Corrections to W. Beynon Davies's edition of Troelus a Chresyd (o lawysgrif Peniarth 106) (Cardiff: Gwasg Prifysgol Cymru, 1976).

Page.Line Edition Correction
1.4 lawenydd lywenydd
2.8 trwstan twrstan
2.9 wasanaethwyr wasnaethwyr
2.11 meddylie myddylie
2.13 ymdrech ymdroch
2.19 yn y kyffelib yn not in MS
2.20 modd y modd
3.1 ohonof honof
3.13 ei gilydd eu gilydd
4.2 rhyngthyn rhwngthyn
4.6 Troya Droya
4.8 hwnn hwn
4.10 Troya Droya
4.15 hangowirdeb hanghowirdeb
4.17 ar unwaith or unwaith
4.20 Troelus Troelws
5.3 kywoethoc kywaethoc
6.3 calon kalon
6.9 trinio trino
6.13 nhrigfan nrhigfan
6.13 nhref rhef
6.13 Troya Droya
7.2 gredigion gredigyon
7.4 unfan unfann
8.3 gwyched gwched
9.9 nghredinieth ngrhedinieth
9.12 mynd myned
9.17 bydd diau byd diau [sic]
10.2 fy mryd vy mryd
10.12 I mae I mae yma
10.12 eisie eisie y [sic]
10.14 llawenychu llawenychy
11.5 y cafodd i kavodd
11.7 thrwyddod thrwyddot
12.2 orchfygir orchvygir
12.5 golledion golleidion
13.4 cyngor kyngor
13.5 fy holl vy holl
14.14 Groegwyr not in MS; supplied
15.1 bwgyl bugyl [sic]
15.12 ac wyllys sic; read a'ch wyllys?
16.4 kyn gwisgo kynn gwisgo
16.9 Chwchi Chwchwi
37 page begins after Antenor (Iawn ... Antenor is on p. 36)
37.12 esgus esgys
18.4 diovalwch diofalwch
18.5 diethred dieithred
19.15 cledre kledre
20.10 Troya Droya
20.12 kroeso kroesso
22.4 hon honn
24.10 ei feibion i feibion
25.12 ngrasol ngrasysol
25.13 gyrasoch gyrrasoch
26.7 yn niwedd y niwedd
26.8 er bod Ir bod
27.7 varfolaeth varvolaeth
27.10 varfolaeth varvolaeth
28.10 newynllyd newnllyd
31.4 dialedd y dialedd
33.8 dyledus dyledys
34.4 hon honn
34.10 wyf vi wy vi
34.11 rhyddid rhydid
35.4 valeysus valeysys
35.9 bresenawl bresenol (MS corr < bresenawl)
36.5 y llaill ir llaill
38.1 Ar hyn fo Ar hynn fo
38.3 chydymdaith chydymaith
39 Droelws. [39] Droe[39]lws
39.2 diwethaf diwaethaf
41.8 ufuddhav ufuddhau
41.9 gwasanaethwr gwasnaethwr
42.1 hitheu tithey
42.5 gyssyrrys gyssyrys
44.6 Sicir Sikir
44.9 kroeso kroesso
45.5 Dyledus Dyledys
46.4 anghredigrwydd angrhedigrwydd
49.1 wasanaetha wasnaetha
49.4 chwerder chwerwder
49.12 help help neb
53.4 i ladd i lladd
53.4 gariad kariad [MS corr < gariad]
53.8 gwasanaethan gwasnaethan
54.3 galon gallon
54.6 briwio briwie
58.8 ych yych [sic]
58.9 ddaethost ddoethost
62.4 dysgedic dyscedic
62.11 ydyw ydwy
62.19 cerric kerric
64.2 Newyddion newddion
64.5 alle allef
64.6 roddo rodde
65.2 ydyw yw
67.1 yn ddaf yn yn ddaf [sic]
67.7 enedigeth enedigaeth
68.5 varchoc varchog
69.4 kyn vynyched kynn vynyched
70 move page number one line down
70.1 rhai yn ffo rhai'n ffo [MS rhai/n/ ffo]
71.1 Chwiliwch Gwiliwch
73.9 myn y ddysgedic mynn y ddysgedic
74.5 gorchymyn gorchmyn
75.8 mae'n ych mae'n'ch [MS mae/n/ 'ch]
75.10 ddoedai i ddoeda i
76.12 kalon kalonn
77.1 drudfawr drudvawr
