J...............................................1

Trom iw ngalon [~ fy nghalon] inion j \ ag ochneion difri i 'm dwufron \ blin oedd blaened a 'm ganed gunt \ i 'm dwun i 'r helunt greulon \ gwae fi rioud fy ngeni i 'r bud \ i 'r adfud penud poenus \ yn f' erbun draw y rhod a drodd \ mewn cwla fodd cwilyddus \ mi dynges yn greulon yn anedwudd anudon \ yn erbun duw cyfion i yru nhad [~ fy nhad] graslon \ o 'i dyrnas lan dirion i dario \ daeth dialedd duw i 'm dilin heb arbed i 'm herbun \ yn ofnadwu funudyn am ddwus gamwedd ysgymun \ mae 'n wrthun y testun su 'n tystio \

JACH............................................1

ni does genifi am 'ch cariad \ ond can diolch i chwi 'n wastad \ a bod trwy foddol feddwl odieth \ jach gu synied euch gwashaneth [~ gwasanaeth] \ Exit oll enter hiran

JAITH...........................................1

yn ol 'ch archiad mi a 'i darlena [~ darllenaf] \ y scrifen law 'n jaith brutania \

JAWN............................................3

mi ddoudes i 'r smeitin \ fod rhiw bru 'n men fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ rwiti 'n wan jawn nis gwni beth \ a doresd i bleth dy ddwu glun \ Heilin

mae geni newudd a dal i goelio \ os rhynga fodd i 'ch gras i wrando \ am fawr rhyfeddod a fu 'n 'ch armi \ anamal jawn mae 'r fath stori \ Dynstan

digllon jawn iw heilin \ fy mod i 'n wuch fy montin \ mi af cin wched a haul ha \ tra dalio da 'r cribddeilin \

JEIR............................................1

y moch yn y deisi 'n gwneuthur i hwllus \ ag yn fy scubor modd echrydus \ a 'r gwudde a 'r hwiad a 'r jeir i gid \ yn byta fy ud trwu manus \

JEIRLL..........................................1

yni yn un air jeirll a diwcied \ ag arglwiddi tir brutanied \ at y grasusaf frenin llur \ a mae yn pur ddeisyfied \

JIG.............................................1

y cerddor cun ymadel \ can imi jig o ffarwel \ fine a ddownsia 'n ddigon sionk \ os tiwni imi sponk bogel \ enter Heilin

L...............................................1

fy anwul dad mi glowes alw \ rwi 'n dwad attoch gynta gallw \ l a bo imi yma yn amlwg \ __________ud 'r hun fo dda 'n 'ch golwg \

LADD............................................2

os cei dy ladd di gei gwmpeini \ alltud

fel y cymerir mae 'r cwilidd \ ni weld di ronun ar y nwurydd [~ fy nwyrudd] \ na ladd moni yn dy lid \ does arni hi na gwrid na gwradwudd \ Heilin

LADDE...........................................1

Rwi 'n hen ryfelwr fine \ yn cario gwn a chledde \ pe cawn i wubod am awr ne ddwu \ yn filen pwu a ym ladde \

LADRATA.........................................1

ewch chwithe dam oddyma \ fi ddysca i chwi ladrata \ mund yn ddrwg o gorph a llaw \ hi dorodd naw o 'm cloia \ Exit Hiran

LAN.............................................10

___________________ teg lan gynlleidfa \ _________________________ hawddgar dyrfa \ ych cenad mewn distawrwudd da \ ______ ______edd a ddymuna \

a glowchi 'r cwmni mwun lan \ ni chai mo 'r amser i gellwer rwan \ mae rhiw geubren o gybudd ffol \ yn dwad ar f' ol yn fuan \

bu agos imi a gadel fy llyfur 'n ango \ lle mae geirie 'r strodur lan i 'ch rwmo [~ rwymo] \ hai dowch yn mlaen be sudd 'n 'ch brud \ na rowch i ngud [~ ynghyd] 'ch dwulo \ y Briodas rwan

