NA..............................................89

y ddwu ferch hyna 'n gowrain \ a dyngcie lyfon milen \ y caren nhw i tad yn hynu o le \ yn fwu na 'i heneidie i hinen \

ni ddoudes gwmni diddig \ fy nhestun yn garedig \ ag er yn bod ni a beie 'n llond \ na farnwch ond ychydig \ diwedd prologue enter phwl ffwl

mae pawb yn Iach am ddim ar glowes \ yn buw i gid heb lid na males \ ond yma a dois yn wir i ymofun \ am un o ferched llur y brenin \ morgan

y brenin sudd heb setlo 'r goron \ y gwir a ddouda na gwneud addwidion \ mae gantho ferched glan o brud \ ag ynte ag olud ddigon \ hiwin

fy nhad i oedd sieffre gefnbant \ oedd 'n tario twntu [~ tu hwnt i] 'r Crygnant \ ni bu mo 'i fath mewn gwlad na thre \ Erioed am chware 'r sturmant \

fy mam i oedd gweno Traws fynudd \ oedd gansiwn afrosgo a chrwb ar i hysgwudd \ hi ddoude gelwudd heb na thor na thrai \ mae Etto rai o 'i chwiorudd \

fy mam i oedd gweno Traws fynudd \ oedd gansiwn afrosgo a chrwb ar i hysgwudd \ hi ddoude gelwudd heb na thor na thrai \ mae Etto rai o 'i chwiorudd \

fy nain oedd Iewan bengaled \ yr wrthuna rioed ar weled \ yn braffach i choese na phen i chlun \ ag yn fur o un o 'i llygied [~ llygaid] \

mae 'n rhaid i chwi rhwmo [~ rhwymo] 'n fanwl \ na ffriodo buth o 'ch meddwl \ ne cun setlo 'r goron arni \ fynu gweled dudd diweddi \ enin

fy anwul dad mi dynga 'n sydun \ man [~ myn] y goron sudd ar 'ch corun \ Rwi yn 'ch caru yn mwu ffyddlon \ na 'm henaed sy yn fy ngorph [~ nghorff] a 'm calon \ nin

nid raid i chwi 'r llw a roddes \ na byddaf i chwi fel a doudes \ enin

fy nad anwul man [~ myn] y goron \ su ar 'ch pen mi a 'ch cara 'n ffyddlon \ ag yn fwu purach tyngaf etto \ na 'm henaed su yn fy ngorph [~ nghorff] i 'm safio \

ag yrwan digio 'n greulon \ o eisie imi dyngu llyfon \ am beth allase i galon goelio \ heb na llw na rheg amdano \

ag yrwan digio 'n greulon \ o eisie imi dyngu llyfon \ am beth allase i galon goelio \ heb na llw na rheg amdano \

fy nwu chwaer sudd lawen weithian \ weld fy nad fel alltud allan \ er na wneuthim un achos uddun \ dig na thwull er ioed i 'w herbun \

fy nwu chwaer sudd lawen weithian \ weld fy nad fel alltud allan \ er na wneuthim un achos uddun \ dig na thwull er ioed i 'w herbun \

er fy mod i 'n ferch i frenin \ rwi mewn cyflwr gwaeth na gwerin \ draw dros foroedd fi drafailia \ lle na chlowir mo 'r son amdana \

er fy mod i 'n ferch i frenin \ rwi mewn cyflwr gwaeth na gwerin \ draw dros foroedd fi drafailia \ lle na chlowir mo 'r son amdana \

Roedd yna gyne i wared \ yn cychwun i wlad y Tyrcied \ gwilia di na ddoes i 'w rwud \ nw a 'th wnan di 'n fwud i willied \ phabian

oni chlowes i fod rhai rhieni \ yn cosbi i plant am dyngu \ a 'r hen ffwl acw yn anog i blant \ ag yn digio na wnaethant hynu \

gwell geni glowed buwch 'n brefu \ na chlowed 'r un o rhain yn nadu \ rwi 'n doud y gwir yn ddigon ffri \ ni fedra i mo 'r gwadu \

mi roses [~ arhosais] yma 'n hwu na 'm bwriad \ ni does geni gartre neb yn gwarchad \ hwrach fod holl nifeilied [~ anifeiliaid] y pentre \ yn pori fy ud i a 'm gwair i gore \