77.1 sydd arno sydd heb arno
77.3 vitho vytho
77.11 ych gair ar ych gair
92.1 ohonoch honoch
92.13 estyngedic ostyngedic
93.4 yw hyn yw hynn
94.5 Gwasanaeth Gwsanaeth
94.5 wasneuthu wasneuthy
95.2 beynydd beunydd
95.5 y gyd i gyd
97.9 ir rwy ir wy
98.9 beynydd beunydd
99.1 ddychymig ddychymic
100.1 hollfyd hollvyd
101.1 gredigrwydd gredicrwydd
101.9 chredigrwydd chredicrwydd
102.2 i alw yn i alw
103.13 yng ngrhafank yngrhafank
104.2 govalyd govalvyd
105.11 prenn penn [sic]
105.19 hyn hynn
107.8 gorchafiaeth gorchafieth
108.16 wasanaeth wasaneth
108.17 klystau klystiau
109.5 ddifyr ddifyrr
109.18 ffortwna ffortuwna
110.4 nghalon nghalonn
110.12 ve'th voth
112.12 i vewn o vewn
113.11 yfydd ufudd
114.5 galon galonn
115.1 ymadael ymadel
115.9 einoes einioes
116 move page number up one line
116.9 drygioni drigioni
116.11 hwnn hwn
117.5 esmwyth yn esmwyth
118.4 y ryfogaeth i ryfogaeth
118.6 y rhain sydd y rhain sy
118.17 arhowsa anhowsa
119.1 ytt yt
120.8 ddeisyf deissyf
120.10 fel fal
122.1 llyfr llyfyr
123.4 hangowirdeb hanghowirdeb
124.3 orchafiaeth orchafieth
124.9 ymadael ymadel
125.12 huncrys hunkrys
126.2 hefyd hevyd
126.6 nawfed nawed
126.7 Neptun, Ffebus Neptun a Ffebus
126.10 i divetha haws i divetha
127.5 wrth Diomedes wrth Ddiomedes
127.15 fel fal
128 move page number two lines up
129 move page number one line up
129.1 rhyfedd rhyvedd
130.10 ddisyfiad ddisyviad
131.12 wneuthum wneuthym
132 starts one verse line earlier, with erbyn [!]
132.13 kolli yt kolli ytt
133.1 einioes enioes [twice!]
133.9 niveddiannv niveddiannu
133.10 goruchafiaeth gorchafiaeth
133.14 mau inau
133.17 ddruted ddrudted [sic]
134.3 a wnaf mi a wnaf
134.3 allaf a allaf
135.12 wasanaethu wasneuthu
136.10 Calkas Calcas
137.10 hyn hynn
138.8 i gwared ei gwared
140.2 Prosperine Proserpine
140.11 anrhygaroc anrhigaroc
141.2 i mi fyned i mi i fyned
141.4 heb fod heb vod
141.9 mynud munyd
141.14 pa fodd po [sic!] vodd
142.2 [ond Cressyd...o hyd] not in MS
142.15 pan pann
143.5 Y gowir Y nghowir
143.15 ni gwn nis gwn
143.15 hyn hynn
144.4 lywenyd lywenydd
144.9 i mi wasneuthu i mi i wasneuthu
145.2 'yni gwydd y nigwydd
145.3 waeth yn waeth
145.4 ar unwaith or unwaith
145.14 hyd hynn hyd yn hynn
146.2 gleddyf gleddef
146.6 hwn hwnn
147.9 dragwyddol dragwyddawl
147.10 It Iti
147.13 kroeso kroesso
147.16 negessed negossed
147.19 hyn hynn
148 move page number three lines up (Mae Troelus...)
149.7 i mi i ni
149.9 ddigon digon [sic]
149.17 gen genn
151.10 glowsoch glowssoch
152.5 dengnefedd dengnhefedd
153 move page number one line up (Troelus)
153.7 Hwn Hwnn
155 move page number one verse line up (Hynn yr wyf...)
156.5 Ymysg Ymysc
156.5 Groegwyr Groecwyr
156.7 yfydd ufudd
156.8 ddewisych ddewissych
157.3 Saturnus Satwrnus
157.6 reittia rheittia
157.11 ffanus ffauns [?]
