DANE............................................3

y fi ydi 'r gwr ni cheisiai wad \ a ddaeth o wlad brutania \ ni ches i cimin er pen ddois i ffraingc \ a chlowed caingc ar dane \ ffabian

y cerddor can riw fesur \ ar dy dane yn eglir \ a fo gyfaddas Iawn i hun \ I galun testun tostur \ Cordila yn canu ar ffarwel __ed__huw

y cerddor a 'r boche pedler \ cweiria dy dane yn dyner \ rwi yn tybio ba deit i 'n ddigon pell \ y downsiwn i 'n well o lawer \ ownsio rwan

DANEDD..........................................2

pen fwi 'n meddwl am fy holl drafferthion \ mi ga glowed haid o dylodion \ yn fy nrws i yn gweiddi 'n oeredd \ bychan geni tori i danedd \

oni ddoudest ti i bod hi 'n henedd \ mae hon 'n Ifangc mi wn wrth i danedd \ plwc

DANTEITHION.....................................1

mi ges fy magu 'n gu ag anwul \ a phob danteithion yn fy ymul \ rwan ni feddai nag aur nag arian \ rhaid imi fegio o hun allan \ enter sarjant

DARFOD..........................................1

yn gimaint a darfod drwu fradwrieth \ i 'ch plant 'ch gyru o 'ch llyfodreth \ yn i dewrder yn ddi awdurdod \ a nine 'ch pobol oedd heb wubod \

DARFU...........................................7

os darfu ti dy weddi pendrist \ cais gychwun hiran hwyrdrist \ I yru 'r wedd i erw 'r wal \ mi ddoine [~ ddof innau] i ddal y penffust \ plwc

ag y rwan darfu i 'r fyddin \ ynill [~ ennill] aeres fawr i 'r brenin \ merch i dwusog gwlad italia \ a dwun i ffraingc fawr gaeth gludfa \

os darfu nad [~ fy nhad] yn ddygun ddigio \ nid raid imi am hun mo 'r gwrido \ ni wada i buth mo 'm henw i yndun [~ undyn] \ er a wneis o dwull i 'w herbun \ Dynstan

sydun iawn a darfu angofio \ sydun iawn rae 'r cariad heibio \ a bod yn euog o dori 'r llw \ a roddasen hw i gowiro \

os darfu i nhad [~ fy nhad] ar funud drom \ fy ngyru o 'm cymdogeth \ mae drwm iddo ynte droi \ a 'i yru o 'i Lyfodreth \ Dynstan

och os darfu i nhwu [~ nwu] chwaer \ fod mor daer a diras \ ag ar i llyfon wneuthur gwad \ a gyru nhad [~ fy nhad] o 'i dyrnas \

rwi 'n ofni nad iw o bwrpas \ darfu ini ymdroi mewn andras \ mae 'r brutanied bawb yn bur \ I dderbun llur i 'w dyrnas \

DARIO...........................................3

fine dora ngwallt [~ fy ngwallt] hir felun \ ag a fyna siwt o frethun \ mewn dillad mab mi a i drefailio \ ni does le imi yma i dario \

am hynu gwnawn ni gudsentio \ yn dau heb fethu er dim a fytho \ I yru 'n tad yngyfreth [~ tad-yng-nghyfraith] 'n glir \ ffwrdd o 'i dir i dario \ enter llur

Trom iw ngalon [~ fy nghalon] inion j \ ag ochneion difri i 'm dwufron \ blin oedd blaened a 'm ganed gunt \ i 'm dwun i 'r helunt greulon \ gwae fi rioud fy ngeni i 'r bud \ i 'r adfud penud poenus \ yn f' erbun draw y rhod a drodd \ mewn cwla fodd cwilyddus \ mi dynges yn greulon yn anedwudd anudon \ yn erbun duw cyfion i yru nhad [~ fy nhad] graslon \ o 'i dyrnas lan dirion i dario \ daeth dialedd duw i 'm dilin heb arbed i 'm herbun \ yn ofnadwu funudyn am ddwus gamwedd ysgymun \ mae 'n wrthun y testun su 'n tystio \

DARLENA.........................................1

yn ol 'ch archiad mi a 'i darlena [~ darllenaf] \ y scrifen law 'n jaith brutania \

DARLLENAF.......................................1

yn ol 'ch archiad mi a 'i darlena [~ darllenaf] \ y scrifen law 'n jaith brutania \

DARLLENWCH......................................1

fy mab dynstan darllenwch allan \ beth iw 'r ar___l su yntho rwan \ Dynstan

DARN............................................1

yno budd y gwas ar forwun \ heblaw talu am fara ag enllun \ yn gweiddi am gyflog mawr yn rhagor \ ar ol gwasneuthu darn o dymor \

