TOC.............................................3

nid i rhoi nw floedd aflonudd \ ond i newid nw am arian newudd \ ag i gael gwbod hynu toc \ beth iw stoc pob cybudd \ Exit plwc Heilin

pen ddois atta fy hun a chodi \ fo ddiangodd pawb i 'w crogi \ ni ches i ond y wad ar foc \ am stwrdio toc i dewi \

yn nganol [~ nghanol] hun o draffeth \ daeth atta i dristwch anferth \ dyma 'r meister tir yn dwad toc \ i farcio 'r stoc am ardreth \

TOLWUTH.........................................1

mae 'r swuddogion oll y rwan \ yn cael mynd bawb i 'w gartre i hunan \ I roi tro ymlith i tolwuth [~ tylwyth] \ a chael i bud yn ddigon Esmwuth \

TONOG...........................................1

taw a 'th dafod deifiog \ na ddigia 'r hen ddun tonog \ os byddi bodlon y fi a 'th wna \ yn abal da dy gyflog \ plwc

TOPUN...........................................1

gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch

TOR.............................................1

mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd \ i bob cerlun cyndun cudd \ rhag buw yn un

TORED...........................................1

fe aeth y gair atto yn inion \ y modi yn tori yn greulon \ tored Hiran i gwddw ond e \ mi dora fine ngalon [~ fy nghalon] \

TOREST..........................................1

mi ro fy ngledde [~ nghleddau] drwu dy fol \ os torest fy nglol [~ nghlol] i heilin \ Heilin

TORI............................................5

y drydudd ferch mewn dychrun \ su 'n tori i gwallt hir felun \ mewn dillad mab yn mund o 'i bro \ tros for i dreio i ffortun \

mae hiran hon ddiddeunudd \ yn difa euddo 'r cybudd \ mae ynte 'n tori i galon gerth \ heb feddu gwerth y nodwudd \

pen fwi 'n meddwl am fy holl drafferthion \ mi ga glowed haid o dylodion \ yn fy nrws i yn gweiddi 'n oeredd \ bychan geni tori i danedd \

chwi ellwch roi 'ch dwulo ngud [~ ynghyd] pen fynoch \ wrth hir ymgeisio ond da 'r ymgowsoch \ ni does neb am y glowa i \ ar feder tori rhyngoch \

fe aeth y gair atto yn inion \ y modi yn tori yn greulon \ tored Hiran i gwddw ond e \ mi dora fine ngalon [~ fy nghalon] \

TORWN...........................................1

t Silin \ ai marw wnaeth fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ pe torwn fy syched ar frwuth brag \ ond iw o 'n digon gwag i bwdin \

TOST............................................3

Dyma fine tost i thyngied \ yn mell [~ ymhell] o 'm bro 'n trafailio 'n galed \ mewn dillad mab ers haner blwuddun \ etto heb adnabod undun \

Tost imi 'n ferch i frenin \ gan ofal yn gynefin \ fynd allan gida 'r fyddin a dilin arfe dur \ yn lle parlwre tawel \ dda agwedd fwun ddiogel yn rhifo gwur i ryfel \ am hoedel gafel gur \ yn lle gwr bum i 'n siwr mewn amal daro ar dir a dwr \ yn rhyfela 'n nerth y cledde am fy mowud Efo mwa \ gorchfygu rhai marchogion yn galonog o 'm gelynion \ a llawer brwudir greulon ddigwuddion blin i 'm gwawr \ fel milwr balch mi nilles [~ enillais] farch i drefio 'r beik drwy fawr barch \ cynal caingc o fyddin ffraingc a 'm barnu 'n

mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd \ i bob cerlun cyndun cudd \ rhag buw yn un cybudd cas \ enter plwc y twrw plwc

TOSTUR..........................................1

y cerddor can riw fesur \ ar dy dane yn eglir \ a fo gyfaddas Iawn i hun \ I galun testun tostur \ Cordila yn canu ar ffarwel __ed__huw

TOWULL..........................................1

ni welodd neb mewn towull na gole \ ar i llawr na throell na gardie \ ag ni wna hi ddim ond cyscu i raid \ a byta 'r tamaud gore \

