Adran nesaf
Next section

Adran o’r blaen
Previous section

 
 
NITHIO..........................................3
Talu am hau a chau a chwnu [~ chwynnu] \ talu am fedi 'r ud a 'i ddyrnu \ talu am nithio talu am falu \ talu am bobi a chorddi a chrasu \
BLl 446
a fedri di ddyrnu a nithio \ ag edruch gwalle a godro \ hiran
BLl 757
Mae geni wllus fy merch ffabian \ nithio 'r brad o 'r ynus allan \ yn lle cynysgeth chwi gewch ithe \ wisco 'r goron yn 'ch dyddie \
BLl 1658
 
 
NIWED...........................................1
na wnewch mo 'r niwed uddun \ gadewch nhw i dreio i ffortun \ fe ddial duw am i twull \ yn well i bwull nag undun \
BLl 1790
 
 
NIWIG...........................................1
lle 'r elwi i ddoud fy ngaledi [~ nghaledi] a niwig \ cymesur medd rhai yn ffyrnig \ bychan genthun yn fawr i swn \ fy llichioi [~ lluchio i] a chwn a cherig \
BLl 1528
 
 
NOD.............................................1
gobeithio fod pob peth o 'r gore \ yn ol ych addusg byddwn ine \ yn un galon gida 'n gilidd \ drwu gowur nod yn glod i 'n gwledudd \ Cordila
BLl 517
 
 
NODRANACH.......................................1
dyna hi 'n birion pe dau hi o barod \ cun colli 'r fath henwrach lle gallwn i chanfod \ os bydda i 'n i leicio i 'm boddio bun lwcus \ I drin fy nodranach [~ nodrefnach] a mine 'n oedranus \ plwc
BLl 703
 
 
NODREFNACH......................................1
dyna hi 'n birion pe dau hi o barod \ cun colli 'r fath henwrach lle gallwn i chanfod \ os bydda i 'n i leicio i 'm boddio bun lwcus \ I drin fy nodranach [~ nodrefnach] a mine 'n oedranus \ plwc
BLl 703
 
 
NODWUDD.........................................1
mae hiran hon ddiddeunudd \ yn difa euddo 'r cybudd \ mae ynte 'n tori i galon gerth \ heb feddu gwerth y nodwudd \
BLl 100
 
 
NOETH...........................................2
gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin
BLl 34 852
ewch i hwrio etto buten \ mi bydra dom 'ch bedren \ gormod gwres sudd ar 'ch tin boeth \ mi a 'ch gwna chwi 'n noeth 'ch cloren \
BLl 1170
 
 
NOETHION........................................1
am hynu ni awn i siarad \ yn bene noethion att benaithied \ mae geni yn llychlun ddeuddeg mil \ i gud tynu o hil brutanied \ Exit enter Heilin
BLl 1501
 
 
NOETHNI.........................................1
gad lonudd paid a 'm crogi \ ti gei geni gadach i giddio dy noethni \ a hen glosun clytiog am i ham \ yn abal am briodi \ plwc
BLl 872
 
 
NOL.............................................4
nol hi yma \ plwc
BLl 707
does i 'w nol a brysia 'n fuan \ gad gael golwg mwun ar hiran \ gida 'r gair mi a 'i gwela 'n cerdded \ yn un cwrwm tin y gored \
BLl 715
os mynwch i fi gyrwch i nol \ offeiried ffol ne glochudd \ plwc
BLl 777
ag yrwan rydwi 'n fodlon \ o wir wllus gwaed fy ngalon [~ nghalon] \ I droi 'n nol wel dyna nghyffes [~ fy nghyffes] \ os cai 'ch gwneuthur chwi 'n frenhines \ ffabian
BLl 1266
 
 
NOS.............................................3
mi fedra gribo 'ch coese 'r nos yn dda \ oni weithwch yn dra hafarch \ plwc
BLl 767
Rwi fi Heilin gribddeiliog \ yn dy gymrud di hiran ddi hirog \ i dirio 'r nos ag i dori nwu \ dy filen glwu dy falog \
BLl 825
yn lle 'r hugan benagored \ chwi cewch [~ ] wisco siwt o felfed \ pedwar cant a deg o bune \ cin y nos a dal 'ch lifre \
BLl 1467
 
 
NROED...........................................1
er drenged bloedd y brebwl \ nid ydwi ond drwg wrth swmbwl \ ni roi mo ngalon [~ fy nghalon] dan fy nroed [~ nhroed] \ ni bum i erioed ar feddwl \
BLl 1149
 
 
NRWS............................................1
pen fwi 'n meddwl am fy holl drafferthion \ mi ga glowed haid o dylodion \ yn fy nrws i yn gweiddi 'n oeredd \ bychan geni tori i danedd \
BLl 454
 
 
NUDD............................................1
fy mrawd Hewin a mine sudd \ yn ifaingc 'n nudd 'n cryfder \ gwnewch cynedda yn aer i 'r dyrnas hon \ a chymrwch i 'ch bron Esmwuthder \
BLl 936
 
 
NW..............................................8
Roedd yna gyne i wared \ yn cychwun i wlad y Tyrcied \ gwilia di na ddoes i 'w rwud \ nw a 'th wnan di 'n fwud i willied \ phabian
BLl 375
son a mae nw fyrth [~ fy ewythr] heilin \ am bawb sudd genthun dipin \ y budd raid i gyru nhw ar frus \ i 'w newid i lus y brenin \ Heilin
BLl 404
och fine hynu heno \ i ba beth y gyrir nhw yno \ nid ydi luseni [~ eluseni] i 'w rhoi nw cluw \ i 'r brenin duw a 'i cato \ plwc
BLl 410
nid i rhoi nw floedd aflonudd \ ond i newid nw am arian newudd \ ag i gael gwbod hynu toc \ beth iw stoc pob cybudd \ Exit plwc Heilin
BLl 412
nid i rhoi nw floedd aflonudd \ ond i newid nw am arian newudd \ ag i gael gwbod hynu toc \ beth iw stoc pob cybudd \ Exit plwc Heilin
BLl 413
heb law talu trethi trymion \ nw fynan gael degyme mowrion \ gwair ag ud a phob nyfeilied [~ anifeiliaid] \ meirch a moch gwlan a defed \
BLl 425
Degwm Ieir a degwm gwudde \ oni chan nw cowion nw fynan 'r wuie \ ni cheiff dun truan yma 'n ddiran \ ddim a fo i euddo i hunan \
BLl 429
Degwm Ieir a degwm gwudde \ oni chan nw cowion nw fynan 'r wuie \ ni cheiff dun truan yma 'n ddiran \ ddim a fo i euddo i hunan \
BLl 429
 
 
NWU.............................................3
fy nwu chwaer sudd lawen weithian \ weld fy nad fel alltud allan \ er na wneuthim un achos uddun \ dig na thwull er ioed i 'w herbun \
BLl 340
Rwi fi Heilin gribddeiliog \ yn dy gymrud di hiran ddi hirog \ i dirio 'r nos ag i dori nwu \ dy filen glwu dy falog \
BLl 825
och os darfu i nhwu [~ nwu] chwaer \ fod mor daer a diras \ ag ar i llyfon wneuthur gwad \ a gyru nhad [~ fy nhad] o 'i dyrnas \
BLl 1406
 
