Adran nesaf
Next section

Adran o’r blaen
Previous section

 
 
ARALL...........................................3
mi glowes ddoudud riw dro arall \ y peth a wnaeth 'ch tad mor angall \ ch gyru o 'r wlad mewn bwriad didro \ ond bu edifar ganwaith gantho \ ffabian
BLl 1064
a gasclo dda trwu drawster \ daw arall wrth i bleser \ y casa o 'i ffruns a wna waith main \ I wisco rhain ar wasgar \ enter plwc
BLl 1156
rhanu 'r yd a 'r enllun \ I bawb a ddou i 'w gofun \ i chwi ag arall ond brwnt a gwnaeth \ a 'r llefrith a 'r llaeth enwun \
BLl 1213
 
 
ARBED...........................................1
Trom iw ngalon [~ fy nghalon] inion j \ ag ochneion difri i 'm dwufron \ blin oedd blaened a 'm ganed gunt \ i 'm dwun i 'r helunt greulon \ gwae fi rioud fy ngeni i 'r bud \ i 'r adfud penud poenus \ yn f' erbun draw y rhod a drodd \ mewn cwla fodd cwilyddus \ mi dynges yn greulon yn anedwudd anudon \ yn erbun duw cyfion i yru nhad [~ fy nhad] graslon \ o 'i dyrnas lan dirion i dario \ daeth dialedd duw i 'm dilin heb arbed i 'm herbun \ yn ofnadwu funudyn am ddwus gamwedd ysgymun \ mae 'n wrthun y testun su 'n tystio \
BLl 1742
 
 
ARCH............................................1
bwriwn i 'r bedd wr bur i barch \ heb nag arch nag amdo \ plwc
BLl 1612
 
 
ARCHIAD.........................................3
fy arglwudd frenin gida 'ch cenad \ mi af i 'w chyrchu wrth ych archiad \ Exit osw in
BLl 285
fy anwul dad gida 'ch cenad \ mi ddois i 'r gole wrth 'ch archiad \ ag yma rydwi 'n bur fodlon \ I wneud yr hyn a garo 'ch calon \ renin
BLl 313
yn ol 'ch archiad mi a 'i darlena [~ darllenaf] \ y scrifen law 'n jaith brutania \
BLl 1677
 
 
ARDRETH.........................................3
och o 'r bud helbylus ydoedd \ talu ardreth mawr am diroedd \ talu murdd o drethi mowrion \ am ole 'r dudd a dwr 'r afon \
BLl 421
y meister tir ar ben y dwrnod \ y fudd yn chwidir Iawn yn dyfod \ I yru 'r da yn fawr i draffeth \ oni budd o 'n siwr o 'i ardreth \
BLl 435
yn nganol [~ nghanol] hun o draffeth \ daeth atta i dristwch anferth \ dyma 'r meister tir yn dwad toc \ i farcio 'r stoc am ardreth \
BLl 1353
 
 
ARFE............................................7
yn nganol [~ nghanol] hun o gyffro \ daw gwur ar fur i 'w examio \ yn enw 'r goron dan arfe 'r eiff \ a phrysur y ceiff i phresio \
BLl 63
Tair blynedd hir o ddyddie \ i gario clog a chledde \ dan enw capten gynen gaingc \ dan frenin ffraingc a 'i arfe \
BLl 68
nis gwn i amcan prun su ore \ ai doud yn deg ai bwgwth fy arfe \ budd perigl am 'ch houdel myn gwaud Iar \ os tyna i nglun oddiar fy ngledde [~ nghleddau] \
BLl 114
chwi gewch washaneth [~ wasanaeth] geni o 'r gore \ dan frenin ffraingc i wisco arfe \ foru 'r bore i fynd i ryfel \ ag i ymladd am ych houdel \ ffabian
BLl 555
tra bw i yma yn ochneidio \ mi ro fy arfe i lawr i orphwuso \ i 'm difyru myfi a dreia \ ganu cerdd yn Iaith brytania \
BLl 980
Tost imi 'n ferch i frenin \ gan ofal yn gynefin \ fynd allan gida 'r fyddin a dilin arfe dur \ yn lle parlwre tawel \ dda agwedd fwun ddiogel yn rhifo gwur i ryfel \ am hoedel gafel gur \ yn lle gwr bum i 'n siwr mewn amal daro ar dir a dwr \ yn rhyfela 'n nerth y cledde am fy mowud Efo mwa \ gorchfygu rhai marchogion yn galonog o 'm gelynion \ a llawer brwudir greulon ddigwuddion blin i 'm gwawr \ fel milwr balch mi nilles [~ enillais] farch i drefio 'r beik drwy fawr barch \ cynal caingc o fyddin ffraingc a 'm barnu 'n fawr wuth ar y faingc \ wrth weled fy ngwroleth mi gefes oruwchafieth \ yn gapten ganwrieth a milwrieth
BLl 985
ers tair blynedd drwu fawr drafel \ a bum i 'n cynal fflit i ryfel \ yn colli gwaed ac arfe ag arian \ fel y gwuddoch hynu 'ch hunan \
BLl 1254
 
 
ARGLWIDDI.......................................1
yni yn un air jeirll a diwcied \ ag arglwiddi tir brutanied \ at y grasusaf frenin llur \ a mae yn pur ddeisyfied \
BLl 1680
 
