POB.............................................8

mi fedra gofio yn odieth \ henwe rhai o 'm henafieth \ pob merch a red yn nerth i thraud \ gael dwad i 'r fath waed olieth \

nid i rhoi nw floedd aflonudd \ ond i newid nw am arian newudd \ ag i gael gwbod hynu toc \ beth iw stoc pob cybudd \ Exit plwc Heilin

gobeithio fod pob peth o 'r gore \ yn ol ych addusg byddwn ine \ yn un galon gida 'n gilidd \ drwu gowur nod yn glod i 'n gwledudd \ Cordila

gore ne imi iw fy arian \ pur i 'm cadw iw pob codan \ os cai lonudd yn hun o le \ does di i 'r ne dy hunan \ plwc

gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin

ond gwir iw 'r hen ddihareb \ pen drotho 'r bud i wuneb \ oddiwrth ddun i 'w erbun 'n glir \ daw pob peth i 'r gwrthwuneb \

fy ngwr i sudd mewn cyflwr caeth \ rwi 'n ofni gwaeth nag undun \ fel gwbedun pell o 'i le wedi ddal yn ngwe 'r pru copun \ bu farw ym chwaer mae 'n newudd chwith \ daeth arnom felltith ffiedd \ am yn balchder a 'n ffalster ffol \ ni gowson ddol o ddialedd \ yr howddgar ferchede cymerwch fi 'n siample \ a 'r dynion nid ame gweddiwch ar linie \ rag syrthio dan fagle pyryglon \ pob twull a chamwedde pob diles fyddylie \ er i ciddio tros ddyddie amdanun rhaid \ diodde pen ddelo i 'r gole 'n dirgelion \

fy ngwr i sudd mewn cyflwr caeth \ rwi 'n ofni gwaeth nag undun \ fel gwbedun pell o 'i le wedi ddal yn ngwe 'r pru copun \ bu farw ym chwaer mae 'n newudd chwith \ daeth arnom felltith ffiedd \ am yn balchder a 'n ffalster ffol \ ni gowson ddol o ddialedd \ yr howddgar ferchede cymerwch fi 'n siample \ a 'r dynion nid ame gweddiwch ar linie \ rag syrthio dan fagle pyryglon \ pob twull a chamwedde pob diles fyddylie \ er i ciddio tros ddyddie amdanun rhaid \ diodde pen ddelo i 'r gole 'n dirgelion \

POBOL...........................................1

yn gimaint a darfod drwu fradwrieth \ i 'ch plant 'ch gyru o 'ch llyfodreth \ yn i dewrder yn ddi awdurdod \ a nine 'ch pobol oedd heb wubod \

POEN............................................1

os gnan [~ gwnant] w hynu ffarwel i 'm mowud \ dyna ddiwedd poen a adfud \ Exit ffebian plwc

POENUS..........................................1

Trom iw ngalon [~ fy nghalon] inion j \ ag ochneion difri i 'm dwufron \ blin oedd blaened a 'm ganed gunt \ i 'm dwun i 'r helunt greulon \ gwae fi rioud fy ngeni i 'r bud \ i 'r adfud penud poenus \ yn f' erbun draw y rhod a drodd \ mewn cwla fodd cwilyddus \ mi dynges yn greulon yn anedwudd anudon \ yn erbun duw cyfion i yru nhad [~ fy nhad] graslon \ o 'i dyrnas lan dirion i dario \ daeth dialedd duw i 'm dilin heb arbed i 'm herbun \ yn ofnadwu funudyn am ddwus gamwedd ysgymun \ mae 'n wrthun y testun su 'n tystio \

PORI............................................3

yn inion tros fynudd twr caergybi \ yn ymul Llunden deri \ mi wela ar frun anferth o faint \ lu mawr o wraint yn pori \

mi roses [~ arhosais] yma 'n hwu na 'm bwriad \ ni does geni gartre neb yn gwarchad \ hwrach fod holl nifeilied [~ anifeiliaid] y pentre \ yn pori fy ud i a 'm gwair i gore \

a 'm dwulo 'n nghud mi ro fy melldith \ i 'r golwg a weles i 'n drafrith \ Defaed y pentre boda ag un \ yn pori fy egin gwenith \

PORTHI..........................................1

pen fwi yn fy ngwelu 'n gruddfan \ hi fudd hith [~ hithau] 'n ngil [~ nghil] y pentan \ yn porthi i melys ddant per \ yn potsio swper bychan \

POSTIO..........................................1

oni bai 'r gost su 'n magu corgwn \ chwaneg ar f' einioes ohonun a fynwn \ i gowrsio 'r tylodion i ffwrdd o 'r bro [~ ] \ a mine yn i postio ar pastwn \

POSTIWR.........................................1

o diwrth [~ ] bwu 'r postiwr doist a 'th petisiwn \ ag i bwu gostwm ag ar ba gwestiwn \ plwc

POTSIO..........................................1

pen fwi yn fy ngwelu 'n gruddfan \ hi fudd hith [~ hithau] 'n ngil [~ nghil] y pentan \ yn porthi i melys ddant per \ yn potsio swper bychan \

POWER...........................................1

amal regfa drom gen lawer \ a geiff gwr fo 'n perchen power \ nid gronun anhaws gen i ffynu \ er i 'r hogie ffol fy rhegu \

PRENIE..........................................1

ond gore imi chwilio 'r cene \ yn fanwl i bociede \ yn pen bottwm sudd yn hon \ a thair o hoelion prenie \

PRETTI..........................................1

un iw 'r honos heini \ a dyna 'r gwn su geni \ a 'i henw hi ydi pretti thing \ a welwch i 'r spring su ynthi \