 
NWUN............................................2
ochenaed f' enaed arni \ am y nwun [~ fy nwyn] i i 'r fath dylodi \ ni dawodd [~ adawodd] gimint a llwu bren \ heb wneuthur pen amdani \
BLl 1509
am fy nwun i yn ol i 'm tyrnas \ cewch geni barch ag urddas \ y goron a gewch i geni yn rhodd \ i 'w riwlio mewn modd addas \ Dynstan
BLl 1766
 
 
NWURYDD.........................................1
fel y cymerir mae 'r cwilidd \ ni weld di ronun ar y nwurydd [~ fy nwyrudd] \ na ladd moni yn dy lid \ does arni hi na gwrid na gwradwudd \ Heilin
BLl 1176
 
 
NWUTHE..........................................2
gobeithio fod fy anifeilied ine \ yn llyfu oll i llafur nwuthe \ Exit enter Brenin a 'i 2 ferch a 'r 2 ddiwc Brenin
BLl 477
mi fum ar y llawr yn lleden \ mewn llysmer trwm heb amgen \ a nwuthe 'n canu nglul [~ fy nghlul] a nglod [~ fy nghlod] \ yn tybed fy mod i yn gelen \
BLl 1344
 
 
NWYN............................................1
ochenaed f' enaed arni \ am y nwun [~ fy nwyn] i i 'r fath dylodi \ ni dawodd [~ adawodd] gimint a llwu bren \ heb wneuthur pen amdani \
BLl 1509
 
 
NWYRUDD.........................................1
fel y cymerir mae 'r cwilidd \ ni weld di ronun ar y nwurydd [~ fy nwyrudd] \ na ladd moni yn dy lid \ does arni hi na gwrid na gwradwudd \ Heilin
BLl 1176
 
 
NYDDU...........................................1
a fedri di hyswi ddi barch \ nyddu gwlan a chowarch \ hiran
BLl 766
 
 
NYFEILIED.......................................1
heb law talu trethi trymion \ nw fynan gael degyme mowrion \ gwair ag ud a phob nyfeilied [~ anifeiliaid] \ meirch a moch gwlan a defed \
BLl 426
 
 
NYNI............................................1
cychwnwch [~ cychwynnwch] f' anwul dad calonog \ ni awn yn lluoedd mawr galluog \ yno yn un aed gida nyni \ rag i gadarn fradwur godi \ Exitt oll enter Cordila
BLl 1701
 
 
N__________.....................................1
_____________________________dau n__________ \ _____________________________lw_____y________ \ _______ __________________ched yn y man \ ___wr hynd dan i henw \
BLl 25
 
 
O...............................................236
_____h____ brud cyfaddas \ ni ddaethom yma o bwrpas \ __ chwryddieth ger ych bron \ I gampio hon o gwmpas \
BLl 10
_____h____ brud cyfaddas \ ni ddaethom yma o bwrpas \ __ chwryddieth ger ych bron \ I gampio hon o gwmpas \
BLl 12
os dealldwch gwmni dichlin \ mi draethaf i chwi 'r testun \ y prolog llawn yn hun o le \ fel mae y chware 'n calun \
BLl 15
mae 'r stori yn wir i 'w gweled \ yn nghronicle y brutanied \ am frenin llur wr pur i air \ gen hwn 'r oedd tair o ferched \
BLl 20
y ddwu ferch hyna 'n gowrain \ a dyngcie lyfon milen \ y caren nhw i tad yn hynu o le \ yn fwu na 'i heneidie i hinen \
BLl 43
y diwc o lychlun yna \ su 'n cael y ferch cordila \ a 'r diwc morganog enfog aer \ su 'n mund a 'r ail chwaer rodia \
BLl 53
y drydudd ferch mewn dychrun \ su 'n tori i gwallt hir felun \ mewn dillad mab yn mund o 'i bro \ tros for i dreio i ffortun \
BLl 59
yn nganol [~ nghanol] hun o gyffro \ daw gwur ar fur i 'w examio \ yn enw 'r goron dan arfe 'r eiff \ a phrysur y ceiff i phresio \
BLl 61
Tair blynedd hir o ddyddie \ i gario clog a chledde \ dan enw capten gynen gaingc \ dan frenin ffraingc a 'i arfe \
BLl 65
mhen hun o amser di brin \ fe ddoude rhai i 'r brenin \ i bod hi 'n stowtia milwr ffraeth \ ag osododd saeth ar linin \
BLl 69
mae dynstan frenin hynod \ pen ddelo i 'w dynabod \ o gowur giad pura serch \ ______________________________ \
BLl 75
yn llanw ar hun o destun \ mae 'r ffwl yn twullo 'r cerlun \ I briodi hiran ddiddeunudd ffol \ i beru i 'r bobol chwerthin \
BLl 93
pwu ydech i bawb a wela \ ag i ba beth y daethoch i yma \ ai haid o dolwuth [~ dylwyth] teg a drodd \ ynte sipsiwns 'n rhodd a 'ch galwa \
BLl 111
mae ngolwg [~ fy ngolwg] i 'n o egwan \ gore i mi dynu fy spectol allan \ ni bu mo 'i bath o dwun i dwun \ Erioud am drwun dynlluan \
BLl 121
mae ngolwg [~ fy ngolwg] i 'n o egwan \ gore i mi dynu fy spectol allan \ ni bu mo 'i bath o dwun i dwun \ Erioud am drwun dynlluan \
BLl 123
chwi welwch i bod hi 'n globen \ heb wudur a chylche o wden \ a naud i fy nain i weld mund i 'w harch \ o birion march friaren \
BLl 126
chwi welwch i bod hi 'n globen \ heb wudur a chylche o wden \ a naud i fy nain i weld mund i 'w harch \ o birion march friaren \
BLl 128
yn inion tros fynudd twr caergybi \ yn ymul Llunden deri \ mi wela ar frun anferth o faint \ lu mawr o wraint yn pori \
BLl 143
yn inion tros fynudd twr caergybi \ yn ymul Llunden deri \ mi wela ar frun anferth o faint \ lu mawr o wraint yn pori \
BLl 144
fy spectol sudd at fy mwrpas [~ mhwrpas] \ ni does mo 'i bath mewn tyrnas \ mi ga drwu hon os rhoi fy mrud \ weled y bud o 'i gwmpas \
BLl 152
mae geni dri dodrefnun \ a rhinwedd mawr su arnun \ myfi awn i 'r fan lle don \ y bydd llawer o son amdanun \
BLl 156
yr ail dodrefnun tewgru \ sudd geni iw ngledde [~ fy nghleddau] glowddu \ hwn a wnaud i daid fy nain \ I guro 'r chwain o 'r gwelu \
BLl 164
y fi ydiw morgan diwc morgania \ aer y dehedir gwir a ddouda \ llawn brud tyner llin Brutanied \ o droia daeth fy henhanafied \
BLl 172
nid oes o fewn y dyrnas yma \ mae 'r geirie 'n ddidwull y gwir a ddouda \ un ferch o stat nag o gynhysgeth \ gyfaddas imi o 'r un gwaudolieth \
BLl 173
nid oes o fewn y dyrnas yma \ mae 'r geirie 'n ddidwull y gwir a ddouda \ un ferch o stat nag o gynhysgeth \ gyfaddas imi o 'r un gwaudolieth \
BLl 175
nid oes o fewn y dyrnas yma \ mae 'r geirie 'n ddidwull y gwir a ddouda \ un ferch o stat nag o gynhysgeth \ gyfaddas imi o 'r un gwaudolieth \
BLl 175
nid oes o fewn y dyrnas yma \ mae 'r geirie 'n ddidwull y gwir a ddouda \ un ferch o stat nag o gynhysgeth \ gyfaddas imi o 'r un gwaudolieth \
BLl 176
nag nid etib neb i 'm colin [~ canlyn] \ ond un o ferched llur y brenin \ ni chyfathrachi ag aliwns diffeth \ Rhag llygru 'n Iaith a 'n gwir waedolieth \
BLl 178
gwela i wr o ymddygiad uchel \ draw yn dyfod ar i drafel \ mi ddybygwn wrth i diwig \ mai 'r diwc o llychlun iw 'r pendeddig [~ pendefig] \
BLl 181
gwela i wr o ymddygiad uchel \ draw yn dyfod ar i drafel \ mi ddybygwn wrth i diwig \ mai 'r diwc o llychlun iw 'r pendeddig [~ pendefig] \
BLl 184
can croeso a fo ichwi 'r diwc hiwin \ beth iw 'r newudd gore o llychlun \ ydiw bob peth wrth fodd 'ch calon \ trwu 'ch tyrnas Iawn addas yn inion \ hiwin
BLl 192
mae pawb yn Iach am ddim ar glowes \ yn buw i gid heb lid na males \ ond yma a dois yn wir i ymofun \ am un o ferched llur y brenin \ morgan
BLl 198
y brenin sudd heb setlo 'r goron \ y gwir a ddouda na gwneud addwidion \ mae gantho ferched glan o brud \ ag ynte ag olud ddigon \ hiwin
BLl 201
mi fedra gofio yn odieth \ henwe rhai o 'm henafieth \ pob merch a red yn nerth i thraud \ gael dwad i 'r fath waed olieth \
BLl 217
fy mam i oedd gweno Traws fynudd \ oedd gansiwn afrosgo a chrwb ar i hysgwudd \ hi ddoude gelwudd heb na thor na thrai \ mae Etto rai o 'i chwiorudd \
BLl 227
fy naid [~ nhaid] i oedd howel sion guto \ o gene go dorllaes ymul llandrillo \ doedd mo 'i fath am fyta oddyma i fon \ os clowsoch i son amdano \
BLl 229
fy nain oedd Iewan bengaled \ yr wrthuna rioed ar weled \ yn braffach i choese na phen i chlun \ ag yn fur o un o 'i llygied [~ llygaid] \
BLl 235
fy nain oedd Iewan bengaled \ yr wrthuna rioed ar weled \ yn braffach i choese na phen i chlun \ ag yn fur o un o 'i llygied [~ llygaid] \
BLl 235
fy hendaid oedd hirlwn din dene \ o gene hull gethin hirion i scythre \ fy hen nain oedd morfudd mawr i bar \ nis gwn i nad wi 'n gar i chwithe \
BLl 237
mae imi bart o garenudd o ddoud y gwirionedd \ _e medrw___________ cofio o 'i dechre i 'w diwedd \ ___________________ wrth _____ \ fy mod i ___________________ o fowredd \
BLl 240
mae imi bart o garenudd o ddoud y gwirionedd \ _e medrw___________ cofio o 'i dechre i 'w diwedd \ ___________________ wrth _____ \ fy mod i ___________________ o fowredd \
BLl 240
mae imi bart o garenudd o ddoud y gwirionedd \ _e medrw___________ cofio o 'i dechre i 'w diwedd \ ___________________ wrth _____ \ fy mod i ___________________ o fowredd \
BLl 241
mae imi bart o garenudd o ddoud y gwirionedd \ _e medrw___________ cofio o 'i dechre i 'w diwedd \ ___________________ wrth _____ \ fy mod i ___________________ o fowredd \
BLl 10 243
oswin bur fy men conghorwr [~ mhen cynghorwr] \ gwn dy fod yn ddoeth dduscawdwr \ dy gyngor da ar hun o bwrpas \ pa fodd y mae imi setlo 'm tyrnas \
BLl 254
mi eis y fi mewn cwrs o oedran \ nid alla i bellach fawr ymlwubran \ fy nair [~ nhair] merch sudd mewn oedran caru \ pa fodd y mae imi cynhyscaeddu \ oswin
BLl 256
a 'r ddwu erill wedi hynu \ a wnewch er lles i cynesgauddu [~ cynysgaeddu] \ a 'i diweddio i wur o urddas \ drwu gadernid yn y dyrnas \ Brenin
BLl 270
mae 'n rhaid i chwi rhwmo [~ rhwymo] 'n fanwl \ na ffriodo buth o 'ch meddwl \ ne cun setlo 'r goron arni \ fynu gweled dudd diweddi \ enin
BLl 277
mae geni wllus i 'm resymu \ a phob un o 'r tair o 'r neilldu \ a 'r fwia honun [~ ohonynt] a fo 'n ngaru [~ fy ngharu] \ myna i ore i chynyscauddu \
BLl 287
mae geni wllus i 'm resymu \ a phob un o 'r tair o 'r neilldu \ a 'r fwia honun [~ ohonynt] a fo 'n ngaru [~ fy ngharu] \ myna i ore i chynyscauddu \
BLl 287
ag yrwan digio 'n greulon \ o eisie imi dyngu llyfon \ am beth allase i galon goelio \ heb na llw na rheg amdano \
BLl 337
fine dora ngwallt [~ fy ngwallt] hir felun \ ag a fyna siwt o frethun \ mewn dillad mab mi a i drefailio \ ni does le imi yma i dario \
BLl 353
pen elw [~ elwyf] i unwaith o 'm gwlad allan \ ni ffyn imi fod yn ffebian \ ______________________________ \ ______________________________ \ plwc
BLl 360
rwi ti yn ddigon smala ymado a 'th wlad \ o achos dy hen dad ynfud \
BLl 379
Does lle mynech meinir ddichlin \ di gest i fendith o cun dy gychwun \ er dicied oedd ni bu arnat wall \ am fod mor gall a 'i ofun \
BLl 381
a glowchi 'r cwmni mwun lan \ ni chai mo 'r amser i gellwer rwan \ mae rhiw geubren o gybudd ffol \ yn dwad ar f' ol yn fuan \
BLl 390
ar hynu dyma 'r gwr i hunan \ ho ho meister Heilin hoiwlan \ au welwch i gimin sudd gentho fe \ yn i gario o gode ag arian \ enter Heilin
BLl 399
och o 'r bud helbylus ydoedd \ talu ardreth mawr am diroedd \ talu murdd o drethi mowrion \ am ole 'r dudd a dwr 'r afon \
BLl 420
och o 'r bud helbylus ydoedd \ talu ardreth mawr am diroedd \ talu murdd o drethi mowrion \ am ole 'r dudd a dwr 'r afon \
BLl 422
y meister tir ar ben y dwrnod \ y fudd yn chwidir Iawn yn dyfod \ I yru 'r da yn fawr i draffeth \ oni budd o 'n siwr o 'i ardreth \
BLl 435
y meister tir ar ben y dwrnod \ y fudd yn chwidir Iawn yn dyfod \ I yru 'r da yn fawr i draffeth \ oni budd o 'n siwr o 'i ardreth \
BLl 435
yno budd y gwas ar forwun \ heblaw talu am fara ag enllun \ yn gweiddi am gyflog mawr yn rhagor \ ar ol gwasneuthu darn o dymor \
BLl 443
pen fwi 'n meddwl am fy holl drafferthion \ mi ga glowed haid o dylodion \ yn fy nrws i yn gweiddi 'n oeredd \ bychan geni tori i danedd \
BLl 453
gwell geni glowed buwch 'n brefu \ na chlowed 'r un o rhain yn nadu \ rwi 'n doud y gwir yn ddigon ffri \ ni fedra i mo 'r gwadu \
BLl 457
oni bai 'r gost su 'n magu corgwn \ chwaneg ar f' einioes ohonun a fynwn \ i gowrsio 'r tylodion i ffwrdd o 'r bro [~ ] \ a mine yn i postio ar pastwn \
BLl 462
considred pawb su 'n trin y bud \ y modi [~ fy mod i] 'n doud y gwir i gid \ o gyfadde 'r cwbwl ni cheisia i orchest \ biw olieth sal iw deilio 'n onest \
BLl 466
fy mab Hiwin diwc o Lychlun \ fel hun a mae fy llythur cymun \ i chwi mi roddes fy merch hyna \ yn dwusoges gwledudd mersia \
BLl 482
ch braint chwi yn hun o amser \ a fudd arglwuddieth diwc Caerbier \ yno cewch i fuw 'ch deuwedd \ tra boch i 'n inig heb etifedd \
BLl 486
a 'r mab hyna i chwi a enir \ o gnawd olieth cordila gowur \ os daw mewn oed a phwull mesurlon \ hwn a fudd 'n aer i 'r goron \
BLl 491
chwi gewch gud rioli [~ reoli] 'r dyrnas \ gwiliwch ddilin llid na males \ gida 'ch gilidd yn un galon \ a gwnewch gylanedd [~ gelanedd] o 'ch gelynion \
BLl 501
gobeithio fod pob peth o 'r gore \ yn ol ych addusg byddwn ine \ yn un galon gida 'n gilidd \ drwu gowur nod yn glod i 'n gwledudd \ Cordila
BLl 514
awn yn gwlwm efo 'n gilidd \ Draw yn awr i droia newudd \ I alw i 'r unlle bawb gerbron \ o 'r boneddigion dedwudd \ Exit oll ffabian mewn dillad mab
BLl 529
Dyma fine tost i thyngied \ yn mell [~ ymhell] o 'm bro 'n trafailio 'n galed \ mewn dillad mab ers haner blwuddun \ etto heb adnabod undun \
BLl 531
chwith imi wisco coat o frethun \ yn lle sidan ag aur melun \ closun main 'n ngulch [~ ynghylch] fy lwune \ yn lle melfed a rubane \
BLl 534
crysie holand main a chamrig \ oedd geni lawer nid y chydig \ ni i rwan ond crus garw \ o garth llin a da cael hwnw \
BLl 541
mi ges fy magu 'n gu ag anwul \ a phob danteithion yn fy ymul \ rwan ni feddai nag aur nag arian \ rhaid imi fegio o hun allan \ enter sarjant
BLl 545
pwu ydech i 'r gwr Ifangc cryno \ pam yr edech i yma 'n loutro \ o ble daethoch beth iw 'ch neges \ moswch [~ moeswch] glowed cwrs o 'ch hanes \ ffabian
BLl 548
pwu ydech i 'r gwr Ifangc cryno \ pam yr edech i yma 'n loutro \ o ble daethoch beth iw 'ch neges \ moswch [~ moeswch] glowed cwrs o 'ch hanes \ ffabian
BLl 549
Llengcun ydwi o frutania \ mewn gwirionedd mae 'r gair yna \ daeth yn wisc ymen osoweth \ dan ymofun am washaneth [~ wasanaeth] \ Sarjant
BLl 550
chwi gewch washaneth [~ wasanaeth] geni o 'r gore \ dan frenin ffraingc i wisco arfe \ foru 'r bore i fynd i ryfel \ ag i ymladd am ych houdel \ ffabian
BLl 554
mi wn o 'r gore \ erioed a 'ch dygodd oddi cartre \ ffabian
BLl 23 564
fo geir gweled hynu Etto \ pen ddowch i o flaen y giamp i daro \ ond beth iw 'ch henw dowch yn syden \ gael imi 'ch rhoi yn lust y capten \ ffabian
BLl 569
Capten Mortimer dowch ar gyfer \ dyma soldiwr gwuch o fenter \ enter Mortimer