 
ARGLWUDD........................................7
fy arglwudd frenin pur pe gwuddwn \ y cyngor gore i chwi a roddwn \ er mwun cadarnhau y goron \ a lles i chwi a 'ch plant a 'ch wurion \
BLl 260
fy arglwudd frenin gida 'ch cenad \ mi af i 'w chyrchu wrth ych archiad \ Exit osw in
BLl 284
yn wir f' arglwudd frenin purlan \ fy inion henw i ydi ffebian \ fy nad iw llur o bur waed Troia \ brenin tyner gwlad brutania \
BLl 1068
\ f' arglwudd frenin ych gwasnaeth ferch \ wufi a 'm trwsiad pur drwu draserch \ I chwi 'n ddiolchgar buth hud ange \ mewn modd ufyddol byddaf ine \ Dynstan
BLl 1244
f' arglwudd frenin nid wi addas \ I chwi roddi imi 'r fath urddas \ i roi imi gimaint goruwchafieth \ ni does geni ddim cynhysceth \ Dynstan
BLl 1268
f' arglwudd frenin y ngael [~ fy nghael] 'n gariad \ nid iw i chwi ddim caffailiad \ ond fel y rwi drwu burder calon \ mi fydda futh i 'ch caru 'n ffyddlon \
BLl 1288
gid a chenad f' arglwudd frenin \ fy ngwr anwul a 'i ymddiffin \ ar fur odro ni fynwn dreio \ ych dwun i 'ch meddiant unwaith etto \ Llur
BLl 1653
 
 
ARGLWUDDES......................................1
fel hyn \ a gyru i anwul eneth ael adun o 'i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan yma rwu \ diwedd canu enter capten mortimer
BLl 1010
 
 
ARGLWUDDIETH....................................1
ch braint chwi yn hun o amser \ a fudd arglwuddieth diwc Caerbier \ yno cewch i fuw 'ch deuwedd \ tra boch i 'n inig heb etifedd \
BLl 487
 
 
ARHOSAIS........................................1
mi roses [~ arhosais] yma 'n hwu na 'm bwriad \ ni does geni gartre neb yn gwarchad \ hwrach fod holl nifeilied [~ anifeiliaid] y pentre \ yn pori fy ud i a 'm gwair i gore \
BLl 472
 
 
ARIAN...........................................19
ar hynu dyma 'r gwr i hunan \ ho ho meister Heilin hoiwlan \ au welwch i gimin sudd gentho fe \ yn i gario o gode ag arian \ enter Heilin
BLl 399
ha ha beth a ddoudid i ffwlcun \ ai arian sudd gen riwun \ budd ngalon [~ fy nghalon] yn chwerthin dan y mron [~ fy mron] \ pen glowi son amdanun \ plwc
BLl 401
nid i rhoi nw floedd aflonudd \ ond i newid nw am arian newudd \ ag i gael gwbod hynu toc \ beth iw stoc pob cybudd \ Exit plwc Heilin
BLl 413
pacia grigwt [~ grigwd] i ffwrdd i 'th grogi \ nid a mo 'm arian i yno leni \ ag ni chan w geniog futh \ ond a dalwi oer drith yn drethi \
BLl 417
mi ges fy magu 'n gu ag anwul \ a phob danteithion yn fy ymul \ rwan ni feddai nag aur nag arian \ rhaid imi fegio o hun allan \ enter sarjant
BLl 544
ho ho mi glowa rwan \ ofn sudd arnat i ddwun dy arian \ reitiach iti ofni wumed cath \ rhag i riwun roi ti frath dy hunan \ Heilin
BLl 661
gwell geni gael brath fy hunan \ ar f' enioes [~ einioes] na dwun f' arian \ sudd yn fy ngadw [~ nghadw] i 'n fy hwul \ y ngalon [~ fy nghalon] anwul oedden \ plwc
BLl 665
gore ne imi iw fy arian \ pur i 'm cadw iw pob codan \ os cai lonudd yn hun o le \ does di i 'r ne dy hunan \ plwc
BLl 672
pe cawn i hen wrach fantach erwun \ o gybyddes arthes wrthun \ a chynth arian da dybygwn \ mewn pur adeg mi priodwn \
BLl 690
o ist o ist o ist rwi 'n rhybiddio pawb o 'r fyddin \ i ddwad y foru i du fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ mae yn ddwrnod rhan yd ag enllun \ arian cig caws ag ymenun \ heilin
BLl 792
gad iddo Heilin hoiwlan \ mi goda ngyflog [~ fy nghyflog] a 'm llaw fy hunan \ am log f' arian barfan fraith \ mi af lawer gwaith ar hiran \ Exit gid enter Hiwin diwc o lychlun
BLl 885
dowch i wared tua 'r siope \ mi a 'ch rho mewn melfed a sidane \ Tlyseu gwerthfawr aur ag arian \ a modrwie perleu purlan \
BLl 1082
Dwun fy arian gleision \ I brynu dillad gwchion \ a gwneud sir dda budd llaes i mwng \ a 'i rhanu rhwng cymdeithion \
BLl 1215
oes yma neb am arian \ a 'i witsia hi oddiwrthai rhiw fan \ mi af yn inion yn y man \ I roi offrwm yn llan Elian \ Exitt heilin enter Dynstan a Mortimer
BLl 1227
ers tair blynedd drwu fawr drafel \ a bum i 'n cynal fflit i ryfel \ yn colli gwaed ac arfe ag arian \ fel y gwuddoch hynu 'ch hunan \
BLl 1254
hi a ddifethodd f' arian loned stwc \ rhwngthi a phlwc y Twrw \ prynu sir dda a llenwi chest \ a gwario rest am gwrw \
BLl 1512
pen ddarfu 'r arian yn y boced \ fo ddarfu 'r parch a 'r cariad \ nid cof gen y gwur a 'r code man \ fod tanai wan denanted \
BLl 1536
mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd \ i bob cerlun cyndun cudd
BLl 1548
ag i 'r arian drwg i cwrs \ gwag iw pwrs Heilin \ plwc
BLl 1599

Adran nesaf
Next section

I’r brig
Back to the top