Adran nesaf | |
Adran or blaen |
PARLWRE.........................................1
| |
Tost imi 'n ferch i frenin \ gan ofal yn gynefin \ fynd allan gida 'r fyddin a dilin arfe dur \ yn lle parlwre tawel \ dda agwedd fwun ddiogel yn rhifo gwur i ryfel \ am hoedel gafel gur \ yn lle gwr bum i 'n siwr mewn amal daro ar dir a dwr \ yn rhyfela 'n nerth y cledde am fy mowud Efo mwa \ gorchfygu rhai marchogion yn galonog o 'm gelynion \ a llawer brwudir greulon ddigwuddion blin i 'm gwawr \ fel milwr balch mi nilles [~ enillais] farch i drefio 'r beik drwy fawr barch \ cynal caingc o fyddin ffraingc a 'm barnu 'n fawr wuth ar y faingc \ wrth weled fy ngwroleth mi gefes oruwchafieth \ yn gapten ganwrieth a milwrieth mawr \ | BLl 39 986 |
PASEL...........................................1
| |
oni chowsoch i dal yn y bala boch \ pasel siwrne roesoch i arni \ | BLl 1186 |
PASING..........................................1
| |
ding ding ding pasing bel \ can ffarwel Heilin \ plwc | BLl 1595 |
PASTWN..........................................2
| |
oni bai 'r gost su 'n magu corgwn \ chwaneg ar f' einioes ohonun a fynwn \ i gowrsio 'r tylodion i ffwrdd o 'r bro [~ ] \ a mine yn i postio ar pastwn \ | BLl 463 |
y cerddor cais di 'r carne \ gida dy groesion bricie \ ag oni te a 'm pastwn da \ fel 'r attebwi mi a 'i gwna 'n dipie \ | BLl 638 |
PAWB............................................5
| |
mae pawb yn Iach am ddim ar glowes \ yn buw i gid heb lid na males \ ond yma a dois yn wir i ymofun \ am un o ferched llur y brenin \ morgan | BLl 195 |
considred pawb su 'n trin y bud \ y modi [~ fy mod i] 'n doud y gwir i gid \ o gyfadde 'r cwbwl ni cheisia i orchest \ biw olieth sal iw deilio 'n onest \ | BLl 464 |
yn wir yn wir rwi 'n credu 'n ffyddlon \ fod pawb yma imi 'n Elynion \ Sarjant | BLl 603 |
o ist o ist o ist rwi 'n rhybiddio pawb o 'r fyddin \ i ddwad y foru i du fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ mae yn ddwrnod rhan yd ag enllun \ arian cig caws ag ymenun \ heilin | BLl 789 |
pen ddois atta fy hun a chodi \ fo ddiangodd pawb i 'w crogi \ ni ches i ond y wad ar foc \ am stwrdio toc i dewi \ | BLl 1347 |
PE..............................................14
| |
Rwi 'n hen ryfelwr fine \ yn cario gwn a chledde \ pe cawn i wubod am awr ne ddwu \ yn filen pwu a ym ladde \ | BLl 119 |
fy arglwudd frenin pur pe gwuddwn \ y cyngor gore i chwi a roddwn \ er mwun cadarnhau y goron \ a lles i chwi a 'ch plant a 'ch wurion \ | BLl 260 |
Mi ___on a dounoch i 'r gwr godidog \ I henw fo iw heilin gribddeiliog \ fo chwerdde pe clowe i alw ar led \ y meistar llyged y geniog \ | BLl 17 394 |
pe dawn i gonest ar bob gweithred \ gwn y gallwn fod yn fy ngolled [~ ngholled] \ raid imi gribddeilio yn mob [~ mhob] bargenion \ os mynai gadw ngode [~ fy nghodau] 'n llownion \ | BLl 468 |