BLl 575
mae hwn 'n landdun ifangc lysti \ ni does mo 'i fath yn fy ngwmpeini [~ nghwmpeini] \ o ble doisti 'r glanddyn mwuna \ alltud
BLl 578
Lengcun ydwi o frutania \ Mortimer
BLl 579
pam a doist i o 'th gymdogeth \ alltud
BLl 586
yno roedd pen weles i o ddiwaetha \ Mortimer
BLl 597
ydi fo 'n wr o stat a lifin \ alltud
BLl 598
roedd o gimin i barch a brenin \ Mortimer
BLl 599
Ewch lle mynoch ni does gen ange \ ddim mwu o gas i mi na chwithe \ Mortimer
BLl 609
y cerddor cun ymadel \ can imi jig o ffarwel \ fine a ddownsia 'n ddigon sionk \ os tiwni imi sponk bogel \ enter Heilin
BLl 629
pa beth iw trwst gwnhwunol [~ gynhwynol] \ su o 'm deutu mor rhyfeddol \ mi wn fod 'ch swn 'n ddigon cru \ er haner dychrynu 'r bobol \
BLl 633
na ddo naddo plwc y Twrw \ gwaeth na thori corn y ngwddw [~ fy ngwddw] \ mai 'n dwad 'n rhyfel blin o 'i cho \ a 'm code i Eisio i cadw \ plwc
BLl 658
gore ne imi iw fy arian \ pur i 'm cadw iw pob codan \ os cai lonudd yn hun o le \ does di i 'r ne dy hunan \ plwc
BLl 674
pe cawn i hen wrach fantach erwun \ o gybyddes arthes wrthun \ a chynth arian da dybygwn \ mewn pur adeg mi priodwn \
BLl 689
rydwi wedi mynd yn henedd \ ag yn gwla o eisie ymgeledd \ a ddysci di imi plwc y twrw \ gael i 'w charu hen wrach arw \
BLl 693
______________________________ \ a 'i henw odd_ddan _______ iw hiran ddiddeunudd \ o glednen legach o birion hilogeth \ dygun dig awudd a digon o goweth \ Heilin
BLl 698
______________________________ \ a 'i henw odd_ddan _______ iw hiran ddiddeunudd \ o glednen legach o birion hilogeth \ dygun dig awudd a digon o goweth \ Heilin
BLl 698
______________________________ \ a 'i henw odd_ddan _______ iw hiran ddiddeunudd \ o glednen legach o birion hilogeth \ dygun dig awudd a digon o goweth \ Heilin
BLl 699
dyna hi 'n birion pe dau hi o barod \ cun colli 'r fath henwrach lle gallwn i chanfod \ os bydda i 'n i leicio i 'm boddio bun lwcus \ I drin fy nodranach [~ nodrefnach] a mine 'n oedranus \ plwc
BLl 700
fo dal i mam hi fil o byne \ Heilin
BLl 708
ti graffest yn fuan tu mewn i 'w min \ di ei i spio i 'w thin hi o 'r diwedd \
BLl 724
mae hi 'n abal hen o 'i hoedran \ ond i bod hi 'n fyches fechan \ Heilin
BLl 725
oni ystynwch hwu na hynu o sias \ rhaid i chwi gadw gwas i 'ch helpu \ Heilin
BLl 731
trowch yma un o 'ch dau wyneb \ heilin
BLl 742
rwi fi 'n abal ffeiried [~ offeiriaid] er y mod [~ fy mod] yn ffwl \ i briodi hen garbwl o gybudd \
BLl 780
o ist o ist o ist rwi 'n rhybiddio pawb o 'r fyddin \ i ddwad y foru i du fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ mae yn ddwrnod rhan yd ag enllun \ arian cig caws ag ymenun \ heilin
BLl 789
o ist o ist o ist rwi 'n rhybiddio pawb o 'r fyddin \ i ddwad y foru i du fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ mae yn ddwrnod rhan yd ag enllun \ arian cig caws ag ymenun \ heilin
BLl 789
o ist o ist o ist rwi 'n rhybiddio pawb o 'r fyddin \ i ddwad y foru i du fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ mae yn ddwrnod rhan yd ag enllun \ arian cig caws ag ymenun \ heilin
BLl 789
o ist o ist o ist rwi 'n rhybiddio pawb o 'r fyddin \ i ddwad y foru i du fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ mae yn ddwrnod rhan yd ag enllun \ arian cig caws ag ymenun \ heilin
BLl 789
rwi 'n cyhoiddi gostegion priodas wudun \ rhwng heilin gribddeiliog o lanbidirodun \ a hiran ddiddeunudd o blwu mynudd y tylodi \ wures yn ngyfreth [~ wyres-yng-nghyfraith] i doreth y diogi \
BLl 808
rwi 'n cyhoiddi gostegion priodas wudun \ rhwng heilin gribddeiliog o lanbidirodun \ a hiran ddiddeunudd o blwu mynudd y tylodi \ wures yn ngyfreth [~ wyres-yng-nghyfraith] i doreth y diogi \
BLl 809
wale heilin anhaeledd \ dyna arnoch i gnot o 'r diwedd \ dywedwch ithe hiran ar f' ol i 'r wers \ i gael cwlwm hers ych deuwedd \
BLl 828
ar hun o brading cun gorphen priodas \ offrymwch yn gynta a chwithe 'n cael cowntes \ chwi wuddoch fod geni galon gru \ i briodi 'r fath ddau bru anghynes \ Heilin
BLl 835
i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin
BLl 34 860
hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin
BLl 34 861
bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin
BLl 34 862
gad iddo Heilin hoiwlan \ mi goda ngyflog [~ fy nghyflog] a 'm llaw fy hunan \ am log f' arian barfan fraith \ mi af lawer gwaith ar hiran \ Exit gid enter Hiwin diwc o lychlun
BLl td. 35.4
fe ddawodd [~ addawodd] ddwad yma \ i 'm cyfwrdd i chwedleua \ o 'r diwedd dacw fo gerllaw \ wr gwiwlan draw mi a 'i gwela \ enter morgan
BLl 893
i mae fy mab yn myned \ rhagddo 'n birion wrth yn bwried \ ond eisie ymgwfwrdd yma 'n blaid \ I gael o 'i daid i weled \ Morgan
BLl 902
fy mendith 'n mob [~ mhob] rhith ar hwn \ yn bena o 'r nasiwn inion \ a llawenudd gynudd gant \ i 'r rest o 'm plant a 'm wurion \ Morgan
BLl 928
fy mendith 'n mob [~ mhob] rhith ar hwn \ yn bena o 'r nasiwn inion \ a llawenudd gynudd gant \ i 'r rest o 'm plant a 'm wurion \ Morgan
BLl 930
A thra bo hwn yn dwad i 'w oed \ ni bu 'r ioed beth howsach \ i nine 'r goron yn dau i 'w thrin \ heb ddim o 'r ffilsin ffalsiach \ Hewin
BLl 942
o ran fy mod i 'n hen ar faingc \ a chwithe 'n ifaingc heini \ os cedwch fi tra bwi 'n y bud \ cewch chwithe gud reioli [~ reoli] \
BLl 951
ers tair blynedd hir o ddyddie \ heb gael erioed na braw na briwie \ yn gorwedd gida meibion yno \ ag nis gwur neb mai merch wi etto \
BLl 963
Tost imi 'n ferch i frenin \ gan ofal yn gynefin \ fynd allan gida 'r fyddin a dilin arfe dur \ yn lle parlwre tawel \ dda agwedd fwun ddiogel yn rhifo gwur i ryfel \ am hoedel gafel gur \ yn lle gwr bum i 'n siwr mewn amal daro ar dir a dwr \ yn rhyfela 'n nerth y cledde am fy mowud Efo mwa \ gorchfygu rhai marchogion yn galonog o 'm gelynion \ a llawer brwudir greulon ddigwuddion blin i 'm gwawr \ fel milwr balch mi nilles [~ enillais] farch i drefio 'r beik drwy fawr barch \ cynal caingc o fyddin ffraingc a 'm barnu 'n fawr wuth ar y faingc \ wrth weled fy ngwroleth mi gefes oruwchafieth \ yn gapten ganwrieth a milwrieth mawr \
