PENAITHIED......................................1

i anwul eneth ael adun o 'i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan yma rwu \ diwedd canu enter capten mortimer

PENDEDDIG.......................................1

gwela i wr o ymddygiad uchel \ draw yn dyfod ar i drafel \ mi ddybygwn wrth i diwig \ mai 'r diwc o llychlun iw 'r pendeddig [~ pendefig] \

PENDEFIG........................................1

gwela i wr o ymddygiad uchel \ draw yn dyfod ar i drafel \ mi ddybygwn wrth i diwig \ mai 'r diwc o llychlun iw 'r pendeddig [~ pendefig] \

PENDRIST........................................1

os darfu ti dy weddi pendrist \ cais gychwun hiran hwyrdrist \ I yru 'r wedd i erw 'r wal \ mi ddoine [~ ddof innau] i ddal y penffust \ plwc

PENFFUST........................................1

os darfu ti dy weddi pendrist \ cais gychwun hiran hwyrdrist \ I yru 'r wedd i erw 'r wal \ mi ddoine [~ ddof innau] i ddal y penffust \ plwc

PENGCLOG........................................1

casa gwr ar gefn cynhaia \ geni weled y ffordd y rhodia \ iw 'r degymwr suth i pengclog \ 'n cario fy ud i a 'i picwarch bigog \

PENTAN..........................................1

pen fwi yn fy ngwelu 'n gruddfan \ hi fudd hith [~ hithau] 'n ngil [~ nghil] y pentan \ yn porthi i melys ddant per \ yn potsio swper bychan \

PENTRE..........................................3

mi roses [~ arhosais] yma 'n hwu na 'm bwriad \ ni does geni gartre neb yn gwarchad \ hwrach fod holl nifeilied [~ anifeiliaid] y pentre \ yn pori fy ud i a 'm gwair i gore \

pen eis i gynta iolwg y caie \ mi welwn hollt gatel y pentre \ cin dewed ar gyrodd yn y ffair \ hud wuneb y gwair a 'r yde \

a 'm dwulo 'n nghud mi ro fy melldith \ i 'r golwg a weles i 'n drafrith \ Defaed y pentre boda ag un \ yn pori fy egin gwenith \

PENUD...........................................1

Trom iw ngalon [~ fy nghalon] inion j \ ag ochneion difri i 'm dwufron \ blin oedd blaened a 'm ganed gunt \ i 'm dwun i 'r helunt greulon \ gwae fi rioud fy ngeni i 'r bud \ i 'r adfud penud poenus \ yn f' erbun draw y rhod a drodd \ mewn cwla fodd cwilyddus \ mi dynges yn greulon yn anedwudd anudon \ yn erbun duw cyfion i yru nhad [~ fy nhad] graslon \ o 'i dyrnas lan dirion i dario \ daeth dialedd duw i 'm dilin heb arbed i 'm herbun \ yn ofnadwu funudyn am ddwus gamwedd ysgymun \ mae 'n wrthun y testun su 'n tystio \

PER.............................................2

pen fwi yn fy ngwelu 'n gruddfan \ hi fudd hith [~ hithau] 'n ngil [~ nghil] y pentan \ yn porthi i melys ddant per \ yn potsio swper bychan \

naddo ond 'n llus y brenin per \ y mae fo ar feder galw \ ffabian

PERCHEN.........................................1

amal regfa drom gen lawer \ a geiff gwr fo 'n perchen power \ nid gronun anhaws gen i ffynu \ er i 'r hogie ffol fy rhegu \

PERI............................................1

pam 'r attebwch fi mor ddigllon \ pa beth yn rhodd su 'n blino 'ch calon \ beth sudd yn peri dan y rhod \ wur grasol fod mor groesion \ hewin

PERIGL..........................................1

nis gwn i amcan prun su ore \ ai doud yn deg ai bwgwth fy arfe \ budd perigl am 'ch houdel myn gwaud Iar \ os tyna i nglun oddiar fy ngledde [~ nghleddau] \

PERLEU..........................................1

dowch i wared tua 'r siope \ mi a 'ch rho mewn melfed a sidane \ Tlyseu gwerthfawr aur ag arian \ a modrwie perleu purlan \

PERSON..........................................1

Dyna ben rwi 'n ddigon bodlon \ fo gust i 'ch pwrs y fi iw person \ nid a hi heno yma 'n ffair \ nes gofun tair gostegion \

PETH............................................11

can croeso a fo ichwi 'r diwc hiwin \ beth iw 'r newudd gore o llychlun \ ydiw bob peth wrth fodd 'ch calon \ trwu 'ch tyrnas Iawn addas yn inion \ hiwin

ni awn 'n deuwedd tuagatto \ i gael ymgomio peth ag efo \ \ fe alle down cun yn bedd \ drwu rinwedd yma i rainio \ Exit ddau plwc y Twrw

os gwnei y peth a gar fy ngalon [~ nghalon] \ mae 'n rhaid iti fod 'n ffyddlon \ a hun drwu lw gofynaf iti \ pa cin bured ferch a 'm cari \ odia

fy nad yngyfreth [~ nhad-yng-nghyfraith] rwi 'n gobeithio \ fod y dyrnas gwedi i setlo \ a phob peth mewn modd cariadus \ gwnawn ine bawb yn ol 'ch wllus \ Morgan