TRA.............................................12

Sa [~ saf] di draw fy merch Cordila \ tra bwi 'n galw dy chwaer rodia \ I glowed beth iw i rheswm hithe \ dowch fy merch 'n nes i 'r gole \ r dia

ch braint chwi yn hun o amser \ a fudd arglwuddieth diwc Caerbier \ yno cewch i fuw 'ch deuwedd \ tra boch i 'n inig heb etifedd \

Rwi fi hiran yn dy gymrud ti ddihirun \ I ddyfrodi dy dda gerlun tra meddi di gwrlid \ I dalu i fy montin wel dyna fy mantes \ ag i dori 'r gogles ar y din gaglud \

gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin

os cawn i 'n dau reoli 'r wlad \ cewch chwithe nhad yn ngyfreth [~ fy nhad-yng-nghyfraith] \ rhwng 'ch dwu ferch yn un a wnan \ tra boch i 'ch glan fiwolieth \ Cordila

chwi ellwch gofio nad [~ fy nhad] yn daer \ y llw roes fy chwaer a mine \ ni gadwn hwn tra bo chwuth \ nid rhaid i chwi buth mo 'r ame \ Brenin

o ran fy mod i 'n hen ar faingc \ a chwithe 'n ifaingc heini \ os cedwch fi tra bwi 'n y bud \ cewch chwithe gud reioli [~ reoli] \

tra bw i yma yn ochneidio \ mi ro fy arfe i lawr i orphwuso \ i 'm difyru myfi a dreia \ ganu cerdd yn Iaith brytania \

am hun rhaid imi yn ddiddig ddiodde \ tra bo 'r aniwiol yn i flode \ i hel fy mara yn ddrwg fy llun \ a 'm corpws yn un carpie \ fabian

digllon jawn iw heilin \ fy mod i 'n wuch fy montin \ mi af cin wched a haul ha \ tra dalio da 'r cribddeilin \

mi wisca ddillad gwchion \ rybane a lasie tylysion \ tra meddo 'r cerlun god na phwrs \ calyna i gwrs bonddigion \

ond mynai gyru yn ddiymwared \ o 'm tyrnas fel tratiried \ ag ni chan w tra bo chwuth \ mo 'r dwad buth i 'm gweled \

TRAFAILIO.......................................2

Dyma fine tost i thyngied \ yn mell [~ ymhell] o 'm bro 'n trafailio 'n galed \ mewn dillad mab ers haner blwuddun \ etto heb adnabod undun \

fy anwul dad caredig \ mae 'n chwith geni weld ych diwig \ ar ol trafailio tir a mor \ yn henwr mor fethiedig \

TRAFEL..........................................1

ffabian fwun mi glowes dystio \ leied achos a gadd o 'i ddigio \ ag am 'ch trafel yn fy myddin \ cewch barch a heudde merch i frenin \

TRAINIO.........................................1

Dowch i 'r gwersullt draw i dreio \ am yn tro i ddyscu trainio \ alltud

TRALLOD.........................................1

Iechud ichwi lan ferch gryno \ wuch gowreindeb bum i 'ch gwrando \ ych tryth a 'ch cyffes sudd a 'ch trallod \ yn fy meddwl su 'n rhyfeddod \ ffabian

TRATIRIED.......................................1

ond mynai gyru yn ddiymwared \ o 'm tyrnas fel tratiried \ ag ni chan w tra bo chwuth \ mo 'r dwad buth i 'm gweled \

TRATUR..........................................1

fy nhad nid ydwi 'n bur fodlon \ I chwi golli 'ch parch a 'ch coron \ a 'ch troi o 'ch gwlad fel tratur agos \ heb wubod pam nag am bar achos \

TRAWS...........................................1

fy mam i oedd gweno Traws fynudd \ oedd gansiwn afrosgo a chrwb ar i hysgwudd \ hi ddoude gelwudd heb na thor na thrai \ mae Etto rai o 'i chwiorudd \

TRENUDD.........................................1

gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin