ABAL............................................7

mae hi 'n abal hen o 'i hoedran \ ond i bod hi 'n fyches fechan \ Heilin

nid wufi abal gen bysychu [~ besychu] \ Hiran

mi a 'th wela 'n abal llom dy ysgwudd \ oes genti etto ddim dillad newudd \ hiran

ryden i yn cyttuno yn abal \ ni byddai gweled ffeiried [~ offeiriaid] on [~ ond] go anamal \ ni waeth chydig siarad a merch a chod \ na chadw gormod dadal \ hiran

rwi fi 'n abal ffeiried [~ offeiriaid] er y mod [~ fy mod] yn ffwl \ i briodi hen garbwl o gybudd \

gad lonudd paid a 'm crogi \ ti gei geni gadach i giddio dy noethni \ a hen glosun clytiog am i ham \ yn abal am briodi \ plwc

taw a 'th dafod deifiog \ na ddigia 'r hen ddun tonog \ os byddi bodlon y fi a 'th wna \ yn abal da dy gyflog \ plwc

AC..............................................1

ers tair blynedd drwu fawr drafel \ a bum i 'n cynal fflit i ryfel \ yn colli gwaed ac arfe ag arian \ fel y gwuddoch hynu 'ch hunan \

ACCW............................................1

pe dase rwan ar fy helw \ ond y peth fu geni yn ngadw [~ fy nghadw] \ mi a 'i cowswn yn ystwuthach beth \ y ddau gydymeth accw \

ACHOS...........................................7

fy nwu chwaer sudd lawen weithian \ weld fy nad fel alltud allan \ er na wneuthim un achos uddun \ dig na thwull er ioed i 'w herbun \

rwi ti yn ddigon smala ymado a 'th wlad \ o achos dy hen dad ynfud \

fy anlwc oedd 'r achos mwia \ Mortimer

os gwur neb ohonoch achos na rhwustur \ na ddylid mo 'i rwmo [~ rwymo] doudan mae 'n rowur \ os gwuddoch osodiad dwedwch yn sydun \ dyma 'r drydudd waith yni gofun \

ffabian fwun mi glowes dystio \ leied achos a gadd o 'i ddigio \ ag am 'ch trafel yn fy myddin \ cewch barch a heudde merch i frenin \

och och och yn uchel \ rwi 'n ddigon blin o 'm hoedel \ o achos ffolog ffrilog ffraeth \ a 'm hiwsiodd yn waeth na chythrel \

fy nhad nid ydwi 'n bur fodlon \ I chwi golli 'ch parch a 'ch coron \ a 'ch troi o 'ch gwlad fel tratur agos \ heb wubod pam nag am bar achos \

ACW.............................................1

oni chlowes i fod rhai rhieni \ yn cosbi i plant am dyngu \ a 'r hen ffwl acw yn anog i blant \ ag yn digio na wnaethant hynu \

ADAWODD.........................................2

ni adawodd na thwll na chornel \ yn uchel nag yn isel \ o fewn y tu gwae fi na ddo \ heb i chwalu a 'i chwilio 'n ddyfal \

ochenaed f' enaed arni \ am y nwun [~ fy nwyn] i i 'r fath dylodi \ ni dawodd [~ adawodd] gimint a llwu bren \ heb wneuthur pen amdani \

ADDAS...........................................5

can croeso a fo ichwi 'r diwc hiwin \ beth iw 'r newudd gore o llychlun \ ydiw bob peth wrth fodd 'ch calon \ trwu 'ch tyrnas Iawn addas yn inion \ hiwin

Dowch pan Erchwi 'n nes fy merched \ Efo 'ch gwur drwu bur ystyried \ fel a galloch wrando 'n addas \ y modd y rydwi 'n setlo yn tyrnas \

f' arglwudd frenin nid wi addas \ I chwi roddi imi 'r fath urddas \ i roi imi gimaint goruwchafieth \ ni does geni ddim cynhysceth \ Dynstan

mae 'ch dwu chwaer yn fawr i stad \ wedi troi 'ch tad o 'i euddo \ fe roes y ffon o 'i law i 'w guron gas \ mawr lles addas iddo \

am fy nwun i yn ol i 'm tyrnas \ cewch geni barch ag urddas \ y goron a gewch i geni yn rhodd \ i 'w riwlio mewn modd addas \ Dynstan

ADDAWODD........................................2

fe ddawodd [~ addawodd] ddwad yma \ i 'm cyfwrdd i chwedleua \ o 'r diwedd dacw fo gerllaw \ wr gwiwlan draw mi a 'i gwela \ enter morgan

Capten Mortimer dwed imi \ a ddarfu ffabian wisco amdani \ hi ddawodd [~ addawodd] ddwad i 'm cyfarfod \ mae 'n hireth geni amdani 'n dyfod \ Mortimer

ADDFWUN.........................................1

fe fernir arnoch frenin clws [~ tlws] \ am briodi llangces yn y drws \ priodwch chwi dwusoges addfwun \ byddaf iddi hi 'n llaw forwun \ Dynstan

ADDO............................................1

I gwestwn sudd yn gofun \ drwu lw pa un ohonun \ a 'i care 'n bura hud i fedd \ gan addo anrhydedd uddun \