gobeithio fod pob peth o 'r gore \ yn ol ych addusg byddwn ine \ yn un galon gida 'n gilidd \ drwu gowur nod yn glod i 'n gwledudd \ Cordila

y peth a wpwi [~ wypwyf] na cha nis ceisia \ plwc

mi glowes ddoudud riw dro arall \ y peth a wnaeth 'ch tad mor angall \ ch gyru o 'r wlad mewn bwriad didro \ ond bu edifar ganwaith gantho \ ffabian

pe dase rwan ar fy helw \ ond y peth fu geni yn ngadw [~ fy nghadw] \ mi a 'i cowswn yn ystwuthach beth \ y ddau gydymeth accw \

ond gwir iw 'r hen ddihareb \ pen drotho 'r bud i wuneb \ oddiwrth ddun i 'w erbun 'n glir \ daw pob peth i 'r gwrthwuneb \

fy anwul dad mae 'n wir y peth \ y fi ydiw 'ch geneth ffabian \

Mae fy ngorph [~ nghorff] yn llawen ddigon \ ond un peth su 'n blino ngalon [~ fy nghalon] \ yn fwu na dim o 'm holl drafferthion \ i 'm dwu ferch i dyngu anudon \

PETISIWN........................................1

o diwrth [~ ] bwu 'r postiwr doist a 'th petisiwn \ ag i bwu gostwm ag ar ba gwestiwn \ plwc

PE_______.......................................1

cei wasneuthu 'r meister pe_______ \ alltud

PHABIAN.........................................4

______________________________ \ ______________________________ \ ______________________________ \ __________________________rnach \ Exit gid ond phabian phabian

______________________________ \ ______________________________ \ ______________________________ \ __________________________rnach \ Exit gid ond phabian phabian

__________________________yn__ \ yn chwen_________________ mi wela \ ow ai rhaid iti ado 'r wlad \ fo witsied dy dad mi dynga \ phabian

Roedd yna gyne i wared \ yn cychwun i wlad y Tyrcied \ gwilia di na ddoes i 'w rwud \ nw a 'th wnan di 'n fwud i willied \ phabian

PHAPUR..........................................1

i 'r Llur lwud ar llaw lydan \ daethum i a phapur ag i 'w ferch ffabian \ i ellwch ithe i ddarlen [~ ddarllen] budur i fin \ ne beidio 'r brenin dynstan \ Exitt Llur

PHARA...........................................1

yn wir ffabian deg i gwawr \ ni phara i chwi fawr lawenudd \

PHARO...........................................1

a chwithe iw Israel a ddaeth o ganan \ newun iw 'ch dwu ferch a 'ch trodd allan \ fy ngar [~ nghar] ine iw 'r brenin pharo \ a rudd linieth a 'ch diwallo \

PHEN............................................1

fy nain oedd Iewan bengaled \ yr wrthuna rioed ar weled \ yn braffach i choese na phen i chlun \ ag yn fur o un o 'i llygied [~ llygaid] \

PHENFFUST.......................................2

fo dal i nain hi wedd a phenffust \ Heilin

mi na [~ wnaf] iti dalu imi ngyflog [~ fy nghyflog] athust \ cun dal na gwedd na phenffust \ ag oni te man [~ myn] gwaed y gog \ mi a 'th rho di ngrog [~ yng nghrog] wrth gebust \ Heilin

PHERU...........................................1

o na redit i 'w gyfarfod \ a pheru iddo hud yma dyfod \ na ddwed wrtho pam na phwu \ nes gweled wy i 'w ddynabod \ mortimer

PHETISIWN.......................................1

gid a 'ch cenad a ddarfu chwi 'ch cinio \ gwur grasol gai groeso \ mi ddois yma a phetisiwn i chwi 'ch tri \ o scrifen ddigri 'r cymro \ Dynstan

PHIK............................................1

ni wnewch mo hynu sir gobeithio \ nes dyscu imi 'r ffordd i drainio \ gwn na bu erioed yn unlle \ yn fy llaw na phik na chledde \ Sarjant

PHLANU..........................................1

mi fedra farchnata 'r henwr cu \ a phlanu plu 'n 'ch corun \ Heilin

PHLWC...........................................1

hi a ddifethodd f' arian loned stwc \ rhwngthi a phlwc y Twrw \ prynu sir dda a llenwi chest \ a gwario rest am gwrw \

PHOB............................................5

gida 'ch cenad fawr a bychan \ hen ag ifangc a phob oedran \ mae hi yma cin frithed ar fy ngair \ ar siope ar ffair wulifan \

mae geni wllus i 'm resymu \ a phob un o 'r tair o 'r neilldu \ a 'r fwia honun [~ ohonynt] a fo 'n ngaru [~ fy ngharu] \ myna i ore i chynyscauddu \

heb law talu trethi trymion \ nw fynan gael degyme mowrion \ gwair ag ud a phob nyfeilied [~ anifeiliaid] \ meirch a moch gwlan a defed \

fy nad yngyfreth [~ nhad-yng-nghyfraith] rwi 'n gobeithio \ fod y dyrnas gwedi i setlo \ a phob peth mewn modd cariadus \ gwnawn ine bawb yn ol 'ch wllus \ Morgan

mi ges fy magu 'n gu ag anwul \ a phob danteithion yn fy ymul \ rwan ni feddai nag aur nag arian \ rhaid imi fegio o hun allan \ enter sarjant