158.2 ohonof honof
160.3 a'r o'r
161.7 dywedyd dywedud
162.2 Diomedes Ddiomedes
162.2 Cressyd Chressyd
162.6 ymadael ymadel
162.6 osod ossod
162.7 [dw]yllodrus [dw]yllodrys
162.10 hyn hynn
163.3 ymysg ymysc
163.3 y fel y mae y felly mae
164.2 arglwyddes arglwydes [sic]
164.3 nit nid
164.4 felly fellu
164.5 Chressyd Chressydd [sic]
166.6 hwythau hwytheu
167.2 addowson addowsom [sic]
168.3 na nas
169.1 kyn kynn
170.2 gredigrwydd gredicrwydd
170.4 nghredicrwydd ngredicrwydd [sic]
170.13 wasanaethu wasaneuthu
170.16 arnaf fi arna fi
171.1 negessed negossed
171.3 addawa adawa [sic]
171.5 Moeswch Moesswch
171.10 [Diomedes...lefaru.] not in MS
171.11 Mae May
171.12 kyn kynn
171.18 wasanaethwr wasnaethwr [MS -ur]
173.5 wy hwy
174.10 ydyw ydiw
174.15 gall y gall
175.1 wela fod wela fodd
176.1 hon honn
176.10 nolyr nolyr myfi
176.13 mhen mhenn
178.9 meddwyl meddwl
178.12 sicir sikir
178.17 ynddo yndo [sic]
179.4 breuddwydion breuddwyddion [sic]
179.9 hyn hynn
179.12 im in
181.3 geisiaist geissiaist
181.4 nat nad
181.6 ddrwc drwc [sic]
181.14 bresennol bresenol
182.9 hyn hynn
182.10 nghariadus nghariadys
182.10 fynnwch fynwch
183.4 ydyw ydiw
183.8 gredicach gredigach
185 pagebreak: orchym [185] orchymyn [sic]
185.1 meddyliau myddyliau
185.3 tre tref
185.7 phan phann
185.9 hyn hynn
186.18 Cwpyd Cupyd
187.4 hon honn
187.5 hon honn
187.17 annibennach anibennach
189.10 ymdiried ymddiried
191.5 faedd vaedd
191.9 bleth bleth amdano
192.5 cewch kewch
193.3 a'i pherllanwydd a'i perllanwydd ['and their fruit-trees'!]
193.11 ben benn
195.14 yn hynn yw hynn
196.2 broffodioliaetheu broffodoliaetheu
196.9 Kyn Kynn
197.3 cyn kynn
197.4 Deiffobus Deiffobws
197.6 Deiffobus Deiffobws
198.4 gwasaneuthu gwasneuthu
198.10 wnfyd wnvyd
199.2 hyn hynn
199.2 drossodd drossod
199.6 Tyngasswn tygasswn [= tebygaswn]
199.6 gwneuthyd gwneythyd
199.18 hwn yma hwnn yma
200.2 itt itti
201.10 hwnn hwn
204.1 gwnaethoch a: gwnaethoch
205.7 saethau saetheu
205.9 llywodraethwr llywodraethur [sic]
207.4 corn korn
207.4 chwthu chwthw [sic]
207.7 fel fal
208.3 kynta kyntaf
208.5 Etios Ethios
208.10 fyntymio fyntimio
210.3 dy du
210.4 gosod gossod
210.7 fel fal
210/211 kel[211]wyddau kelw[211]wydau [sic]
211.6 y mae mae
211.8 hwnn hwn
211.9 ledrad ladrad
212.5 duwie duwieu
213.11 dangosais dangossais
213.14 chwithe'ch chwithe'c [sic]
214.8 Barnedigaeth Barnadigaeth [sic]
215.1 phen phenn
215.7 anghywir anghowir
216.10 ddoluriau ddolurieu
217.8 ddeurydd ddeurudd
218.3 fod vod
218.3 farchoc farchoch [sic]
218.8 chan hawddamor chann hawddamor
218.10 trueiniaid trueniaid
219.2 kalyn kanlyn
220.2 wedi wedy
220.14 thrassio thrwssio
220.18 dan dann
221.3 kroesawy kroessawy
221.6 vwydydd vwydyd [sic]
221.14 arglwyddesau arglwyddessau
221.18 fod vod
222.3 bid bidd [sic]
222.9 hyn hynn
223 move page number one line down
223.6 fyw vyw
223.10 rhan rhann
225.5 Priamus Priamws
226.2 Priamus Priamws
226.8 hyn hynn
226.8 Priamus Priamws
227.11 gwynt y gwynt
228.5 rhan rhann
228.8 rwbi ruwbi
228.10 kyn kynn
228.13 meysydd meyssydd
228.16 Anrhigaroc Anrigaroc [sic]
229.1 hynny hynn
229.11 ysgrifennes yscrifennes
231.1 fel fal

Page and line numbers refer to the edition. Over-long verse lines have been counted as one line (for instance, 4.18 kariad ... perffaith; the line starting with Tri dyn is therefore 4.19). Prose lines have been counted as in the edition. Where pages start in the middle of a line, the text after the pagebreak counts as line 1 (e.g., p. 205: llym afrwyiog... is 205.1, un lliw... is 205.2). All stage directions, whether in the manuscript or supplied by the editor, are included in the line count. Page starts have been taken as in the edition, even where they are misplaced (for instance, page 70; Rhai yn ffo... has been counted as 70.1 although in fact it is 69.13).
Diweddarwyd: 9 Hydref 2004
Last update: 9 October 2004