Iechud ichwi lan ferch gryno \ wuch gowreindeb bum i 'ch gwrando \ ych tryth a 'ch cyffes sudd a 'ch trallod \ yn fy meddwl su 'n rhyfeddod \ ffabian

ffabian lan can croeso i chwi \ dy brudferthwch rwi yn i hoffi \ yn fy Llus mi wnaf amgenach \ cewch barch Twusoges fel 'r heuddech \

wrth rwmo [~ rwymo] 'r heddwch gwnaed 'n amod \ ferch y Twusog imi yn briod \ hon sy 'n aeres lan dwusogaeth \ heb law escud fawr gynhysgaeth \

Rwiti 'n lan o brud a gwedd \ rwiti 'n synhwurol ddoeth mewn hedd \ rwiti 'n birion dy waedolieth \ rwiti 'n well na chan cynhyscieth \ ffabian

gida 'ch cenad ffabian gynes \ lon fron heini lan frenhines \ ffabian

y capten mortimer lan ddigur \ mae 'r newudd pur o 'th fynwes \ mortimer

Trom iw ngalon [~ fy nghalon] inion j \ ag ochneion difri i 'm dwufron \ blin oedd blaened a 'm ganed gunt \ i 'm dwun i 'r helunt greulon \ gwae fi rioud fy ngeni i 'r bud \ i 'r adfud penud poenus \ yn f' erbun draw y rhod a drodd \ mewn cwla fodd cwilyddus \ mi dynges yn greulon yn anedwudd anudon \ yn erbun duw cyfion i yru nhad [~ fy nhad] graslon \ o 'i dyrnas lan dirion i dario \ daeth dialedd duw i 'm dilin heb arbed i 'm herbun \ yn ofnadwu funudyn am ddwus gamwedd ysgymun \ mae 'n wrthun y testun su 'n tystio \

LANA............................................1

mae hi 'n dwad mewn gwisc euraud \ yn ferch lana erioed a 'r welaed [~ weled] \ gwn na welsoch frenin cynes \ dybycach hon i brud angyles \ Dynstan frenin

LANBIDIRODUN....................................1

rwi 'n cyhoiddi gostegion priodas wudun \ rhwng heilin gribddeiliog o lanbidirodun \ a hiran ddiddeunudd o blwu mynudd y tylodi \ wures yn ngyfreth [~ wyres-yng-nghyfraith] i doreth y diogi \

LANDDUN.........................................1

mae hwn 'n landdun ifangc lysti \ ni does mo 'i fath yn fy ngwmpeini [~ nghwmpeini] \ o ble doisti 'r glanddyn mwuna \ alltud

LASIE...........................................1

mi wisca ddillad gwchion \ rybane a lasie tylysion \ tra meddo 'r cerlun god na phwrs \ calyna i gwrs bonddigion \

LAW.............................................4

heb law talu trethi trymion \ nw fynan gael degyme mowrion \ gwair ag ud a phob nyfeilied [~ anifeiliaid] \ meirch a moch gwlan a defed \

wrth rwmo [~ rwymo] 'r heddwch gwnaed 'n amod \ ferch y Twusog imi yn briod \ hon sy 'n aeres lan dwusogaeth \ heb law escud fawr gynhysgaeth \

mae 'ch dwu chwaer yn fawr i stad \ wedi troi 'ch tad o 'i euddo \ fe roes y ffon o 'i law i 'w guron gas \ mawr lles addas iddo \

yn ol 'ch archiad mi a 'i darlena [~ darllenaf] \ y scrifen law 'n jaith brutania \

LAWEN...........................................2

fy nwu chwaer sudd lawen weithian \ weld fy nad fel alltud allan \ er na wneuthim un achos uddun \ dig na thwull er ioed i 'w herbun \

fy meibion 'n ngyfreth [~ yng nghyfraith] glana ar dir \ da ceni yn wir 'ch gweled \ yn Iach lawen yma 'ch dau \ pa fodd y mau fy merched \ Hewin

