Adran nesaf | |
Adran or blaen |
BEIK............................................1
| |
Tost imi 'n ferch i frenin \ gan ofal yn gynefin \ fynd allan gida 'r fyddin a dilin arfe dur \ yn lle parlwre tawel \ dda agwedd fwun ddiogel yn rhifo gwur i ryfel \ am hoedel gafel gur \ yn lle gwr bum i 'n siwr mewn amal daro ar dir a dwr \ yn rhyfela 'n nerth y cledde am fy mowud Efo mwa \ gorchfygu rhai marchogion yn galonog o 'm gelynion \ a llawer brwudir greulon ddigwuddion blin i 'm gwawr \ fel milwr balch mi nilles [~ enillais] farch i drefio 'r beik drwy fawr barch \ cynal caingc o fyddin ffraingc a 'm barnu 'n fawr wuth ar y faingc \ wrth weled fy ngwroleth mi gefes oruwchafieth \ yn gapten ganwrieth a milwrieth mawr \ | BLl 39 993 |
BEL.............................................2
| |
canwn hai ding dong bel \ ffarwel hen Heilin \ Hiran | BLl 1589 |
ding ding ding pasing bel \ can ffarwel Heilin \ plwc | BLl 1595 |
BELLACH.........................................2
| |
mi eis y fi mewn cwrs o oedran \ nid alla i bellach fawr ymlwubran \ fy nair [~ nhair] merch sudd mewn oedran caru \ pa fodd y mae imi cynhyscaeddu \ oswin | BLl 257 |
brysiwch bellach dan wneud gwen \ I gladdu 'r hen Heilin \ plwc | BLl 1607 |
BEN.............................................8
| |
y meister tir ar ben y dwrnod \ y fudd yn chwidir Iawn yn dyfod \ I yru 'r da yn fawr i draffeth \ oni budd o 'n siwr o 'i ardreth \ | BLl 432 |
mae hithe 'n wbodol bidin \ uwch ben i marchnad Eirin \ ag yn crechneitio yn i lle \ ych gweled chwithe 'n chwerthin \ | BLl 617 |
Dyna ben rwi 'n ddigon bodlon \ fo gust i 'ch pwrs y fi iw person \ nid a hi heno yma 'n ffair \ nes gofun tair gostegion \ | BLl 785 |
gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin | BLl 34 853 |
gweddia fi beunudd na bo i 'r hen gybudd \ ai hiran ddiddeunudd ond gwradwudd i 'ch ___ gwrido \ topun yn dopun bob dudd yn y flwuddun \ yn llwm 'n noeth llumun y ddau grebun yn ymgru_____ \ drwu boen bochi ben ben ar ledel a 'r mopren \ yn dilio tra dalien 'ch talcen a dolcio \ a ffust ag a ffastwn nes y cysco pob ascwrn \ yn boeth y bo 'r ffasiwn buth heb orphwuso \ trwu afraid 'n anoeth ar elo 'ch holl goweth \ cun trenudd ne dranoeth na feddoch ddodrefnun \ ag fellu run moddion 'r elo da 'r holl gybyddion \ na roddo i 'r tylodion roddion o 'r eiddun \ dyna weddi o 'r ore ffynu wnelo 'r geirie \ amen doudwch ithe Efengil o 'm gene \ Heilin | BLl 34 853 |
dacw dynstan frenin ffyddlon \ ar i ben mi wela 'r goron \ enter dynstan | BLl 1043 |
mi weles henwr o frutania \ wrth y lodg yn rhodio gyne \ a gwallt i ben run lliw a 'r gwlan \ a 'i farfan fel yr eira \ ffebian | BLl 1420 |
ar dy ben bo 'n llwuddo 'n llawn \ ryfedi grawn y gwenith \ | BLl 1450 |
BENA............................................1
| |
fy mendith 'n mob [~ mhob] rhith ar hwn \ yn bena o 'r nasiwn inion \ a llawenudd gynudd gant \ i 'r rest o 'm plant a 'm wurion \ Morgan | BLl 928 |
BENAGORED.......................................1
| |
yn lle 'r hugan benagored \ chwi cewch [~ ] wisco siwt o felfed \ pedwar cant a deg o bune \ cin y nos a dal 'ch lifre \ | BLl 1464 |
BENAITHIED......................................1
| |
am hynu ni awn i siarad \ yn bene noethion att benaithied \ mae geni yn llychlun ddeuddeg mil \ i gud tynu o hil brutanied \ Exit enter Heilin | BLl 1501 |
BENDITH.........................................2
| |
fy anwul dad a 'm brenin \ rwi 'n syrthio ar fy naulin \ I ofun tros fy mlentun [~ mhlentyn] bach \ ych bendith a 'ch ymddiffin \ Brenin | BLl 926 |