BLl 39 991
Tost imi 'n ferch i frenin \ gan ofal yn gynefin \ fynd allan gida 'r fyddin a dilin arfe dur \ yn lle parlwre tawel \ dda agwedd fwun ddiogel yn rhifo gwur i ryfel \ am hoedel gafel gur \ yn lle gwr bum i 'n siwr mewn amal daro ar dir a dwr \ yn rhyfela 'n nerth y cledde am fy mowud Efo mwa \ gorchfygu rhai marchogion yn galonog o 'm gelynion \ a llawer brwudir greulon ddigwuddion blin i 'm gwawr \ fel milwr balch mi nilles [~ enillais] farch i drefio 'r beik drwy fawr barch \ cynal caingc o fyddin ffraingc a 'm barnu 'n fawr wuth ar y faingc \ wrth weled fy ngwroleth mi gefes oruwchafieth \ yn gapten ganwrieth a milwrieth mawr \
BLl 39 994
Duw madde i nhad [~ fy nhad] anhydun ddigio am ddim mor ddygun \ a 'i gilwg fel y gelun yn fy erbun i fel hyn \ a gyru i anwul eneth ael adun o 'i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan yma rwu
BLl 999
Duw madde i nhad [~ fy nhad] anhydun ddigio am ddim mor ddygun \ a 'i gilwg fel y gelun yn fy erbun i fel hyn \ a gyru i anwul eneth ael adun o 'i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan yma rwu \ diwedd canu enter capten mortimer
BLl 1000
Duw madde i nhad [~ fy nhad] anhydun ddigio am ddim mor ddygun \ a 'i gilwg fel y gelun yn fy erbun i fel hyn \ a gyru i anwul eneth ael adun o 'i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan yma rwu \ diwedd canu enter capten mortimer
BLl 1005
nage nage mae 'r co o 'r gore \ mi glowes son am ffabian fine \ ddigio o 'i thad ai throi o 'r gwledudd \ Eisie bod yn un air a 'i chwiorudd \
BLl 1020
nage nage mae 'r co o 'r gore \ mi glowes son am ffabian fine \ ddigio o 'i thad ai throi o 'r gwledudd \ Eisie bod yn un air a 'i chwiorudd \
BLl 1022
nage nage mae 'r co o 'r gore \ mi glowes son am ffabian fine \ ddigio o 'i thad ai throi o 'r gwledudd \ Eisie bod yn un air a 'i chwiorudd \
BLl 1022
o gyfadde 'r gwir rydwi 'n forwun \ fel a does i 'r bud yn blentun \ man [~ myn] fy ffudd os fi di [~ ydyw] ffebian \ ni ches i yrioed ddrwg air na gogan \ mortimer
BLl 1032
mi af a 'r newudd yma 'n ddi brin \ i 'w dystoliaethu o flaen y brenin \ mi wn pan glowo 'ch bri a 'ch galwad \ y cewch i gantho barch a chariad \ ffabian
BLl 1037
mi glowes ddoudud riw dro arall \ y peth a wnaeth 'ch tad mor angall \ ch gyru o 'r wlad mewn bwriad didro \ ond bu edifar ganwaith gantho \ ffabian
BLl 1066
yn wir f' arglwudd frenin purlan \ fy inion henw i ydi ffebian \ fy nad iw llur o bur waed Troia \ brenin tyner gwlad brutania \
BLl 1070
os darfu nad [~ fy nhad] yn ddygun ddigio \ nid raid imi am hun mo 'r gwrido \ ni wada i buth mo 'm henw i yndun [~ undyn] \ er a wneis o dwull i 'w herbun \ Dynstan
BLl 1075
ffabian fwun mi glowes dystio \ leied achos a gadd o 'i ddigio \ ag am 'ch trafel yn fy myddin \ cewch barch a heudde merch i frenin \
BLl 1077
ran o 'm bwud a 'm bwrdd fy hunan \ a buw 'n hollawl o hun allan \ enter hewin a morgan hewin
BLl 1084
ran o 'm bwud a 'm bwrdd fy hunan \ a buw 'n hollawl o hun allan \ enter hewin a morgan hewin
BLl 1085
am hynu gwnawn ni gudsentio \ yn dau heb fethu er dim a fytho \ I yru 'n tad yngyfreth [~ tad-yng-nghyfraith] 'n glir \ ffwrdd o 'i dir i dario \ enter llur
BLl 1097
ych merched sudd yn 'r un feddylie \ oll yn oll ag yden ine \ am ych troi ffwrdd o 'r tir \ mae 'n ddigon gwir y geirie \ llur
BLl 1108
_________________________elfed \ mae hon o 'r gore i hel 'ch tamed \ ceisiwch etto drwg i wawr \ globen fawr o waled \ Exitt llur
BLl 1112
_________________________elfed \ mae hon o 'r gore i hel 'ch tamed \ ceisiwch etto drwg i wawr \ globen fawr o waled \ Exitt llur
BLl 1114
sydun iawn a darfu angofio \ sydun iawn rae 'r cariad heibio \ a bod yn euog o dori 'r llw \ a roddasen hw i gowiro \
BLl 1121
a gasclo dda trwu drawster \ daw arall wrth i bleser \ y casa o 'i ffruns a wna waith main \ I wisco rhain ar wasgar \ enter plwc
BLl 46 1157
ow huran suran serfull \ mi a 'th wela 'n bropor erchill \ ag er dy fod yn dy ddillad stwff \ mi af arnat i hwff o 'm sefull \ enter Heilin
BLl 1162
a chwithe giw dihareb \ mi dala i chwi 'ch godineb \ oes dim o 'r cwilidd ar dy raen \ fynd arni o flaen fy wuneb \ plwc
BLl 1173
a chwithe giw dihareb \ mi dala i chwi 'ch godineb \ oes dim o 'r cwilidd ar dy raen \ fynd arni o flaen fy wuneb \ plwc
BLl 1174
ewch chwithe dam oddyma \ fi ddysca i chwi ladrata \ mund yn ddrwg o gorph a llaw \ hi dorodd naw o 'm cloia \ Exit Hiran
BLl 1201
ewch chwithe dam oddyma \ fi ddysca i chwi ladrata \ mund yn ddrwg o gorph a llaw \ hi dorodd naw o 'm cloia \ Exit Hiran
BLl 1202
ni adawodd na thwll na chornel \ yn uchel nag yn isel \ o fewn y tu gwae fi na ddo \ heb i chwalu a 'i chwilio 'n ddyfal \
BLl 1209
ag yrwan rydwi 'n fodlon \ o wir wllus gwaed fy ngalon [~ nghalon] \ I droi 'n nol wel dyna nghyffes [~ fy nghyffes] \ os cai 'ch gwneuthur chwi 'n frenhines \ ffabian
BLl 1265
Rwiti 'n lan o brud a gwedd \ rwiti 'n synhwurol ddoeth mewn hedd \ rwiti 'n birion dy waedolieth \ rwiti 'n well na chan cynhyscieth \ ffabian
BLl 1272
rhowch imi 'ch meddwl pur dda ffabian \ rhof ine i chwithe wllus purlan \ rhan o 'm cariad rhan o 'm coron \ a rhan o 'm coweth a rhan o 'm calon \ ffabian
BLl 1286
rhowch imi 'ch meddwl pur dda ffabian \ rhof ine i chwithe wllus purlan \ rhan o 'm cariad rhan o 'm coron \ a rhan o 'm coweth a rhan o 'm calon \ ffabian
BLl 1286
rhowch imi 'ch meddwl pur dda ffabian \ rhof ine i chwithe wllus purlan \ rhan o 'm cariad rhan o 'm coron \ a rhan o 'm coweth a rhan o 'm calon \ ffabian
BLl 1287
rhowch imi 'ch meddwl pur dda ffabian \ rhof ine i chwithe wllus purlan \ rhan o 'm cariad rhan o 'm coron \ a rhan o 'm coweth a rhan o 'm calon \ ffabian
BLl 1287
ffarwel iti madam ffabian \ mae itithe obeth weithian \ gael twls [~ tlws] yn lle cledde cri [~ cryf] \ o euddo iti dy hunan \