LAWENUDD........................................2

___________ni 'r Iefengtud \ ____ a bon i yn 'n Iechud \ _______________ lawenudd mwun \ _____________a dwrhydid \

yn wir ffabian deg i gwawr \ ni phara i chwi fawr lawenudd \

LAWER...........................................4

crysie holand main a chamrig \ oedd geni lawer nid y chydig \ ni i rwan ond crus garw \ o garth llin a da cael hwnw \

amal regfa drom gen lawer \ a geiff gwr fo 'n perchen power \ nid gronun anhaws gen i ffynu \ er i 'r hogie ffol fy rhegu \

gad iddo Heilin hoiwlan \ mi goda ngyflog [~ fy nghyflog] a 'm llaw fy hunan \ am log f' arian barfan fraith \ mi af lawer gwaith ar hiran \ Exit gid enter Hiwin diwc o lychlun

y cerddor a 'r boche pedler \ cweiria dy dane yn dyner \ rwi yn tybio ba deit i 'n ddigon pell \ y downsiwn i 'n well o lawer \ ownsio rwan

LAWR............................................3

wale hai fyrth [~ fy ewythr] heilin \ i lawr dula chwi ar 'ch deilin \ a chwithe hiran wuneb 'r hufr \ i gael gweddi 'r llufr cyffredin \ dau ar i glinie gweddio

tra bw i yma yn ochneidio \ mi ro fy arfe i lawr i orphwuso \ i 'm difyru myfi a dreia \ ganu cerdd yn Iaith brytania \

mi af o 'r grin i lawr i 'r gro \ mi fyna ymwrando 'n gowrain \ nes cael clowed y gwir ar fur \ gen rai o longwur bridain \ Exit dynstan ffabian

LE..............................................9

os dealldwch gwmni dichlin \ mi draethaf i chwi 'r testun \ y prolog llawn yn hun o le \ fel mae y chware 'n calun \

y ddwu ferch hyna 'n gowrain \ a dyngcie lyfon milen \ y caren nhw i tad yn hynu o le \ yn fwu na 'i heneidie i hinen \

fine dora ngwallt [~ fy ngwallt] hir felun \ ag a fyna siwt o frethun \ mewn dillad mab mi a i drefailio \ ni does le imi yma i dario \

gore ne imi iw fy arian \ pur i 'm cadw iw pob codan \ os cai lonudd yn hun o le \ does di i 'r ne dy hunan \ plwc

mi fedra weithio os cai le \ a chware yn 'ch ymul \ Heilin

Duw madde i nhad [~ fy nhad] anhydun ddigio am ddim mor ddygun \ a 'i gilwg fel y gelun yn fy erbun i fel hyn \ a gyru i anwul eneth ael adun o 'i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan yma rwu \ diwedd canu enter capten mortimer

yn y muw [~ fy myw] ni chawn le ar fy min \ i grio gin chwerthin \ plwc

rwi gida mlentun [~ fy mhlentyn] tawel \ yn diangc am fy hoedel \ yn y muw [~ fy myw] ni chawn mewn gwlad na thre \ drwu degwch le diogel \

fy ngwr i sudd mewn cyflwr caeth \ rwi 'n ofni gwaeth nag undun \ fel gwbedun pell o 'i le wedi ddal yn ngwe 'r pru copun \ bu farw ym chwaer mae 'n newudd chwith \ daeth arnom felltith ffiedd \ am yn balchder a 'n ffalster ffol \ ni gowson ddol o ddialedd \ yr howddgar ferchede cymerwch fi 'n siample \ a 'r dynion nid ame gweddiwch ar linie \ rag syrthio dan fagle pyryglon \ pob twull a chamwedde pob diles fyddylie \ er i ciddio tros ddyddie amdanun rhaid \ diodde pen ddelo i 'r gole 'n dirgelion \