PRIODAS.........................................2

rwi 'n cyhoiddi gostegion priodas wudun \ rhwng heilin gribddeiliog o lanbidirodun \ a hiran ddiddeunudd o blwu mynudd y tylodi \ wures yn ngyfreth [~ wyres-yng-nghyfraith] i doreth y diogi \

ar hun o brading cun gorphen priodas \ offrymwch yn gynta a chwithe 'n cael cowntes \ chwi wuddoch fod geni galon gru \ i briodi 'r fath ddau bru anghynes \ Heilin

PRIODWCH........................................1

fe fernir arnoch frenin clws [~ tlws] \ am briodi llangces yn y drws \ priodwch chwi dwusoges addfwun \ byddaf iddi hi 'n llaw forwun \ Dynstan

PRIODWN.........................................1

pe cawn i hen wrach fantach erwun \ o gybyddes arthes wrthun \ a chynth arian da dybygwn \ mewn pur adeg mi priodwn \

PROLOG..........................................1

os dealldwch gwmni dichlin \ mi draethaf i chwi 'r testun \ y prolog llawn yn hun o le \ fel mae y chware 'n calun \

PROLOGUE........................................1

ni ddoudes gwmni diddig \ fy nhestun yn garedig \ ag er yn bod ni a beie 'n llond \ na farnwch ond ychydig \ diwedd prologue enter phwl ffwl

PRU.............................................1

fy ngwr i sudd mewn cyflwr caeth \ rwi 'n ofni gwaeth nag undun \ fel gwbedun pell o 'i le wedi ddal yn ngwe 'r pru copun \ bu farw ym chwaer mae 'n newudd chwith \ daeth arnom felltith ffiedd \ am yn balchder a 'n ffalster ffol \ ni gowson ddol o ddialedd \ yr howddgar ferchede cymerwch fi 'n siample \ a 'r dynion nid ame gweddiwch ar linie \ rag syrthio dan fagle pyryglon \ pob twull a chamwedde pob diles fyddylie \ er i ciddio tros ddyddie amdanun rhaid \ diodde pen ddelo i 'r gole 'n dirgelion \

PRUN............................................2

nis gwn i amcan prun su ore \ ai doud yn deg ai bwgwth fy arfe \ budd perigl am 'ch houdel myn gwaud Iar \ os tyna i nglun oddiar fy ngledde [~ nghleddau] \

prun ai leisans a fudd a 'i gofun \ heilin

PRYNU...........................................1

hi a ddifethodd f' arian loned stwc \ rhwngthi a phlwc y Twrw \ prynu sir dda a llenwi chest \ a gwario rest am gwrw \

PUR.............................................16

mae 'r stori yn wir i 'w gweled \ yn nghronicle y brutanied \ am frenin llur wr pur i air \ gen hwn 'r oedd tair o ferched \

fy arglwudd frenin pur pe gwuddwn \ y cyngor gore i chwi a roddwn \ er mwun cadarnhau y goron \ a lles i chwi a 'ch plant a 'ch wurion \

gore ne imi iw fy arian \ pur i 'm cadw iw pob codan \ os cai lonudd yn hun o le \ does di i 'r ne dy hunan \ plwc

pe cawn i hen wrach fantach erwun \ o gybyddes arthes wrthun \ a chynth arian da dybygwn \ mewn pur adeg mi priodwn \

merch oeddwn yn ddiame \ a merch wi etto mewn gwir eirie \ fy mhartner pur myfi a dynga \ nad wur neb yn y dyrnas yma \

\ f' arglwudd frenin ych gwasnaeth ferch \ wufi a 'm trwsiad pur drwu draserch \ I chwi 'n ddiolchgar buth hud ange \ mewn modd ufyddol byddaf ine \ Dynstan

rhowch imi 'ch meddwl pur dda ffabian \ rhof ine i chwithe wllus purlan \ rhan o 'm cariad rhan o 'm coron \ a rhan o 'm coweth a rhan o 'm calon \ ffabian

blwuddun rhewmawr a 'r mor yn Ia \ y sluddresi yma 'r llynedd \ a dyna 'r gaia impie pur \ a rhewodd y gwur yn y gwragedd \ Exitt plwc Dynstan

y capten mortimer lan ddigur \ mae 'r newudd pur o 'th fynwes \ mortimer

y glan gwmpeini pur ymddiffin \ ai dyma 'r ffordd i lus y brenin \ ffabian

diolch i chwi dynstan frenin \ fy mab y ngyfreth [~ yng nghyfraith] pur ymddiffin \ am fawr urddas fy merch ffabian \ a 'ch wllus da imi fy hunan \

yni yn un air jeirll a diwcied \ ag arglwiddi tir brutanied \ at y grasusaf frenin llur \ a mae yn pur ddeisyfied \

fy mab y ngyfreth [~ yng nghyfraith] pur i foddion \ a ffabian fwun fy merch yn galon \ duw a 'ch bendithio yma ych dau \ am fod mor glau a glewion \

diolch i chwi nhad y ngyfreth [~ fy nhad-yng-nghyfraith] \ am 'ch cariad pur ddi wenieth \ i wneud ych wllus mewn pur ddawn \ a mae fy ngyflawn [~ nghyflawn] obeth \

diolch i chwi nhad y ngyfreth [~ fy nhad-yng-nghyfraith] \ am 'ch cariad pur ddi wenieth \ i wneud ych wllus mewn pur ddawn \ a mae fy ngyflawn [~ nghyflawn] obeth \

ni waeth imi ddownsio chydig \ ar y cwrw rwi 'n amcanu cynig \ dowch ithe bawb o 'r cwmni pur \ ar f' ol yn bur garedig \