BLl 1301
pe gwubuase Mortimer wallgo \ fod Ieint mor agos ato \ fo gowse sport yn ysgwud i hers \ a llawer gwers o dongcio \
BLl 1309
yn nganol [~ nghanol] hun o draffeth \ daeth atta i dristwch anferth \ dyma 'r meister tir yn dwad toc \ i farcio 'r stoc am ardreth \
BLl 1350
pe cawn riw un cylfyddgar [~ celfyddgar] \ a fedre roi imi lythur ysgar \ ne a 'i witsie o 'r bud yn ddigon pell \ fe aeth llawer o 'i gwell i 'r barcer \ Exit enter dynstan a ffab Dynstan
BLl 1360
pe cawn riw un cylfyddgar [~ celfyddgar] \ a fedre roi imi lythur ysgar \ ne a 'i witsie o 'r bud yn ddigon pell \ fe aeth llawer o 'i gwell i 'r barcer \ Exit enter dynstan a ffab Dynstan
BLl 1361
mi glowes ddoudud dre______________ \ fod rhiw un o frutania \ ffabian fwun yn cwuno ar led \ am gael ych gweled yma \ enter plwc
BLl 1363
y fi ydi 'r gwr ni cheisiai wad \ a ddaeth o wlad brutania \ ni ches i cimin er pen ddois i ffraingc \ a chlowed caingc ar dane \ ffabian
BLl 1367
mae 'ch dwu chwaer yn fawr i stad \ wedi troi 'ch tad o 'i euddo \ fe roes y ffon o 'i law i 'w guron gas \ mawr lles addas iddo \
BLl 1375
mae 'ch dwu chwaer yn fawr i stad \ wedi troi 'ch tad o 'i euddo \ fe roes y ffon o 'i law i 'w guron gas \ mawr lles addas iddo \
BLl 1376
dwed etto 'r dun o 'i go \ brud a doist o frutania \ gida ffwu ag yn ma [~ mha] fodd \ y doist i drosodd yma \ plwc
BLl 1386
dwed etto 'r dun o 'i go \ brud a doist o frutania \ gida ffwu ag yn ma [~ mha] fodd \ y doist i drosodd yma \ plwc
BLl 1387
os darfu i nhad [~ fy nhad] ar funud drom \ fy ngyru o 'm cymdogeth \ mae drwm iddo ynte droi \ a 'i yru o 'i Lyfodreth \ Dynstan
BLl 1399
os darfu i nhad [~ fy nhad] ar funud drom \ fy ngyru o 'm cymdogeth \ mae drwm iddo ynte droi \ a 'i yru o 'i Lyfodreth \ Dynstan
BLl 1401
mi af o 'r grin i lawr i 'r gro \ mi fyna ymwrando 'n gowrain \ nes cael clowed y gwir ar fur \ gen rai o longwur bridain \ Exit dynstan ffabian
BLl 1402
mi af o 'r grin i lawr i 'r gro \ mi fyna ymwrando 'n gowrain \ nes cael clowed y gwir ar fur \ gen rai o longwur bridain \ Exit dynstan ffabian
BLl 1405
och os darfu i nhwu [~ nwu] chwaer \ fod mor daer a diras \ ag ar i llyfon wneuthur gwad \ a gyru nhad [~ fy nhad] o 'i dyrnas \
BLl 1409
y capten mortimer lan ddigur \ mae 'r newudd pur o 'th fynwes \ mortimer
BLl 1417
mi weles henwr o frutania \ wrth y lodg yn rhodio gyne \ a gwallt i ben run lliw a 'r gwlan \ a 'i farfan fel yr eira \ ffebian
BLl 1418
o na redit i 'w gyfarfod \ a pheru iddo hud yma dyfod \ na ddwed wrtho pam na phwu \ nes gweled wy i 'w ddynabod \ mortimer
BLl 1426
a chwithe iw Israel a ddaeth o ganan \ newun iw 'ch dwu ferch a 'ch trodd allan \ fy ngar [~ nghar] ine iw 'r brenin pharo \ a rudd linieth a 'ch diwallo \
BLl 1460
yn lle 'r hugan benagored \ chwi cewch [~ ] wisco siwt o felfed \ pedwar cant a deg o bune \ cin y nos a dal 'ch lifre \
BLl 1465
yn lle 'r hugan benagored \ chwi cewch [~ ] wisco siwt o felfed \ pedwar cant a deg o bune \ cin y nos a dal 'ch lifre \
BLl 1466
fy mrawd morgan diwc morganwg \ ai gwir iw hun ertolwg \ fod brenin ffraingc ag armi o wur \ ar feder gwneuthur mowrddrwg \ morgan
BLl 1474
I mae nhw yn doud o soweth \ fod fy nhad yn ngyfreth [~ nhad-yng-nghyfraith] \ yn dwad ag armi dros y mor \ i 'n curo ni o 'r freninieth \
BLl 1476
I mae nhw yn doud o soweth \ fod fy nhad yn ngyfreth [~ nhad-yng-nghyfraith] \ yn dwad ag armi dros y mor \ i 'n curo ni o 'r freninieth \
BLl 1479
os daw o i fewn a ffabian \ i ddifa i wur i hunan \ fe ddwg aliwns i fewn i 'r wlad \ i guro i nafiad allan \ Hewin
BLl 1480
rhaid ini am hun gonsidro \ mai 'n bai ni 'n hinen iw o \ droi 'r hen wr fel diras blant \ o 'i feddiant a 'i ddifyddio \ morgan
BLl 1485
rhaid ini am hun gonsidro \ mai 'n bai ni 'n hinen iw o \ droi 'r hen wr fel diras blant \ o 'i feddiant a 'i ddifyddio \ morgan
BLl 59 1487
mae 'n rhaid i chwithe yn sydun \ alw am aed o lychlun \ gida 'r brutanied i gadw 'r dwr \ yn mhob harbwr yni herbun \ Hewin
BLl 1493
rwi 'n ofni nad iw o bwrpas \ darfu ini ymdroi mewn andras \ mae 'r brutanied bawb yn bur \ I dderbun llur i 'w dyrnas \
BLl 1496
am hynu ni awn i siarad \ yn bene noethion att benaithied \ mae geni yn llychlun ddeuddeg mil \ i gud tynu o hil brutanied \ Exit enter Heilin
BLl 1503
och och och yn uchel \ rwi 'n ddigon blin o 'm hoedel \ o achos ffolog ffrilog ffraeth \ a 'm hiwsiodd yn waeth na chythrel \
BLl 1505
och och och yn uchel \ rwi 'n ddigon blin o 'm hoedel \ o achos ffolog ffrilog ffraeth \ a 'm hiwsiodd yn waeth na chythrel \
BLl 1506
Rwi 'n ddeg a ffedwar igien \ daeth er ioud tisa i 'm talcen \ o gwrw tafarn myn fy ngred [~ nghred] \ pe crogid fi loned crogen \
BLl 1522
rwi 'n cerdded ers pedwar diwrnod \ yn ddigon gwag fy ngeudod [~ ngheudod] \ heb gael gen neb 'n henddun llwud \ friwsionun o fwud na diod \
BLl 1527
y man aerod a 'r crach fonddigion [~ foneddigion] \ ddanfone erstyddie imi anregion \ ni ron heddiw imi 'n siwr \ ddafan o ddwr 'r afon \
BLl 1535
Rwi 'n mund i farw o newun \ mi eisteddaf ar fy ngolun \ ag a ganaf benill ar y faes \ o ffarwel i oes y cerlun \ canu ar faes
BLl 1540
Rwi 'n mund i farw o newun \ mi eisteddaf ar fy ngolun \ ag a ganaf benill ar y faes \ o ffarwel i oes y cerlun \ canu ar faes
BLl 1543
mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel
BLl 1547
mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd
BLl 1548
mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd \ i bob cerlun cyndun cudd \ rhag buw yn un cybudd cas \ enter plwc y twrw plwc
BLl 1556
mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd \ i bob cerlun cyndun cudd \ rhag buw yn un cybudd cas \ enter plwc y twrw plwc
BLl 1557
t Silin \ ai marw wnaeth fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ pe torwn fy syched ar frwuth brag \ ond iw o 'n digon gwag i bwdin \
BLl 62 1564