DARO............................................3

fo geir gweled hynu Etto \ pen ddowch i o flaen y giamp i daro \ ond beth iw 'ch henw dowch yn syden \ gael imi 'ch rhoi yn lust y capten \ ffabian

Tost imi 'n ferch i frenin \ gan ofal yn gynefin \ fynd allan gida 'r fyddin a dilin arfe dur \ yn lle parlwre tawel \ dda agwedd fwun ddiogel yn rhifo gwur i ryfel \ am hoedel gafel gur \ yn lle gwr bum i 'n siwr mewn amal daro ar dir a dwr \ yn rhyfela 'n nerth y cledde am fy mowud Efo mwa \ gorchfygu rhai marchogion yn galonog o 'm gelynion \ a llawer brwudir greulon ddigwuddion blin i 'm gwawr \ fel milwr balch mi nilles [~ enillais] farch i drefio 'r beik drwy fawr barch \ cynal caingc o fyddin ffraingc a 'm barnu 'n fawr wuth ar y faingc \ wrth weled fy ngwroleth mi gefes oruwchafieth \ yn gapten ganwrieth a milwrieth mawr \

ni ffrisiwn i res o bine \ er cloddio iddo fedd a 'm cledde \ gad ini daro ati dul \ I ganu iddo glul on clolie \ canu clul bob yn ail a dol ffwl

DASE............................................1

pe dase rwan ar fy helw \ ond y peth fu geni yn ngadw [~ fy nghadw] \ mi a 'i cowswn yn ystwuthach beth \ y ddau gydymeth accw \

DAU.............................................9

dyna hi 'n birion pe dau hi o barod \ cun colli 'r fath henwrach lle gallwn i chanfod \ os bydda i 'n i leicio i 'm boddio bun lwcus \ I drin fy nodranach [~ nodrefnach] a mine 'n oedranus \ plwc

trowch yma un o 'ch dau wyneb \ heilin

ai dau wyneb fudd gen henddun \ hiran

wale hai fyrth [~ fy ewythr] heilin \ i lawr dula chwi ar 'ch deilin \ a chwithe hiran wuneb 'r hufr \ i gael gweddi 'r llufr cyffredin \ dau ar i glinie gweddio

fy meibion 'n ngyfreth [~ yng nghyfraith] glana ar dir \ da ceni yn wir 'ch gweled \ yn Iach lawen yma 'ch dau \ pa fodd y mau fy merched \ Hewin

A thra bo hwn yn dwad i 'w oed \ ni bu 'r ioed beth howsach \ i nine 'r goron yn dau i 'w thrin \ heb ddim o 'r ffilsin ffalsiach \ Hewin

os cawn i 'n dau reoli 'r wlad \ cewch chwithe nhad yn ngyfreth [~ fy nhad-yng-nghyfraith] \ rhwng 'ch dwu ferch yn un a wnan \ tra boch i 'ch glan fiwolieth \ Cordila

am hynu gwnawn ni gudsentio \ yn dau heb fethu er dim a fytho \ I yru 'n tad yngyfreth [~ tad-yng-nghyfraith] 'n glir \ ffwrdd o 'i dir i dario \ enter llur

fy mab y ngyfreth [~ yng nghyfraith] pur i foddion \ a ffabian fwun fy merch yn galon \ duw a 'ch bendithio yma ych dau \ am fod mor glau a glewion \

DAW.............................................10

yn nganol [~ nghanol] hun o gyffro \ daw gwur ar fur i 'w examio \ yn enw 'r goron dan arfe 'r eiff \ a phrysur y ceiff i phresio \

daw ffebian ag aed yn inion \ i guro 'r diwcied ffeilsion \ ar ol cefnu i dwu chwaer groes \ hi garia yn i hoes y goron \

ffarwel mi af i lus y Brenin \ os daw amdanai neb i ymofun \ nhw gan afel ynthai 'n un twr \ yn cogor yn ngwr y gegin \ Exitt enter Brenin ag oswin

a 'r mab hyna i chwi a enir \ o gnawd olieth cordila gowur \ os daw mewn oed a phwull mesurlon \ hwn a fudd 'n aer i 'r goron \

mae rhain yn rhydda os daw i 'm rhan \ I fuw mewn caban cybudd \ Heilin

a gasclo dda trwu drawster \ daw arall wrth i bleser \ y casa o 'i ffruns a wna waith main \ I wisco rhain ar wasgar \ enter plwc

