymmerth RHonwen yn gariad-ferch iddo, yr hon er tecced oedd, oedd lawn o bob ystryw drwg. | DPO 70. 17 |
canys y Saeson a gynneuasant dan ym mhob LLannerch, yn y Dinasoedd, yn yr yd, nes oedd y wlad oll megis Goddaith; | DPO 72. 15 |
Ac ni ddylai y rheswm hwn gael ei wawdio gan neb, canys siccr ydyw fod * Gartrefol fuchedd y Saeson yn arw-fwyd Sal ddigon, ond wedi cael prawf o ddanteithion Brydain, pwy all dybied amgen oni fwyttausant nes cael bolwst neu Surffet? | DPO 73. 11 |
a'r dymmestl, a gwedi parhau yspaid mywn gweddi ac ymbil, hwy a wersyllasant eu gwyr, ac a gyrchasant eu gelynion, ac nid allodd y Saeson er lluosocced oeddynt eu gwrthsefyll, canys buan y ffoesant, a'r Brutaniaid a'i herlidiasant ac a laddasant nifer fawr o honynt. | DPO 74. 4 |
canys Gwell yw Duw yn Gar na llu Daear. | DPO 74. 18 |
Canys pan wybu RHonwen y Saesones felltigedig (LLys-fam Wrthefyr y Brenin) i'r Saeson golli'r maes, a'i hymlid adref, hi a lidiodd yn ddirfawr, ac a ddychymygodd ynddi ei hun p'odd y gallai hi ladd Wrthefyr y brenin. | DPO 74. 26 |
Canys wedi Wrthefyr fendigaid farw, hwy a etholasant [td. 76] | DPO 75. 29 |
Ac nid oedd RHonwen yn ewyllysio ond hynny, canys wedi ei eneinio ef yn frenin drachefn, hi a anfonodd Gennadon hyd yn Germani i yspysu i'w thad fod Gwrthefyr ei elyn marwol wedi marw. | DPO 76. 4 |
Ond attebasant yn lled athrist, Gobaith ansiccr jawn ydyw, canys ni a ddirmygasom ormod a'r y Brutaniaid eusys, a phobl lewion ydynt hwythau wedi llidio. | DPO 76. 9 |
Canys ni wyddem ni ddim amgen, onid oedd Gwrthefyr dy fab yn fyw etto. | DPO 76. 25 |
Canys wedi i ni ladd y Pennaethiaid, e ddyd hynny gymmaint o fraw yn y Gwerinos, fal na bo gan un o naddunt galon i'n gwrthsefyll. | DPO 77. 14 |
gafas ef dan ei draed, ac a'r trosol hwnnw, efe a laddodd ddeng wr a thriugain o'r Saeson, canys gwr glew oedd hwnnw Ystyr y geiriau Nemet eour Saxes, yw Cymmerwch eich cyllill. | DPO 78. 2 |
Canys dyn tynghetfenawl wyt ti, heb Dad, a minnau sydd o lin brenhinawl o ran Mam a thad. | DPO 80. 14-15 |
Bu hi gyfyng arnynt dalm mawr o amser wedi hynny, ac nid oedd nawdd ond y Diffaithwch a chromlechydd y Mynyddoedd, canys cyn ffyrnicced oedd y Saeson, fal na ddiangai neb a'i fywyd ganddo ag a ddeuai o fywn eu crafangau. | DPO 83. 5 |
Ond y prif-achos o hyn oll, oedd pechodau ffiaidd a drwg-fuchedd y Brutaniaid, ac am hynny Pawb a'r a'i cawsant a'i difasant, a'i gelynion a ddywedasant Ni wnaethom ni a'r fai, canys hwy a bechasant yn erbyn yr Arglwydd, trigle cyfiawnder sef yr Arglwydd gobaith eu tadau. | DPO 83. 11 |
Canys mywn brwydr a ymladdasai a hwy, y gwasgarwyd eu holl lu, a daliwyd Hengist eu tywysog yn garcharor; | DPO 83. 22 |
canys mi a ganlynwn Siampl y Prophwyd Samuel yr hwn pan oedd Agag Brenin Abimelec yn ei law a ddywedodd, Fal y diblantodd dy gleddyf di wragedd, felly y diblentir dy fam ditheu ym mysc gwragedd. | DPO 84. 1 |
Canys wedi'r Brutaniaid gael buddugoliaeth gyffredinol, ac yn eu gallu i wneud a hwy fal y gwelynt yn dda, etto'r holl gospedigaeth a osodwyd arnynt ydoedd, i bob Sais osod cebystr am ei wddf, cydnabod ei fai, deisyf maddeuant am yr hyn aeth heibio, ac ymrwymo trwy lw i fod yn Gaethwas i'r Brutaniaid. | DPO 84. 19 |
Yr oedd mab i Wrtheyrn a wnaeth aflonyddwch mawr a elwid Pasgen, canys hwnnw a wnaeth deyrn-frad yn erbyn y LLywodraeth. | DPO 85. 6 |