pe cawn i hen wrach fantach erwun \ o gybyddes arthes wrthun \ a chynth arian da dybygwn \ mewn pur adeg mi priodwn \ | BLl 688 |
dyna hi 'n birion pe dau hi o barod \ cun colli 'r fath henwrach lle gallwn i chanfod \ os bydda i 'n i leicio i 'm boddio bun lwcus \ I drin fy nodranach [~ nodrefnach] a mine 'n oedranus \ plwc | BLl 700 |
pe caen i 'r henwr yma 'n llawen \ i setlo 'r goron ar y bachcen \ cen ine 'r dyrnas i 'w riwlio 'n ffel \ ar f' enioes [~ einioes] fel y fynen \ brenin llur | BLl 903 |
pe dase rwan ar fy helw \ ond y peth fu geni yn ngadw [~ fy nghadw] \ mi a 'i cowswn yn ystwuthach beth \ y ddau gydymeth accw \ | BLl 1123 |
pe gwubuase Mortimer wallgo \ fod Ieint mor agos ato \ fo gowse sport yn ysgwud i hers \ a llawer gwers o dongcio \ | BLl 1306 |
pe cawn riw un cylfyddgar [~ celfyddgar] \ a fedre roi imi lythur ysgar \ ne a 'i witsie o 'r bud yn ddigon pell \ fe aeth llawer o 'i gwell i 'r barcer \ Exit enter dynstan a ffab Dynstan | BLl 1358 |
a adwaenochi hono 'n siwr \ pe gwelech hi 'r henwr cynes \ llur | BLl 57 1439 |
Rwi 'n ddeg a ffedwar igien \ daeth er ioud tisa i 'm talcen \ o gwrw tafarn myn fy ngred [~ nghred] \ pe crogid fi loned crogen \ | BLl 1523 |
t Silin \ ai marw wnaeth fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ pe torwn fy syched ar frwuth brag \ ond iw o 'n digon gwag i bwdin \ | BLl 1563 |
efengil futh o 'th gene \ mi ro iddo sen eisie marw tyddie \ pe cen i riw un am dal 'n hawdd \ yn ngwalod [~ ngwaelod] clawdd a 'i cladde \ plwc | BLl 1583 |
PED.............................................1
| |
mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd \ i bob cerlun cyndun cudd \ rhag buw yn un cybudd cas \ enter plwc y twrw plwc | BLl 1556 |
PEDLER..........................................1
| |
y cerddor a 'r boche pedler \ cweiria dy dane yn dyner \ rwi yn tybio ba deit i 'n ddigon pell \ y downsiwn i 'n well o lawer \ ownsio rwan | BLl 1826 |
PEDWAR..........................................2
| |
yn lle 'r hugan benagored \ chwi cewch [~ ] wisco siwt o felfed \ pedwar cant a deg o bune \ cin y nos a dal 'ch lifre \ | BLl 1466 |
rwi 'n cerdded ers pedwar diwrnod \ yn ddigon gwag fy ngeudod [~ ngheudod] \ heb gael gen neb 'n henddun llwud \ friwsionun o fwud na diod \ | BLl 1524 |
PEIDIED.........................................1
| |
mi goda pen dwno [~ dywynno] 'r haul ar y gwudd \ oni budd hi 'n ddudd peidied \ Heilin | BLl 764 |
PELL............................................3
| |
pe cawn riw un cylfyddgar [~ celfyddgar] \ a fedre roi imi lythur ysgar \ ne a 'i witsie o 'r bud yn ddigon pell \ fe aeth llawer o 'i gwell i 'r barcer \ Exit enter dynstan a ffab Dynstan | BLl 1360 |