fy anwul dad diragrith \ rhowch imi 'ch nawdd a 'ch bendith \ Llur | BLl 1449 |
BENDITHIO.......................................1
| |
fy mab y ngyfreth [~ yng nghyfraith] pur i foddion \ a ffabian fwun fy merch yn galon \ duw a 'ch bendithio yma ych dau \ am fod mor glau a glewion \ | BLl 1764 |
BENDITHION......................................2
| |
Rwi 'n gobeithio fod bendithion \ rheini yn gwreiddio yn fy ngalon [~ nghalon] \ ag y don i 'm calun hefud \ pen fo fwia f' ing a 'm caethfud \ | BLl 348 |
bendithion duw a fo yn 'ch plith \ fel y man wlith foreuddudd \ Exitt oll enter plwc | BLl 1808 |
BENE............................................1
| |
am hynu ni awn i siarad \ yn bene noethion att benaithied \ mae geni yn llychlun ddeuddeg mil \ i gud tynu o hil brutanied \ Exit enter Heilin | BLl 1501 |
BENGALED........................................2
| |
fy nain oedd Iewan bengaled \ yr wrthuna rioed ar weled \ yn braffach i choese na phen i chlun \ ag yn fur o un o 'i llygied [~ llygaid] \ | BLl 232 |
para bwint gwnion ferched \ a fynwch i hi boni bengaled \ mi a 'ch gwela 'n chwerthin meinir dal \ Ran bod y gal i 'w gweled \ | BLl 25 613 |
BENI............................................1
| |
mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd \ i bob cerlun cyndun cudd \ rhag buw yn un cybudd cas \ enter plwc y twrw plwc | BLl 1552 |
BENILL..........................................1
| |
Rwi 'n mund i farw o newun \ mi eisteddaf ar fy ngolun \ ag a ganaf benill ar y faes \ o ffarwel i oes y cerlun \ canu ar faes | BLl 1542 |
BER.............................................1
| |
glowch i 'r glan ferchede mwuna \ a daenoch [~ adwaenoch] fi pen weloch fi nesa \ Rwi 'n tybio 'ch bod fy rhien ber \ yn Edruch llawer arna \ | BLl 9 214 |
BERI............................................1
| |
mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd \ i bob cerlun cyndun cudd \ rhag buw yn un cybudd cas \ enter plwc y twrw plwc | BLl 1553 |
BERLWUS.........................................1
| |
mi a 'i gwela 'n gangien burwen barod \ gwen gnawd afieth gwedi dyfod \ croeso ffabian burlan berlwus \ Dowch dan rodio i 'm gomio yn gymwus \ enter ffabian yni gwisc i hun | BLl 1241 |
BERU............................................1
| |
yn llanw ar hun o destun \ mae 'r ffwl yn twullo 'r cerlun \ I briodi hiran ddiddeunudd ffol \ i beru i 'r bobol chwerthin \ | BLl 96 |
BERW............................................1
| |
mae 'r bud i gid i 'm gado mawr anhynedd \ marw heno yn ddi gariad wedi gwario \ fy euddo yn ddi fudd \ gwae fi 'n gybudd o herwudd Hiran \ o wir oferedd wario f' arian tur y galon \ tor yn gelen yhi yn i sidan sudd \ gwnaeth y goegen eitha gwagedd \ hull ddiwedd fy holl dda \ a mine beunudd heb un beni yn digaloni 'n gla \ fy newun tost sudd heb fost i beri i rai \ gael berw a rost i dori anghenion ar fy ngost [~ nghost] \ mor ddifost fy rhoi 'n fas \ ped faswn ine yn credu o 'm crud fy hun gymerid rhan \ yn lle colli o eis bwud fy mowud yn y fan \ Rydwi 'n brudd man [~ myn] fy ffudd y fi heb gel yn siamal sudd \ i bob cerlun cyndun cudd \ rhag buw yn un cybudd cas \ enter plwc y twrw plwc | BLl 1554 |
BERWI...........................................1
| |
yn tu roedd canu a downsio \ ar hast a berwi a rostio \ pen weles i 'r helthio y cwrw a 'r bir \ ni fedres i yn wir ond ffeintio \ | BLl 1339 |
BESYCHU.........................................1
| |
nid wufi abal gen bysychu [~ besychu] \ Hiran | BLl 730 |