Canys er i'r Saeson (fal y darllenasoch eusys) osod cebystrau am eu gyddfau, a chymmeryd llw i fod yn gaeth-weision trag'wyddol i'r Brutaniaid, etto wedi marw Emrys Wledig hwy a ddadleuasant eu bod hwy yn-awr yn wyr rhyddion. | DPO 86. 13 |
Canys (eb'r hwy) tyngu ffyddlondeb i Emrys Wledig yn unig a wnaethom ni, nid i neb a'r ei ol. | DPO 86. 17 |
Wedi hyn y bu hi gyfyng jawn a'r y Saeson dalm mawr o amser Canys eu Capteniaid a garcharwyd, a'r milwyr cyffredin a fuont yn gaeth-weision i'r Brutaniaid. | DPO 88. 2 |
Canys a'r ol talm o amser y tyfodd anghyttundeb ac amrafael rhwng y Brenin a'i ddeiliaid ei hun, ac yn eu chwerwder a'i bustledd tu-ag atto y gollyngasant Bennaethiaid y Saeson yn rhyddion o'r carchar Ac yn ddianoed bryssio a wnaethant, ac a fordwyasant tua thir eu gwlad. | DPO 88. 6 |
Canys i ddwyn a'r gof i'wch ychydig o lawer o'n cyfrwysdra. 1, | DPO 88. 26 |
Ond ni fu Uthur odidog fyw nemmawr o amser wedi hynny, canys y Saeson (o ran cynddeiriogrwydd iddynt golli y fuddugoliaeth) a fwriasant wenwyn i'r ffynnon, lle'r arferai efe [td. 91] | DPO 90. 32 |
canys da yr haeddodd efe ei alw felly. | DPO 94. 19 |
Canys lluosowgrwydd o bobl oedd yn Germani gwlad y Saeson, a phob amser y byddai raid wrthynt, hwy a ddeuent a'r frys i Frydain i gynnorthwyo eu Brodyr. | DPO 95. 9 |
Wiliam Lewis o Lwynderw ganiattau i ryw un ei osod ef mywn Print, canys ganddo ef y mae 'r coppi perffeithiaf a'r a welais i. | DPO 95. 31 |
Ni wnaeth hyn ond gwanhychu ein gwlad ni, canys yn lle cydymgynnull eu byddinoedd yn erbyn y Saeson, hwy a syrthient allan a'i gilydd; | DPO 97. 7 |
Cyfreith a ddywed, na ddiwygir, canys Anaf eithyr y croen yw: | DPO 100. 23 |
Canys mi allaf ddywedyd yn hy, na fydd wiw i neb ddisgwyl am ychwaneg o berffeithrwydd mywn Geir-lyfr a Gramadeg, nag y fydd yn y gwaith y mae efe yn ei osod allan. | DPO 117. 13 |
Ef yn anamlwg, canys ni's guyl golwg; | DPO 118. 9 |
Canys pan lefarodd y Frenhines wrthynt mywn amryw Jeithoedd, ni allent roddi gair o atteb iddi, yr hyn a wnaeth iddi ddywedyd, Mae'r Creaduriaid mudion hoywaf oeddynt a'r a welsai hi erioed. | DPO 120. 10 |
Canys (eb 'r CHronicl) yn amser y Cwncwerwr nid oedd Swyddog o Sais yn LLoegr: | DPO 123. 6 |
A Gwradwydd mawr oedd alw un yn Sais, neu ymgyfathrachu ag un or genedl honno, canys hwy a gasheid yn ddirfawr. | DPO 123. 10 |
Canys Sacrafen a gymmerwyd gan y RHufeiniaid yn y tair ystyr hyn. 1, | DPO 230. 20 |
Canys. 1, | DPO 231. 5 |
Canys y Cyfammod a wnaeth Duw ag Abraham oedd yn gyfammod dragywyddol, nid terfynnedig wrth Had Abraham yn unig yn ol y Cnawd, ond y Cenhedloedd hefyd a ddycpwyd i mywn, wedi'r byth bendigedig Jesu dorri 'r canol-fur rhyngddynt. | DPO 231. 25 |
Canys y mae Bedydd yn canlyn Enwaediad, fal y profir yn helaeth gan holl hen Athrawon yr Eglwys. | DPO 232. 7 |
Canys pa bryd y pechasant? | DPO 232. 17 |
Yn Amser y Merthyr Sanctaidd hwnnw Syprian, y bu dadl (nid ynghylch a ddylid bedyddio plant bychain, canys yr oedd hynny yn ddi-ddadl) ond ynghylch yr Amser y dylid eu bedyddio. | DPO 233. 15 |
Canys yr oedd rhyw Esgob a'i enw FFidus yn petruso a ellid yn gyfreithlawn fedyddio plant bychain cyn yr wythfed Dydd? | DPO 233. 17 |
Canys yn gymmaint ac i'n Harglwydd ddywedyd yn ei Efengyl, Na ddaeth Mab y dyn i ddestrywio Eneidiau dynion, ond i'w cadw. | DPO 234. 4 |
Canys pa beth sydd yn fyrr yn yr hwn a luniwyd un-waith trwy allu Duw yn y Groth? ¶ | DPO 234. 9 |