ADDUSG..........................................1

gobeithio fod pob peth o 'r gore \ yn ol ych addusg byddwn ine \ yn un galon gida 'n gilidd \ drwu gowur nod yn glod i 'n gwledudd \ Cordila

ADDWIDION.......................................2

y brenin sudd heb setlo 'r goron \ y gwir a ddouda na gwneud addwidion \ mae gantho ferched glan o brud \ ag ynte ag olud ddigon \ hiwin

yrioud yrioud nid aeth i 'm calon \ y cowswn i 'r fath groeso digllon \ gen fy mlant [~ mhlant] fy hun ar goedd \ mor ddidwull oedd i addwidion \

ADEG............................................1

pe cawn i hen wrach fantach erwun \ o gybyddes arthes wrthun \ a chynth arian da dybygwn \ mewn pur adeg mi priodwn \

ADEWAIS.........................................1

ydech i bawb yma fel roeddech i gyne \ mi dewes [~ adewais] i fy spectol gartre \ spiio rwi dan neuthur [~ wneuthur] wep \ oes yma neb yn eisie \

ADFUD...........................................2

os gnan [~ gwnant] w hynu ffarwel i 'm mowud \ dyna ddiwedd poen a adfud \ Exit ffebian plwc

Trom iw ngalon [~ fy nghalon] inion j \ ag ochneion difri i 'm dwufron \ blin oedd blaened a 'm ganed gunt \ i 'm dwun i 'r helunt greulon \ gwae fi rioud fy ngeni i 'r bud \ i 'r adfud penud poenus \ yn f' erbun draw y rhod a drodd \ mewn cwla fodd cwilyddus \ mi dynges yn greulon yn anedwudd anudon \ yn erbun duw cyfion i yru nhad [~ fy nhad] graslon \ o 'i dyrnas lan dirion i dario \ daeth dialedd duw i 'm dilin heb arbed i 'm herbun \ yn ofnadwu funudyn am ddwus gamwedd ysgymun \ mae 'n wrthun y testun su 'n tystio \

ADNABOD.........................................1

Dyma fine tost i thyngied \ yn mell [~ ymhell] o 'm bro 'n trafailio 'n galed \ mewn dillad mab ers haner blwuddun \ etto heb adnabod undun \

ADO.............................................1

__________________________yn__ \ yn chwen_________________ mi wela \ ow ai rhaid iti ado 'r wlad \ fo witsied dy dad mi dynga \ phabian

ADRE............................................2

galar mawr i 'm calon ine \ pan fyddyliwi am fynd adre \ a hireth trwm am wlad brutania \ myned yno mi lyfasa \

Yrwan cefes fuddugolieth \ a 'm llu adre i 'm llyfodreth \ trwu orfoledd a dedwddwch \ a lle i aneddu mewn llynyddwch \

ADUN............................................1

Duw madde i nhad [~ fy nhad] anhydun ddigio am ddim mor ddygun \ a 'i gilwg fel y gelun yn fy erbun i fel hyn \ a gyru i anwul eneth ael adun o 'i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan yma

ADWAENOCH.......................................1

glowch i 'r glan ferchede mwuna \ a daenoch [~ adwaenoch] fi pen weloch fi nesa \ Rwi 'n tybio 'ch bod fy rhien ber \ yn Edruch llawer arna \

ADWAENOCHI......................................1

a adwaenochi hono 'n siwr \ pe gwelech hi 'r henwr cynes \ llur

ADWAENOST.......................................1

ha pwu na chwerdde \ deidi [~ nid ei di] buth i 'r ne ni dwaunost [~ adwaenost] mo 'r llwubre \ Heilin

ADWAUNWN........................................1

rydwi 'n ddwl a hen y rwan \ mi a 'i adwaunwn pen oedd hi lodes fechan \ ffabian

AED.............................................3

daw ffebian ag aed yn inion \ i guro 'r diwcied ffeilsion \ ar ol cefnu i dwu chwaer groes \ hi garia yn i hoes y goron \

mae 'n rhaid i chwithe yn sydun \ alw am aed o lychlun \ gida 'r brutanied i gadw 'r dwr \ yn mhob harbwr yni herbun \ Hewin

cychwnwch [~ cychwynnwch] f' anwul dad calonog \ ni awn yn lluoedd mawr galluog \ yno yn un aed gida nyni \ rag i gadarn fradwur godi \ Exitt oll enter Cordila

AEL.............................................1

Duw madde i nhad [~ fy nhad] anhydun ddigio am ddim mor ddygun \ a 'i gilwg fel y gelun yn fy erbun i fel hyn \ a gyru i anwul eneth ael adun o 'i lyfodreth \ heb gymod mewn dig ymeth o soweth rydwi 'n sun \ hireth mawr sudd arnai 'n awr \ fel brathiad cledd i 'm gwedd a 'm gwawr \ yn dwun galar dwus di gymar \ fel oeredd Eira ar y ddaiar \ o na bawn i beunudd yn ngaere fy ngharenudd \ orchafieth fel fy chwiorudd dda ddeunydd yno ddwu \ Llur lwud pa le rwit garw nhad [~ fy nhad] a 'm gyre i rwud \ fel y rydw heb neb i 'm galw \ ond fy hunan a wur fy henw \ capten alltud meddan yn lle arglwuddes ffebian \ yn musgc penaithied Brytan y rwan