BETH............................................26
| |
pwu ydech i bawb a wela \ ag i ba beth y daethoch i yma \ ai haid o dolwuth [~ dylwyth] teg a drodd \ ynte sipsiwns 'n rhodd a 'ch galwa \ | BLl 110 |
can croeso a fo ichwi 'r diwc hiwin \ beth iw 'r newudd gore o llychlun \ ydiw bob peth wrth fodd 'ch calon \ trwu 'ch tyrnas Iawn addas yn inion \ hiwin | BLl 192 |
wedi setlo ar un y goron \ beth os matsia hon ag estron \ a dwun aliwns i 'r frenhinieth \ a llygru 'n Iaith a 'n holl hiliogeth \ win | BLl 273 |
Rwi fi 'n leicio dy resyme \ am hun mi rodia beth tua 'r grisie \ a gur cordila fy merch hyna \ ata i yma i ymgomio 'n gynta \ win | BLl 281 |
Sa [~ saf] di draw fy merch Cordila \ tra bwi 'n galw dy chwaer rodia \ I glowed beth iw i rheswm hithe \ dowch fy merch 'n nes i 'r gole \ r dia | BLl 310 |
ag yrwan digio 'n greulon \ o eisie imi dyngu llyfon \ am beth allase i galon goelio \ heb na llw na rheg amdano \ | BLl 338 |
ha ha beth a ddoudid i ffwlcun \ ai arian sudd gen riwun \ budd ngalon [~ fy nghalon] yn chwerthin dan y mron [~ fy mron] \ pen glowi son amdanun \ plwc | BLl 400 |
och fine hynu heno \ i ba beth y gyrir nhw yno \ nid ydi luseni [~ eluseni] i 'w rhoi nw cluw \ i 'r brenin duw a 'i cato \ plwc | BLl 409 |
nid i rhoi nw floedd aflonudd \ ond i newid nw am arian newudd \ ag i gael gwbod hynu toc \ beth iw stoc pob cybudd \ Exit plwc Heilin | BLl 415 |
pwu ydech i 'r gwr Ifangc cryno \ pam yr edech i yma 'n loutro \ o ble daethoch beth iw 'ch neges \ moswch [~ moeswch] glowed cwrs o 'ch hanes \ ffabian | BLl 548 |
fo geir gweled hynu Etto \ pen ddowch i o flaen y giamp i daro \ ond beth iw 'ch henw dowch yn syden \ gael imi 'ch rhoi yn lust y capten \ ffabian | BLl 570 |
beth a 'th gyrodd di ffordd yma \ alltud | BLl 580 |
beth iw dy anlwc mos [~ moes] imi glowed \ alltud | BLl 582 |
beth iw dy enw 'r llengcun tirion \ alltud | BLl 594 |
pa beth iw trwst gwnhwunol [~ gynhwynol] \ su o 'm deutu mor rhyfeddol \ mi wn fod 'ch swn 'n ddigon cru \ er haner dychrynu 'r bobol \ | BLl 632 |
os trewi fi ar fy midin \ mi ro [~ roddaf] ngledde [~ fy nghleddau] drwu dy bwdin \ roes rhiw beth i fus 'n dy din di do \ ddarfuti amhwilio heilin \ Heilin | BLl 646 |
mi ddoudes i 'r smeitin \ fod rhiw bru 'n men fyrth [~ fy ewythr] Heilin \ rwiti 'n wan jawn nis gwni beth \ a doresd i bleth dy ddwu glun \ Heilin | BLl 654 |
beth am bymtheg modfedd f' ewurth [~ ewythr] \ Heilin | BLl 734 |
A thra bo hwn yn dwad i 'w oed \ ni bu 'r ioed beth howsach \ i nine 'r goron yn dau i 'w thrin \ heb ddim o 'r ffilsin ffalsiach \ Hewin | BLl 940 |
yn enw 'r nef beth iw dy newudd \ mos [~ moes] i glowed yma 'n ebrwudd \ mortimer | BLl 1052 |
pam 'r attebwch fi mor ddigllon \ pa beth yn rhodd su 'n blino 'ch calon \ beth sudd yn peri dan y rhod \ wur grasol fod mor groesion \ hewin | BLl 1103 |
pam 'r attebwch fi mor ddigllon \ pa beth yn rhodd su 'n blino 'ch calon \ beth sudd yn peri dan y rhod \ wur grasol fod mor groesion \ hewin | BLl 1104 |
pe dase rwan ar fy helw \ ond y peth fu geni yn ngadw [~ fy nghadw] \ mi a 'i cowswn yn ystwuthach beth \ y ddau gydymeth accw \ | BLl 1125 |
wel wel pa beth dybygwn \ troi doe yn ol nis gallwn \ ni godwn armi deg os daw \ i 'w dal nhw draw os gallwn \ | BLl 1488 |
fy mab dynstan darllenwch allan \ beth iw 'r ar___l su yntho rwan \ Dynstan | BLl 1676 |
ni chanw lyfodraethu arnon \ maenhw 'n euog o dyngu anudon \ pen wnen a 'i tad y ffasiwn beth \ a 'i droi o 'i lyfodreth gyfion \ | BLl 1689 |
Adran nesaf | Ir brig |