Canys megis nad yw Duw yn DDerbynniwr wyneb, felly nid yw efe chwaith yn dderbynniwr Oedran. | DPO 234. 23 |
Bedyddiwn yn wir ddiau, Canys gwell yw iddynt gael eu Sancteiddio, er na bont deimladwy o hynny, na myned allan o'r Byd heb sel CHrist'nogaeth. | DPO 236. 2 |
canys y mae'n orchwyl hawdd i brofi fod Tadau bedydd yn atteb dros Blant er ys 'chwaneg na thri chant o flynyddoedd cyn yr Amser hwnnw, hynny ydyw, er Amser yr Apostolion, fal yr ymddengys oddiwrth dystiolaeth hen Athraw a elwid Tertulian, yr hwn a scrifennodd ynghylch Bl. | DPO 236. 23 |
Felly y gwnaeth efe ynghylch Bedydd plant hefyd, canys efe a ddywed, Pa ham y mae'r Oes ddiniweid yn bryssio i dderbyn maddeuant pechodau, Deuent i'w Bedyddio wedi iddynt ddyfod i Oedran, &c. | DPO 237. 13 |
Gwraidd y cyfeiliornad oedd ei anwybodaeth o Bechod gwreiddiol, canys efe a eilw Plant bychain yr Oes ddiniweid; | DPO 237. 18 |
Nid yw ef ond gwaith afreidiol i brofi fod yr hen Grist'nogion, (er Amser yr Apostolion) yn arfer y Seremoni honno wrth fedyddio, canys cyn amlycced ydyw hynny, fal nad all neb a'r a ddarllenodd ond rhyw ychydigyn yng ngwaith y Teidau fod yn anwybodol o honaw. | DPO 238. 13 |
Canys efe ddywed, Fod y sawl a drochwyd onid un-waith yn ei farn ef yn yr unrhyw berygl, a'r Sawl na chadd Fedydd erioed. | DPO 238. 26 |
gyfrifid cystal a thair trochiad, canys S. | DPO 239. 1 |
Canys ein pechodau trwy Fedydd (eb'r ef) a olchir mywn modd amgen, na budreddi ein Cyrph mywn FFynnon. | DPO 239. 5 |
Pa un a'i yn Faban, a'i mywn Oedran, trwy Daenelliad, neu Drochiad y bedyddid neb, ni ailfedyddid hwnnw drachefn, canys yr holl hen Grist'nogion a lynasant yn ddi-yscog wrth Reol yr Apostol Un Arglwydd, un FFydd, un Bedydd. | DPO 239. 18 |
Canys efe a daerodd na ddylid bedyddio neb yn Enw'r Tad a'r Mab a'r Yspryd Glan, ond y FFurf a ddylai fod, Yr wyf yn dy fedyddio di i farwolaeth CHrist A pha broselytiaid bynnag a allai'r Heretic hwnnw i ynnill, efe a'i hail-fedyddiai (megis y mae ei DDisgyblion yn gwneuthur etto) er eu bod wedi eu bedyddio o'r blaen, pa un a'i yn Fabanod, a'i ynteu mywn Oedran. | DPO 240. 17 |
A'r un Heretic oedd y Cyfaill a newidiodd gyntaf y tair trochiad, canys efe a daerodd fod un yn ddigonol. | DPO 240. 26 |
lew mywn ffraethder Ymadrodd, etto efe a gyfrifwyd gan y Jawn-ffyddiog yn Heretic, ac ni lanheir yr Enw gwrthun hwnnw oddi wrtho fyth, canys yn Heretic y cyfrifir ef, tra fo | DPO 241. 4 |
Canys efe a ddywed, "Pwy bynnag, wedi addyscir iddynt byngciau'r ffydd, a'r sydd yn ewyllysgar i fyw yn ol RHeol (yr Efengyl) a gynghorir i ymprydio a gweddio, er cael maddeuant pechodau Ac nyni a weddiwn ac a ymprydiwn gyda hwy. | DPO 241. 13 |
Canys. 1, | DPO 242. 18 |
Canys Justin y Merthyr a ddywed, mae'r Amser yr arferent i fwytta'r Cymmun oedd wedi iddynt, ddarllen, canu mawl, pregethu, a gweddio. | DPO 243. 8 |
Canys y mae'r Teidau a yscrifennasant tua'r drydedd Oes yn sicrhau mae yn y boreu y derbynnient y Cymmun: | DPO 243. 24 |
Canys Bl. | DPO 244. 22 |
Nid pob un a fyddai ag Enw CHristion arno, a dderbynnid i Fwrdd yr Arglwydd, Canys medd un o'r hen Deidau, Ni pherthyn i bob un fwytta'r Bara hwn, ac i yfed o'r Cwppan hwn. | DPO 245. 4 |
Canys felly y dywed Justin y Merthyr, Y Diaconiaid a roddant y bara a'r Gwin i'r rhai presennol, ac a'i danfonant adref i'r rhai Absennol. | DPO 246. 7 |
Canys gorchymmynwyd mywn Cymanfa a gynhaliwyd Bl. | DPO 246. 11 |
Adran nesaf | Ir brig |