ow mae ngalon [~ fy nghalon] i 'n drom ryfeddol \ pen elo 'r bud yn ngwrthuneb i 'r bobol \ nid un ffordd na dwu y daw \ ond wuth ne naw yn gynhwunol \

ond gwir iw 'r hen ddihareb \ pen drotho 'r bud i wuneb \ oddiwrth ddun i 'w erbun 'n glir \ daw pob peth i 'r gwrthwuneb \

os daw o i fewn a ffabian \ i ddifa i wur i hunan \ fe ddwg aliwns i fewn i 'r wlad \ i guro i nafiad allan \ Hewin

wel wel pa beth dybygwn \ troi doe yn ol nis gallwn \ ni godwn armi deg os daw \ i 'w dal nhw draw os gallwn \

DAWL............................................1

talu am fyta mwud fy hunan \ taled dawl am i daflu fo allan \ ag ar ol talu i bawb ohonun \ bychan Iawn fudd rhan 'r henddun \

DAWN............................................1

pe dawn i gonest ar bob gweithred \ gwn y gallwn fod yn fy ngolled [~ ngholled] \ raid imi gribddeilio yn mob [~ mhob] bargenion \ os mynai gadw ngode [~ fy nghodau] 'n llownion \

DAWODD..........................................1

ochenaed f' enaed arni \ am y nwun [~ fy nwyn] i i 'r fath dylodi \ ni dawodd [~ adawodd] gimint a llwu bren \ heb wneuthur pen amdani \

DDA.............................................13

ffch well i chwi diwc morga \ oes dim newudd tyner yn ynus brutan \ mae dda geni ddwad Iawn fwriad a fae \ mewn dewr awchus amod i wrando 'ch resyme \ morgan

fy anwul dad mi glowes alw \ rwi 'n dwad attoch gynta gallw \ l a bo imi yma yn amlwg \ __________ud 'r hun fo dda 'n 'ch golwg \

mi fedra gribo 'ch coese 'r nos yn dda \ oni weithwch yn dra hafarch \ plwc

Rwi fi hiran yn dy gymrud ti ddihirun \ I ddyfrodi dy dda gerlun tra meddi di gwrlid \ I dalu i fy montin wel dyna fy mantes \ ag i dori 'r gogles ar y din gaglud \

mae 'n dda geni fod fy merched \ yn cadw hepil i 'r brutanied \ dan obeithio os can w i houdel \ a cadwan hwuthe fraint ddiogel \ enter Cordila

Tost imi 'n ferch i frenin \ gan ofal yn gynefin \ fynd allan gida 'r fyddin a dilin arfe dur \ yn lle parlwre tawel \ dda agwedd fwun ddiogel yn rhifo gwur i ryfel \ am hoedel gafel gur \ yn lle gwr bum i 'n siwr mewn amal daro ar dir a dwr \ yn rhyfela 'n nerth y cledde am fy mowud Efo mwa \ gorchfygu rhai marchogion yn galonog o 'm gelynion \ a llawer brwudir greulon ddigwuddion blin i 'm gwawr \ fel milwr balch mi nilles [~ enillais] farch i drefio 'r beik drwy fawr barch \ cynal caingc o fyddin ffraingc a 'm barnu 'n fawr wuth ar y faingc \ wrth weled fy ngwroleth mi gefes oruwchafieth \ yn gapten ganwrieth a milwrieth mawr \

Duw madde i nhad [~ fy nhad] anhydun ddigio am ddim mor ddygun \ a 'i gilwg fel y gelun yn fy erbun i fel hyn \ a gyru i anwul eneth ael adun o 'i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan yma rwu \ diwedd canu enter capten mortimer

a gasclo dda trwu drawster \ daw arall wrth i bleser \ y casa o 'i ffruns a wna waith main \ I wisco rhain ar wasgar \ enter plwc

Dwun fy arian gleision \ I brynu dillad gwchion \ a gwneud sir dda budd llaes i mwng \ a 'i rhanu rhwng cymdeithion \

rhowch imi 'ch meddwl pur dda ffabian \ rhof ine i chwithe wllus purlan \ rhan o 'm cariad rhan o 'm coron \ a rhan o 'm coweth a rhan o 'm calon \ ffabian

hi a ddifethodd f' arian loned stwc \ rhwngthi a phlwc y Twrw \ prynu sir dda a llenwi chest \ a gwario rest am gwrw \

mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd \ i bob cerlun cyndun cudd \ rhag buw yn un cybudd cas \ enter plwc y twrw plwc

f' anwul dad mwun tyner \ i 'ch calon rhowch esmwuthder \ fe ddarfu duw drwu bur dda bwull \ gofio i twull a 'i ffalster \ llur