chwi gewch gud rioli [~ reoli] 'r dyrnas \ gwiliwch ddilin llid na males \ gida 'ch gilidd yn un galon \ a gwnewch gylanedd [~ gelanedd] o 'ch gelynion \

na fyddwch chwanog i ryfela \ nid iw ond blinder mawr a thraha \ os cewch yn ddidawl hawl a heddwch \ buth hud angie [~ ] 'n rhodd cymerwch \

ni wnewch mo hynu sir gobeithio \ nes dyscu imi 'r ffordd i drainio \ gwn na bu erioed yn unlle \ yn fy llaw na phik na chledde \ Sarjant

ni wnewch mo hynu sir gobeithio \ nes dyscu imi 'r ffordd i drainio \ gwn na bu erioed yn unlle \ yn fy llaw na phik na chledde \ Sarjant

ni wnewch mo hynu sir gobeithio \ nes dyscu imi 'r ffordd i drainio \ gwn na bu erioed yn unlle \ yn fy llaw na phik na chledde \ Sarjant

ai ofn su arnoch fynd i ryfel \ pa golled su arol 'ch bath na 'ch houdel \ nid ych daioni.

Ewch lle mynoch ni does gen ange \ ddim mwu o gas i mi na chwithe \ Mortimer

na ddo naddo plwc y Twrw \ gwaeth na thori corn y ngwddw [~ fy ngwddw] \ mai 'n dwad 'n rhyfel blin o 'i cho \ a 'm code i Eisio i cadw \ plwc

na ddo naddo plwc y Twrw \ gwaeth na thori corn y ngwddw [~ fy ngwddw] \ mai 'n dwad 'n rhyfel blin o 'i cho \ a 'm code i Eisio i cadw \ plwc

gwell geni gael brath fy hunan \ ar f' enioes [~ einioes] na dwun f' arian \ sudd yn fy ngadw [~ nghadw] i 'n fy hwul \ y ngalon [~ fy nghalon] anwul oedden \ plwc

ha pwu na chwerdde \ deidi [~ nid ei di] buth i 'r ne ni dwaunost [~ adwaenost] mo 'r llwubre \ Heilin

mi fentrwn ddal am ddime ne ddwu \ na deidi [~ nad ei di] yno mwu na mine \ plwc

mi fentrwn ddal am ddime ne ddwu \ na deidi [~ nad ei di] yno mwu na mine \ plwc

y peth a wpwi [~ wypwyf] na cha nis ceisia \ plwc

oni ystynwch hwu na hynu o sias \ rhaid i chwi gadw gwas i 'ch helpu \ Heilin

ryden i yn cyttuno yn abal \ ni byddai gweled ffeiried [~ offeiriaid] on [~ ond] go anamal \ ni waeth chydig siarad a merch a chod \ na chadw gormod dadal \ hiran

melldith dy fam i ti cydafel [~ cadafael] \ rwiti yn waeth dy gwrs na chythrel \ oni fedri di 'n well na hun briodi \ cymer iti hi a does i 'th crogi \ plwc

melldith dy fam i ti cydafel [~ cadafael] \ rwiti yn waeth dy gwrs na chythrel \ oni fedri di 'n well na hun briodi \ cymer iti hi a does i 'th crogi \ plwc

os gwur neb ohonoch achos na rhwustur \ na ddylid mo 'i rwmo [~ rwymo] doudan mae 'n rowur \ os gwuddoch osodiad dwedwch yn sydun \ dyma 'r drydudd waith yni gofun \

os gwur neb ohonoch achos na rhwustur \ na ddylid mo 'i rwmo [~ rwymo] doudan mae 'n rowur \ os gwuddoch osodiad dwedwch yn sydun \ dyma 'r drydudd waith yni gofun \

bu agos imi a gadel fy llyfur 'n ango \ lle mae geirie 'r strodur lan i 'ch rwmo [~ rwymo] \ hai dowch yn mlaen be sudd 'n 'ch brud \ na rowch i ngud [~ ynghyd] 'ch dwulo \ y Briodas rwan

mi wna i fy ngorchwul slap \ ag a 'ch rhof chwi whap yn ngonglog \ fel na bo iti Escis wyneb ci \ rhag talu imi fy ngyflog [~ nghyflog] \

gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion

gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin

gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin

mi na [~ wnaf] iti dalu imi ngyflog [~ fy nghyflog] athust \ cun dal na gwedd na phenffust \ ag oni te man [~ myn] gwaed y gog \ mi a 'th rho di ngrog [~ yng nghrog] wrth gebust \ Heilin

mi na [~ wnaf] iti dalu imi ngyflog [~ fy nghyflog] athust \ cun dal na gwedd na phenffust \ ag oni te man [~ myn] gwaed y gog \ mi a 'th rho di ngrog [~ yng nghrog] wrth gebust \ Heilin

mi na [~ wnaf] iti dalu imi ngyflog [~ fy nghyflog] athust \ cun dal na gwedd na phenffust \ ag oni te man [~ myn] gwaed y gog \ mi a 'th rho di ngrog [~ yng nghrog] wrth gebust \ Heilin

taw a 'th dafod deifiog \ na ddigia 'r hen ddun tonog \ os byddi bodlon y fi a 'th wna \ yn abal da dy gyflog \ plwc

fy nhad 'n ngyfreth [~ nhad-yng-nghyfraith] na ddigiwch wi [~ chwi] \ os dywuda fi fy meddwl \ ruch i 'n henedd iawn i fod \ yn cymrud gormod trwbwl \

ers tair blynedd hir o ddyddie \ heb gael erioed na braw na briwie \ yn gorwedd gida meibion yno \ ag nis gwur neb mai merch wi etto \

ers tair blynedd hir o ddyddie \ heb gael erioed na braw na briwie \ yn gorwedd gida meibion yno \ ag nis gwur neb mai merch wi etto \

Duw madde i nhad [~ fy nhad] anhydun ddigio am ddim mor ddygun \ a 'i gilwg fel y gelun yn fy erbun i fel hyn \ a gyru i anwul eneth ael adun o 'i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan yma rwu \ diwedd canu enter capten mortimer

capten mortimer na chymrwch gyffro \ ni wiw i chwi ar hun mo 'r hidio \ gwendid fy men [~ mhen] a chur fy ngalon [~ nghalon] \ a 'm roes i ddadwrdd oer fyrddwudion [~ freuddwydion] \ mortimer

o gyfadde 'r gwir rydwi 'n forwun \ fel a does i 'r bud yn blentun \ man [~ myn] fy ffudd os fi di [~ ydyw] ffebian \ ni ches i yrioed ddrwg air na gogan \ mortimer

yni 'n deuwedd drwu gytundeb \ sudd yn riwlio mewn gwroldeb \ nid all neb ar for na thir \ ddoudud i 'r gwrthwuneb \

ni fwu geni glowed yn bloeddio \ na chlowed buwch yn beuchio \ nid ai a 'm sens chwaith yn mell [~ ymhell] \ mi wn yn well oddwrtho \

mi wisca ddillad gwchion \ rybane a lasie tylysion \ tra meddo 'r cerlun god na phwrs \ calyna i gwrs bonddigion \

fel y cymerir mae 'r cwilidd \ ni weld di ronun ar y nwurydd [~ fy nwyrudd] \ na ladd moni yn dy lid \ does arni hi na gwrid na gwradwudd \ Heilin

fel y cymerir mae 'r cwilidd \ ni weld di ronun ar y nwurydd [~ fy nwyrudd] \ na ladd moni yn dy lid \ does arni hi na gwrid na gwradwudd \ Heilin

fel y cymerir mae 'r cwilidd \ ni weld di ronun ar y nwurydd [~ fy nwyrudd] \ na ladd moni yn dy lid \ does arni hi na gwrid na gwradwudd \ Heilin

paid tithe a lladd yr henddun \ gwell geni na 'i fwrdro yn fy nig \ roi plu 'n mrig i gorun \ plwc

hi gafodd god mewn cilfach \ Lle roedd fy hen arianach \ na welson oleini ddudd man [~ myn] dun \ Ers llawer blwuddun hir Iach \

ni adawodd na thwll na chornel \ yn uchel nag yn isel \ o fewn y tu gwae fi na ddo \ heb i chwalu a 'i chwilio 'n ddyfal \