ho naddo y glan gwmpeini \ mae o newudd farw heb oiri \ er hynu mae 'n brud oddyma i ddwun \ mae pen i drwun on drewi \
BLl 1570
ond gore imi chwilio 'r cene \ yn fanwl i bociede \ yn pen bottwm sudd yn hon \ a thair o hoelion prenie \
BLl 1576
Hiran cais weiddi hai hwchw \ mae dy wr di wedi marw \ rwitithe heddiw huw 'n dy ran \ yn globen o widdan weddw \ Hiran
BLl 1580
efengil futh o 'th gene \ mi ro iddo sen eisie marw tyddie \ pe cen i riw un am dal 'n hawdd \ yn ngwalod [~ ngwaelod] clawdd a 'i cladde \ plwc
BLl 1581
ni ffrisiwn i res o bine \ er cloddio iddo fedd a 'm cledde \ gad ini daro ati dul \ I ganu iddo glul on clolie \ canu clul bob yn ail a dol ffwl
BLl 1585
mae 'n ddigon hun o sowndio 'r bib \ o glul i 'r cribddeilun \ Hiran
BLl 1605
mae 'n ddigon hun o sowndio 'r bib \ o glul i 'r cribddeilun \ Hiran
BLl 1606
gad ini i riwle i rolio \ ni ddeil o mell [~ ymhell] mo 'i gario \ Hiran
BLl 1610
Mae fy ngorph [~ nghorff] yn llawen ddigon \ ond un peth su 'n blino ngalon [~ fy nghalon] \ yn fwu na dim o 'm holl drafferthion \ i 'm dwu ferch i dyngu anudon \
BLl 1631
rwan cael fy mlant [~ mhlant] fy hunan \ mwy trwu wllus i 'm troi allan \ a 'm difyddio o 'm da feddiant \ mewn anhunedd yn fy henaint \
BLl 65 1639
fy nhad nid ydwi 'n bur fodlon \ I chwi golli 'ch parch a 'ch coron \ a 'ch troi o 'ch gwlad fel tratur agos \ heb wubod pam nag am bar achos \
BLl 1651
Mae geni wllus fy merch ffabian \ nithio 'r brad o 'r ynus allan \ yn lle cynysgeth chwi gewch ithe \ wisco 'r goron yn 'ch dyddie \
BLl 1658
ag ar 'ch ol i fod yn nesa \ i chyfion aer iw fwur cynedda \ ag os hwn a ddaw drwu dyciant \ mi yra i dad a 'i fam o feddiant \ plwc
BLl 1664
gid a 'ch cenad a ddarfu chwi 'ch cinio \ gwur grasol gai groeso \ mi ddois yma a phetisiwn i chwi 'ch tri \ o scrifen ddigri 'r cymro \ Dynstan
BLl 1668
o diwrth [~ ] bwu 'r postiwr doist a 'th petisiwn \ ag i bwu gostwm ag ar ba gwestiwn \ plwc
BLl 1669
yn gimaint a darfod drwu fradwrieth \ i 'ch plant 'ch gyru o 'ch llyfodreth \ yn i dewrder yn ddi awdurdod \ a nine 'ch pobol oedd heb wubod \
BLl 1684
ni chanw lyfodraethu arnon \ maenhw 'n euog o dyngu anudon \ pen wnen a 'i tad y ffasiwn beth \ a 'i droi o 'i lyfodreth gyfion \
BLl 1688
ni chanw lyfodraethu arnon \ maenhw 'n euog o dyngu anudon \ pen wnen a 'i tad y ffasiwn beth \ a 'i droi o 'i lyfodreth gyfion \
BLl 1690
rwi i 'm barnu beunudd \ yn ferch ddi serch anufudd \ ag yn euog o dori llw \ i farwgarw gerudd \
BLl 1709
o waith gyru nhad [~ fy nhad] o 'i feddiant \ daeth arnom flin aflwiddiant \ fe droes y rhod i 'n herbun ni \ hoff un wedd yn ddi ffyniant \
BLl 1719
o waith gyru nhad [~ fy nhad] o 'i feddiant \ daeth arnom flin aflwiddiant \ fe droes y rhod i 'n herbun ni \ hoff un wedd yn ddi ffyniant \
BLl 1719
bu farw fy chwaer Rodia \ pen glybu hi 'r newudd yma \ mae ngalon [~ fy nghalon] ine ar bigie dur \ yn drom o gur a blindra \
BLl 1726
Trom iw ngalon [~ fy nghalon] inion j \ ag ochneion difri i 'm dwufron \ blin oedd blaened a 'm ganed gunt \ i 'm dwun i 'r helunt greulon \ gwae fi rioud fy ngeni i 'r bud \ i 'r adfud penud poenus \ yn f' erbun draw y rhod a drodd \ mewn cwla fodd cwilyddus \ mi dynges yn greulon yn anedwudd anudon \ yn erbun duw cyfion i yru nhad [~ fy nhad] graslon \ o 'i dyrnas lan dirion i dario \ daeth dialedd duw i 'm dilin heb arbed i 'm herbun \ yn ofnadwu funudyn am ddwus gamwedd ysgymun \ mae 'n wrthun y testun su 'n tystio \
BLl 1741
fy ngwr i sudd mewn cyflwr caeth \ rwi 'n ofni gwaeth nag undun \ fel gwbedun pell o 'i le wedi ddal yn ngwe 'r pru copun \ bu farw ym chwaer mae 'n newudd chwith \ daeth arnom felltith ffiedd \ am yn balchder a 'n ffalster ffol \ ni gowson ddol o ddialedd \ yr howddgar ferchede cymerwch fi 'n siample \ a 'r dynion nid ame gweddiwch ar linie \ rag syrthio dan fagle pyryglon \ pob twull a chamwedde pob diles fyddylie \ er i ciddio tros ddyddie amdanun rhaid \ diodde pen ddelo i 'r gole 'n dirgelion \
BLl 69 1747
fy ngwr i sudd mewn cyflwr caeth \ rwi 'n ofni gwaeth nag undun \ fel gwbedun pell o 'i le wedi ddal yn ngwe 'r pru copun \ bu farw ym chwaer mae 'n newudd chwith \ daeth arnom felltith ffiedd \ am yn balchder a 'n ffalster ffol \ ni gowson ddol o ddialedd \ yr howddgar ferchede cymerwch fi 'n siample \ a 'r dynion nid ame gweddiwch ar linie \ rag syrthio dan fagle pyryglon \ pob twull a chamwedde pob diles fyddylie \ er i ciddio tros ddyddie amdanun rhaid \ diodde pen ddelo i 'r gole 'n dirgelion \
BLl 69 1751
ffarwel y cwmni grasol \ rhaid imi ymado a mhobol [~ fy mhobl] \ i rodio 'r bud o fan i fan \ fel dynes ansynhwurol \ enter Llur dynstan a ffabian llur
BLl 1760
am y bradwur diffeth \ mi rho nhw i 'w marfoleth \ mynai llosgi rwi 'n doud yn glau \ bob un o 'r ddau ar unweth \ ffabian
BLl 1785
f' anwul dad a 'm brenin \ rwi 'n syrthio ar fy neilin \ ger 'ch bron ar hun o brud \ i fegio i bowud uddyn \
BLl 1788
ond mynai gyru yn ddiymwared \ o 'm tyrnas fel tratiried \ ag ni chan w tra bo chwuth \ mo 'r dwad buth i 'm gweled \
BLl 1803
ow llur gru a 'r llaw grafell \ ni wubum rioed dy fod mor musgrell \ a rhoi dy dorth i wr o 'th bro [~ ] \ a mynd i geisio tafell \
BLl 1812
ond fo ddaeth ngares [~ fy nghares] ffebian \ a thydi i 'th wlad dy hunan \ meddwl dithe amdanat dy hyn \ yn hollawl o hun allan \
BLl 1817
a glowch 'r cwmni mwinion \ mi weles fatel greulon \ rhwng dwu falfoden ddu \ oedd un o bobtu 'r afon \
BLl 1821
roedd yno ymgornio garw \ a tharo yn waeth na teirw \ mi ddianges fi nad elw i o 'm co \ yn mell [~ ymhell] dan floeddio hwchw \
BLl 1824
y cerddor a 'r boche pedler \ cweiria dy dane yn dyner \ rwi yn tybio ba deit i 'n ddigon pell \ y downsiwn i 'n well o lawer \ ownsio rwan
BLl 1829
ni waeth imi ddownsio chydig \ ar y cwrw rwi 'n amcanu cynig \ dowch ithe bawb o 'r cwmni pur \ ar f' ol yn bur garedig \
BLl 1832

Adran nesaf
Next section

I’r brig
Back to the top