fy ngwr i sudd mewn cyflwr caeth \ rwi 'n ofni gwaeth nag undun \ fel gwbedun pell o 'i le wedi ddal yn ngwe 'r pru copun \ bu farw ym chwaer mae 'n newudd chwith \ daeth arnom felltith ffiedd \ am yn balchder a 'n ffalster ffol \ ni gowson ddol o ddialedd \ yr howddgar ferchede cymerwch fi 'n siample \ a 'r dynion nid ame gweddiwch ar linie \ rag syrthio dan fagle pyryglon \ pob twull a chamwedde pob diles fyddylie \ er i ciddio tros ddyddie amdanun rhaid \ diodde pen ddelo i 'r gole 'n dirgelion \ | BLl 69 1747 |
y cerddor a 'r boche pedler \ cweiria dy dane yn dyner \ rwi yn tybio ba deit i 'n ddigon pell \ y downsiwn i 'n well o lawer \ ownsio rwan | BLl 1828 |
PEN.............................................33
| |
mae dynstan frenin hynod \ pen ddelo i 'w dynabod \ o gowur giad pura serch \ ______________________________ \ | BLl 74 |
Llur lwud trwu dristwch ynte \ pen gollo i fyddiane \ wrth rodio 'r bud a 'i frud drwu serch \ mae 'n taro wrth i ferch ifienge \ | BLl 82 |
glowch i 'r glan ferchede mwuna \ a daenoch [~ adwaenoch] fi pen weloch fi nesa \ Rwi 'n tybio 'ch bod fy rhien ber \ yn Edruch llawer arna \ | BLl 213 |
fy nad anwul man [~ myn] y goron \ su ar 'ch pen mi a 'ch cara 'n ffyddlon \ ag yn fwu purach tyngaf etto \ na 'm henaed su yn fy ngorph [~ nghorff] i 'm safio \ | BLl 321 |
pen gaeue nhw i clistie 'n dynion \ rhag rhoi luseni [~ eluseni] i dylodion \ mine a fyddwn drwu bur wllus \ yn rhoi rhoddion i 'r angenus \ | BLl 344 |
Rwi 'n gobeithio fod bendithion \ rheini yn gwreiddio yn fy ngalon [~ nghalon] \ ag y don i 'm calun hefud \ pen fo fwia f' ing a 'm caethfud \ | BLl 351 |
pen elw [~ elwyf] i unwaith o 'm gwlad allan \ ni ffyn imi fod yn ffebian \ ______________________________ \ ______________________________ \ plwc | BLl 360 |
ha ha beth a ddoudid i ffwlcun \ ai arian sudd gen riwun \ budd ngalon [~ fy nghalon] yn chwerthin dan y mron [~ fy mron] \ pen glowi son amdanun \ plwc | BLl 403 |
pen fwi 'n meddwl am fy holl drafferthion \ mi ga glowed haid o dylodion \ yn fy nrws i yn gweiddi 'n oeredd \ bychan geni tori i danedd \ | BLl 452 |
fo geir gweled hynu Etto \ pen ddowch i o flaen y giamp i daro \ ond beth iw 'ch henw dowch yn syden \ gael imi 'ch rhoi yn lust y capten \ ffabian | BLl 569 |
yno roedd pen weles i o ddiwaetha \ Mortimer | BLl 597 |
a fynwch i fy mun reiol [~ reol] \ honyma am dro ar dreial \ pen foch yn mund i hwilio 'ch cloc \ gosodwch hi 'n goc i 'ch deiol \ | BLl 622 |
rwiti yn barod iawn i farw \ dwed imi etto hwtw \ pen fochdi ar feder mund i 'r ne \ pwu geiff y code i 'w cadw \ Heilin | BLl 670 |
mi goda pen dwno [~ dywynno] 'r haul ar y gwudd \ oni budd hi 'n ddudd peidied \ Heilin | BLl 763 |
chwi ellwch roi 'ch dwulo ngud [~ ynghyd] pen fynoch \ wrth hir ymgeisio ond da 'r ymgowsoch \ ni does neb am y glowa i \ ar feder tori rhyngoch \ | BLl 815 |