ni adawodd na thwll na chornel \ yn uchel nag yn isel \ o fewn y tu gwae fi na ddo \ heb i chwalu a 'i chwilio 'n ddyfal \

ni adawodd na thwll na chornel \ yn uchel nag yn isel \ o fewn y tu gwae fi na ddo \ heb i chwalu a 'i chwilio 'n ddyfal \

ni welodd neb mewn towull na gole \ ar i llawr na throell na gardie \ ag ni wna hi ddim ond cyscu i raid \ a byta 'r tamaud gore \

ni welodd neb mewn towull na gole \ ar i llawr na throell na gardie \ ag ni wna hi ddim ond cyscu i raid \ a byta 'r tamaud gore \

ni welodd neb mewn towull na gole \ ar i llawr na throell na gardie \ ag ni wna hi ddim ond cyscu i raid \ a byta 'r tamaud gore \

mae hi 'n dwad mewn gwisc euraud \ yn ferch lana erioed a 'r welaed [~ weled] \ gwn na welsoch frenin cynes \ dybycach hon i brud angyles \ Dynstan frenin

Rwiti 'n lan o brud a gwedd \ rwiti 'n synhwurol ddoeth mewn hedd \ rwiti 'n birion dy waedolieth \ rwiti 'n well na chan cynhyscieth \ ffabian

bychan geni gwn na wuddoch \ gasanu [~ gusanu] 'r tir a 'r ffordd a gerddoch \ Dynstan

ow mae ngalon [~ fy nghalon] i 'n drom ryfeddol \ pen elo 'r bud yn ngwrthuneb i 'r bobol \ nid un ffordd na dwu y daw \ ond wuth ne naw yn gynhwunol \

Taw ag wulo f' anwul fun \ mae hwn yn ddun cylwuddog [~ celwyddog] \ na choelia di fy anwulud bach \ mo 'i chwedle gwrach anghenog \ ffabian

a ofynest iddo i ble mae i daith \ na 'i hanes chwaith na 'i henw \ mortimer

a ofynest iddo i ble mae i daith \ na 'i hanes chwaith na 'i henw \ mortimer

o na redit i 'w gyfarfod \ a pheru iddo hud yma dyfod \ na ddwed wrtho pam na phwu \ nes gweled wy i 'w ddynabod \ mortimer

o na redit i 'w gyfarfod \ a pheru iddo hud yma dyfod \ na ddwed wrtho pam na phwu \ nes gweled wy i 'w ddynabod \ mortimer

o na redit i 'w gyfarfod \ a pheru iddo hud yma dyfod \ na ddwed wrtho pam na phwu \ nes gweled wy i 'w ddynabod \ mortimer

och och och yn uchel \ rwi 'n ddigon blin o 'm hoedel \ o achos ffolog ffrilog ffraeth \ a 'm hiwsiodd yn waeth na chythrel \

rwi 'n cerdded ers pedwar diwrnod \ yn ddigon gwag fy ngeudod [~ ngheudod] \ heb gael gen neb 'n henddun llwud \ friwsionun o fwud na diod \

Mae fy ngorph [~ nghorff] yn llawen ddigon \ ond un peth su 'n blino ngalon [~ fy nghalon] \ yn fwu na dim o 'm holl drafferthion \ i 'm dwu ferch i dyngu anudon \

deigien mlynedd mi fynega \ a bum i 'n frenin yn Mrutania \ drwu gario 'n ddidwn y goron ddedwudd \ heb na thwull na brad i 'm bronudd \

deigien mlynedd mi fynega \ a bum i 'n frenin yn Mrutania \ drwu gario 'n ddidwn y goron ddedwudd \ heb na thwull na brad i 'm bronudd \

rwi gida mlentun [~ fy mhlentyn] tawel \ yn diangc am fy hoedel \ yn y muw [~ fy myw] ni chawn mewn gwlad na thre \ drwu degwch le diogel \

na wnewch mo 'r niwed uddun \ gadewch nhw i dreio i ffortun \ fe ddial duw am i twull \ yn well i bwull nag undun \

roedd yno ymgornio garw \ a tharo yn waeth na teirw \ mi ddianges fi nad elw i o 'm co \ yn mell [~ ymhell] dan floeddio hwchw \