mae tair blynedd ar y mater \ er pen ydech imi 'n bartner \ yn cud gysgu a chud gyfeddach \ erioed ni wubum mai merch oeddech \ ffabian | BLl 1025 |
pen fwi yn fy ngwelu 'n gruddfan \ hi fudd hith [~ hithau] 'n ngil [~ nghil] y pentan \ yn porthi i melys ddant per \ yn potsio swper bychan \ | BLl 1219 |
ow mae ngalon [~ fy nghalon] i 'n drom ryfeddol \ pen elo 'r bud yn ngwrthuneb i 'r bobol \ nid un ffordd na dwu y daw \ ond wuth ne naw yn gynhwunol \ | BLl 1315 |
ond gwir iw 'r hen ddihareb \ pen drotho 'r bud i wuneb \ oddiwrth ddun i 'w erbun 'n glir \ daw pob peth i 'r gwrthwuneb \ | BLl 1319 |
ni fedrai ond wulo 'r dagre halltgri \ ag wulo wnewch ithe pen ddoudwi i chwi \ a fath warchad oedd geni gartre \ ar ol ymadel a chwi gyne \ | BLl 1323 |
pen eis i gynta iolwg y caie \ mi welwn hollt gatel y pentre \ cin dewed ar gyrodd yn y ffair \ hud wuneb y gwair a 'r yde \ | BLl 1326 |
yn tu roedd canu a downsio \ ar hast a berwi a rostio \ pen weles i 'r helthio y cwrw a 'r bir \ ni fedres i yn wir ond ffeintio \ | BLl 1340 |
pen ddois atta fy hun a chodi \ fo ddiangodd pawb i 'w crogi \ ni ches i ond y wad ar foc \ am stwrdio toc i dewi \ | BLl 1346 |
y fi ydi 'r gwr ni cheisiai wad \ a ddaeth o wlad brutania \ ni ches i cimin er pen ddois i ffraingc \ a chlowed caingc ar dane \ ffabian | BLl 1368 |
rhowch 'ch het am 'ch pen 'r henwr cu \ am bwu ruch i yn ymofun \ Llur | BLl 1434 |
rydwi 'n ddwl a hen y rwan \ mi a 'i adwaunwn pen oedd hi lodes fechan \ ffabian | BLl 1441 |
ochenaed f' enaed arni \ am y nwun [~ fy nwyn] i i 'r fath dylodi \ ni dawodd [~ adawodd] gimint a llwu bren \ heb wneuthur pen amdani \ | BLl 1511 |
pen ddarfu 'r arian yn y boced \ fo ddarfu 'r parch a 'r cariad \ nid cof gen y gwur a 'r code man \ fod tanai wan denanted \ | BLl 1536 |
ho naddo y glan gwmpeini \ mae o newudd farw heb oiri \ er hynu mae 'n brud oddyma i ddwun \ mae pen i drwun on drewi \ | BLl 1572 |
ond gore imi chwilio 'r cene \ yn fanwl i bociede \ yn pen bottwm sudd yn hon \ a thair o hoelion prenie \ | BLl 1575 |
ni chanw lyfodraethu arnon \ maenhw 'n euog o dyngu anudon \ pen wnen a 'i tad y ffasiwn beth \ a 'i droi o 'i lyfodreth gyfion \ | BLl 1689 |
bu farw fy chwaer Rodia \ pen glybu hi 'r newudd yma \ mae ngalon [~ fy nghalon] ine ar bigie dur \ yn drom o gur a blindra \ | BLl 1724 |
fy ngwr i sudd mewn cyflwr caeth \ rwi 'n ofni gwaeth nag undun \ fel gwbedun pell o 'i le wedi ddal yn ngwe 'r pru copun \ bu farw ym chwaer mae 'n newudd chwith \ daeth arnom felltith ffiedd \ am yn balchder a 'n ffalster ffol \ ni gowson ddol o ddialedd \ yr howddgar ferchede cymerwch fi 'n siample \ a 'r dynion nid ame gweddiwch ar linie \ rag syrthio dan fagle pyryglon \ pob twull a chamwedde pob diles fyddylie \ er i ciddio tros ddyddie amdanun rhaid \ diodde pen ddelo i 'r gole 'n dirgelion \ | BLl 69 1757 |
Adran nesaf | Ir brig |